Morgunblaðið - 10.11.1992, Page 53

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 10. NÓVEMBER 1992 53
anna. Var ákveðið að tillögu þáver-
andi rektors, Sigmundar Guð-
bjarnasonar, að staðsetja það á
Keldnaholti í tengslum við Iðn-
tæknistofnun fslands. Var þar með
tekið skref í átt til aukinnar sam-
vinnu þessara stofnana, sem að
sumu leyti hafði rofnað þegar At-
vinnudeild Háskólans var lögð niður
með lögunum um rannsóknir í þágu
atvinnuveganna frá 1965. í fram-
haldi af þessu tókst svo fjölhliða
samvinna Rannsóknaráðs og
Reykjavíkurborgar við Háskóla ís-
lands, þrjú ráðuneyti, samtök fisk-
eldismanna og ýmsa eihkaaðila um
að koma á fót aðstöðu til rannsókna
í þágu fiskeldis við Tilraunastöðina
á Keldum. Við Þórður urðum þeirr-
ar ánægju aðnjótandi að vera kall-
aðir til vitnis fyrir hönd umbjóðenda
okkar, menntamálaráðherra og
borgarstjóra, þegar ung vísinda-
kona á Keldum tók fyrstu skóflu-
stungu að fiskeldisrannsóknahús-
inu, sem nú er risið þar á methraða
og á kostnaðaráætlun og verið er
að taka í notkun þessa dagana.
En það var fleira skemmtilegt
sem við gerðum. Sameiginlegur
áhugi á skógrækt og landbótastarfi
leiddi leiðir okkar líka saman í því
skyni að koma á samvinnu opin-
berra stofnana og fyrirtækja sem
borginni og borgarbúum tengjast
um söfnun á og tilraunir með
plöntuefnivið til skógræktar og
landgræðslu frá fjarlægum heims-
hlutum. Um þetta var stofnað
„Gróðurbótafélagið", sem er óform-
legur vettvangur opinberra aðila,
samtaka og einkaaðila til samstarfs
á þessu sviði. Staðið var fjárhags-
lega og skipulagslega á bak við
söfnunarferðir, tilraunastarf og
skipti á vísindafólki. Fyrst söfnun-
arferð Óla Vals Hanssonar og fé-
laga til Alaska, síðar skiptiheim-
sóknum við stofnanir í Austur-
Síberíu. Birkikynbæturnar sem Þor-
steinn Tómasson forstjóri RALA og
Pétur í Mörk hafa forystuna um
spruttu líka upp úr þessari sam-
vinnu. Þetta starf sem Þórður
studdi með ráðum og dáð fer brátt
að skila áþreifanlegum árangri
skógræktar- og garðræktarfólki til
óblandinnar ánægju. Framlag Þórð-
ar á sviði skógrækarmála verður
þegar fram líða stundir ekki síður
óbrotgjam minnisvarði um lífsstarf
hans, en hin meira sjáanlegu minn-
ismerki í landslagi Reykjavíkur-
borgar sem ebmætti hans hefur
staðið fyrir undir orðfárri en rögg-
samri stjóm hans.
En annarri hlið á Þórði kynntist
ég þegar Jón, svili hans, Sigurðsson
og mágkona, Bergljót Jónatans-
dóttir, buðu okkur Aslaugu konu
minni, Stefáni Jónssyni veiði- og
alþingismanni, ásamt Þórði og Sig-
ríði konu hans til vetrar- og flugu-
hnýtingafagnaðar uppi á Gmndar-
tanga. Þá kom í ljós allt annar
Þórður en ég hafði áður séð. Þessi,
heldur hlédrægi, fámáli en fram-
kvæmdasami borgarverkfræðingur
breyttist í sögumann og húmorista,
sem í félagsskap við orðsnillinginn
Stefán hélt okkur hinum uppi með
skemmtiefni helgarlangt. Þessar
helgar urðu síðan árviss,viðburður.
Er mér ekki grunlaust um að silung-
amir í henni Laxá eigi einhverja
lífsframlengingu því að launa að
flugumar hnýttust þeim mun færri,
sem sögurnar urðu skemmtilegri.
