Morgunblaðið - 02.11.1991, Blaðsíða 20

20
MÓRGÚNÍ3LAÉ)IÐ LAUGARDAGÚR 2. NÖVEMBER 1991
Hart deilt á síðasta degi friðarráðstefnunnar í Madrid:
Arabar fordæma ásakanir
Shamirs um gyðingahatur
Israelski forsætisráðherrann sakar Palestínumenn um fjöldamorð á gyðing-
um og Sýrlendinga um mannréttindabrot - Utanríkisráðherra Sýrlands dreg-
ur upp gamalt veggspjald þar sem lýst var eftir Shamir vegna hermdarverka
Madrid. Reuter.
TIL harðra orðaskipta kom milli fulltrúa ísraela og araba í gær, á
síðasta degi friðarráðstefnunnar í Madrid. Yitzhak Shamir, forsætis-
ráðherra Israels, sakaði Palestínumenn um fjöldamorð á gyðingum
í byijun aldarinnar og stjórnvöld í Sýrlandi um harðstjórn og mann-
réttindabrot. Sendinefndir araba brugðust ókvæða við ræðunni og
utanríkisráðherra Sýrlands dró upp bækling með mynd af gömlu
veggspjaldi, þar sem lýst var eftir Shamir fyrir hermdarverk.
Shamir sakaði Haidar Abdel-
Shafi, sem fór fyrir fulltrúum Pal-
estínumanna á ráðstefnunni, um
sögufölsun. Abdel-Shafi hafði dag-
inn áður haldið tilfmningaþrungna
ræðu, þar sem hann dró upp dökka
mynd af lífi Palestínumanna á her-
numdum landsvæðum ísraela.
Shamir sagði að Palestínumenn
myndu „ekki öðlast þá samúð sem
þeir leita eftir” með slíkum mál-
flutningi. Hann sakaði Palestínu-
menn um að hafa framið fjölda-
morð á gyðingum í byrjun aldarinn-
ar, hafnað friðartillögum og haft
samvinnu við nasista.
ísraelski forsætisráðherrann
veittist einnig sérstaklega að sýr-
lenskum stjómvöldum. Hann sagði
að fullyrðingar þeirra um að vel
hefði verið farið með gyðinga í
Sýrlandi væru sérlega ótrúverðug-
ar. Hann lýsti Sýrlandi sem „einu
mesta kúgunar- og harðstjómarríki
heims”.
Kveðst binda vonir við frið
Shamir kvaðst þó vongóður um
að friðarráðstefnan myndi marka
tímamót og hvatti araba til að beita
sér af einurð fyrir friði. Israelar
hefðu komið til friðarráðstefnunnar
í þeirri von að hægt yrði að tryggja
frið og sú von gæti enn ræst.
Hann sagði að ísraelar ættu að
geta náð friðarsamkomulagi við
Jórdani sem myndi tryggja ríkjun-
um báðum ömgg landamæri. Hann
kvað ísraela hafa samúð með líb-
önsku þjóðinni, sem „mætti þola
ok hernáms og kúgunar Sýrlend-
inga”. ísraelsstjóm vildi ekki hafa
hermenn á líbönsku landsvæði til
frambúðar en myndi ekki flytja þá
af öryggissvæðinu í Suður-Líbanon
nema Sýrlendingar kölluðu her-
sveitir sínar í landinu heim og stjóm
landsins gerði friðarsamning við
ísraela.
Shamir fór frá Madrid eftir að
Farouq al-Shara, utanríkisráð-
herra Sýrlands, sýnir bækling
með mynd af veggspjaldinu, þar
sem lýst var eftir Shamir.
hafa flutt ræðuna til að geta kom-
ist til ísraels fyrir hvíldardag gyð-
inga.
Shamir lýst sem
hryðjuverkamanni
Farouq al-Shara, utanríkisráð-
herra Sýrlands, tók ræðu Shamirs
óstinnt upp og sakaði hann um að
hafa drepið embættismenn, sem
reyndu að stilla til friðar milli gyð-
inga og Palestínumanna er þeir
börðust um Palestínu fyrir stofnun
ísraels árið 1948. „Ég ætlaði að
einbeita mér að því að finna frið-
samlega lausn og til þess kom ég,”
sagði hann og vék frá þeim texta,
sem hann hafði undirbúið fyrir
fundinn. „Fyrst vil ég bara sýna
ykkur, ef ég má, gamla mynd af
Shamir þegar hann var 32 ára gam-
all,” sagði hann og dró upp bækling
með mynd af veggspjaldinu. „Hvers
vegna var þessu veggspjaldi dreift?
