Morgunblaðið - 07.04.1991, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. APRÍL 1991
Hið innra auga
________Myndlist
Bragi Ásgeirsson
I málaralistinni greina menn
á milli hins ytra og innra auga
— þess líffræðilega og áþreifan-
lega og hins andlega og skyn-
ræna.
Eins og meistari rómantíska
landslagsmálverksins, Caspar
David Friedrich (1774—1840),
málarinn ágæti frá GerifswaJd,
á að hafa orðað það: „Lokaðu
þínu líkamlega auga, svo að þú
sjáir fyrst fyrir þér myndefnið
með hinu andlega auga. Vektu
svo til lífsins, sem þú sást í
dimmunni, þannig að það virki
aftur á aðra frá hinu ytra til
hins innra.“
Greifswald og Rugen voru
æskustöðvar Caspars Davids
sem hann málaði í sífellu, en á
vinnustofu sinni í Dresden!
Myndimar málaði hann sem sagt
eftir rissum á ferðalögum sínum,
en þó umfram allt eftir minni,
og stemmningarríkari myndir
finnast varla frá því tímaskeiði
enda málverk hans mjög í sviðs-
ljósinu.
Þetta kom upp í hug mér við
skoðun sýningar Björgvins Sig-
urgeirs Haraldssonar í Hafnar-
borg, menningarmiðstöð þeirra
gaflara á 47 akrýlmyndum, sem
stendur ti 14. apríl.
Myndir Björgvins einkennast
einmitt heilmikið af því að vera
málaðar með hinu andlega auga,
— vera afkvæmi innri skynjunar
frekar en því sem fyrir hið líkam-
lega auga ber.
Og Björgvin er fyrst og fremst
málari, sem meðtekur liti og
form beint og útúrdúralaust og
hugsar lítt að því, hvað umheim-
urinn segir um myndverk hans
né dóma þá er hann kunni að
fá hjá lærðum listrýnum.
Það má jafnvel halda því fram,
að myndir hans séu flottar í við-
kynningu og fallegar fyrir aug-
að, en minnumst þess sem Mat-
isse sagði eitt sinn, að litur væri
fyrst fallegur er hann fyndi sam-
svörun sína í öðrum it.
Og nýlega las ég ágætt viðtal
í dönsku blaði við hinn víðfræga
Carl Henning Pedérsen, sem
búsettur hefur verið í Frakklandi
í 14 ár.
Blaðamaðurinn sem tók viðta-
lið gat ekki leynt aðdáun sinni á
persónunni og einkum var hann
hrifinn af dönskunni, sem lista-
maðurinn talaði sem var óvenju-
lega góð og vönduð. Og þar að
auki mæltist honum svo fijáls-
lega og óvþingað, að það var
langt síðan blaðamaðurinn hafði
hlustað á slíkt. Hann leyfði sér
að segja setningar í málaralist,
sem eiginlega teljast til afglapa
nú á tímum, eins og að segja
uppnuminn af hrifningu, að þessi
eða hin myndin væri „flott mál-
uð“.
Og þar sem að hér mælist ein-
hveijum mesta málara sem Dan-
ir hafa átt á öldinni og einkum
þeim nafnkenndasta núlifandi, á
Norðurlöndum, hljóta ýmsir að
sperra við eyrun.
Það er því miður stundum
nauðsynlegt að finna orðum
sínum réttlætingu með því að
vitna í erlenda jöfra í listinni,
því að svo margur í afskekkta
landinu okkar virðist því aðeins
taka mar-k á hlutunum, að hann
finni samhljóm og samsvörun
með þeim í útlandinu. Margur
virðist sem sagt ganga alfarið
fyrir útlendu eldsneyti og gera
sér ekki grein fýrir litbrigðum
jarðarinnar undir skósólum
sínum né allt um kring.
