Morgunblaðið - 02.10.1991, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. OKTÓBER 1991
Tónlistarhátíð ungra
norrænna einleikara
TONLISTARHÁTIÐ ungra norrænna einleikara verður haldin í
Tampere í Pinnlandi 9. til 12. október. Fulltrúi íslands verður Auð-
ur Hafsteinsdóttir fiðluleikari.
Norræna tónlistarháskólaráðið
hefur í 10 ár skipulagt biennal, tvíár
ungra norrænna einleikara, í sam-
vinnu við norrænar sinfóníuhljóm-
sveitir og tónlistarháskóla. í tengsl-
um við 10 ára afmæli tvíársins í
Reykjavík 1988 var haldin ráð-
stefna um að koma á framfæri
ungum norrænum einleikurum.
Ráðstefnan tilnefndi vinnuhóp, sem
á lokafundi sínum í Stokkhólmi
lagði fram tillögu um að standa að
kynningu ungra norrænna einleik-
ara í breyttri mynd og með nýrri
stjórn, Tónlistarhátíð ungra nor-
rænna einleikara.
Fyrsta hátíðin verður 9.—12.
október nk. í Tampere í Finnlandi
og er það Samband norrænna sínfó-
níuhljómsveita og Tónlstarháskól-
aráðið sem hafa samvinnu um skip-
ulag hátíðarinnar, en þeir fyrr-
nefndu sjá um framkvæmd hennar.
Eftirtaldir einleikarar koma fram
á hátíðinni, en þeir vour valdir eftir
úrtökukeppni hver í sínu heima-
landi:
Martin Fröst, klarínett, Svíþjóð,
Jon Elsrud Gjesme, fiðla, Noregi,
Auður Hafsteinsdóttir, fiðla, Is-
landi, Johannes Söe Hansen, fiðla,
Danmörku, og Jan Söderblom, fiðla,
Finnlandi.
Tónlistarhátíð ungra norrænna
einleikara verður næst haldin í
Stokkhólmi árið 1993.
Morgunblaðið/Halldór Gunnarsson
Systir og börn sr. Sigurðar Einarssonar við minnisvarðann. F.v.
Marta Einarsdóttir, Gunnvör Braga, Steinn Hermann og Áslaug
Kristín.
Skógar:
Minnisvarði um sr. Sigurð
Einarsson í Holti aflrjúpaður
MINNISVARÐI um skáldið sr. Sigurð Einarsson var afhjúpaður á Skóg-
um undir Eyjafjöllum laugardaginn 28. september að viðstaddri systur
hans, börnum og öðrum ættingum og tengdafólki, ásamt skólafólki
skólans, ýmsum Rangæingum og öðrum gestum. Minnisvarðinn er blá-
grýtisdrangur sem er mannhæðarhár og ber andlitsmynd sr. Sigurð-
ar, sem myndlistamaðurinn Ragnhildur Stefánsdóttir gerði. Á minnis-
varðanum er nafn sr. Sigurðar með fæðingar- og dánardegi og upp-
hafsljóðlínu skólasöngs Skógaskóla sem sr. Sigurður gaf skólanum við
upphaf skólastarfs 1949: „Komið heil, komið heil til Skóga.“
Við upphaf athafnar í garðinum
vestan við skólahúsið, þar sem minn-
isvarðinn stendur, flutti Friðrik Jörg-
ensen frá Steinum ávarp og lýsti
aðdraganda þess að minnisvarðinn
var reistur. Sagði hann frá kynnum
sínum við Kjartan Ragnarsson mynd-
listarmann, en þeir hefðu báðir haft
mikinn áhuga á því að listaverk eða
minnisvarði myndi geyma með
áþreifanlegum hætti minningu um
skáldið sr. Sigurð Einarsson í Holti.
Þeir hefðu leitað til skólanefndar
Skógaskóla um að sótt yrði til list-
skreytingasjóðs um styrk til að koma
þessu verkefni að stað. Skólanefndin
hefði fylgt þessu eftir með því að
skipa framkvæmdanefnd með skóla-
stjóra Sverri Magnússon, Þórð Tóm-
asson og hann, en nefndin hefði haft
samráð við fulltrúa. ættingja, Stein
Hermann Sigurðsson. Kjartani'
Ragnarssyni hefði verið falið að gera
listaverkið og hefði hann gert drög
Vitna leitáð
Slysarannsóknadeild lögregl-
unnar í Reykjavík lýsir eftir vitn-
um að því er ekið var á grænan
Mazda-bíl við Kirkjutorg, skammt
frá dómkirkjunni, frá miðnætti til
klukkan 7 að morgni, aðfaranótt
föstudagsins 25. september.
