Morgunblaðið - 02.11.1991, Qupperneq 32

32
MQRQUMfJLAÐIÐ LAUGARQAGUR/2. NQV'EMRER, 1991
Minning:
Ingimar Finnbjöms-
son, Hnífsdal
Hnífsdalur, yst við ísafjarðardjúp
að vestan. Dalurinn þröngur. Milli
Búðarhyrnu og Bakkahyrnu er
Hnífsdalsvík. Hnífsdalsáin skiptir
dalnum. Annarsvegar þeir sem búa
innan við ána, hinir fyrir utan. Frá
Hnífsdal var stundað útræði. Bátum
ýtt úr vör. T.d. Bugsvör, Búðavör,
Pálsvör, Heimabæjarvör. Mikið út-
fíri er oft á Hnífsdalsvík. Góufjaran
löng. Sjósókn var hörð. Enginn
bijótur. Lendingamar erfíðar. Bæði
útvegsmenn og sjómenn úr Hnífsd-
al eru annálaðir. Harðir, ákveðnir
og ósérhlífnir. í þessu umhverfi ólst
Ingimar Finnbjömsson, fæddur
1897. Oft kallaður Marri. Bjó niðrá
Stekkjum í Ingimarshúsi, síðar
byggði hann og eiginkona hans Sig-
ríður Guðmundsdóttir sitt eigið hús.
Spýtuhúsið. Byggt 1934. Þá skip-
stjóri og útgerðarmaður. Sjó-
mennskuferillinn hófst í byrjun ald-
arinnar hjá Magnúsi Kristjánssyni
á Birni, síðar á Dan, eign Hálfdán-
ar í Búð. Á Dan var hann formað-
ur. Kaupir Elliða, síðar Njál, selur
Njál fyrir Sæborgu. Eigandi hennar
var Benedikt Rósi Steindórsson.
Árið 1934 lét hann smíða Mími ÍS
30 hjá Marselíusi Bernharðssyni,
hans fyrsta nýsmíði. Þeir bátar er
bám Mímisnafnið urðu fjórir, allir
báru einkennisstafina ÍS 30. Ingi-
mar tók mikinn þátt í endurreisn
íslensks atvinnulífs. í Spýtuhúsinu
við borðstofuborðið haustið 1940,
héldu hánn og Elías Ingimarsson,
Hjörtur Guðmundsson, Jóakim
Pálsson og Páll Pálsson undirbún-
ingsfund að stofnun Hraðfrysti-
hússins hf. í Hnífsdal. Það fyrirtæki
hefur alla tíð verið í fremstu röð
íslenskra framleiðslufyrirtækja.
Ingimar var fyrst skipstjóri, síðar
vélstjóri, þá verkstjóri og matsmað-
ur við Hraðfrystihúsið. Af honum
tók tengdasonur hans við, Halldór
Pálsson sem verkstjóri og matsmað-
ur. Árið 1972 jukust gæðakröfur
umtalsvert á Ameríkumarkaði.
Halldór Pálsson fól mér verkið, svo-
kallað eftirlit. Fyrst í stað bjó ég
upp á Brekku, síðar var ég fluttur
á kvistinn í Spýtuhúsinu. Bjó hjá
honum eina vertíð. Þar hófust kynni
mín af Ingimari og Sigríði. Það
þarf ekki að taka fram hve stórkost-
leg dvölin var. Spýtuhúsið alltaf
opið. Hann með alla sína reynslu
og þekkingu. Ingimar var með
óskeikult minni fram á síðasta dag.
Sjálfur hafði hann mikla reynslu
af félagsmálum, verið formaður
ungmennafélagsins í Dalnum, setið
í hreppsnefnd Eyrarhrepps verið
fulltrúi á fjölda fiskiþinga, auk þess
sinnt mörgum öðrum málum. Gest-
kvæmt var með ólíkindum í Spýtu-
húsinu, stjómir fyrirtækja, ráðherr-
ar, verkafólk, alþingismenn, börnin,
og tengdabömin. Bamabörnin, ætt-
ingjar fyrrum samstarfsmenn, ná-
grannar og vinir. Ef tilefni var til
dró Ingimar fram litlu nikkuna sína
og lék af fingrum fram. Hátíðleik-
inn alltaf í fyrirrúmi. Síðustu árin
eftir að Sigríður féll frá bjó Ingi-
mar á elliheimilinu við Mánagötu
hér í bæ. Undir það síðasta var
hann á fjórðungssjúkrahúsinu. Fyr-
ir rúmum mánuði heimsóttum við
nokkrir frændur hann, er hann varð
94 ára. Eins og fýrri daginn, hugur-
inn í lagi. Það var með ólíkindum
hve vel hann fylgdist með, það
breytti engu hvert viðfangsefnið
var, fískerí, tækjabúnaður skipa,
afkomumál fyrirtækja, þjóðmál, al-
staðar var hann kunnugur. Kímni
var honum í blóð borin. Frásagnar-
leiknin mikil. Bað okkur alla fyrir
kveðju til eiginkvenna okkar.
