Morgunblaðið - 11.10.1991, Qupperneq 48

48
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 11. OKTÓBER 1991
-W
(i€£AAI10
>
tt/)nnjcx& ki/orb er- þe.ttcL. i/a.tns-
pumpct*t- eia, siereöprsejamar.«
Er þetta frá kjötkveðjuhá-
tíðinni í Rio de Janero?
Hann skynsamur? Kjaftæði.
Hann nær því ekki frekar
en við ...
HÖGNI HREKKVISI
l< AT TA R 1 E> l.
Var Adam ættfaðir okkar?
í sagnfræðibókinni „Frá sam-
félagsmyndun til sjálfstæðisbar-
áttu”, eftir Lýð Bjömsson segir:
„Virtir erlendir fræðimenn hafa
haldið þeirri skoðun á loft, að ijóm-
inn af norsku þjóðinni hafi flutt
til Islands.” Þetta staðfestir það
er ég sagði í síðustu grein minni,
laugardaginn 5. október. Enn-
fremur segir: „Ættfræði virðist
hafa verið mikilsvirt grein, enda
voru miklir hagsmunir bundnir við
skyldleika.” Þetta styrkir það að
við getum rakið ætt okkar til for-
feðranna og formæðranna til að
þekkja uppruna okkar betur.
En ég gapti í forundran, þegar
ég las eftirfarandi: „...Haukur lög-
maður Erlendsson, annar aðalhöf-
undur Landnámu, leggur á sig að
rekja ætt sína til Adams. Til-
greindir eru 85 ættliðir, allir nafn-
greindir, og í þeim hópi eru ýmsir
fornkappar og goð.” (bls. 43).
Fróðlegt þætti mér að upplýsa
þjóðina um þessa ættrakningu, því
með því erum við komin með þráð
frá íslandi nútímans og til Adams
og Evu í Paradís.
Það myndi ég kalla Paradísar-
heimt. Biblían, sem fyrir mér hef-
ur verið lögbók, sagnfræðirit og
trúarrit fjarlægrar fornmenningar
í Austurlöndum nær, er þá skyndi-
lega orðin hið „þjóðlegasta” rit,
um upprunalega ættfeður okkar.
Er lífið ekki einkennilegt á stund-
um? Með þessu væri fyllilega
ástæða til að gefa út biblíuna á
1000 ára afmæli kristnitökunnar
í vandaðri endurþýðingu, eins og
stendur til. Yrði hún Jiá eflaust
lesin af sama kappi og Islendinga-
sögur forðum. Myndi fólk þá e.t.v.
spá í hvort þar væru forfeður
þeirra að hrópa út í eyðimörkinni.
Vitneskja mannkynsins um
uppruna sinn er gagnleg. Með því
skiljum við að við erum öll ein fjöl-
skylda og byggjum eina jörð. Þetta
er ekki síst nauðsynlegt, á þessum
síðustu og verstu tímum, þegar
Saddam Hussein dreymir um að
eignast kjarnorkusprengju. .. og
nota hana. Er hann kannski frændi
okkar eftir allt saman? Hann seg-
ist rekja sig í beinan legg til
Nebúkadnesar konungs í Babýlon.
Sögnin um Adam og Evu beinir
athygli okkar að því að í upphafi
var friður á jörð. Lífið var Para-
dís. Á þessari eyju okkar hér, norð-
ur í hafi, má skapa Paradís. Hér
er enginn her. Við getum haldið
okkur utan við eijur stórþjóðanna
og lifað í ró og spekt. Við höfum
hreint loft, láð og lög; laus við
mengun stjórþjóðanna og laus við
stóriðju að mestu. Við höfum jarð-
hita, sem hitar híbýli okkar og
gefur okkur stórkostleg tækifæri
til ylræktar, eins og Eden í Hvera-
gerði, svo og Perlan í Öskjuhlíð.
Veljum þessa leið. Með því stefn-
um við í velferð allra, bæði nú og
komandi kynslóða.
Rafn Geirdal.
Textaafskræmi Sjónvarpsins
Styr stendur nú um tilrauna-
sendingar Ríkissjónvarpsins á svo-
kölluðu textavarpi. Er það að von-
um, því svo mikil afbökun verður
á íslenskri stafsetningu textans í
flestum sjónvarpstækjum að öld-
ungis óviðunandi verður að telja.
Sendingar þessar eru því sannkall-
að afskræmi.
Nýbyijaður útvarpsstjóri hefur
látið fara frá sér greinargerð, sem
birtist á tveim (!) stöðum í Morgun-
blaðinu 5. október s.l. Hún er skrif-
uð á nokkuð uppskrúfuðu máli en
í henni felst þó ótvírætt sú mikla
þversögn, að framkvæmd til-
raunarinnar sé ótæk vegna ofan-
greindra annmarka. Engu að síður
verði henni haldið til streitu, enda
sé aðeins um byrjunarörðugleika
að ræða!
Hætt er við að þeir örðugleikar
geti orðið æði langvarandi á mörg-
um heimilum því ending sjónvárps-
tækja er 10 - 15 ár og búnaður
til breytinga þannig að óbrengluð
móttaka náist er dýr. Útvarps-
stjóri tekur fram, að sending
textavarpsins sé nú þegar tækni-
lega fullkomin, en flest sjónvarps-
tæki ekki. Það má því líkja tilraun-
um þessum við að reyna að saga
í sundur járnbút með trésög eða
fara í beijatínslu með boxhanska
á höndunum.
