Morgunblaðið - 17.11.1991, Blaðsíða 44

MORGUNBLADID, ADALSTRÆTI 6, 101 REYKJA VÍK
SIMI 691100, FAX 691181, PÓSTHÓLF 1555 / AKUREYRl: HAFNARSTRÆTI 85
SUNNUDAGUR 17. NÓVEMBER 1991
VERÐ í LAUSASÖLU 110 KR.
Niðurstaða í sér-
kjaraviðræðum er
forsenda samninga
- segir Ásmundur Stefánsson, forseti ASÍ
ÁSMUNDUR Stefánsson, forseti Alþýðusambands Islands, segir að við-
brögð vinnuveitenda í þeim sérkjaraviðræðum scm staðið hafa yfir að
undanförnu við einstök aðildarfélög og landssambönd ASÍ hafi ein-
kennst af tregðu. Sambandsstjórnarfundur ASÍ verður haldinn á mánu-
dag og þriðjudag, þar sem meðal annars verður farið yfir stöðuna í
kjaramálum, en sambandsstjórnin fer með æðstu stjórn ASÍ á milli
þinga sambandsins.
Asmundur sagði að það væri
jafngott fyrir atvinnurekendur að
gera sér ljóst að í sérkjaraviðræðun-
um væri um ýmis atriði að ræða sem
óhjákvæmilegt væri að taka á og
leysa ef það ætti að vera hægt að
gera einhvetja samninga. Auðvitað
gæti niðurstaðan orðið sú að viðræð-
urnar enduðu í hnút og yrðu tilefni
átaka.
Hann sagði að það væri mjög
nauðsynlegt að þeir kjarasamningar
sem gerðir yrðu miðuðu að því að
viðhalda þeim stöðugleika sem ríkt
hefði í efnahagslífinu frá því þjóðar-
sáttasamningarnir voru gerðir. „En
ég verð að taka það fram að ég er
ekki sammála þessari endalausu
svartsýni sem vinnuveitendur hafa
látið í Ijósi að undanförnu. Það er
alveg ljóst að þorskafli er ekki skert-
ur um nær fímmtung öðru vísi en
þess sjáist víða merki, en ef okkur
Á fjórða tug
milljóna kr.
í pottinum
tekst að nýta þann afla sem að landi
berst betur en verið hefur og ef okk-
ur tekst að ýta undir atvinnuupp-
byggingu á öðrum sviðum þá eigum
við að geta verið hér með tekjuaukn-
ingu en ekki samdrátt og við skulum
muna að þó út af fyrir sig geti verið
gagn að því að framreikna tölur
miðað við hinar og þessar forsendur,
þá er rangt að gera slíkar framskrift-
arútreikninga að trúaratriði. Við er-
um sjálf gerendur um það hver niður-
staðan verður.”
Ásmundur sagði að það þyrfti að
efla atvinnulífið til þess að það stæði
undir bættum lífskjörum. Það þyrfti
að auka hagræðingu í atvinnurekstri
og hjá hinu opinbera. Lykilatriði
væri að lækka vexti, sem væri stór
kostnaðarþáttur í rekstri atvinnulífs
eins og hjá mörgum einstaklingum,
auk þess sem hátt vaxtastig kæmi í
veg fyrir nýjar framkvæmdir. „Við
megum ekki fara einföldu leiðina sem
Vinnuveitendasambandið velur í sín-
um áróðri að emja og væla og biðja
um að kaleikurinn verði frá þeim
tekinn. Við verðum að takast á við
verkefnið og leysa það þannig að við
stöndum sterkari eftir en ekki veik-
ari. Við verðum að byggja upp en
ekki bijóta niður,” sagði Ásmundur
Stefánsson að lokum.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
NEISTAFL UG í FROSTINU
Bílaeign
fer minnk-
andi á ný
Nærri 30% fólksbíla
frá 1987 og 1988
Á ÍSLANDI voru á síðasta ári
skráðar alls 525 bifreiðar á
hverja þúsund íbúa. Bílum hefur
fækkað hlutfallslega frá því að
bílaeign landsmanna náði há-
marki árið 1988, en þá voru
skráðir 566 bílar á hverja þús-
und íbúa. Það árið stappaði
nærri því að íslendingar slægju
Bandaríkjamenn út I bílaeign,
en þeir áttu þá 571 bíl fyrir
hveija þúsund íbúa, samkvæmt
opinberum tölum.
Þegar litið er á aldursdreifingu
bifreiða kemur í ljós að hlutfalls-
lega flestar bifreiðar landsmanna
eru frá árum „bílasprengingarinn-
ar”, sem varð eftir að tollar á bílum
voru lækkaðir. í árslok 1990 var
á skrá 119.731 fólksbifreið hjá
Bifreiðaskoðun íslands. Þar af
voru um 15% bílanna frá árinu
1987 og 13% frá' 1988, en aðeins
5% frá árinu 1989 og 6% frá 1990.
Meðalaldur fólksbifreiða var 8,6
ár árið 1986. Svo kom bílaspreng-
ingin og meðalaldurinn lækkaði í
7,5 ár 1987 og hefur haldizt svip-
aður síðan, var 7,6 ár á síðastliðnu
ári.
Er litið er á bílaeign eftir lands-
hlutum má sjá að 57% fólksbifreiða
eru á höfuðborgarsvæðinu, eða
68.640. Rúmlega 1.550 bifreiðar á
íslenzku númeri eru skráðar er-
lendis.