Bifreiðin stóð þar á merktu bíla-
stæði en var stórskemmd á vinstri
hlið þegar eigandinn vitjaði hennar
um morguninn. Tjónvaldurinn er
ókunnur og skorar lögreglan á hann,
svo og vitni að ákeyrslunni, að gefa
sig fram.
að því, en því miður hefði hann orð-
ið að hætta við vegna veikinda og
gert tillögu um að einn efnilegasti
nemandi hans tæki þetta viðfangs-
efni að sér, Ragnhildur Stefánsdótt-
ir, myndlistarmaður. Hér væru allir
viðstaddir saman komnir til að fag-
ana verklokum. Því miður hefði
myndlistamaðurinn ekki getað verið
viðstaddur, en honum væri kunnugt
um að hugsun listamannsins væri
að blágrýtisdrangurinn risi upp af
móður jörðu, með sama hætti og
skáldið, sem var af íslensku bænda-
fólki kominn, en reis upp og varðaði
menningu þess og tungutak, með svo
einstæðum hætti í ræðum sínum,
ljóðum og ritverkum.
Því næst afhjúpaði yngsta barn
sr. Sigurðar, Steinn Hermann, minn-
isvarðann og að því loknu bauð skóla-
stjóri Skógaskóla, Sverrir Magnús-
son öllum viðstöddum til kaffi-
drykkju í skólanum. Þar var skóla-
söngurinn sunginn og ávörp flutt af
skólastjóra, Albert Jóhannssyni,
fyrrum kennara skólans, Þórði Tóm-
assyni, safnverði, og Jóni R. Hjálm-
arssyni, fyrrum skólastjóra Skóga-
skóla og fræðslustjóra. Minntust
ræðumenn sr. Sigurðar, starfs hans
við skólann, Ijóða hans og ræðusnilld-
ar. Gunnvör Braga las ljóð eftir föð-
ur sinn og Guðbjörg Þórisdóttir kenn-
ari við skólann las einnig ljóð
eftir skáldið.
Að lokum þakkaði sr. Halldór
Gunnarsson í Holti fyrir hönd skóla-
nefndar öllum sem unnið hefðu að
því að minnisvarðinn reis og stundina
sem viðstaddir hefðu átt saman.
Gunnvör Braga þakkaði síðan fyrir
hönd ættingja.
Ólöf Kolbrún Harðardóttir og Bergþór Pálsson í hlutverkum sínum. Morgunbiaðið/Þorkeii Þorkelsson
Töfraflauta Mozarts
í Islensku óperunni
Signý Sæmundsdóttir, Elín Ósk Óskarsdóttir, Alina De., Bergþór
Pálsson og Þorgeir J. Andrésson í hlutverkum sínum.
Tónlist
Ragnar Björnsson
í sérlega vandaðri og ágætri
efnisskrá sýningarinnar á Töfra-
flautu þeirra Mozarts og Schik-
aneders er spáð í tilurð óperunnar
m.a. af þeim Sigurði Steinþórs-
syni, Önnu M. Magnúsdóttur og
Þorsteini Gylfasyni, og eru allar
þessar ritsmíðar fróðlegar og
skemmtilegar, sem vænta mátti.
Einni spá um tilurð óperunnar er
þó sleppt og er sú ekki ólíklegri
en aðrar þegar tekið er mið af
þróun óperunnar í Þýzkalandi, frá
skólaleikjunum, gegnum Singspi-
elið og fram til Mozarts, þar sem
ádeilan og háðið á menn og mál-
efni var einn aðal þátturinn. Um
þetta leyti var Frímúrarareglan
mjög umdeild í Vínarborg og því
ekki ólíklegra en hvað annað að
Schikadeder og Mozart hafi sest
niður og persónugert hinar stríð-
andi fylkingar María Theresía, sem
var mikill andstæðingur frímúrara
varð að hinni hatursfullu Nætur-
drottningu, Jósef 2. keisari, sem
studdi frímúrarana, birtist í Tam-
ino, Sarastro æðstiprestur regl-
unnar, Pamina, sem Tamino legg-
ur svo mikið á sig til að vinna, er
austurríska þjóðin og Monostatos
sem gervi kirkjunnar eða jesúí-
tanna, sem stöðugt deildu á Frí-
múrararegluna. Þessa kenningu
mætti a.m.k. einnig telja með.
