Morgunblaðið - 09.08.1991, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 9. ÁGÚST 1991
21
Noregur:
Minnisblöð með sleggju-
dómum valda fjaðrafoki
Ósió. Frá Jan Gunnar Furuly, fréttaritara Morgunbladsins.
BIRTING leynilegra minnisblaða frá Verkamannaflokknum, sem eru
full af sleggjudómum uin andstæðinga flokksins, hafa valdið hörðum
viðbrögðum í Noregi. Minnisblöðin voru tekin saman af framkvæmda-
stjórn flokksins og eru ætluð þingflokki hans sem undirbúningur
fyrir umræður í tengslum við sveitastjórnarkosningar í haust.
Á minnisblöðunum er ráðist
harkalega að öllum andstæðingum
Verkamannaflokksins en þar að
auki er þar að finna tilbúin svör
við ýmsum „erfiðum spurningum“
sem búast má við að stjórnmála-
menn Verkamannaflokksins verði
spurðir í kosningabaráttunni.
Meðal þess sem má lesa í minnis-
blöðunum er að Miðflokkurinn þjá-
ist af „EB-ofsóknarbijálæði“, þing-
manni sósíalista, Tove Kari Viken,
er lýst sem „ósamkvæmri sjálfri
Kirkjan þarf ekki lengur að
standa skil á upplýsingum fyrir
þjóðskrána, heldur hefur sú skylda
færst yfir á skattayfirvöld víðs veg-
ar um landið. Hingað til hefur þjóð-
skráin stuðst við þær upplýsingar
um íbúana sem kirkjan hefur látið
í té, en í ár verður nýja fyrirkomu-
sér“ og sagt að það sé „ómögulegt
að vita hvar maður hafi hana“. Um
Kristilega þjóðarflokkinn er sagt
að hann hafi „unun af því að kynna
sig sem boðbera hins rétta siðferð-
is . . . þó að flestir telji að flokkur-
inn einkennist af tvískinnungi“.
Hægriflokkurinn fær svo þá eink-
unn að hann hafi „verulega lagt
sitt af mörkum til að auka rugling-
inn varðandi muninn á aðild að EES
og EB“.
Langverstu útreiðina fær hins
lagið tekið upp.
Einungis 63% unglinga á ferm-
ingaraldri í Svíþjóð láta fermast í
ár. Þegar síðari heimsstyijöldinni
lauk var þetta hlutfall 90%. Síðan
hefur fermingarbörnum sífellt farið
fækkandi hlutfallslega, sérstaklega
á síðustu þremur árum.
vegar Sósíalíski vinstriflokkurinn
(SV), sem hefur verið skæður
keppinautur Verkamannaflokksins
um fylgi á vinstrivængnum, á und-
anförnum árum. „SV er sá flokkur
sem alltaf hefur meira fé til umráða
en aðrir flokkar. Það er ekkert
vandamál fyrir SV að búa til 100
þúsund ný störf. í veröld SV er
alltaf hægt að afla meiri fjár. Flokk-
urinn hikar heldur ekki við að gefa
rangar upplýsingar," segir m.a. í
minnisblöðunum.
Um Framfaraflokk Carls I. Hag-
ens er sagt að hann haldi áfram
að fleyta sér áleiðis á óánægjuöld-
unum. Flokkurinn byggi fylgi sitt
á „sinnuleysi“ og „óánægju" meðal
almennings.
Gunnar Berge, formaður þing-
flokks Verkamannaflokksins, segir
í viðtali við dagblaðið Verdens Gang
í gær að hann taki fulla ábyrgð á
leynilegu minnisblöðunum. Þá þyki
honum það mjög leitt að farið sé
niðrandi orðum um þingmanninn
Tove Kari Viken. „Ég ætla að biðja
hana velvirðingar þegar ég hitti
hana næst. Hún er mjög viðkunna-
leg kona,“ sagði Berge. Hann bætti
því við að ef vitað hefði verið að
minnisblöðin yrðu birt hefðu líklega
sumar setningarnar verið „fínpúss-
aðar“ áður. Aðrar væru hins vegar
bæði „góðar og fyndnar" að hans
mati.