Davíð Oddsson forsætisráðherra:
Aukum hvorki erlendar
lántökur né fellum gengið
TALIÐ VAR að potturinn í ís-
lenskum getraunum yrði á
fjórða tug milljóna króna í gær,
laugardag, en Islenskar get-
raunir hafa nýlega tekið upp
samstarf við sænskt getrauna-
fyrirtæki. í stað tólf leikja á
getraunaseðlinum eru leikirnir
nú þrettán.
Sölustöðum getraunaseðla var
lokað klukkan 12 á hádegi í gær.
Islendingar hafa ekki áður átt
kost á svo háum vinningi í Get-
raunum. Hins vegar hafa vinn-
ingslíkur minnkað með því að
fjölga leikjum úr tólf í þrettán.
DAVÍÐ Oddsson forsætisráð-
herra segir að fólk hafi sýnt
mikla skynsemi og mikið þol-
gæði í þjóðarsáttarsamningum.
„Þess vegna bera vinnuveitend-
ur og ríkisvaldið þunga ábyrgð
á því að gæta þess nú þegar
þessi afturkippur verður, að
hann komi ekki þyngst niður á
launþegum,” segir forsætisráð-
herra meðal annars í samtali
sem Morgunblaðið á við hann
í dag. Forsætisráðherra útilok-
ar gengisfellingu og segir hug-
myndina um að auka veiði-
heimildir vera varasama og
hættulega.
Forsætisráðherra segir að sú
leið sem bent hafi verið á að fara,
að taka stór erlend lán, ráðast í
mannfrekar framkvæmdir og
borga reikninginn þegar rofa tekur
til í efnahags- og atvinnulífinu, sé
ekki fær vegna þess hve skuldugir
Islendingar eru.
Davíð segir jafnframt að nú sé
það ekki inni í myndinni að geng-
ið sé vitlaust skráð, eins og verið
hafi fyrir þremur áram. Enginn
sé því að tala um gengisfellingu -
gengisfelling eigi ekki við nú. Hún
sé „algjörlega úrelt fyrirbæri”.
Um hugmyndir um auknar
veiðiheimildir segir forsætisráð-
herra: „Menn hafa talað um að
auka veiðiheimildir. Það hefur
engin slík ákvörðun verið tekin og
hún er bæði varasöm og hættu-
leg.”
Forsætisráðherra telur það hafa
verið hæpna leið hjá bönkunum
að bæta sér upp tap á fyrri hluta
ársins með of háu vaxtastigi. „Þeir
áttu að bera sitt tap af röngum
ákvörðunum, þó þær hafi verið
teknar af röngum aðilum, banka-
ráðunum en ekki bankastjórun-
um,” segir Davíð.
Forsætisráðherra ræðir um átök
innan þingflokks Sjálfstæðis-
flokksins um byggðamál og segir
þá m.a. að hann geti ekki séð að
það sé í verkahring Byggðastofn-
unar að veita 600 til 700 milljónir
króna í „eitt fiskeldisfyrirtæki í
Fljótunum þar sem vinna eitthvað
rúmlega tíu manns. Það getur
enginn sagt mér að það sé í sam-
ræmi við lög um Byggðastofnun.”
Sjá viðtal við Davíð Oddsson
forsætisráðherra: „Skellur-
inn má ckki koma hart niður
á launafólki” á bls. 10-14.
Aflabrögð með eindæmum léleg og gæftaleysi hamlar sjósókn:
„Það er sama sagan hjá
öllum - það finnst ekkert”
AFLABRÖGÐ liafa verið með eindæmum léleg undanfarnar vikur
auk þess sem gæftaleysi hefur liamlað sjósókn. Nokkrir síldarbátar
höfðu fengið smásíld út af Hornafirði en svo smá var hún að henni
var dælt aftur í sjóinn. Vinnsla féll niður einn dag í síðustu viku í
Sildarvinnslunni á Neskaupstað, en það hefur ekki gerst áður á
vertíð í mörg herrans ár.
„Þetta er fyrsti sólarhringurinn
sem við erum úti eftir brælu. Það
er kaldafýla ennþá og lagast ekki
fyrr en í nótt. Við höfum verið
hálfan mánuð á sjó án þess að
hafa kastað, höfum ekki fengið
pöddu,” sagði Ingimundur Jónsson,
stýrimaður á loðnuskipinu Svan
RE, þegar haft var samband við
hann í gær. Þá var báturinn 40-50
rnílur norðaustur af Rauðanúp.
„Það hefur enginn fengið neitt.
Þetta hefur ekki gerst áður hjá
okkur. Þeir fundu samt einhveijar
dreifar síðustu nótt rétt norðan
Kolbeinseyjar en loðnan var ekki
veiðanleg. Það á að skoða það aft-
ur í nótt, en þetta er það fyrsta
sem sést.”
Kristján Kristjánsson stýrimaður
á síldarbátnum Víkingi AK sagði
að það væri algjör ördeyða á mið-
unum. „Það köstuðu þrír bátar í
Hornafjarðardýpi í gærkvöldi og
það var bara smásíld — á mörkun-
um að það#væri löglegt að hirða
það. Sumir eru á því að það' eigi
að loka svæðinu. Það er sama sag-
an hjá öllum, það finnst ekkert.
Ég var að tala við þá á Smáeynni
frá Vestmannaeyjum áðan og það
var ekkert að hafa. Þeir kenna
veðráttunni um. Það er verst að
tunglið er að vaxa og þá gefur hún
sig ekki á nóttunni,” sagði Kristján.