Morgunblaðið - 25.05.1991, Side 10

II
10
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDÁGÚR 25. MAI 1991
Erétík 1991
Þessi fróbæri bíll er til sölu. Yfirbygg-
ingin er Ford Aerostar og undirvogn-
inn er úr Ford pick up. Billinn er
búinn öllum helstu þægindum svo
sem sætum fyrir 7, rofmagni í öllu
og margt fleira.
Upplýsingar í síma 674116.
Trjáplöntur og rnnnar
í mjög fjölbreyttu úrvali
SÉRTILBOÐ VIKUNA 25.-31. MAÍÁ:
Alaskavíði, tröllavíði, cordofavfði og brekkuvíði kr. 65.
Gljávíðir í pokum .. kr. 95. Berjarifs
Gljámispill ....kr. 145. Fjallafura frá kr. 900.
Hansarós ....kr. 430. Alaskaösp
Fjallarifs ....kr. 240. með hnausfrá .... kr. 250.
Einnig mjög fjölbreytt úrval sígrænna plantna, skógar-
plantna í bökkum og garðskálaplantna.
Magnafsláttur - Sendum plöntulista.
TRJÁPLÖNTUSALAN NÚPUM, ÖLFUSI,
(beygt til hægri frá Hveragerði)
sími 98-34388. Opið frá kl. 10-21 alla daga.
Til sölu í Hafnarfirði
Raðhús á einni hæð við Álfaskeið: 5 herb. íbúð 133
fm auk bílskúrs. Góður staður. Fallegur garður. Skipti
á 3ja-4ra herb. íbúð í Hafnarfirði möguleg.
Glæsilegt einbýlishús við Arnarhraun: 202 fm á tveim
hæðum auk bílskúrs og geymslulofts. Allt endurýjað
og endurbyggt í fyrsta flokks ástandi.
íbúð ftimburhúsi við Norðurbraut: 3ja herb. og eldhús
á aðalhæð og 2ja herb. og bað í kjallara. Laust strax.
Ekkert áhv. Verð 3,8-4 millj.
Timburhús við Hringbraut: 190 fm. Verð 7,5 millj.
Opið í dag Árni Gunnlaugsson, hrl.,
frá kl. 12—17 Austurgötu 10, sími 50764.
011 01 07H LÁRUS Þ. VALDIMARSSON FRAMKVÆMDASTJÓRI
tm I I vtib I w / U KRISTINAISIGURJÓNSSON, HRL. löggiltur fasteignasali
Til sýnis og sölu meðal annarra eigna:
Glæsileg séreign við Kvisthaga
Neðri hæð 5 herb. 134,3 fm í þríbhúsi. Sérkjallari 47,4 fm með rúm-
góðu íbherb., snyrtingu, stórri geymslu, þvottahúsi og sérinnng. Rækt-
uð lóð. Frábær staður.
Laus strax - gott húsnæðislán
3ja herb. nýleg ibúð á 1. hæð við Kjarrhólma, Kóp. Sérþvhús. Sólsval-
ir. Góð innr. Ágæt sameign. Útsýni. Húsnlán kr. 3 millj. Tilboð óskast.
Góðar 3ja herb. íbúðir
f Laugarneshverfi (allt sér í kj./jarðhæð). I Breiðholti (rúmg. suður-
ibúð. Stór bílsk.). í Vesturborginni (nokkuð endurbætt, risherb. með
snyrtingu fylgir). í Árbæjarhverfi (stór og góð ný máluð, ný teppalögð.
f gamla Austurbænum (efri hæð, þríbýli, verð kr. 5,1 millj.).
Stór og góð við Miklatún
3ja herb. ibúð 89,9 fm nettó. Allt sér. Töluvert endurn. Verð aðeins
kr. 5,3 millj.
Nýlegt steinhús - hagkvæm skipti
Húsið er hæð og kj., samtals 265 fm. Margskonar nýtingarmöguleik-
ar. Sérbyggður bílsk. nú verkstæði 49,3 fm nettó. Margskonar eigna-
skipti möguleg.
Ný endur- og viðbyggt einbhús
við Háabarð í Hafnarfirði. Steinhús, ein hæð, 129,5 fm nettó. Góður
bílsk. 36 fm. Ræktuð glæsil. lóð 630 fm Útsýnisstaður. Skipti mögul.
á raðhúsi að meðalstærð.
Skammt frá „Fjölbraut“ í Breiðholti
4ra og 5 herb. góðar íb. á sanngj. verði v/Vesturberg og Hrafnhóla.
Ennfremur úrvalsgóð 6 herb. íb. í lyftuhúsi með sérþvhúsi, sérinng.
og bílsk. Útsýni. Verð aðeins kr. 8,5 millj.
Helst í Fossvogi
3ja herb. ib. óskast á 1. hæð. Þarf að vera nýleg eða ný endurbyggð
70-80 fm. Rétt eign greidd við samning. Afhending 1. sept. nk.
• • •
Opið í dag f rá kl. 10-16.