Fulltrúar annarra flokka hafa
mjög mismunandi skoðanir á minn-
isblöðunum. Sumir eru fullir vand-
lætingar en aðrir segja þetta vera
„hina bestu auglýsingu". Flestir
gefa líka í skyn að þetta sé nokkuð
sem allir flokkar stundi.
■ ÓSLÓ - Norskir tollgæslumenn
lögðu í gær hald á 72 kíló af hassi
við landamæri Noregs og Svíþjóðar.
Labrador-hasshundur fann hassið í
kassa sem var logsoðinn við bíl
tveggja Dana. Þetta er mesta magn
hass sem fundist hefur í einu í
Noregi. Talið er að það hefði selst
á um 90 milljónir ISK hefði það
komist í umferð. Danirnir, kona og
karl, eiga yfir höfði sér 15 ára
fangelsisdóm í Noregi verði þau
sakfelld.
Svíþjóð:
F ermingum fækkar
Stokkhólmi:> Frá Erik Liden, fréttaritara Morgunblaðsins.
KIRKJUSÖFNUÐIR í Svíþjóð eru sífellt að minnka. Kirkjusókn verð-
ur æ minni á meðan aðsókn á hvers kyns tónleika og aðrar afþrey-
ingaruppákomur í kirkjum færist stöðugt í aukana. Það verður æ
sjaldgæfara að ungmenni sinni trúarlegum áhugamálum sínum inn-
an þjóðkirkjunnar. I ár láta 10% færri unglingar ferma sig en fyrir
þremur árum síðan.
Reuter
Thatcher heiðruð í New York
Margaret Thatcher, fyrrverandi forsætisráðherra Bretlands, ræðir
við Henry Kissinger, er var utanríkisráðherra Bandaríkjanna á átt-
unda áratugnum, í veislu er haldin var Thatcher til heiðurs um borð
í skemmtiferðaskipinu Regal Princess í New York-höfn á miðviku-
dag. Veislan var þáttur í hátíðahöldum vegna jómfrúrsiglingar skips-
ins. Thatcher á vinstri hönd er eiginmaður hennar, Denis Thatcher.
Hjónabönd kaþólskra:
Eiturlyfjafíkn næg
ástæða til ógildingar
Páfagarði. Reuter.
DÓMSTÓLL í Páfagarði hefur úrskurðað að ef annar aðilinn í hjóna-
bandi fólks sem er kaþólskrar trúar sé haldinn eiturlyfjafíkn sé það
næg ástæða til að ógilda hjónabandið.
Kaþólska kirkjan hafnar hjóna-
skilnuðum, en leyfir samt ógildingu
hjónabanda í ákveðnum tilvikum,
ef um alvarlegt rof á hjónabands-
eiðnum er að ræða. Slík ógilding
þýðir í raun að kirkjan lítur svo á
að hjónabandið hafi aldrei stofnast.
Úrskurðurinn birtist í árbók
Páfagarðs sem kom út í vikunni.
Þar segir að eiturlyfjafíkn annars
aðilans sé næg ástæða til ógildingar
vegna þess að þegar viðkomandi
sór eiðinn hafi hann ekki haft fulla
dómgreind.
Hjónabönd er hægt að ógilda ef
báðir aðilar hafa ekki gefið fullt
samþykki sitt eða ef annar aðilinn
hefur blekkt hinn vísvitandi. Árið
1983 var reglum kirkjunnar breytt
á þann veg að vanheilsa á geði kom
til álita sem næg ástæða ógildingar
hjónabands.
Islamska Jihad:
Markmið samtakanna að beij-
ast gegn vestrænum áhrifum
Reuter
John McCarthy (tv.) var látinn laus úr gíslingu í Libanon í gær.