Kvaddi okkur síðan með virktum.
Nú er tími til að kveðja heiðurs-
dreng, Ingimar Finnbjörnsson.
Megi minningin um góðan dreng
lifa.
Einar Garðar Hjaltason
Laugardaginn 26. október sl.
andaðist á Fjórðungssjúkrahúsinu á
ísafírði Halldór Ingimar Finn-
björnsson.
Ingimar, en svo var hann nefnd-
ur, var fæddur í Görðum í Aðalvík,
N-ísafjarðarsýslu, 4. janúar 1897.
Foreldrar hans voru Halldóra Hall-
dórsdóttir húsmóðir og Finnbjörn
Elíasson bóndi þar. Bæði voru þau
hjón af styrkum vestfirzkum stofni
runnin af Hornströndum og úr
Djúpi. Ingimar var í hópi 13 systk-
ina sem voru: Markús, formaður
og útvegsbóndi á Sæbóli í Aðalvík;
Jónas Gottfreð, verkamaður; Finn-
björn, kaupmaður og málarameist-
ari á ísafirði; Dagmar Júlía, hús-
móðir í Reykjavík; Þorsteinn, gull-
smiður í Hnífsdal og Reykjavík;
Margrét, húsmóðir í Reykjavík;
Guðbrandína Kristín, húsmóðir;
María, húsmóðir; Jósef G. Finn-
björnsson, málari í Reykjavík;
Emma Jósefína, hjúkrunarkona og
húsmóðir á Akureyri; Halldóra,
húsmóðir í Hnífsdal, Isafírði og síð-
ast í Reykjavík og Sigrún Laufey,
húsmóðir á ísafírði.
Ingimar ólst upp í föðurgarði.
Var æskuheimili hans að Görðum
og í Hnífsdal frá 1905, þekkt að
reglusemi og atorku. Ungur lærði
Ingimar að beita hug og hönd við
margvísleg störf og fara vel með
allt það, sem honum var trúað fyr-
ir. Þótt æskuheimilið væri bjart,
hindraði það ekki eðlilega útþrá
Ingimars. Hann vildi sjá og læra,
námshæfni hafði hann og ákveðni
til að ná settu marki. Stundaði hann
nám í siglingafræði og lauk prófí í
stjórnun smáskipa, hafði stundað
sjómennsku frá unglingsárum.
Varð hann formaður og síðar skip-
stjóri allt til ársins 1942. Hóf hann
þá eigin útgerð frá Hnífsdal og rak
til 1951. Síðan varð Ingimar útgerð-
arstjóri og meðeigandi í fískvinnslu-
fyrirtækjum, íshússtjóri og síðan
framkvæmdastjóri íshúsfélagsins í
Hnífsdal. Ingimar varð snemma
mjög félagslega sinnaður. Svei-
tungar hans í Hnífsdal veittu hon-
um traust og fulltingi til forystu, í
þágu staðar og hreppsfélags. Kos-
inn í hreppsnefnd 1922 og sat þar
nær óslitið til 1962. Formaður
Umf. Þróttar í 8 ár. Stofnaði slysa-
varnasveit í Hnífsdal og formaður
hennar í aldarfjórðung. Sat í skóla-
nefnd. Það yrði of langt mál að
rekja hér öll afskipti og störf Ingi-
mars. Hann var félagshyggjumaður
og friðsamur þótt hann gæti haldið
mjög fast á sínum málum. Ingimar
var hár vexti, fríður og fyrirmann-
legur, sviphreinn. Hann var glaður
og spaugsamur við hóf í hópi fjöl-
skyldu, vina og samstarfsmanna.