Fjöldi fjársterkra kaupenda.
Margskonar eignaskipti.
AIMENNA
FASTEIGNASALAH
LAUGAVEG118 SÍMAR 21150-21370
Franskur píanóleikari
_________Tónlist_____________
JónÁsgeirsson
Alveg óvænt og það í miðri
aðaltónleikavertíð fréttist að liðs-
maður af franska herskipinu „Je-
anne D’Arc“ ætlaði sér að halda
tónleika og sá væri verðlaunahafi
frá tónlistarskóla Lyonborgar.
Luc Benoit heitir þessi ungi píanó-
leikari, sem sl. fimmtudag lék
fyrir áheyrendur í Norræna hús-
inu. Á efnisskránni voru verk eft-
ir Mozart, Liszt, Chopin, Gers-
hwin og Debussy.
Tónleikarnir hófust á c-moll
fantasíunni (K475) eftir Mozart.
Luc Benoit lék fantasíuna mjög
fallega en það var í h-moll sónöt-
unni eftir Liszt, þar sem hans
sjndi hvers hann er megnugur.
Utfærslan á þessari erfiðu sónötu
var við fínlegri mörkin en öll var
hún mjög skýr í flutningi. Það er
ljóst að Benoit er efnilegur kon-
sertpíanisti og að hann leikur
mjög skemmtilega með hljóðfall,
gefur sér tíma til að afmarka tón-
hendingar og ekki síður með mót-
un blæbrigða, sem voru víða mjög
fallega útfærð.
í h-moll sónötunni eftir Liszt
og í fjórðu Ballöðunni eftir Chop-
in, sem var næst á efnisskránni,
var margt fallega gert en þó
skortir þennan unga píanista enn
þann þrótt og dýpt í túlkun sína,
sem listamenn sækja í brunna
reynslunnar.
Morgunblaðið/Kristján
Luc Benoit
Prelúdíurnar þijár eftir Gers-
hwin voru vel leiknar en án þeirr-
ar hrynskerpu sem einkennir slík
„swing“verk. Síðasta verkið á efn-
isskránni var „Gleðieyjan" eftir
Debussy og þar mátti heyra margt
fallega gert. Luc Benoit er efni-
legur píanóleikari, ræður þegar
yfir góðri tækni, mótar verk sín
fallega og á köflum allt að því
blíðlega en á nokkuð enn eftir til
að efla átakaþol sitt, sem helst
kom fram í h-moll sónötunni eftir
Liszt og einnig í Ballöðunni eftir
Chopin.
Það má segja að „Jeanne
D’Arc“ hafi gert menningarlega
innrás, sem með ýmsum hætti
hafi komið okkur í opna skjöldu.
Þó eigum við eina vörn í móti og
það er að Edda Erlendsdóttir
píanóleikari kennir við þann sama
skóla og þessi ungi píanóleikari
lærði við. Það sem er þó mest um
vert, er að hafa heyrt Luc Benoit
leika og hver veit nema hann eigi
eftir að koma aftur til íslands,
innsigla sigra sína og efla enn
frekar menningartengsl íslands
og Frakklands.
Umsjónarmaður Gísli Jónsson 590. þáttur
Ég hef undanfarið með höpp-
um og glöppum sagt ofurlítið frá
hljóðskiptum og sterkum sögn-
um, hvernig þær leggjast frá
fornu fari í hljóðskiptaraðir. Sú
saga er hvergi nærri fullsögð.
Sjö eru hljóðskiptaraðirnar, ef
allt er talið, en engin venjuleg
sterk sögn telst fara eftir 7.
röð, enda er sú röð harla fátæk-
leg og stendur varla undir nafni.
Skiptast þar aðeins á þau hljóð,
sem nú eru táknuð með á og
ó. Dæmi af þessu sækja menn
annað en til sterkra sagna, svo
sem í orðtvenndirnar: rámur-
rómur; dáð-dómur og glápa-
glópur.
En ég á alveg eftir að minn-
ast á nokkuð stóran hóp sterkra
sagna, er nefnast tvöföldunar-
sagnir, og falla þær þó í hljóð-
skiptaraðir svipað og aðrar
sterkar sagnir. Hyggjum fyrst
að nafngiftinni. Tvöföldun
(reduplicatio) í málsögulegri
merkingu er ekki mjög auðvelt
að skilgreina. Þetta sést eins og
fleira best með dæmum, það er
að segja ef aldirnar hafa ekki
máð út helstu kennimerki. Við
skulum reyna að setja fram þá
reglu, að tvöföldunarsagnir hafi
myndað þátíð með því að hafa
upphafssamhljóð sitt að við-
bættu e-hljóði framan við sagn-
stofn. Síðan hafa orðið stórfelld-
ar breytingar sem dylja þetta
fyrir okkur. En það sést þó vel
í gotnesku og latínu. Tökum
fyrst tvö dæmi úr gotnesku, því
að hún er býsna skyld íslensku,
skyldari en latína. Ég læt staf-
setningarkæki gotneskra skrif-
ara (síðan sautján hundruð og
súrkál eða löngu fyrir íslands
byggð) halda sér: haíhait er nú
hjá okkur hét, gaígrót er í
máli okkar grét; en hvað ef
sögnin hófst á sérhljóði? Þá kom
aðeins e (aí) fyrir framan stofn
í þátíð: gotn. aíauk, sem nú er
á ísl. jók.