Vorið eftir fyrsta fundinn okkar á
Grundartanga áttum við Þórður
dýrðarstund saman við Fjárhúsa-
bakkann í Geirlandsá, þegar glaðir
sjóbirtingar kepptust við að fylla
minningarbækur okkar, og fagn-
andi lóuhópar sáu um tilheyrandi
hátíðarsöng með vorbjarta Mör-
tunguheiðina að baksviði. Mörg
sumur síðan, og þó alltof fá, hefur
verið hægt að safna meiru í bæk-
urnar góðu, við HóÍmavatn og
Lambá, og við Laxá í Þingeyjar-
sýslu.
Nú höfum við séð þá tvo félag-
ana okkar, Stefán og Þórð, fá frétt-
ina vondu, beijast af öllum þeim
styrk sem mannssál er gefin, en
láta undan að lokum. Köflum bókar
er lokið. Við þökkum það sem skrif-
að var, letrið er skínandi og mun
ekki dofna. En við sem eftir erum
spyijum okkur: Hvernig - og hve
langur verður næsti kafli?
Vilhjálmur Lúðvíksson.
Upp í Heiðmörk er gott að vera
ekki síst að haustdögum er náttúran
skrýðist sínum fegurstu litum, þá
er gott að vera til. Þetta fundum
við báðir Þórður og ég og nutum
þess að stika um hraun og móa til
þess að finna bestu leiðina yfir
Strýpshraun. Við vorum að mæla
fýrir nýjum vegi. Þá bundumst við
vinaböndum er aldrei rofnuðu.
Þórður hafði að bera þá persónu-
töfra sem engum gleymist er kynnst
höfðu. Þórður var stórmenni, gáfað-
ur, vel menntaður og góðmenni.
Hann hafði næma tilfinningu fýrir
náttúru landsins og unni gróðri af
heilum hug. Skógrækt var hans
hjartans mál. Hann ólst upp að
nokkru leyti frá blautu bamsbeini
upp við Þingvallavatn með foreldr-
um sínum og afa og ömmu og þar
átti hann sitt athvarf er stund var
á milli stríða. Þarna gróðursetti
hann fjölmargar tegundir tijáa og
runna, er hann kunni glögg skil á.
Þarna var hans unaðsreitur. Forfeð-
ur hans höfðu hafið þarna landnám,
sem hann bætti með auknum gróðri
og fjölbreyttari, nokkurs konar tijá-
sýnireit. Það var frábært að vera
þarna með Þórði og fræðast um hin
ýmsu kvæmi og klóna tijáa og
runna. Hann svelgdi í sig fróðleik
um tré og runna og lærði og mundi.
Ýmis önnur áhugamál átti Þórður
önnur. Veiðimennska og náttúru-
skoðun voru þar ofarlega í kistu.
Við fórum oft í svokallaðar veiði-
ferðir. Þær voru margar spaugileg-
ar. Við vorum hvorugir hinir svo-
kölluðu veiðimenn, sem fara af stað
kl. 6 að morgni og koma ekki í
náttstað fyrr en í svarta myrkri.
Við gleymdum okkur uppi á fjöllum
eða við árósa við ýmiss konar hug-
dettur, s.s. nýja túbu, spún eða
flugu, eða högl sem væru betri á
gæs en ijúpu, eða kannski nýtt
kvæmi af stafafuru.
Þórður var frumkvöðull að sum-
arvinnu skólafólks, hann sá að
skógrækt væri mjög góður kostur
til að leysa þann vanda sem skóla-
fólk stendur gagnvart, þ.e.a.s að
fá enga vinnu. Hann sá fýrir því
sl. ár að 800 unglingar fengu vinnu
við skógrækt og græddu upp um
200 ha lands í nágrenni Reykjavík-
ur. Þetta land á eftir að verða skjól-
ríkasta svæði borgarinnar í framtíð-
inni. Þökk sé Þórði.