Skapríkur nokkuð, en kunni vel
með að fara. Hann bar í bijósti
mikinn metnað fyrir hönd útgerðar
í landinu og vildi hennar gengi sem
mest. Ingimar var gæfumaður mik-
ill og átti farsæla sambúð við konu
sína Sigríði Elísabetu Guðmunds-
dóttur.
Systursonur Ingimars, Baldvin
Þ. Kristjánsson, sem dvelst á
sjúkrahúsi og getur ekki , fylgt
frænda sínum síðustu jarðnesku
sporin, hefír beðið fyrir eftirfarandi
kveðju: „Ég tel það hamingju mína,
konu minnar og sona, að hafa haft
löng og náin kynni af Sigríði og
Ingimar. Á vistlegu heimili þeirra
hjóna í Hnífsdal höfum við átt svo
margar bjartar og glaðar stundir.
Þar var glaðst við létt hjal og viðeig-
andi veitingar.
Tryggð og vinátta þeirrar hjóna
um áratugi var okkur ómetanleg
eign, sem ekki fymist. Fyrir þau
kynni öll er mér ljúft og skylt að
færa ríkustu þakkir, þegar leiðir
skilur um stund. Börn þeirra hjóna,
6 að tölu, höfða öll vel til foreldr-
anna um manndóm og mannkosti.”
Ingimar er nú horfínn á vit nýs
dags og nýrra heima. Skáldið sagði:
„Eilífðin, hún er alein til, vor eigin
timi er villa og draumur.”
Frændi af Hornströndum
í dag fýlgjum við til grafar elsku-
legum afa mínum. Á löngum ævi-
ferli hefur han svo sannarlega lifað
tímana tvenna. Afí Ingimar var
fæddur í Aðalvík en fluttist til
Hnífsdals bam að aldri. Hann byij-
aði snemma til sjós en sjómennsk-
una gerði hann að lífsstarfí sínu.
Afí var metnaðarfullur maður og
farsæll í sínu starfí og mikils met-
inn. Á Þorláksmessu 1923 kvæntist
afi ömmu minni, Sigríði Guðmunds-
dóttur, og eignuðust þau saman sex
börn. Móðir mín, Inga, var elst en
hún lést 26. októer 1981, Guðmund-
ur deyr um tveggja ára, Guðmund-
ur Sturla lést 19. apríl 1988, Hrefna
er búsett í Kópavogi, Elías er bú-
settur í Hnífsdal og Margrét sem
er búsett í Lúxemborg.
Afí og amma héldu sjálf heimili
í „Spýtuhúsinu”, eins og húsið
þeirra var alltaf kallað, þar til amma
lést 20. maí 1985. Það var alltaf
gott að koma til ömmu og afa í
Spýtuhúsið. Þau höfðu nægan tíma
til að spjalla vð barnabörnin. Afi
kenndi okkur bamabörnunum að
lesa. Hann sendi eftir okkur um
allan Hnífsdal til að láta okkur
koma að lesa. Ekki máttí falla úr
dagur. Hann hafði mikinn metnað
fyrir okkar hönd.
Þegar ég varð fullorðin kynntist
ég öðrum hliðum á afa. Hann var
mikill grínisti og góður sögumaður.
Ég eyddi mörgum góðum stundum
í að hlusta á hann segja sögur af
gömlu dögunum, þegar hann var á
sjónum og þegar hann, ásamt fleir-
um, stofnaði Hraðfrystihúsið í
Hnífsdal. Mér fannst aðeins hetjur
eins og afí minn geta gert slíka
hluti. Það var hægt að ræða við
afa um öll heimsins mál. Hann
fylgdist vel með heimsmálunum
fram á síðasta dag. Já hann afí
minn var greindur og góður maður.
í ágúst sl. sá ég afa í síðasta sinn.
Ég kom að heimsækja hann á
sjúkrahúsið. Þá sagðist hann vera
búinn að reyna allan daginn að
deyja en það gengi ekki neitt. Svona
var afí, alltaf að gantast. En nú
hefur hann fengið hvíldina sem
hann hafði þráð lengi. Afí minn
skilur eftir sig mikið tómarúm sem
ég reyni að fylla með ljúfum og
skemmtilegum minningum. Ég vil
þakka elsku afa fyrir ómetanlegar
stundir sem við áttum saman.
