Morgunblaðið - 21.06.1992, Blaðsíða 12

12
S06I ÍVíOV ,IS H’JÍ)A.UUVÍV1U8 GKIAJSWUDHOM
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21. JÚNÍ 1992
AKRANES
Gísli
Gíslason
bæjarstjóri
Vonum að
hagræðingin
skili sér
Eg sé ekki fyrir mér mjög stóra
sveiflu á Akranesi vegna þess-
arar skerðingar," segir Gísli Gísla-
son bæjarstjóri á Akranesi.
Gísli segist ekki eiga von á því
að rekstur bæjarins eða félagsleg
þjónusta verði skorin niður á Akra-
nesi vegna skerðingar á aflaheim-
ildum. En skerðingin muni hafa þau
áhrif að þungur rekstur í físk-
vinnslu og útgerð verði þyngri.
Undanfarin ár hefur mikið verið
hagrætt í fiskvinnslunni og vonast
Gísli til að hagræðingin skili sér nú
í því að störfum fækki ekki til muna.
Aflasamdrátturinn þýðir minni
tekjur bæjarsjóðs, útsvör lækka, en
áhrifa frá minni aðstöðugjöldum
fyrirtækja gætir ekki fyrr en 1994.
Hafnarsjóðurinn er sterkur og ræð-
ur vel við þessa sveiflu að mati
Gísla.
Skerðingin á þessu fiskveiðiári
olli því að sjávarútvegsfyrirtæki
sem bæjarfélagið á eignaraðild að
urðu fyrir skakkaföllum í rekstri
og tekjur bæjarins drógust saman.
„Við höfum verið svo lánsamir að
vera ekki með ofspennta íjárhagsá-
ætlun heldur haft svigrúm til að
mæta sveiflum án þess að grípa til
sérstakra aðgerða," segir Gísli.
Haraldur Böðvarsson hf. hefur
möguleika á að stunda veiðar á
vannýttum fískistofnum, svo sem
úthafskarfa og frysta aflann um
borð í nýju frystiskipi, Höfrungi
III. En sjómenn á minni bátum og
trillum eiga erfiðara með að bregð-
ast við skertum aflaheimildum á
hefðbundnum fiskislóðum.
ÓLAFSVÍK
Atli
Alexandersson,
forseti
bæjarstjórnar
Ósáttir
við flata
skerðingu
Afleiðingar skerðingar þorskveið-
anna eru skelfilegar ef ekki
verður neitt að gert til að rétta hlut
þeirra sveitarfélaga sem byggja
afkomu sína að langmestu leyti á
þorskveiðum," segir Atli Alexand-
ersson, forseti bæjarstjómar Ólafs-
víkur. Hann segir töluíegar upplýs-
ingar um skerðinguna þó ekki enn
liggja fyrir.
„Stór hluti aflaheimildar bátanna
er þorskur og því mun atvinna drag-
ast saman og þar með tekjur bæjar-
félagsins. Það þýðir einfaldlega
minni telq'ur allra hér í bænum. Eg
hef þó ekki trú á því að fólk flytj-
ist burt, enda sé ekki hvert fólk
ætti að fara.“
Atli segir vissulega þungt hljóð
í Ólafsvíkingum, sérstaklega sé fólk
ósátt við flata skerðingu. „Við telj-
um að taka verði tillit til þeirra
byggðarlaga sem byggja nær allt
sitt á þorskveiðum. Það eru ekki
miklir möguleikar fyrir okkur hér,
að vísu hefur togarinn okkar grá-
lúðu og karfakvóta, en aðaluppi-
staða aflans til frystihússins hefur
komið frá smábátunum og skerð-
ingin kemur mjög illa niður á þeim.“
Að sögn Atla, vó aukning smá-
bátaveiða upp á móti skerðingu
kvóta á yfirstandandi ári en hins
vegar lenti bæjarfélagið í miklum
hremmingum á síðasta ári vegna
gjaldþrots Hraðfiystihússins. „Við
töldum okkur loks vera farin að sjá
fram á bjartari tíð í atvinnumálum,
þegar þessi ósköp dundu yfir nú.
En ég trúi ekki öðru en komið verði
til móts við þau sveitarfélög sem
eiga allt sitt undir þorskveiðum. t.d.
í gegnum hagræðingarsjóð."
PATREKSFJÖROUR
Ólafur
Arnfjöró
Guðmundsson
sveitarstjóri
Meiri
skerðing kallar
á stöðnun
orskveiðiskerðing hefur þau
áhrif að aðstöðugjöld, hafnar-
gjöld og útsvör minnka og draga
þar með úr framkvæmdagetu sveit-
arfélagsins," segir Ólafur Arnfjörð
Guðmundsson sveitarstjóri á Pat-
reksfirði.