Þórður lét verkin tala. Má þar
nefna Stekkjarbakka er hann hafði
frumkvæði að að var gróðursett í
á einum laugardegi í sjálfboða-
vinnu.
Við vildum gjaman gátu iífsins ráða
og geta snúið við og takti breytt.
Óglöggt finnst oft mennskum markið þráða,
en maður getur huga að því leitt
að líkn er svefninn fyrir þreytta og þjáða
en þessa líkn fær drottinn aðeins veitt.
(Har. Har.)
Það er mikið áfall lítilli þjóð,
þegar einum af hennar bestu sonum
er vikið burt í blóma lífsins. Þessu
höfum við reyndar orðið fyrir nú
með fráfalli Þórðar og engum
gleymist er honum kynntist.
Vínur minn Þórður stóð ekki einn
í lífsbaráttunni. Eiginkonan og
bömin þeirra stóðu við hlið hans
bjargföst og skilningsrík til hinstu
stundar. Við Dísa höfum átt
ógleymanlegar samverustundir með
Þórði og Siggu, sem gott er að lifa
með.
Blessuð sé minning hans.
Fari Þórður í friði.
Vilhjálmur Sigtryggsson.
Er ég ræddi við vin minn Þórð
borgarverkfræðing á föstudags-
morgun fyrir rúmri viku, grunaði
mig ekki að þetta yrði okkar síð-
asta samtal. Hann var þá á leið til
Bandaríkjanna fullur bjartsýni til
að leita lækninga á hinum erfíða
sjúkdómi er heijað hafði á hann
undanfarið. Hann skýrði fyrir mér
meðferðina sem hann átti að fara
í og síðan var ákveðið að hittast
þegar hann kæmi heim með hækk-
andi sól. Réttum sólarhring síðar
frétti ég andlát hans.
Vegir okkar Þórðar lágu fyrst
saman er við hófum nám í verk-
fræði við Háskóla íslands 1957.
Síðan héldum við til Kaupmanna-
hafnar 1960 og lukum þaðan prófi
1963. Kynnin í Kaupmannahöfn
voru sérstaklega ánægjuleg. Við
íslensku verkfræðinemarnir héldum
ávallt hópinn en auk þess bjuggum
við Þórður og Finnur Jónsson ásamt
fjölskyldum okkar á sama stúdenta-
garði þannig að margt ánægjulegt
var brallað þessi ár og fjölskyldur
okkar bundust miklum tryggða-
böndum.
Ávallt þegar einhveijum áfanga
var náð í náminu, verkefni klárað
og því um líkt þá var haldið upp á
það og ávallt var Þórður hrókur
alls fagnaðar. Hann hafði einstak-
lega ljúfa lund og kímni hans og
frásagnarlist var alveg einstök. Af
þessum samhenta hóp er lauk námi
frá DTH í Kaupamannahöfn fyrir
30 árum eru nú tveir látnir langt
fyrir aldur fram.
Þegar heim var komið réðst Þórð-
ur fljótlega til starfa hjá Reykjavík-
urborg, fyrst hjá Gatnamálastjóra,
þá sem forstjóri Vélamiðstöðvar og
síðan sem forstöðumaður Bygging-
ardeildar. Þessum störfum gegndi
hann til 1973 er hann tók við emb-
ætti borgarverkfræðings sem hann
gegndi til dauðadags. I starfi borg-
arverkfræðings komu hinir frábæru
stjómunarhæfíleikar hans vel í ljós,
enda hefur embættið vaxið til vegs
og virðingar í hans tíð.
Þórður var fljótur að setja sig inn
í hin margvíslegu viðfangsefni sem
borgarverkfræðingsembættið fæst
við og síðan stýrði hann málunum
með lipurð en þó festu að fyrirfram
ákveðnu markmiði. Ef mál virtist
ætla að sigla í strand átti hann
ávallt auðvelt með að slá á létta
strengi og þoka síðan viðkomandi
máli inn á rétta braut.