Guðrún
í dag kveðjum við elskulegan afa
okkar, Ingimar Finnbjörnsson.
Okkur systkinin á Bakkavegi 13
langar að minnast hans og ömmu
okkar, Sigríðar Guðmundsdóttur í
fáeinum orðum. Amma lést fyrir 6
árum, en í huga okkar er hún enn-
þá hjá okkur.
Afí og amma voru mikið merkis-
fólk, og getum við aldrei fullþakkað
það að verða þess aðnjótandi að fá
að alast upp með þau við hlið okkar.
Spýtuhúsið, eins og timburhúsið
þeirra var kallað, var okkar annað
heimili. Þar vorum við alltaf vel-
komin og tekið var á móti okkur
með hlýju, sema hvort við vorum
ein á ferð eða með krakkahóp í
eftirdragi. Spýtuhúsið var okkar
uppáhalds leikstaður og aldrei brást
amma í eldhúsinu með flóaða mjólk
og „Sæmund” fyrir hópinn (en það
kallaði hún matarkexið). Éf eitt-
hvað bjátaði á var enginn staður
betri til að leita huggunar en hjá
afa og ömmu.
Þau voru bæði mjög trúuð og
lögðu mikið upp úr bæninni. Afi
var mjög víðlesinn þó skólaganga
hans hafí ekki verið löng. Hann
kunni íslendingasögunar utanbók-
ar, þar var Laxdæla í mestu uppá-
haldi og fengum við oft að heyra
sögur úr henni. Afi hafði alltaf
mikinn áhuga á námi okkar barn-
anna. Við munum öll eftir okkur
sitjandi í fanginu á honum og reyna
að stauta okkur fram úr Gagni og
gamni. Þá ágætu bók höfum við
líka alltaf tengt við afa Ingimar.
Það er ekki hægt að lýsa því í
fáeinum orðum hversu mikils virði
afí og amma voru okkur systkinun-
um. Þau kenndu okkur margt um
lífið og tilveruna, því munum við
búa að alla ævi. Á stundu sem þess-
ari hlaðast upp minningarnar um
ljúfar stundir sem við áttum með
afa Ingimar og ömmu Siggu. Okkur
langar að enda þessi orð með bæn
sem afí og amma kenndu okkur og
lásu með okkur fýrir svefninn þegar
við gistum í Spýtuhúsinu:
Vertu guð faðir faðir minn,
í frelsarans Jesú nafni.
Hönd þín leiði mig út og inn,
svo allri synd ég hafni.
Halldóra, Sigríður, Finnbjörn
og Guðmunda.
Ingimar var fæddur að Görðum
í Aðalvík, sonur hjónanna, Halldóru
Halldórsdóttur og Finnbjörns Elís-
sonar, Eldjárnssonar, skipasmiðs í
Æðey. Voru Eldjárnssynir hinir
mestu hagleiksmenn, þó mun Elías
hafa borið þar af.
Ingimar fluttist fjögurra eða
fímm ára, með foreldrum sínum frá
Aðalvík til Hnífsdals. Þar ólst hann
upp við kröpp kjör eins og fleiri á
þeim tímum. Snemma mun hafa
komið í ljós hvert hugurinn stefndi,
enda lágu þá ekki tækifæri á lausu,
önnur en sjósókn, nema þá hjá efna-
fólki.
Ingimar þótti snemma duglegur
og fylginn sér og byijaði ungur að
árum að taka þátt í athafnalífí í
Hnífsdal með því að stokka upp
lóðir og beita.
Bamaskólamenntun sína sótti
Ingimar til Sigríðar Pálsdóttur í
Minning:
Gunnar Jónsson frá
Syðri-Reykjum
Fæddur 27. júlí 1899
Dáinn 25. október 1991
Látinn er Gunnar Jónasson, fyrr-
um bóndi á Syðri-Reykjum, Mið-
fírði, Vestur-Húnavatnssýslu.
Gunnar var fæddur á Bjargshóli í
Miðfirði.
Foreldrar hans voru Anna Kristó-
fersdóttir, fædd árið 1864 og Jónas
Jónasson, fæddur árið 1860. Anna
og Jónas bjuggu á ýmsum stöðum
í Miðfírði en fluttust vorið 1917 að
Syðri-Reykjum í sömu sveit, og áttu
þar heima upp frá því ef undan eru
skilin tvö ár, sem þau bjuggu á
Ytri-Reykjum. Núna hafa þessar
tvær jarðir verið sameinaðar undir
nafninu Reykir.