Allt var þetta staðfastara og
óbreytilegra í latínu og þar með
bersýnilegra: fallo (= falla) var
í þátíð (fortíð, perfectum) fe-
felli og cano (= syngja) cecini,
parco
(= hlífa) peperci. Kannski er
þetta þvæla, en sjáum kenni-
myndir tvöföldunarsagna í
nútímaíslensku.
Fyrsti flokkur:
heita-hét-hétum-heitið,
leika-lék-lékum-leikið.
Athugasemd 1: Nútíð sagn-
arinnar að heita var endingar-
laus, heit, þegar sögnin merkti
að lofa hátíðlega, en er nú orðin
heiti, eins og þegar sögnin
merkir að nefnast.
Athugasemd 2: Heita gat
verið áhrifssögn = nefna, kalla,
skíra: Dæmi: Þau hétu son sinn
Álf. í Völuspá (um Gullveigu):
Heiði hana hétu,
hvar er til húsa kom ...
það er: [Æsir] kölluðu hana
Heiði hvar sem hún kom í heim-
sókn. Heiði er þarna þolfall af
Heiður (= hin bjarta).
Annar flokkur:
auka-jók-jukum (ukum)-aukið,
ausa-jós-jusum (usum)-ausið,
hlaupa-hljóp-hlupum-hlaupið,
höggva-hjó-hj uggum-höggvið,
búa-bjó-bjuggum-búið.
Athugasemd: Ég felli mig
mjög illa við, þegar fólk segir
„hoggið“, í stað höggvið. En
nú skal hvíla sig á tvöföldunar-
sögnum um sinn.
★
Tíningur.
1) Enn glíma orðslyngir
menn við nýyrðasmíð í sambandi
við umhverfið og hugsanleg
spjöll á því. Steindór Steindórs-
son frá Hlöðum vill nota and-
stæðurnar hollur og skæður og
samsetja fremur af vist en um-
hverfi. Hann stingur því upp á
nýyrðunum visthollur og vist-
skæður.
2) Hastarlegt má það vera,
þegar menn sem tala eða rita
sígilt mál, eru skútaðir fyrir
slíkt. Var að því fundið í lesenda-
bréfi í DV ekki fyrir löngu að
Guðmundur Benediktsson ráðu-
neytisstjóri hefði birt auglýsingu
um skipting starfa milli ráð-
herra. Þetta þolfall, skipting,
er gamalt mál, gott og gilt. Hin
myndin, skiptingu, er síðar orð-
in til við áhrifsbreytingu, sem
svo er kölluð. Það er fínt heiti
á málvillu sem nógu margir hafa
samþykkt og tekið upp.
3) Gaman þótti mér að sjá
að nýyrði Sverris Páls, auð-
farga, var komið inn í Dag 16.
þ.m.
4) Margrét E. Jónsdóttir fær
stig fyrir að segja í fréttaþætti
í útvarpinu „Iéð máls“ í stað
hins sem uppi veður, „ljáð máls“.
Sögnin beygist ljá-léði-léð.
5) Baldur Ingólfsson í
Reykjavík hafði samband við
mig og þetta að segja:
„Góðar fréttir: Rétt áðan las
þulur auglýsingu frá Evrókard,
og fyrir fáum dögum talaði ann-
ar um Evró-söngvakeppnina! Ég
hef róið í þeim undanfarið hjá
Útvarpi og Sjónvarpi að leggja
niður júró-framburðinn og reynt
að styðja baráttu þína ...“
Bestu þakkir Baldri Ingólfs-
syni og oðrum málvöndunar-
mönnum sem aldrei gefast upp.
★
„Mér fínnst mest um vert að
kunna skil á málinu öllu, ekki
endilega þekkja merkingu allra
orða sem einhvern tíma hafa
verið notuð en þekkja blæinn
alveg frá upphafi. Og vera þá í
félagsskap bæði Sturlu Þórðar-
sonar og Halldórs Laxness. Það
er viss heildarsýn sem ég legg
mest upp úr í sambandi við þessa
hluti. Og reyndar miðast öll við-
horf mín í sambandi við stjórn-
mál og önnur málefni sem dynja
yfir mann að því að sjá út fyrir
nánasta umhverfi. Það gildir
jafnt í skáldskapnum eins og í
daglegum önnum.“
(Sveinbjörn Beinteinsson f.
1924, í nýjasta hefti af
Skírni.)
★
Hlymrekur handan kvað:
Sr. Eyjólfur er víst að hressast,
og allur hans lífsmáti að blessast.
Eftir smávegis skandal
með Skúlínu Fanndal
er hann farinn að ferma og messast.