Morgunblaðið - 15.05.1991, Blaðsíða 44

44
MOKGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 15. MAI 1991
, 'fójnÓL-fur, eg vdt þér-finnazt áutxtf'r
gc$Lr. Ein. þú Cutt barzu cuóprófex. eitt>
epU og ei-tb ulnber "
* Ast er. . 0

rr
1Uro 2- 18
. . . lítið krútt.
TM Reg. U.S. Pat OH. — all rights reserved ® 1991 Los Angeles Times Syndicate
Með
morgunkaffinu
Nei, ekki núna. Seinna þeg-
ar við þurfum á barnapíu
að halda!
HÖGNI HREKKVÍSI
Hvaða mál talaði Kristur?
Kristur talaði aramæísku, se-
metískt tungumál,. sem nú er að
mestu útdautt. „Ahla bon chun
bi-blotha.“ Verið velkomin til okk-
ar bæjar. Þannig gæti Kristur
hafa ávarpað gesti sína fyrir hart-
nær tvö þúsund árum. I dag þekk-
ist aramæískan aðeins sem tal-
mál. Nokkrar aramæískar mál-
lýskur eru þekktar. Þannig er
austur-aramæíska töluð af nokkr-
um þúsundum manna í bænum
Mosul í Kúrdistan. Vestur-aram-
æíska er aftur töluð af um 40
þúsund manns í fjallaþorpinu Ma’l-
úla, sem er um 50 km norður af
Damaskus í Sýrlandi. Mosul og
Ma’lula eru þannig eins og vinjar
Uppbyggi-
leg iðja
Ég er einn af þeim sem er á
móti veiðum sem sporti, þó ég viður-
kenni vissulega nauðsyn þeirra í
atvinnuskyni. Einn kunningi minn
sagði sem svo, þegar við töluðum
um þetta, að veiðar gæfu kost á
útivist og þess vegna fyrst ogfrems
væru þær skemmtilegar. Ég vil
benda á að ýmsi konar ræktun t.d.
kartöflurækt gefur kost á útivist
og sama má auðvitað segja um
skógrækt og aðra landgræðslu. Það
er uppbyggilegt að hlúa að lífinu
og stuðla að viðgangi þess en ógæf-
umerki að skemmta sér við að drepa
aðrar lífverur. Og nú er einmitt
tíminn til að huga að því að setja
niður kartöflurnar. Dýravinur
í eyðimörkinni (arabískunni) sem
ógnar þessum síðustu talandi leif-
um frá dögum Krists.
Aramæískan, eða samarit, eins
og málið hét á dögum Krists, er
norðvestur-semetísk tunga, sem
töluð var í Sýrlandi og Kana’anl-
andi. Skyld tungumál voru ugarit,
moabit, fönikíska og hebreska. I
Mesópótamíu töluðu menn akka-
dísku og babýlonsku. í Arabíu og
Eþíópíu var töluð arabíska og eþí-
ópíska. Allar þessar tungur eru
þó náskyldar aramæískunni, enda
telja málfræðingar að sama
tungan hafi verið töluð um öll
Miðausturlönd til forna. (Slíkt
verður þó ekki tímasett.) Akkadí-
skan var töluð í Mesopotamíu, eins
og áður segir, ár 3000 f.Kr., en
akkadískan rekur aftur rætur til
sumverskunnar, sem þó ekki var
semetísk tunga. Akkadískan var
verslunar- og viðskiptamálið í Mið-
austurlöndum fram undir árið
1000 f.Kr. Síðar varð aramæískan
smám saman allsráðandi.
Talið er að aramæískan sé
skyldust kana’anæiskunni, annars
er málið einnig náskyld hebres-
kunni. Aramæar settust að í Sýrl-
andi en breiddust brátt út til ná-
Það er blóðugt að horfa upp á
útlendinga gleypa vinnumarkaðinn.