Vegna þess að hann var eftirlýstur.
Hann viðurkenndi sjálfur að hann
væri hermdarverkamaður, að hafa
stundað hryðjuverk og átt þátt í
að myrða Bemadotte greifa ...
hann myrti menn sem reyndu að
stilla til friðar.”
Talsmenn ísraelsstjórnar fóru
hörðum orðum um ræðu utanríkis-
ráðherrans og sökuðu hann um
gyðingahatur.
Hernumdu svæðin qjóti
vemdar alþjóðastofnana
Haidar Abdel-Shafi, oddviti pal-
estínsku fulltrúanna, kvaðst hafa
ITZtlAK VEZ8RNITSKV
Ago 3S y«at»
; t«$ etn*
BtiUd ; H« avy
Ctimpiexion : S&liow
Hstlr : Biown
Kye* : lirown
J*eeuii»nti«r»: Tbick eycbrowe
Pecularitios : Thick oyebrow*
larg« «í»r»; unkompt oppear
ancc; u*e* <ti*guj*« u rabbi
Naiiooality : PoUah
Occupation: Clerk.
>j J8"—1
Reuter
Mynd af veggspjaldi, sem utan-
ríkisráðherra Sýrlands sýndi á
friðarráðstefnunni í Madrid í
gær. Veggspjaldið er frá þeim
tíma er Bretar lýstu eftir Yitzhak
Shamir, þá 32 ára, vegna hermd-
arverka fyrir stofnun ísraels
1948. A spjaldinu er mynd af
honum ásamt upplýsingum.
orðið fyrir vonbrigðum með ræðu
Shamirs og sagði hann ríghalda í
úrelta harðlínustefnu. „Það er sorg-
legt að Shamir skyldi ekki finna
neitt í yfirlýsingu okkar sem hann
gæti svarað,” sagði hann og beindi
síðan orðum sínum til Shamirs:
„Palestínumenn eiga sinn rétt sem
þjóð. Þú kýst ef til vill að loka aug-
um þínum fyrir því, Shamir, en við
stöndum hér fyrir framan þig og
fyrir augliti alls heimsins og þú
getur ekki sniðgengið okkur.”
Greenpeace um skrif Dagbladeh
Engin sönnun og sví-
virðileg ónákvænmi
FRASÖGN Dagbladet af málefnum Greenpeace nú í vikunni er eins
og Forhes-greinin, sem blaðið vitnar í, byggð á svívirðilegri óná-
kvæmni og engar sannanir eru lagðar fram til stuðnings ásökunun-
um,” segir í opnu bréfi sem deild Greenpeace-samtakanna í Noregi
segist hafa sent öllum norskum fjölmiðlum á fimmtudag. í bréfinu
kemur fram að heimiidarmaður Forbes afneitar ummælum sem
höfð eru eftir honum um meint svik og pretti Greenpeace í sam-
bandi við Alþjóðahvalveiðiráðið og jafnframt er Dagbladet sagt
ganga mun lengra en bandariska tímaritið í að sverta samtökin.
Greenpeace gefur í skyn að það
sé engin tilviljun að Forbes birti
ásakanir í garð samtakanna; í sama
tölublaði séu auglýsingar frá fyrir-
tækjum er hafi orðið fyrir barðinu
á liðsmönnum Greenpeace þegar
þeir hafi bent á að fyrirtækin valdi
umhverfisspjöllum með starfsemi
sinni. Heimildarmaður Forbes er
Greenpeace-maðurinn Francisco
Palacio en í opna bréfinu er birt
yfirlýsing hans og fer hún hér á
eftir í íslenskri þýðingu Morgun-
blaðsins.
„Viðtalið sem ég veitti Forbes
var sett upp með þeim hætti að
látið var að því liggja að Green-
peace hefði greitt félagagjöld ríkja
sem gengið hafa í Alþjóðahvalveið-
iráðið. Þetta er einfaldlega ekki
satt og alls ekki það sem ég sagði.
Ég sakaði Greenpeace aldrei um
neinar misgjörðir og nefndi svo
sannarlega aldrei mútur eða neitt
af því tagi. Greenpeace greiddi að
því er ég best veit aldrei félaga-
gjöld nokkurs ríkis sem gekk í Al-
þjóðahvalveiðiráðið. Ásakanir Dag-
bladet þess efnis að liðsmenn
Greenpeace hafi undirritað aðildar-
beiðnir fyrir hönd ríkja sem sóttu
um aðild eru jafn rangar og út í
hött.”
