Morgunblaðið - 16.07.1991, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. JÚLÍ 1991
Námslánín og
þjóðarbúið
eftir Ásgeir R.
Helgason
Spekingar af öllum stigum hafa
það gjarnan sem tómstundagaman
þegar veðrið er einhæft, að tala
niðrandi um námsmenn og þá sér-
staklega námsmenn á námslánum.
Eftirfarandi fullyrðingar eru nokk-
uð algengar og verður þeim nú svar-
að.
• Námsmenneruafætursemhafa
það alltof gott á lánum sem eru
jafnvel hærri en lægstu dagvinnu-
laun.
Svar: Það lifir enginn á dagvinn-
ulaunum á íslandi. Þess vegna
vinna allir eftirvinnu til að hafa i
sig og á. Námsmaður hefur enga
möguleika á slíku. Reyni hann af
harðfylgi að stunda atvinnu með
erfiðu námi eru launin dregin frá
láninu. Þar fyrir utan ætti auðvitað
að leggja niður þá atvinnustarfsemi
sem býður fullorðnu fólki sem er
að vinna fyrir heimili upp á 45.000
kr. mánaðarlaun.
• Það er alltof mikið af náms-
mönnum.
Svar: Alger glundroði yrði í ís-
lensku atvinnulífi ef námsmönnum
fækkaði eitthvað að ráði. Það eru
sífellt færri störf í tæknivæddu at-
vinnulífi sem krefjast ekki einhverr-
ar menntunar. Ef framboð af al-
mennu verkafólki myndi aukast
verulega hefði það alvarlegar afleið-
ingar í för með sér. Laun myndu
lækka. Atvinnuleysi myndi aukast
til muna. Auka þyrfti mjög framlög
til atvinnuleysisbóta og félagsleg
vandamál yrðu gífurleg.
• Islenskt þjóðfélag. hefur ekki
efni á að halda úti jafn viðamikilli
lánastarfsemi til einstaklinga á jafn
hagstæðum kjörum og Lánasjóður-
inn býður.
Svar: Útgjöld vegna félagslegra
vandamála sem fylgdu því að draga
úr námslánum myndu kosta ís-
lenska skattgreiðendur margfalt
meira en núverandi framlög til Lán-
asjóðs íslenskra námsmanna.
• Það þarf að herða afborgunar-
reglurnar til að draga úr afföllum
af endurgreiðslum.
Svar: Þó viss afföil séu af því
fjármagni sem sett er í lánasjóðinn,
m.a. vegna dauðsfalla, ber á það
að líta að allar endurgreiðslur eru
að fullu verðtryggðar. Hér á árum
áður þegar greiðslur voru ekki verð-
tryggðar voru afföll hinsvegar óeðl-
ilega mikil og spurning hvort ekki
ætti að reyna að áætla verðbóta-
þátt á þessi lán og senda mönnum
bakreikning. Það er að minnsta-
kosti réttlátara en að láta náms-
menn í dag standa straum af styrkj-
um og verðbólgulánum forvera
sinna.
Lokaorð
Svo væri að sjálfsögu hægt að
tyggja upp mærðarlega þulu um
gildi menntunar og nauðsyn þess
að vera sem best undir það búinn
að laga okkur að þeim öru breyting-
um sem nútírna þjóðfélag þröngvar
uppá okkur. Ég held þó að slíkar
lummur eigi betur heima í munni
þjóðhöfðingja á tyllidögum. Það vita
allir sem nenna að hugsa að góð
almenn menntun er hverri þjóð jafn
nauðsynleg og aðgangur að nátt-
úruauðlindum.
Lokaniðurstaða er því sú að ís-
Ásgeir R. Helgason
„Islensk stjórnvöld
verða að gera ráð fyrir
því að tryggja náms-
mönnum lífvænleg
námslán á verðtryggð-
um en vaxtalausum
kjörum. Þjóðfélagið í
heild verður að standa
straum af eðlilegum
afföllum í slíku kerfi.“
lensk stjórnvöld verða að gera ráð
fyrir því að tryggja námsmönnum
lífvænleg námslán á verðtryggðum
en vaxtalausum kjörum. Þjóðfélagið
í heild verður að standa straum af
eðlilegum afföllum í slíku kerfi enda
er það þjóðhagsleg -nauðsyn að
námsmönnum fækki ekki.
Höfundur er með BA-prófí
sálarfræði og lagði stund á nám
í hagnýtri fjölmiðlun við Iláskóln
íslands síðastliðinn vetur samhliða
starfi hjá Krabbameinsfélaginu.
éá 'ö
> .t
JS t
- 13
Asubúð, Búðardal • Vestfirðir: Rafbúð Jónasar Þór, Patreksfirði • Bjamabúð, Tálknafirði • Edinborg, Bíldudal • Verslun Gunnars Sigurðssonar, Þingeyri • Einar Guðfinnsson, Bolungarvík • Straumur, ísafirði $ 3
Noröurland: Kf.Steingrímsfjarðar, Hólmavík • Kf.V-Hún.Hvammstanga • Kf. Húnvetninga, Blönduósi • Kf.Skagfirðinga, Sauðárkróki • KEA, Akureyri • KEA, Dalvík • Bókabúð Rannveigar, Laugum • Sel, Mývatnssveit ^ s
n. c
• :°
o -0-
~ 03
O)
03 C
£ 'M
?!
1 =
•Í5, TS
C7' w)
dj >
CC .
03 >
-- *o
& c
c <5
AEG
• RAFHLÖÐUBORVÉL BSE 7.2 Verð áður kr. 12.474.
kr.10.497.- stgr.
AEG
• RYKSUGA NT 900 , ryk og vatn
Verð áður kr. 16.292.-
kr.14.496,-
SLÍPIROKKUR VS 2 100 Verð áður kr. 20.737,-
kr. 17.999.- stgr.
B0RVÉL í tösku SB 2E 16RI Verð áður kr. 18.053.-
kr. 14.998.- stgr.
VELDU ÞER TÆKI SEM ENDAST!
Hjá Bræðrunum Ormsson bjóðast þér góð og örugg handverkfæri, á sérstöku sumarverði. Umboðsmenn um allt land.
BRÆÐURNIR
.§ £ Bræðurnir Ormsson hf. Umboösmenn Reykjavík og nágrenni: BYKO, Kópavogi • BYKO, Hafnarfiröi •
m ir Byggt og búiö, Reykjavík • Hagkaup, Reykjavík • Mikligarður, Reykjavík • Brúnás innréttingar, Reykjavík
m ORMSSON HF
p a
a o
m
Lágmúla 8. Sími 38820
-Hut
Hótel Esju • Suðurlandsbraut 2 • Sími 680809.
MEXIKÓNSK PIZZA
Ofnhakaðar, sérstök Pizza Hut drcssiug
sett á samlokima og húu horiu fram
með kartöfluflögum Pizza Hut tómatblanda, tvö lög af osti,
AMKIIIKA SAMLOKA
Pepperoni, skinka, salathlöð, tómatai
og ostur.
NKW YOKK SAMLOKA
Skinka, ostur, salalhlöð og tómatar.
nautahakk, laukur,tómatar og Jalapeuo
Peppers.
BRAUDSTANGm
Gert samkvæmt lieföbuminum Bakaðar úr fersku deigi og völdu kryddi
amerískuiii aðferðum strað yfír. Bornar fram heitar með
sérstakri ítalskri tómatkryddhlöndu og
AMEIIÍSKAR SAMLOKUR pannesan osti.