Morgunblaðið - 09.08.1991, Page 1

64 SIÐUR B/C/D
STOFNAÐ 1913
177. tbl. 79. árg.
FÖSTUDAGUR 9. ÁGÚST 1991
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Flug KAL 007;
Aðstandend-
ur fá sovéskt
heimboð
Seúl. Reuter.
MÍKHAÍL Gorbatsjov Sovét-
forseti hefur boðið fjölskyld-
um þeirra sem fórust þegar
suður-kóresk farþegaþota
var skotin niður 1. september
1983 yfir Sakhalín-eyju til
minningarathafnar á staðn-
um þar sem vélin var skotin
niður.
í bréfi sem barst frá Gor-
batsjov á mánudag segir að
Sovétmenn ætii af mannúðar-
ástæðum að leyfa aðstandend-
um fórnarlambanna að heim-
sækja staðinn þar sem vélin
hvarf.
Hyon-mo Hong, formaður
samtaka sem aðstandendur far-
þega vélarinnar stofnuðu, segir
að 120 manns ætli að halda til
Sovétríkjanna 31. ágúst nk.
Ættingjarnir kröfðust þess í
bréfi tii Gorbatsjovs í mars sl.
að hann segði sannleikann um
hvað gerðist þegar sovéskar
orrustuflugvélar skutu niður
farþegaflugvél kóreska flugfé-
lagsins „Korean Air Lines“ í
flugi 007 með 269 manns innan-
borðs. I bréfi Gorbatsjovs var
engin bein afsökunarbeiðni en
þar vottaði hann ættingjunum
samúð sína.
Keuter
Albanskir flóttamenn synda í land eftir að hafa kastað sér frá borði
flutningaskipsins Vlora, sem liggur við festar í höfn borgarinnar
Bari á Suður-Italíu. Um tíu þúsund flóttamenn komu með skipinu og
á myndinni sést að vart hefur verið olnbogarými um borð.
Neyðarástand á Italíu:
Holskefla flótta-
fólks frá Albaníu
Bari, Róm. Reuter, The Daily Telegraph.
NEYÐARÁSTAND ríkir nú á Italíu vegna straums albanskra flótta-
manna til landsins. Skipi með um tíu þúsund albönskum flóttamönn-
um um borð var í gær siglt framhjá varðbátum lögreglu sem leið lá
inn í höfn borgarinnar Bari á Suður-Italíu. Mörg hundruð manns
vörpuðu sér frá borði og syntu í land til að leita hælis. Um borð í
skipinu fannst látinn maður. Hafði hann verið stunginn til bana.
Flóttamennirnir verða allir sendir
aftur til Albaníu. Yfirvöld í Bari
hafa þegar sent þúsund flóttamenn
til baka og þegar gert ráðstafanir
til að taka á leigu skip til að feija
fleiri til síns heima. Jafnframt kváð-
ust ítölsk stjórnvöld hafa í hyggju
að veita Albaníu frekari efnahags-
aðstoð í þeirri von að fólk verði um
kyrrt heima fyrir.
Claudio Vitalone, aðstoðarutan-
ríkisráðherra Ítalíu, sagði blaða-
mönnum áður en hann gekk á
fund með albönsku ríkisstjórn-
inni í Tirana að ítalar hygðust
bjóða Albönum mat og lyf að
andvirði 560 milljóna króna.
Flutningaskipinu Vlora hafði ekki
fyrr verið siglt inn í höfnina í Bari
en flóttamenp tóku að varpa sér frá
borði og synda til lands þar sem
biðu tugir sjúkrabíla til að hlynna
þeim. Eftir að skipið var lagst að
bryggju héldu menn áfram að fara
frá borði með því að klifra ýmist
Breskur blaðamaður látinn laus í Líbanon:
Yonast er til að öðrum vest-
rænum gíslum verði sleppt
niður landfestar eða stinga sér í
höfnina.
Sigling Vlora hófst í albönsku
hafnarborginni Durres á miðviku-
dag eftir að til átaka kom milli lög-
reglu og fólks, sem í örvæntingu
sinni var að reyna að komast úr
landi. Aftur kom til ryskinga þar í
gær þegar fólk reyndi að yfirbuga
lögregluvörð. Alls hafa fjórir látið
lífíð í Durres.
Annað skip, Skanderbeg, er nú
komið til hafnar í ítölsku borginni
Otranto með um þúsund flóttamenn
um borð. Italska lögreglan fylgist
með tveimur öðrum flóttamannabát-
um undan suðurströnd landsins.
Tvö skip með sex hundruð al-
banska flóttamenn nálguðust í gær
eyna Möltu í Miðjarðarhafí. Yfirvöld
á eynni höfðu skipað læknum að
vera í viðbragðsstöðu og búið sig
undir að taka á móti flóttafólkinu í
gömlum breskum herbúðum. Guido
De Marco, forsætisráðherra Möltu,
sagði hins vegar síðar að enginn
flóttamannanna fengi að koma í
land. Eftir viðræður við albönsk
yfirvöld hefði verið ákveðið að senda
fólkið um borð í skipinu aftur til
Albaníu.
Albönsk stjórnvöld kváðust á
fimmtudag hafa sett hervörð við
hafnir og stöðvað lestir á leið úr
landi til að koma í veg fyrir að fólk
streymdi til Ítalíu.
Serbar og Króatar:
Franskur hjálparstarfsmaður tal-
inn vera í höndum mannræningja
Beirút, Damaskus, London, Washington. Reuter.
