Morgunblaðið - 02.10.1991, Blaðsíða 18

í(
18
ígg( íi.íiíiot>|o :s flyoAqmnvgiM niqhía’ídíioi/
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. OKTÓBER 1991
Nýr forsætisráðherra Zaire
Reuter
Mobutu Sese Seko, forseti Zaire, (t.v.) býður nýskipaðan forsætisráðherra, Etienne Tshisekedi, velkominn
til starfa. Tshisekedi tók við starfi eftir strangar samningaviðræður stuðningsmanna Mobutus og stjórnar-
andstæðinga en honum er ætlað að vinna þjóðina út úr kreppu sem komin er upp í Zaire vegna óeirða.
Bardagar harðna í Króatíu:
Sambandshermn hót-
ar hermdarverkum
Zagreb. Reuter.
HARÐIR bardagar blossuðu upp í Króatíu í gær milli króatískra
sveita og hersveita júgóslavneska sambandshersins. Breiddust bar-
dagar út um allt lýðveldið og eru þeir hinir hörðustu frá því samkom-
ulag náðist um vopnahlé 22. september, en það þykir nú runnið út
í sandinn.
Yfirmenn hersins sökuðu sveitir
króata um að hafa hert umsátur
um stöðvar sambandshersins í Krö-
atíu. Sögðu þeir þolinmæði hersins
á þrotum og hótuðu að leggja mikil-
væg mannvirki í lýðveldinu, svo sem
skipasmíðastöðvar og orkuver, virtu
króatar ekki vopnahléssamkomu-
lagið og hættu árásum á stöðvar
hersins.
Gojko Susak, varnarmálaráð-
herra Króatíu, sagði úrslitakosti
sambandshersins skjóta skökku við
og ásakanir um að króatar hefðu
átt upptökin væru út í hött. „Það
er sambandsherinn sem heldur uppi
árásum, hann hefur gert skrið-
dreka- og sprengjuárásir frá 50
stöðvum allt frá Dubrovnik til
Vukovcar, og á grundvelli þess set-
ur herinn úrslitakosti,“ sagði Susak.
Að minnsta kosti 15 manns féllu
í átökunum í gær og sögðu embætt-
ismenn að á annað þúsund manns
hefðu beðið bana af völdum bar-
daga frá því Króatía lýsti yfir sjálf-
stæði í júní sl. Útvarpið í Króatíu
sagði að þorpið Prekopakra skammt
frá borginni Pakrac í miðhluta lýð-
veldisins hefði verið nánast jafnað
við jörðu í stórskotaárás. Þar hefðu
11 menn beðið og fjöldi særst.
Sovétríkin:
Lýðveldin ná samkomulagi um
sameiginlegt efnahagssvæði
Alma-Ata. Reuter.
Sovétlýðveldin tólf náðu í gær
samkomulagi um að koma á sam-
eiginlegu efnahagssvæði til
þriggja ára og er þetta fyrsta
skrefið í átt til þess að samið
verði um efnahagsbandalag lýð-
veldanna.
„Stofnun þessa efnahagssvæðis
er forsenda þess að hægt verði að
koma landinu úr kreppunni án
blóðsúthellinga eða stríðs,“ sagði
Nursultan Nazarbajev, forseti Kaz-
akhstans, eftir fund fulltrúa lýð-
veldanna. Grígoríj Javlínskíj, sem á
sæti í nefnd sem fer með stjórn
efnahagsmála í Sovétríkjunum,
sagði samkomulagið mjög sögulegt.
Ekki var greint frá því í gær í hveiju
það fælist, en embættismenn sögðu
að eitt af mikilvægustu atriðum
þess væri að aðeins* lýðveldin gætu
hækkað skatta.
Samkomulagið er fyrsta tilraun
lýðveldanna til að semja um nýtt
ríkjasamband eftir hrun kommún-
ismans í kjölfar valdaránstilraunar
harðlínukommúnista í ágúst. Naz-
arbajev sagði að samkomulagið
glæddi vonir um að hægt yrði að
semja um nýtt samband fullvalda
ríkja.