Þórður var mikill unnandi ís-
lenskrar náttúru og mikill áhuga-
maður um skógrækt. Það stórfeng-
lega gróðurátak sem gert hefur
verið í Reykjavík sl. 20-30 ár sem
nefna má grænu byltinguna er ekki
hvað síst að þakka áhuga hans og
skilningi á þessum málaflokki. Þessi
næmleiki Þórðar kom vel fram í þau
skipti sem ég var svo heppinn að
vera með honum við fallegt straum-
vatn eða við hjónin með þeim Siggu
upp í friðsælum fjallakofa, það voru
ógleymanlegar stundir.
Verkfræðingastéttin hefur nú
misst einn sinn merkasta liðsmann
langt um aldur fram en minningin
um heilladijúg störf hans mun
halda nafni hans á lofti um ókomin
ár.
Elsku Sigga, Bella, Þórður og
Jónatan. Við Kata sendum ykkur
innilegustu samúðarkveðjur og biðj-
um góðan Guð að styrkja ykkur í
sorginni. Guð blessi fagra og ljúfa
minningu um Þórð.
VífiU Oddsson, formaður
Verkfræðingafélags Islands.
Kveðja frá stjóra Skógrækt-
arfélags Reykjavíkur
Hann gaf borginni okkar
grænan möttul.
Góður drengur, hreinskiptinn og
fróður. Svo almennt fróður að eng-
um hefí ég öðrum slíkum kynnst.
Þórður var fræðaþulur. En hann
var líka lítillátur og auðmjúkur eins
og djúpfróðir menn eru gjarna.
Við Þórður höfum starfað saman
mörg ár og á hann mestan þátt í
því að ég tók að mér skipulagsmál
borgarinnar við hlið hans. En mun
lengur höfum við starfað saman
sem „skógarálfar".
Þórður starfaði með Skógræktar-
félagi Reykjavíkur af áhuga í yfír
tvo áratugi og hefur setið í stjórn
félagsins á annan áratug. Hann tók
snemma á málum friðlands Reyk-
víkinga á Heiðmörk og undirbjó
jarðveginn fyrir tijáplöntun á heið-
arlöndin umhverfis borgina með
sumarvinnu unglinga.
Þannig hefur skólaæskan tekið
þátt í að græða upp borgarlandið,
sem smám saman er að klæðast
grænum kufli. Þetta starf á eftir
að breyta ásýnd borgarinnar og
bæta loftslagið.
Þórður vildi líka sjálfur hafa fíng-
ur með og geta fylgst með vexti
og viðgangi trjánna. Hafði hann því
komið sér upp vísi að tijásýnireit
og átti einnig mikinn þátt í að tijá-
sýnireitur var opnaður í Vífílsstaða-
hlíð þar sem hægt er að njóta úti-
vistar og um leið fræðast um nöfn
og bakgrunn plantna.
Fyrir störfín með okkur skóg-
ræktarmönnum erum við afar þakk-
lát og höfum við í stjóm Skógrækt-
arfélags Reykjavíkur ákveðið að
fræðireiturinn í Vífílsstaðahlíð skuli
nefndur Þórðarreitur í minningu um
og í virðingu við góðan félaga.
Hér var á ferð fyrir nokkm
Ameríkumaður sem er frumkvöðull
að samstarfí „vetrarborga". Hann
hafði komið hér áður fyrir um
fimmtán árum og taldi sig þá varla
hafa séð eina einustu hríslu „ .. .
but now your beautiful City has
become a Green Wintercity". Við
þessi orð sá ég Þórð Þ. ljóma.
Guð blessi syrgjendur.
Þorvaldur S. Þorvaldsson.
Um haustið 1957 hóf liðlega tug-
ur ungra manna nám í verkfræði
við Háskóla íslands. Eins og gengur
dreifðist hópurinn þegar á leið nám-
ið og stór hluti hans hélt að þremur
ámm liðnum til Kaupmannahafnar
til að ljúka þar námi í verkfræði.
Einn þessara manna var Þórður Þ.
Þorbjarnarson borgarverkfræðing-
ur sem í dag er kvaddur hinstu
kveðju. Ekki verða einstök æviatriði
hans rakin hér heldur minnst
ógleymanlegra samverustunda með
Þórði og fjölskyldu hans á námsár-
unum og ætíð síðan.