„Fjárhagsáætlun næsta árs verð-
ur endurskoðuð innan tíðar og þá
verður ljóst hversu mikið þarf að
draga úr verklegum framkvæmd-
um. Samdráttur kemur óhjákvæmi-
lega niður á framkvæmdum sem
nauðsynlegar eru til að sinna fé-
lagslegri þjónustu. Ástandið er þó
ekki svo slæmt að dregið verði úr
þjónustunni sjálfri, en það kallar á
stöðnun.“
Á þessu ári var brugðist við afla-
skerðingunni þannig að við gerð
síðustu fjárhagsáætlunar voru tekj-
ur færðar niður. Þar af leiðandi var
minna til ráðstöfunar í verklegar
framkvæmdir, en þjónustu við íbú-
ana var haldið óskertri. Ólafur
sagðist ekki sjá neina nýja tekju-
möguleika í staðinn fyrir þorskinn.
Ekki væri um að ræða vannýtta
fískistofna eða önnur atvinnutæki-
færi.
„Hins vegar er alvarlegast fyrir
okkur, hér á þessu svæði, ef gerðar
verða breytingar á kvótakerfínu
með því að fella út línutvöföldun
og krókaleyfísbáta. Þetta er sú bú-
bót sem við höfum. í fyrra var línu-
afli hér utan kvóta um 1.200 tonn,
sem gerir um 200 milljónir í afla-
verðmæti og ævintýrið kringum
krókaleyfisbátana í sumar og fyrra-
sumar hefur gefíð miklar tekjur.
Ef við töpum þessu verður erfitt
að spá í framhaldið.“
BOLUNGARVÍK
ÓLAFUR
KRISTJÁNSSOI
BÆJARSTJÓRI
Taka ber tillit
til aðstæðna á
Vestfjörðum
Skerðing þorskafla mun hafa
áhrif á allt atvinnulíf," segir
Ólafur Kristjánsson, bæjarstjóri á
Bolungarvík. „Það er ljóst að hagur
þeirra fjölmörgu fyrirtækja, sem
stóðu höllum fæti fyrir þessa tillög-
ugerð, hefur versnað mikið vegna
þeirra áfalla sem hafa dunið hér
yfír. Og öllu verra er að enginn físk-
ur hefur borist hér á land sem heit-
ið getur síðan í september í fyrra.
Ljóst er að það dregur úr starfsemi
þjónustufyrirtækja í bænum og þó
að ekki hafí verið atvinnuleysi hér,
óttast ég að við munum nú fá fólk
inn á atvinnuleysisskrá."
Ólafur segir skerðingu hafa heil-
mikið tekjutap í för með sér; sam-
kvæmt upplýsingum Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga, er tap Bol-
ungarvíkurkaupstaðar af útsvari
3,4 milljónir og 2,2 milljónir af að-
stöðugjaldi, sé miðað við 150 tonna
afla. Þar að auki verður hafnarsjóð-
ur fyrir verulegu tekjutapi, þar sem
minna verður landað af afla. „Sveit-
arfélagið verður að sjálfsögðu að
mæta þessu með því að endurskoða
fjárhagsáætlun sína en þetta mun
hafa veruleg áhrif á framkvæTnda-
getu okkar.“
Ólafur segist þeirrar skoðunar,
eftir að hafa skoðað tölur Sam-
bands íslenskra sveitarfélaga, að
skerðingin komi ákaflega mismun-
andi niður á byggðarlögum. „Þetta
er munur sem þjóðfélagið verður
að taka á sig að jafna. Ég tel að
taka verði sérstakt tillit til aðstæðna
hér á Vestfjörðum, við verðum
ákaflega illa úti ,vegna skerðingar
á þorskinum því við höfum ekki í
aðra fiskistofna að ganga. Nema
ef vera skyldi loðnuna, sem kann
að vera ljós punktur fyrir Bolungar-
vík, þar sem veiðihorfur á loðnu eru
bjartari en verið hefur.“
SAUÐÁRKRÓKUR
Snorri
Björn
Sigurðsson
bæjarstjóri
SLuppum
tiltölulega
vel í ár
Það skiptir miklu máli fyrir okkur
Jivort farið verður í tilflutning
á karfakvóta til að bæta þeim upp
sem missa mestan þorskkvóta,"
segir Snorri Bjöm Sigurðsson bæj-
arstjóri á Sauðárkróki.
Ástæðan er sú að togarar Sauð-
krækinga hafa tiltölulega mikinn
karfakvóta og því kemur skerðing
á þorskveiðiheimildum léttar niður
á þeim en mörgum öðrum.
Snorri treystir sér ekki til að
meta áhrifín af þorskveiðiskerðing-
unni í krónum og aurum. Hann
segir ljóst að þau verði alvarleg
fyrir atvinnuástandið í bænum og
geti mögulega haft áhrif á útgerð-
armynstrið í því að skipum verði
lagt.