Fulltrúar nokkurra lýðvelda létu
þó í ljós efasemdir um samkomulag-
ið. ígor Tsjkheidze, fulltrúi Georgíu,
sagði að hann myndi undirrita sam-
komulagið með fyrirvara. Úkraínski
þingmaðurinn Vladímír Grínjov
sagði að enn væri nokkrum spurn-
ingum ósvarað varðandi efnahags-
svæðið og kvaðst ekki vera viss um
að þing Úkraínu myndi leggja bless-
un^yfir samkomulagið.
Ivars Godmanis, forsætisráð-
herra Lettlands, tók þátt í viðræð-
unum, sem fóru fram í Alma-Ata,
höfuðborg Kazakhstans. Baltneska
fréttastofan Baltfax hafði eftir hon-
um að lettneska stjórnin myndi
ekki undirrita samkomulagið. Leið-
togar hinna Eystrasaltsríkjanna,
Litháens og Eistlands, tóku ekki
þátt í viðræðunum.
Níu af lýðveldunum tólf, sem
áttu aðild að samkomulaginu, hafa
lýst yfir sjálfstæði, þótt efnahagsleg
tengsl þeirra séu náin.
Schliiter boðar efnahags-
lega endurreisn í Danmörku
Kaupmannahöfn. Reuter.
POUL Schliiter, forsætisráð-
herra Danmerkur, kynnti nýja
efnahagsstefnu stjórnarinnar við
þingsetningar í gær en takmark
stjórnarinnar er að auka hagvöxt
og draga verulega úr atvinnu-
leysi.
„Við erum öll sammála um
grundvallaratriðin, en þau eru að
skapa aðstæður fyrir aukna fram-
leiðslu og ný atvinnutækifæri og
þar með vinna á hinu alltof mikla
-atvinnuleysi sem þjóðin á við að
glíma,“ sagði Schlúter. Ef tillögur
Schluter
MÁLFLUTNINGSSKRIFSTOFA
Ragnar Aðalsteinsson, hrl.,
Othar Örn Petersen, hrl.,
Sigurður Helgi Guðjónsson, hrl.,
Viðar Már Matthíasson, hrl.,
Tryggvi Gunnarsson, hrl.,
tilkynnir að
JÓHANNES SIGURÐSSON hdl.,
hefur flutt lögmannsstarfsemi sína frá Laugavegi 178 og gerst
meðeigandi í málflutningsskrifstofunni frá 1. október 1991 að
telja. Er heiti skrifstofunnar frá þeim degi
MÁLFLUTNINGSSKRIFSTOFA
Ragnar Aðalsteinsson, hrl.,
Othar Örn Petersen hrl.,
Sigurður Helgi Guðjónsson, hrl.,
Viðar Már Matthíasson, hrl.,
Tryggvi Gunnarsson, hrl.,
Jóhannes Sigurðsson, hdl.,
Borgartúni 24, Sími 627611
Pósthólf 399, Telefax 627186
121 Reykjavík Telex (051) - 94014175 BORG G
stjórnarinnar yrðu
samþykktar hefði
það í för með sér
að atvinnuleys-
ingjum fækkaði
um 100.000
manns á næstu
fimm árum, en um
síðustu mánaða-
mót voru 301.000
manns á atvinnu-
leysisskrá í landinu eða um 10,8%
atvinnufærra. Útflutningur iðnað-
arvöru jókst um 24% á síðustu fímm
árum. en það þykir til marks um
lítinn viðgang heimamarkaðarins
að á sama tíma jókst heildar iðn-
framleiðsla aðeins um 2%.
Schlúter boðaði rýmri afskrifta-
reglur fyrir hátæknibúnað, vill að
lækkaðir verði skattar á nýtt hluta-
fé sem fyrirtækí afla og gjöld verði
lækkuð sem greiða verður af við-
skiptum með hlutabréf. Einnig boð-
ar hann stofnun sérstaks sjóðs til
að leggja smáfyrirtækjum til fé til
áhættusamra rannsóknarverkefna.