Mér fannst ég einfaldlega
þurfa að koma þessu að í sam-
bandi við sýningu Björgvins Sig-
urgeirs vegna þess m.a. að hér
er um marktækasta framlag
hans tii málaralistarinnar að
ræða til þessa. Og svo byggist
útfærsla myndanna á lögmálum
sem virðast fara fyrir ofan garð
og neðan hjá kenningasmiðum
samtíðarinnar, sem sjá úreldingu
í hveiju homi sé það ekki í sam-
ræmi við nýjustu strauma að
utan og því miður einungis eina
hlið þeirra.
Björgvin Sigurgeir er fyrst og
fremst málari hughrifa og því
kemur ekki á óvart að sjá í mynd-
um hans ýmislegt sem telst skylt
því að fanga áhrif augnabliksins
og hefur verið nefnt „impressi-
on“ á fagmáli.
Þannig minna málverk eins
og t.d. „SIæða“ (16) og „Doppl-
ingur“ (17) ekki svo lítið á im-
pressjónistana nema hvað hér
er um fullkomna huglæga
lífsreynslu að ræða.
Aðirar myndir sem skera sig
úr eru t.d. „Bríslingur“ (11),
„Gullvöndur" (12) og „Leiftur-
land“ (14), auk myndar sem í
útfærslu er alveg sér á báti á
sýningunni „Grímuléttir“ (36).
Að baki mynda Björgvins
skynjar maður staðgóða þekk-
ingu á meðferð, og uppbyggingu
litaheild og innra samspfli þeirra
ásamt næmri tilfinningu fyrir
heildaráhrifunum og þannig séð
virkar þetta sem formleg og
óformleg list í bland.
Þetta er ein af þeim sýningum
sem sanna að málverið sem slíkt,
er fjarri því að vera dautt á Is-
landi, og er iðkað af alvöru og
ósérhlífni af hópi listamanna,
sem finna sköpunargleði sinni
og samsemd gagnvart umhverfí
sínu útrás í hinum sigilda miðli.
PARADÍSARBÍÓIÐ
PHIUPPE NOIRET JACQUES PERRIN
aftnb/
GIUSEPPE TORNATORE
i tilefni af því að
U hefur
verið sýnt í 1 ár í
Háskólabíói við
geysilegar vinsældir
hefur framleiðandi
myndarinnar í samvinnu
við|[H0i^og
BBBákveðið
að bjóða heppnum
bíógesti ó sýningu
myndarinnar
mÉm 9- aPr'i W-
20 í glæsilega 3ja vikna
ninÞriir.tiii
Dregið verðurúr seldum
miðum í upphafi
sýníngarinnar.
PARADISARFERÐ
Frá vinstri: Friðjón Þórðarson, Gunnar Einarsson og Ástvaldur
Magnússon. Þeir sungu sem Leikbræður fyrir 40 árum.
Nótnabók með
Söngbræðralögum
ÚT ER komin nótnabókin Söng-
bræðralög sem hefur að geyma
raddsetningar Carls Billich o.fl.
af ýmsum landsþekktum söng-
lögum sem ísienskir karlakvart-
ettar hafa sungið í gegnum
tiðina.
Alls eru þetta 40 söngtög bæði
innlend og erlend og hafa þau ekki
áður verið til á einurn stað í að-
gengilegu formi. Lögunum fyigja
ljóð og textar svo og nótur fyrir
píanóundirleik.
Útgefendur eru Leikbræður. Ey-
þór Þorláksson tölvuritaði nóturnar,
Ríkharður Pálsson skrifaði nokkrar
raddsetningar upp eftir hljómplöt-
um og Skúli Halldórsson tómskáld
fór yfir og gaf holl ráð. Forsíðu-
mynd gerði Friðrik Studúson og
Gutenberg sá um bindingu og
prentun.
(Fréttatilkynning)
Ég þakka innilega öllum þeim, sem glöddu
mig meÖ heimsóknum, blómum, gjöfum og
skeytum á áttrœöisafmœli mínu þann 30. mars
sl. Sérstaklega þakka ég sonum mínum og fjöl-
skyldum þeirra fyrir ánœgjulegan dag.
GuÖ blessi ykkur öll.
Ingimundur á Hóli.