„Þetta hefur áhrif til tekjulækk-
unar, fyrst og fremst hjá sjómönn-
um og fískvinnslufólki. Bæjarfélag-
ið fer ekki jafn illa út úr skerðing-
unni og mörg önnur sveitarfélög
því við byggjum ekki allt okkar á
útgerð og fiskvinnslu. En sveitarfé-
lagið og höfnin verða af tekjum,
einnig er hugsanlegt að auka þurfí
félagslega þjónustu vegna verri af-
komu hjá fólki.“
Snorri segir Sauðkrækinga hafa
sloppið tiltölulega vel á þessu físk-
veiðiári. Fiskvinnslufyrirtækin hafí
mætt skerðingunni með því að
kaupa físk og flytja til Sauðár-
króks. Einnig hefur verið fískað út
á aflaheimildir Sauðkrækinga fyrir
sunnan land og aflinn fluttur norð-
ur til vinnslu.
AKUREYRI
Halldór
Jónsson
bæjarstjóri
Skerðing
þrýstir á
sameiningu og
hagræðingu
Mér þykir varhugavert að hafa
of mprg orð um ástandið fyrr
en það liggur fyrir. Ég geri mér
raunar vonir um að sú skerðing sem
boðuð er, verði minni en Hafrann-
sóknarstofnun gerir tillögur um,“
segir Halldór Jónsson, bæjarstjóri
á Akureyri. „En vissulega er ljóst
að að skerðing hefur nokkur áhrif,
hér á Akureyri sem annars staðar.
Henni fylgja vandamál sem ég von-
ast til að okkur takist að leysa.“
Sjávarútvegur hefur verið að efl-
ast á undanförnum árum á Akur-
eyri og því er skerðingin meiri fyr-
ir vikið, þó að enn liggi ekki fyrir
neinar tölur að sögn Halldórs.
„Hver áhrifín verða hér á Akureyri
veit enginn. Ég tel mig hafa upplýs-
ingar um að útgerðin standi tiltölu-
lega traustum fótum en hafa ber
þó í huga að nokkuð stór hluti kvót-
ans er í þorski. Spurningin liggur
í möguleikum fyrirtækjanna að
bæta sér hugsanlega skerðingu
upp. í fyrra sáum hver áhrif skerð-
ingar kvóta voru, svo og möguleika
fyrirtækja að bregðast við henni.
Væntanlega mun skerðing á næsta
fiskveiðiári ýta enn frekar á hag-
ræðingu og sameiningu fyrir-
tækja.“
Halldór telur að skerðing á einu
sviði, hljóti að beina sjónum manna
að öðrum tegundum, svo og frekari
fullvinnslu sjávarafla. „Það hefur
sýnt sig að það sem á undan er
gengið, hefur rekið menn óbeint til
að snúa bökum saman og hagræða.
Enn frekari skerðing mun hvetja
menn enn frekar til að leita hag-
kvæmari leiða.“
GRÍMSEY
Þorlókur
Sigurðsson
Taka verður
tillit tíl
aðstæðna
Verði af þessari skerðingu á
þorskheimildum verða afleið-
ingamar bæði margvíslegar og
slæmar hér hjá okkur,“ segir Þor-
lákur Sigurðsson oddviti Grímsey-
inga.
„Ég vil ekki trúa öðru en að tek-
ið verði tillit til þess hversu mikill
hluti af því sem má veiða á hveijum
stað er þorskur og sérstöðu plássins
þar sem ekki er viðlit að fara í
neina aðra vinnu. Maður skreppur
ekki héðan til vinnu dag og dag.
Ef á að skerða aflaheimildir meira
en orðið er þá hefur það alvarlegar
afleiðingar fyrir plássið og íbúana.“
Bátafloti Grímseyinga saman-
stendur að mestu af smábátum,
meira en helmingur flotans er und-
ir 6 tonnum að stærð. Það er því
ekki um að ræða að Grímseyingar
físki á fjarlægum miðum.
Nokkrir Grímseyingar bmgðust
við skertum aflaheimildum í fyrra
með því að kaupa sér krókaleyfís-
báta til að afla tekna þegar þeir
vom búnir með kvótann. Menn hafa
einnig fískað kvóta annarra upp á
hlut. „Það sér hver maður að þetta
em neyðarkjör," segir Þorlákur.
Ekkert frystihús er í Grímsey.
Eini aðilinn sem kaupir físk á sumr-
in er fískverkun KEÁ og þeir flytja
aflann að mestu óunninn til vinnslu
í Hrísey.
„Ég veit ekki hvar atvinnulífíð get-
ur verið einhæfara og meira háð
sjávarafla en hér,“ segir Þorlákur
oddviti.
HÚSAVÍK
Guðmundur
Níelsson,
bæjarritari
Það svartasta
sem við
höfum séð
P<>'
■
tta er það svartasta sem við
höfum séð síðasta áratug.
Kvótinn hefur verið að minnka síð-
ustu árin og menn hafa reynt að
halda í horfinu með því að kaupa
kvóta en samdráttur hefur engu að