Margir hafa áhyggjur af erlend-
um áhrifum á íslenskt mál, einkum
enskum. Það læra börnin sem fýr-
ir þeim er haft og full ástæða til
að ætla að umrætt afskræmi verði
einmitt til þess að stafsetningar-
kunnáttu fari hrakandi frá því sem
nú er. Mun þó vart á bætandi.
Hinn undarlegi málflutningur
útvarpsstjóra ber óþægilegan keim
af vinnubrögðum, sem lengi hafa
tíðkast hjá ráðamönnum austan-
tjalds: Vandamálinu er drepið á
dreif með langdreginni skrúð-
mælgi en úrbætur látnar sitja á
hakanum.
Það er ekki ónýtt, eða hitt þó
heldur, að horfa á íslenskan texta
með enskri stafsetningu í ríkis-
sjónvarpinu og hlusta á „American
top forty” á ómengaðri ensku í
einni útvarpsstöðinni. Er það furða
þótt íslenskan eigi í vök að veij-
ast?
Reynir Eyjólfsson.
Víkveiji skrifar
Víkveija barst eftirfarandi bréf
frá Þór Jónssyni í Stokk-
hólmi, vegna veiðisögu, sem birtist
hér í dálkinum fyrir skömmu:
xxx
*
gæti Víkjveiji.
í tilefni af sænskri veiði-
sögu sem þú raktir í Morgunblaðinu
3. október sl. datt mér í hug að
vekja athygli þína á svipuðum at-
burði sem átti sér stað heima á
íslandi. Frá honum er sagt í bók-
inni Skyttur á veiðislóð, sem er
safn viðtala sem undirritaður og
Eggeit Skúlason, fréttamaður á
Stöð 2, tóku.
Hér eiga í hlut Steingrímur Her-
mannsson, fv. ráðherra, norskur
ónafngreindur félagi hans, Sverrir
Scheving Thorsteinsson, jarðfræð-
ingur, og Sverrir Patursson, fær-
eyskur veiðimaður frá Kirkjubæ,
en þeir fóru fjórir til hreindýraveiða
norður í land.
Ég gríp niður í miðja frásögn
Sverris Scheving á blaðsíðu 174 í
téðri bók: „Dýrin tóku stefnu út í
vatnið og þar á meðal kýrin, sem
við höfðum áður sært. Einungis
kálfurinn lá eftir hreyfingarlaus á
bakkanum.
Þá sá ég þau viðbrögð, sem ég
aldrei gleymi og lærði mikið af.
Dýrið var komið á sund og eina sem
upp úr vatninu stóð var blár herða-
kistillinn og nasirnar. Fyrr en varði
hafði Norðmaðurinn svipt sig klæð-
um og stungið sér til sunds í ískalt
vatnið. Hann synti dýrið uppi á
skammri stundu og náði taki á því
í sama bili og það gaf upp öndina.
Norðmaðurinn synti svo með hrein-
dýrið dautt í land.
Þetta var firnmikið afrek. Það
er ekki annað hægt en að dást að
svona hreystimönnum.”
Þessi saga er samskonar og sú
sænska. Að vísu á Skandinavíubúi
í hlut, en ekki íslendingur. En úr
því skal snarlega bætt og er viðeig-
andi í framhaldi af lokaorðum þín-
um um að ekki sé hægt að mæla
með því að ákafír skotveiðimenn
íslenskir eltist við ijúpu og gæs á
haf út.
XXX
Magnús Kristjánsson, skrif-
stofumaður í Vík í Mýrdal,
skaut fjórar gæsir að haustlagi í
brunafrosti og norðankalda við
Dyrhólaós. Þær hröpuðu allar í ós-
inn (bls. 175): „Þar lagði ég frá
mér haglabyssuna, spennti af mér
skotbeltið og óð út í sjó með miklum
gusum. Hér mátti engu muna.
Fyrsta gæsin var innan seilingar,
og náði ég henni strax, án þess að
læki vatn í klofstígvélin. Verra var,
þegar ég teygði mig eftir þeirri
næstu. Þá vildi ekki betur til en
svo, að ég steig fram af stalli og
var skyndilega staddur í mittisháum
sjó. Það var ákaflega ónotlegt, en
nú skipti minna máli að vökna. Ég
óð þess vegna eftir síðustu fuglun-
um, en þá hafði rekið lengra út,
og voru um það bil tíu metrum frá
mér. Tæplega átti ég von á að enn
myndi dýpka. Fyrr en varði hrasaði
ég þó aftur niður um hæð á botnin-
um. Nú stóð ekki annað en höfuðið
á mér upp úr vatninu, og ég óð í
axlir í ísköldum sjónum. Ég saup
hveljur og hallaði höfðinu aftur til
að súpa ekki meiri sjó. Vart gat ég
blotnað meira en orðið var, og lyfti
þess vegna fótunum af botninum
og synti síðasta spölinn á eftir
gæsunum . . . Ég var blautur frá
hvirfli til ilja. Eg skilaði af mér
fengnum, byssu og skotfærum og
ætlaði að fara úr gegnsósa úlp-
unni. Það reyndist þá ekki vanda-
laust, því að hún var orðin beinfreð-
in. Hún stóð af sjálfri sér upp við
bílinn.”
Með kærri kveðju.”
XXX
Víkveiji þakkar Þór Jónssyni
þessar ágætu veiðisögur.
Seinni sagan styrkir Víkveija í
þeirri trú, að menn eigi ekki að
láta ákafann hlaupa með sig í gön-
ur, enda.hefði getað farið illa fyrir
þessum ákafa gæsaveiðimanni.