BRESKI fréttamaðurinn John McCarthy var í gær látinn laus úr
gíslingu og voru miklir fagnaðarfundir með honum og fjölskyldu
hans eftir rúmra fimm ára prisund. Vonir standa til að lausn McCart-
hys boði upphafið að því að allir vestrænir gíslar í Líbanon verði
látnir lausir. Perez de Cuellar, framkvæmdasljóri Sameinuðu þjóð-
anna, kvaðst í gær vongóður um að annar gísl yrði látinn laus áður
en dagurinn væri á enda. Yfirlýsing um að Jerome Leyraud, frönsk-
um hjálparstarfsmanni, hefði verið rænt og hann yrði tekinn af lífi
yrðu fleiri vestrænir gíslar látnir lausir varpaði hins vegar skugga
á atburði gærdagsins í Líbanon.
Reuter
John McCarthy, sem látinn var laus í gær eftir fimm ára gíslingu,
stendur á milli föður síns, Pats (t.v.), og bróður, Andrews.
Hringt var í alþjóðlegar frétta-
stofur í Beirút og sagt að Leyraud
hefði verið rænt. Sá sem hringdi
kvaðst tala fyrir hönd hóps, sem
nefndist Samtök um vörn réttar
fanga og gísla, og sagði Leyraud
vera á mála hjá frönsku leyniþjón-
ustunni. Staða hans hjá frönsku
hjálparstofnuninni Medecins de
Monde væri aðeins yfirskin. Því til
sönnunar var sagt á að hann hefði
haft leyniskýrslur og kort í fórum
sínum þegar honum var rænt.
Talsmenn frönsku hjálparstofn-
unarinnar sögðu að Leyrauds væri
saknað. Þeir kváðust hins vegar
ekki geta staðfest að honum hefði
verið rænt.
McCarthy flaug síðdegis áleiðis
til London frá Damaskus í Sýr-
landi, þar sem sýrlensk yfirvöld
afhentu hann breska sendiherran-
um þar. Hafði hann meðferðis bréf
frá mannræningjum sínum til de
Cuellars. McCarthy virtist vel á sig
kominn eftir prísundina hjá hryðju-
verkasamtökunum íslamska Jihad.
Hann sagðist í viðtali við sýrlenska
sjónvarpið telja að í bréfinu til de
Cuellars væri farið fram á aðstoð
framkvæmdastjórans við að koma
á skiptum á föngum og gíslum sem
í haldi eru í Líbanon og ísrael.
„Eg hygg að þeir hafi ákveðið
að þeir vilji nú hafa skipti á þeirra
fólki, Líbönum í haldi í ísra-
el, ... þess vegna haldi þeir okkur
nú,“ sagði McCarthy.
Israelar lýstu yfir því í gær að
þeir væru reiðubúnir til að láta
lausa líbanska fanga sína ef sjö
ísraelskum hermönnum, sem hefur
verið saknað allar götur frá innrás
Israela í Líbanon árið 1982, yrði
sleppt ásamt vestrænu gíslunum.
De Cuellar hefur enn ekki fengið
bréfíð í hendur og bjóst hann í gær
við því að hann myndi halda til
Evrópu á sunnudag til að fá bréfíð
hjá McCarthy.
McCarthy sagði einnig að Terry
Waite, erindreka Ensku biskupa-
kirkjunnar, sem rænt var í Líbanon
árið 1987, væri á lífi. Hann hefði
verið í haldi ásamt Waite og banda-
rísku gíslunum Terry Anderson og
Thomas Sutherland og þeir væru
allir við sæmilega heilsu.
Unnusta McCarthys, Jill Mor-
rell, hefur barist fyrir því að
hann yrði látinn laus í fímm ár.
„Þetta var John eins og við höf-
um alltaf þekkt hann,“ sagði hún
fagnandi eftir að hafa séð mynd-
ir af honum. Kirkjuklukkum var
hringt um alla London þegar
fréttist að McCarthy gæti um
fijálst höfuð strokið. John Major,
forsætisráðherra Bretlands,
þakkaði stjórnvöldum í Sýrlandi
og íran fyrir milligöngu þeirra
um að fá McCarthy lausan.
Sjá „Markmið samtakanna...“
á bls. 21.
Samið um
fangaskipti
Belgrad. Reuter.
SERBAR og Króatar hafa fallist
á að skiptast á föngum sem tekn-
ir hafa verið undanfarinn mánuð
á meðan átök á milli þjóðanna
hafa staðið í Króatíu.
Það var nefnd á vegum forsætisr-
áðs Júgóslavíu sem miðlaði málum
milli Serba og Króata og fékk þá
til að fallast á fangaskiptin. Þau
heljast síðdegis í dag.
Lýðræðisflokkur Albaníu sem á
sæti í stjórn landsins mæltist til
þess í gær að Albanir innlimuðu
Kosovo-hérað í Albaníu ef upplausn
Júgóslavíu héldi áfram. Serbar í
héraðinu brugðust harkalega við
þessum ummælum í gær og sögðust
mundu veija hendur sínar kæmi til
innrásar.
í gær hófst í Prag tveggja daga
fundur embættismanna á vegum
Ráðstefnunnar um öryggi og sam-
vinnu í Evrópu (RÖSE) um Júgóslav-
íumálið. Fulltrúi Serbíu á fundinum
lagðist þar eindregið gegn því að
Þjóðverjar og Italir tækju þátt í eftir-
litsstörfum á vegum Evrópubanda-
lagsins í Júgóslavíu vegna þess að
þessar þjóðir hefðu hernumið landið
í seinni heimsstyijöldinni.