Hvort til var einhver banamaður
Mozarts, og hvort sagan sú sé
sönn, sem gekk í Vínarborg, að
umræddur banamaður hafi flúið
til Danmerkur, þaðan til íslands
og komið í land í Austur-Skafta-
fellssýslu, er erfitt að henda reiður
á. Allt þetta eru skemmtilegar
vangaveltur, en skipta kannski
ekki meginmáli, en þó má í gamni
benda á að bæði Einstein og Goet-
he voru báðir stórhrifnir af texta-
innihaldi Töfraflautunnar. Forleik-
urinn að óperunni fór því miður
ekki vel af stað. Tempó voru óná-
kvæm, áherslur máttvana og
ómarkvissar og öll spenna einhvern
veginn víðs fjarri. Þessir ágallar
hjá hljómsveitinni voru gegnum-
gangandi, spilið var heldur ekki
alltaf hreint og það var ekki Moz-
art-hljómsveit sem í gryíjunni var
þetta kvöldið. Þetta verður þó að
skrifast að mestu á hljómsveitar-
stjórann sem ekki virðist hafa átt-
að sig á nákvæmni og kröfum
Mozarts, og bitnaði þetta ná-
kvæmnisleysi á mörgum atriðum
óperunnar og þar með á söngvur-
unum sjálfum. Stjórn Stapletons
var of „mjúk“, ekki nógu mark-
viss. Einn var þó sá söngvari sem
ekki lét slá sig út af laginu, Berg-
þór Pálsson söng með þeim moz-
arttíska ritma sem til þarf. Raunar
ætlast Mozart til dekkri raddar í
Papageno, en Bergþór bætti það
upp með þeim leiktilburðum sem
klassískir eru í þessum stíl, þetta
var sigur Bergþórs. Næturdrottn-
ingin var sungin af Yldu nokkurri
Kodalli, ungri söngkonu tyrk-
neskri; svo ungri að erfitt var að
hugsa sér hana sem móður Pam-
ínu, en látum það vera, því söng-
konan hefur þann raddkarakter
sem sjaldgæfur er, dramantískan
sópran með koleratúr, og er vand-
fundinn og því dýrt seldur í Evr-
ópu, og þrátt fyrir ungan aldur
söng hún aríurnar sínar af þeirri
reisn sem Næturdrottinginnu til-
heyrir. Þorgeir Andrésson náði
ekki að skila Tamino, til þess þarf
meiri reynslu, og e.t.v. meira nám
að baki heldur en Þorgeir hefur
og er ekki hægt að ásaka hann
fyrir þá vöntun, en aðrir hefðu átt
að sjá það fyrir, því Tamino er
eitt af erfiðari tenórhlutverkum
Mozarts. Ólöf Kolbrún komst
merkilega vel frá Pamínu og getur
hún þakkað það mikilli og langri
reynslu á óperusviðinu, en hún er
ekki lengur sú sannasta Pamína,
sem á að var Jugentlich", en surnt
gerði hún margt mjög fallega, eins
og t.d. aríuna þegar hún heldur
að hún hafí misst Tamino. En stór-
sigur vann hún ekki og að skað-
lausu hefði mátt fórna þessu hlut-
verki til annarrar. Viðar Gunnars-
son var raddmikill í hlutverki Sa-
rastros en ekki mikið fram yfir
það. Smærri hlutverk voru sungin
af yngri mönnum sem sannarlega
voru, sumir hveijir, forvitnilegir
og eiga vonandi framtíð fyrir sér.
Ástæða er þó til að minnast á
dömurnar þijár og þó sérstaklega
á Signýju Sæmundsdóttur sem
sannarlega virðist eiga skilið að
fá stórt hlutverk. Ekki er mitt að
dæma sviðsmynd, sem mér fannst
þó mjög passandi óperunni og
raunar ævintýri hvað þetta leiksvið
gat stækkað við snjalla sviðsmynd
Robins Dons. Það tók svolítinn
tíma að sætta sig við leikstjórn
Christopher Renshaw, en þó orkar
alltaf tvímælis um miklar hreyfing-
ar á sviðinu, þær geta komið illa
niður á söngnum. Búningahönnun
var í höndum Unu Collins, þeir
voru mjög fallegir. Textaþýðingar
voru eftir þijá orðhaga menn, þá
Böðvar Guðmundsson, Þorstein
Gylfason og Þránd Thoroddsen.
Lengri tíma þarf til að geta mikið
um þá fjallað, en sums staðar virt-
ist mér að nauðsynlegt hefði verið
að hljómsveitarstjórinn hefði getað
verið með í ráðum.