Systkini Gunnars voru fímm.
Elst var Þuríður, fædd árið 1890,
dó ung. Guðrún, fædd árið 1892,
lengi húsfreyja á Haugi, Miðfírði
og Hvammstanga. Björn, fæddur
árið 1894, síðast bóndi á Ytri-
Reykjum. Jón, fæddur árið 1895,
bóndi á Ytri-Reykjum og síðustu
árin búsettur á Laugabakka. Elín-
borg, fædd árið 1902, húsfreyja á
Syðri-Völlum, Vatnsnesi og seinna
búsett í Hveragerði og Reykjavík.
Öll eru þessi systkini nú Iátin. Auk
systkinanna ólust upp með Gunnari
hjá foreldrum hans Haraldur Guð-
mundsson búsettur í Reykjavík og
Rögnvaldur Rögnvaldsson búsettur
í Kópavogi.
Gunnar ólst upp á mannmörgu
heimili miðsvæðis í stóru héraði,
þar sem umferð gesta og gangandi
var mikil og sjálfsagt þótti að taka
á móti öllum og veita þeim besta
beina sem hægt var að láta í té
þótt ekki væri alltaf af miklu að
taka.
Árið 1928 giftist Gunnar Álfhildi
Jónasdóttur og byijuðu þau búskap
skömmu seinna ásamt foreldrum
Gunnars að Syðri-Reykjum. Gunnar
missti konu sína eftir stutta sam-
búð. Hún lést árið 1933 aðeins 32
ára gömul.
Eftir lát Álfhildar brast eitthvað
innra með Gunnari. Vonir hans og
draumar hurfu með þessari konu.
Gunnar hélt áfram búskap ásamt
foreldrum sínum á Syðri-Reykjum.
Hann var greiðvikinn maður.og allt-
af tilbúinn að rétta hjálparhönd ef
eitthvað bjátaði á. Gunnar hafði
mjög gaman af hestum og hann
var eftirsóttur og laginn tamninga-
maður enda átti hann alltaf góða
hesta. Það varð til þess að oft var
leitað til hans þegar mikið lá við,
t.d. þegar þurfti að sækja lækni til
sjúklings og í ýmsum öðrum erinda-
gjörðum. Gunnar var mjög bam-
góður og á heimili hans dvöldust
mörg ungmenni um 'lengri eða
skemmri tíma og mörg þeirra héldu
tryggð við hann löngu eftir að þau
voru farin frá honum.
En Gunnar bjó ekki einn. í kring-
um 1945 flyst Sæunn Ámadóttir
til hans og gerist ráðskona hjá hon-
um og sá hún um húshald fyrir
hann eftir það. Sæunn bar hag
heimilisins fyrir bijósti og reyndist
honum dygg aðstoð.
Við hjónin minnumst ferða okkar
norður til Gunnars frænda. Við fór-
um má segja á hveiju sumri og
bömin með. Alltaf tóku þau Gunnar
og Sæunn ákaflega vel á móti okk-
ur og áttum við ljúfa daga, fyrst í
gamla torfbænum og seinna á
Laugabakka í húsi sem Gunnar
byggði þar.
Gunnar dvaldi löngum á heimili
okkar, er hann kom í bæinn. Þá
var setið og spjallað tímunum sam-
an um lífið og tilveruna. Gunnar
hafði alltaf nógan tíma til að hlusta
og hraði nútímans truflaði hann
ekki. Hann var hlýr og þægilegur
í viðmóti, þéttur á velli og þéttur í
lund.
Fyrir 6 árum fékk Gunnar heilab-
læðingu og fór hann þá á sjúkrahús-
ið á Hvammstanga og dvaldist þar
upp frá því. Hann dreymdi um að
komast aftur heim í húsið sitt, en
nú er hann lagður af stað í aðra
ferð heim.
Með þessum orðum viljum við
kveðja Gunnar og þakka honum
samfylgdina og vináttuna.
Aðstandendur Gunnars þakka
starfsfólki sjúkrahússins og ná-
grönnum hans fyrir alla þá um-
hyggju og aðstoð, sem þeir veittu
honum, þegar hann þurfti mest á
að halda.
Guðrún og Samúel