Er leið að lokum fyrri hluta
námsins festi Þórður ráð sitt fyrstur
okkar skólabræðranna, gekk að
eiga unnustu sína Sigríði Jónatans-
dóttur. Þórður var alla tíð á einn
eða annan hátt í fyrirrúmi og með
Siggu eignuðust við skólabræðumir
allir hina ljúfustu systur. Heimili
þeirra varð strax að samastað fyrir
samkomur okkar, fyrst hér heima
og síðar í Kaupmannahöfn. Þegar
fram liðu stundir stofnuðu nokkrir
okkar einnig heimili og eignuðumst
fjölskyldur. Eftir á að hyggja voru
þetta raunar ekki margar fjölskyld-
ur heldur ein stór fjölskylda. í svo
litlum hópi sem hér um ræðir verða
tengsl sem myndast á þennan hátt
nánari og varanlegri en ella og verð-
ur það aldrei fullþakkað. Þegar að
því kom að eignast böm voru Daddi
og Sigga, eins og þau hjón vom
kölluð, á undan okkur hinum en
þegar börnunum fjölgaði var þeirra
gætt sitt á hvað og er ekki víst að
þau hafí alltaf gert sér fulla grein
fyrir hveijir foreldrar þeirra vom.
Samheldnin sem myndaðist í þess-
ari stóra fjölskyldu í kringum
Dadda og Siggu gerði þetta að
ógleymanlegu tímabili, sem létti
þannig langar fjarvistir frá foreldr-
um og ættingjum á íslandi.
Þórður var ekki mikið fyrir að
hafa sig í frammi, en var jafnan
kjörinn til forystu ef eitthvað átti
að útrétta eða bregða undir sig
betri fætinum. Á slíkum stundum
var oft glatt á hjalla og lagið tekið.
Kom þá jafnan til kasta Þórðar að
syngja fyrir, enda var hann söng-
maður góður og hafði gott lag á
því að fá aðra til að taka undir í
þröngum hópi. Að öllum líkindum
sýndi Þórður sjaldan á sér þessa
hlið nema þá helst meðal náinna
vina og skólabræðra. En þannig
minnumst við Þórðar, í góðu skapi
og til í allt, studdur með ráðum og
dáð af eiginkonu sinni, sem með
einstöku lundarfari og jafnaðargeði
tók uppátækjum Hafnarstúdenta.
Strax að loknu nám 1963 flutti
Þórður ásamt fjölskyldu sinni heim
til íslands og hóf nokkmm ámm
síðar störf hjá embætti borgarverk-
fræðingsins í Reykjavík. Frami
hans þar var skjótur, fyrst sem for-
stjóri vélamiðstöðvar, síðan for-
stöðumaður byggingadeildar og
embætti borgarverkfræðings
gegndi hann frá árinu 1973 til
æviloka. Engum okkar kom þessi
frami á óvart og hafa forystuhæfi-
leikar hans notið sín til fulls í ævi-
starfinu. Reykjavíkurborg hefur
sennilega á engum tíma tekið öðr-
um eins stakkaskiptum frá því að
vera stórt þorp í að verða glæsileg
borg eins og undir verkfræðilegri
stjórn Þórðar. Öll hefðum við kosið
að ævistarfíð hefði orðið lengra, en
eigi má sköpum renna.
Við kveðjum í dag góðan dreng
og félaga. Elsku Sigga og börn
ykkar. Megi minningin um hann
varpa birtu í því skammdegi sem
nú fer í hönd. Við biðjum Guð hinn
hæsta himnasmið að blessa þá
minningu og vera ykkur styrkur á
erfíðum tímum.
Verkfræðingar frá DTH 1963
og fjölskyldur þeirra.
Eríídrvkkjur
Glæsileg kaffi-
hlaðborö iidlegir
salir og mjög
góð þjóniLSta.
Upplýsingar
í síma 2 23 22
FLUGLEIDIR
IÍTIL Limilllt