Á Patreksfirði er svo til sama hvert
farið er, hvort það er í beitinga-
skúr, fiskverkun, út að versla eða
út að ganga, alls staðar klingir út-
lenska í eyrum; portúgalska, pólska,
enska, færeyska og Guð má vita
hvað. Flestir Portúgalarnir og allir
Pólveijarnir tala aðeins sitt eigið
mál svo að enginn vegur er að skilja
þá fyrir aðra en þá sem tala þeirra
tungu. Með sömu þróun dettur ís-
lenskan alveg út á Patreksfirði inn-
an fárra ára. Flestir útlendinganna
stoppa hér við í sex mánuði, fara
þá heim og koma aftur næsta ár
og vinna aðra sex mánuði o.s.frv.,
þannig að þeir þurfa engan skatt
að borga. Ríkissjóður fær ekkert,
sveitarfélagið fær ekkert. Þeir
eru í fríu húsnæði og borga ekki
rafmagn og hita og eru svo á sömu
launum og við íslendingarnir sem
þurfum að borga skatt og sjá um
okkur sjálf. Að sjálfsögðu heldur
þetta niðri kaupinu. Þetta fólk þarf
grannalanda. Þannig varð aram-
æískan allsráðandi á bökum Efrat
og Tigris á 7. öld (f.Kr.).
Frá því um ár 640—160 f.Kr.
er töluvert ritað á aramæísku (rún-
ir, fleygrúnir) sem þá hafði rutt
hebreskunni úr rúmi. Þannig voru
kaflar úr Ezra, Nehemjas og Dani-
els bókum Gamla testamentisins
ritaðir á aramæísku. Öll þessi
gömlu frumhandrit eru þó löngu
glötuð. Nú leikur málfræðingum á
Vesturlöndum mikill hugur á að
-varðveita hið forna tungumál
frelsarans. Leiðangrar hafa því
verið gerðir út til Ma’lula-þorps,
sem áður er getið.
Ýmsar trúarlegar athafnir,
bænir og daglegt mál, hafa verið
teknar upp á segulband til að forða
málinu frá algerri glötun.
Erfiðar gengur að byggja upp
ritmálið, sem, eins og áður segir,
er algjörlega glatað. Mönnum
kemur hér ekki einu sinni saman
um hvaða stafróf skal notast við.
Það er e.t.v. engin furða. Ekkert
liggur fyrir ritað eftir Krist, svo
vitað sé, og flestum sagnfræðing-
um kemur saman um að spámað-
urinn Jesús Kristur hafi ekki verið
læs. Richardt Ryel
aðeins að kaupa mat á íslandi og
þó ekki allan, því þeir nýta allan
þann mat sem þeir fá ókeypis og
það er all nokkuð. Margir þeirra
eyða 2.000 krónum á viku hér og
senda restina af laununum til fjöl-
skyldunnar heima. Portúgalarnir
þéna sín portúgölsku árslaun á 6
vikum hér, og svo fá allir útlending-
ar allar ferðir fríar. Ef við íslending-
ar förum fram á meiri laun, eins
og þegar áhafnir á nokkrum bátum
hér sögðu upp vegna óheyrilega
lágs fiskverðs, þá átti bara að ráða
útlendinga í staðinn, þannig að við
neyddumst til að semja og fara
óánægðir á sjó. Mér er sagt að at-
vinnurekstur vilji útlendinga, vegna
þess að þá eru þeir fastráðnir til
sex mánaða en Islendingar geta
hætt hvenær sem er. Ég væri tilbú-
inn að ráða mig til 6 mánaða ef
ég fengi öll þau hlunnindi sem út-
lendingar fá: frítt húsnæði, raf-
magn og hita, skattfijáls laun og
ferð til Portúgals á sex mánaða
fresti. Patreksfirðingur
Útlendingar á Patreksfirði
Víkveiji
eir sem stunda líkamsrækt og
sólböð á svölum Sundhallar
Reykjavíkur hafa verið að velta
fyrir sér áhrifum sjö hæða hússins,
sem er að rísa fyrir norðan Drop-
laugarstaði við Snorrabraut. íbúðir
í húsinu voru auglýstar til sölu í
fasteignablaði Morgunblaðsins fyrir
skömmu og kom þar fram að þær
eru ætlaðar fyrir þá, sem eru 55
ára og eldri. Er réttilega bent á
hagkvæmni þess að húsið er í ná-
grenni við Domus Medica, Sundhöll-
ina, Heilsuverndarstöðina og Drop-
laugarstaði, þar sem öldruðum er
veitt góð þjónusta.