Jafnframt vill Schlúter flýta opin-
berum framkvæmdum á sviði sam-
göngumála, svo sem hraðbrauta-
gerð, auk þess sem hann vill blása
nýju lífi í vöruhöfnina í Kauþ-
mannahöfn til að auka umsvif henn-
ar en umferð um hana hefur farið
minnkandi. Einnig mun hann leita
eftir heimild þingsins til að byggja
nýtt verslunar- og viðskiptahverfi
suður af Kaupmannahöfn. Þá boð-
aði Schlúter einkavæðingu ríkisfyr-
irtækja og þjónustu.
Loks sagði Schlúter það stefnu
stjórnarinnar að breyta atvinnu-
leysisbótakerfinu á þann veg að
atvinnurekendur og launþegar
bæru hærri hlut af kostnaði við
það. Peningarnir sem það sparaði
ríkissjóði yrðu notaðir til að lækka
skatta og gjöld. Hann útilokaði að
ráðist yrði gegn atvinnuleysi með
almannafé þar sem það myndi
stofna greiðslustöðu ríkissjóðs í
hættu en Danir hafa nýlega náð
jákvæðum greiðslujöfnuði. „Við
■ætlum ekki að slaka á aðhaldi okk-
ar í ríkisfjármálunum,“ sagði
Schlúter.
Betur að sér
um Dallas
en norræna
menning’u
Stokkhólmi. Frá Erik Lidén, frétta-
ritara Morgunblaðsins.
TVEGGJA daga ráðstefna á
vegum menningarnefndar
Norðurlandaráðs, sem hefur
það að markmiði að efla
norræna samvinnu, lauk í
Gautaborg nýlega. „Við vit-
um meira um fjölskylduað-
stæður í Dallas en menningu
annarra Norðurlandaþjóða.
Því verðum við að breyta,“
sagði Gunnar Björck, einn
þingmanna Miðflokksins, um
tilgang ráðstefnunnar.
Meðal þess se_m menningar-
nefndin hefur hug á að koma
á er samræmt menntakerfí sem
myndi auðvelda mönnum að
skipta um skóla eða vinnustað
innan Norðurlandanna. Þá
reynir nefndin að afla þeirri
hugmynd pólitísks fylgis að til
dæmis verði hægt að sjá
norskt, íslenskt, finnskt og
danskt sjónvarp í Svíþjóð.
Einnig hefur sú hugmynd verið
könnuð að fjölga sýningum á
norrænum kvikmyndum en það
eru fyrst og fremst vandamál
varðandi höfundarrétt sem
standa því fyrir þrifum.
Gunnar Björck segist vera
þeirrar skoðunar að þau sam-
tök sem fara með höfundarrétt
eigi að lækka verðið á vöru
sinni en telur samt litla von á
að úr þessu rætist fljótlega. „Ef
menn ætla til dæmis að semja
um réttinn til að fá að sýna
barnamynd þurfa þeir ekki að
semja við ein samtök heldur
tuttugu og þijú,“ segir Björck.
Til þess að koma samstarfi
á sviði menntunar í viðunandi
horf, í samræmi við ákvarðanir
Norrænu ráðherranefndarinn-
ar, segir hann skorta um 90
milljónir íslenskra króna.
Glistrup rekinn úr
Framfaraflokknum
Kaupmannahöfii. Frá Nils Jorgen Bruun, fréttariiara Morgunbladsins.
MOGENS Glistrup, stofnandi Framfaraflokksins sem við hann hefur
verið kenndur, var rekinn úr flokknum á landsfundi um helgina og
sviptur lífstíðar sæti í stjórn flokksins.
ERLENT
Ennfremúr var
samþykkt að Glis-
trup yrði að yfir-
gefa hús fyrir norð-
an Kaupmanna-
höfn sem flokkur-
inn keypti á sínum
tíma og ætlaði hon-
um að eyða ævi-
kvöldinu í. Glistrup
Astæðan fynr
brottvikningu Glistrups úr Framfara-
flokknum var sögð sú, að hann hefði
unnið gegn flokknum eftir að hann
stofnaði nýjan flokk, Velferðarflokk-
inn, en hann myndaði kosningaband-
alag með Sameiginlegri stefnu,
flokki sósíalistans Prebens Mollers
Hansen.
Á landsfundi Framfaraflokksins
var ákveðið að takmarka flokksaðild
við danska ríkisborgara en hann hef-
ur til margra ára verið opinn útlend-
ingum í Danmörku.