í afspyrnuroki
Reuter
Kona gengur í roki og rigningu frá heimili sínu í bænum Scituate
í Massachusetts í Bandaríkjunum. Hús hennar gjöreyðilagðist í stormi
sem geisaði um strönd Nýja Englands í fyrradag. Skemmdir urðu á
þúsundum húsa, þar á meðal sumarhúsi George Bush Bandaríkjafor-
seta.
GATT-viðræðumar að komast í eindaga:
Enn doilt um landbúnaðarmálin
Genf. Reuter.
TALSMAÐUR GATT, tolla- og viðskiptasamkomulagsins, sagði í
gær, að ekki hefði tekist að koma saman drögum að nýju viðsldpta-
samkomulagi fyrir 1. nóvember eins og að var stefnt. Vonir standa
þó til, að það takist í mánuðinum.
■ LONDON - Breska stjömu-
fræðifélagið hélt því fram í gær að
líklega hefðu breskir stjarnfræðing-
ar notað sjónauka til að skyggnast
um í stjömukerfínu löngu áður en
ítalinn Galileó hóf stjörnurann-
sóknir sínar. Árið 1576 hafi Thom-
as Digges teiknað kort sem sýndi
reikistjömur á braut um sólu eftir
að beitt sjónauka sem faðir hans
Leonard smiðaði, en það er 33
áður en Galileó er sagður hafa fyrst
mundað sjónauka sem hollenskur
linsusmiður, Hans Lippershey,
smíðaði. Hingað til hefur Galileó
verið sagður fyrstur til að nota sjón-
auka til. stjarnfræðÍKumsókna.
Uurguay-viðræður GATT-ríkj-
anna 108 hafa nú staðið í fimm ár
en fyrir sex vikum ákvað formaður
GATT, Arthur Dunkel, að drög að
nýju samkomulagi í öllum sjö meg-
ingreinunum skyldu liggja fyrir 1.
nóv. Það tókst hvergi og ekki held-
ur í landbúnaðarmálunum, sem
Dunkel stýrir.
Á fundi viðskiptaráðherra GATT-
ríkjanna í Brussel í desember fyrir
árivoru-það iandbúnaðarmáim,-sem
allt strandaði á, og einkum tregða
Evrópubandalagsríkjanna til draga
úr niðurgreiðslum. David Woods,
talsmaður GATT, sagði, að mikið
hefði þó miðað að undanfömu í
þeim málum og öllum öðmm og
stæði það nú upp á aðildarríkin, sum
að minnsta kosti, að taka nauðsyn-
legar, pólitískar ákvarðanir.
Viðræðurnar eru kenndar við
Uruguay þar sem þær hófust 1986
-en-markmiðið erað-móta-það-við-
skiptalega umhverfí, sem vísa skal
veginn inn í 21. öldina. Snúast þær
meðal annars um höfundar- eða
hugverkarétt, markaðsaðgang og
viðskipti almennt, jafnt með þjón-
ustu sem vöru. Ætla fulltrúar fjög-
urra stærstu viðskiptaheildanna,
Evrópubandalagsins, Japans,
Bandaríkjanna og Caims-hópsins,
að hittast í Lundúnum í næstu viku
til að ræða landbúnaðarmálin. Ca-
irns-hópinn mynda nokkur lönd,
sem flyija út mikið af landbúnaðar-
vöm.
Stjórnarnefnd GATT-viðræðn-
anna ætlar einnig að koma saman
í næstu viku og sþá því siimir, að
verði enginn árangur af þeim fundi
muni Dunkel leggja fram endur-
skoðaða útgáfu af Brussel-samn-
ingnum, sem ekki var samþykktur,
og bjóða aðildarríkjunum að játa
honum eða neita. Er honum mikið
í mun að fá einhvern botn í viðræð-
umar fyrir 18. nóvember þegar
landbúnaðarráðherrar EB koma
saman til fundar og hann óttast,
að takist það ekki muni leiðtoga-
fundur EB í Hollandi í desember
um myntbandalag og pólitíska ein-
ingu ríkjanna og aðdragandi for-
setakosninganna í Bandaríkjunum
á næsta ári verða tii að drepa öllu
Öðru á dreif.