Myndin var tekin af McCarthy áður en honum var rænt i Beirút
17. apríl 1986. Á myndinni sést einnig Bandaríkjamaðurinn Terry
Anderson. Hann hefur verið í haldi lengst allra gísla í Líbanon.
Beirút. Reuter.
Islamska Jihad (Heilagt
stríð) lét í gær lausan breska
blaðamanninn John McCarthy
með bréf til Perezar de Cuell-
ars, aðalritara Sameinuðu þjóð-
anna. Islamska Jihad eru sam-
tök herskárra stuðningsmanna
Irana, sem hafa það að markm-
iði að gera að engu ítök Vestur-
landa í Mið-Austurlöndum. Til
þess hafa samtökin undanfarin
átta ár beitt miskunnarlausum
aðferðum, sem bitnað hafa
jafnt á aröbum sem Vestur-
landabúum. Þar á meðal eru
sjálfsmorðsárásir, mannrán,
morð og flugrán. Mál vest-
rænna gísla í Líbanon hefur
borið hátt undanfarin ár, en
nú virðist sem lausn þeirra
gæti verið í sjónmáli.
Islamska Jihad er í innsta
kjarna neðanjarðarhreyfingar
múhameðstrúarmanna úr röðum
shíta í Líbanon, en Hizbollah
(Flokkur Guðs) ræður þar lögum
og lofum. Neðanjarðarhreyfingin
var stofnuð um bókstafstrú erkik-
lerksins Ayatollahs Ruhollaþs
Khomeinis, byltingarleiðtoga ír-
ans.
Jihad kom fyrst fram á sjónar-
sviðið í apríl árið 1983 þegar sam-
tökin gerðu sprengjuárás á banda-
ríska sendiráðið í Beirút með þeim
afleiðingum að 17 manns biðu
bana. Sex mánuðum síðar létu
242 bandarískir landgönguliðar
og 58 franskir fallhlífarhermenn
lífið þegar sprengjur, sem voru
faldar í vörubílum, sprungu. Jihad
stóð að baki þessum tilræðum,
sem urðu til þess að Ronald Reag-
an, þáverandi forseti Bandaríkj-
anna, sá sig tilneyddan að kveðja
allt bandarískt herlið brott frá
Líbanon.
Árið 1984 hófu liðsmenn ísl-
amska Jihads að ræna Vestur-
landabúum í Líbanon í því skyni
að fá 17 manns, sem sátu í fang-
elsi í Kúveit fyrir aðild að
sprengjutilræðunum í Líbanon
árið 1983, leysta úr haldi. Síðar
bættist við sú krafa að ísraelar
létu lausa nokkur hundruð lí-
banska og palestínska fanga í
skiptum fyrir gísla.
Um þessar mundir er sex
Bandaríkjamanna, tveggja Breta,
tveggja Þjóðveija og eins Itala
saknað og er talið að þeir séu í
gíslingu í Líbanon. Liðsmenn ísl-
amska Jihad sögðust aðeins hafa
tvo þessara gísla, Bandaríkja-
mennina Terry Anderson og
Thomas Sutherland, í haldi áður
en John McCarthy var sleppt.
Menn velta nú vöngum yfir því
hvort það sé upphafið á því að
allir vestrænir gíslar í Líbanon
verði látnir lausir í skiptum fyrir
líbanska og palestínska fanga að
McCarthy hefur verið látinn laus.
Ef marka má orð óiiafngreinds
frammámanns bókstafstrúaðra
múhameðstrúarmanna í Líbanon
í gær er hér um mikilvægt skref
í áttina að lausn gíslamála í Mið-
Austurlöndum að ræða. Hann
kvaðst telja að bréfið, sem Mc-
Carthy á að afhenda de Cuellar,
hafi að geyma tillögu um skipti á
vestrænum gíslum og föngum,
sem eru í haldi í ísrael.