Sundgestir eru meðal annars að
velta því fyrir sér, hvort þeir þurfi
að verða meira klæddir en núna á
svölunum eftir að þetta háhýsi hef-
ur verið byggt. Margir nota svalirn-
ar sem sólskýli .á sumrin og eiga
þar ánægjulegar hvíldarstundir.
Hefur spurningin um grenndarrétt
vaknað, hvort ekki hafi átt að leita
álits hjá fastagestum Sundhallar-
innar. áður en leyfi var gefið fyrir
byggingunni. Eiga þeir ekki jafn-
mikið í húfi og nágrannar almennt,
þótt þeir séu ekki heimilisfastir í
Sundhöllinni?
skrífar
Hið íslenska bókmenntafélag
kannar nú hug félagsmanna
sinna til þess, hvort þeir óski eftir
því að stofnaður verði bókaklúbbur
um Lærdómsritin. í kynningu á
hugmyndinni í fréttum frá félaginu
segir, að í skilmálum klúbbsins
mundi e.t.v. felast, að nýjar bækur
yrðu sendar til klúbbfélaga jafnóð-
um og þær kæmu út, tvisvar til
þrisvar á ári. Þess á milli, e.t.v.
annar hvern mánuð, væri klúbbfé-
lögum sent eitt eldra Lærdómsrit,
með skiptirétti, eigi þeir það fyrir.
Með þessum hætti væri tryggð skjót
og örugg útbreiðsla nýrra Lær-
dómsrita, um leið og grynnkað yrði
á eldri lagerum. Þetta gæti leitt til
enn aukinnar útgáfu Lærdómsrita,
sem telja nú 26 bindi.
Þorsteinn Gylfason hefur haft
umsjón með þessum merka bóka-
flokki Bókmenntafélagsins. Undir
forystu hans hefur þarna verið unn-
ið þrekvirki. Verði stofnun klúbbs-
ins til að treysta útgáfuna enn frek-
ar í sessi skal hvatt til þess að sem
flestir láti í ljós áhuga á þátttöku
í honum við félagið.
XXX
egar Borgaraflokkurinn gerðist
aðili að ríkisstjórn Steingríms
Hermannssonar byggðust ákvarð-
anir þingmanna flokksins einkum á
því, hvað þeir fengju sjálfir fyrir
sinn snúð. Mönnum er enn í fersku
minni reiptogið um ráðherraemb-
ætti handa Júlíusi Sóines. Þurfti
að stofna nýtt ráðuneyti, umhverf-
isráðuneyti, svo að stuðningur
Borgaraflokksins við stjórnina yrði
tryggður.
Undir þinglok lýsti einn af þing-
mönnum flokksins, Guðmundur
Ágústsson, yfir því, að atkvæði sitt
væri ekki lengur til sölu í þágu ríkis-
stjórnarinnar. Eftir að flokkurinn
hefur verið þurrkaður út af þingi
og ráðherrar hans horfið úr emb-
ætti, er ljóst, að störf Óla Þ. Guð-
bjartssonar, dóms- og kirkjumála-
ráðherra, hafa einkum snúist um
að veita flokksbræðrum aðstöðu í
ríkiskerfinu.
Er þetta vonandi einstæður ferill
í stjórnmálasögu okkai'. Það er
hvorki til að efla virðingu fyrir lög-
um og rétti né fyrir Alþingi, að
staðið sé að stjórnmálum með þeim
hætti sem þessir Borgaraflokks-
menn hafa gert.