Morgunblaðið - 07.01.1993, Side 32

32
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. JANÚAR 1993
Gísli G. Guðlaugs-
son — Kveðjuorð
Vinur frá bernsku fram á síðasta
dag. Gísli G. Guðlaugsson sem lést
22. desember síðastliðinn var sá
maður sem var óslitið í nær 60 ár
vinur og skátabróðir. Síðast í des-
ember vorum við „Útlagarnir“ í einni
af hinum mörgú veislum sem við
sátum saman með konum okkar þar
sem hann var hrókur alls fagnaðar,
en er nú horfinn frá okkur. Sár sökn-
uður er í hugskoti okkar og við þökk-
um honum. Það er margs að minn-
ast, hvar á að byrja? Aldrei héldum
við Anna mín veislu svo að Rúna
og Gísli væru ekki þar og gleddu
okkur með nærveru sinni. Svo var
og þegar þau höfðu gleðskap á heim-
ili sínu í Langagerði, þá vorum við
þar að gleðjast með þeim.
Gleðifundir eru margir í minning-
unni og ferskastur þeirra er París-
arferðin í vor er leið, þegar við héld-
um upp á 50 ára afmæli „Útlaga".
Það var ógleymanlegt ævintýri. Þá
var vinur okkar ekki vel hress, en
lét það ekki á sig fá, var í hópi okk-
ar glaður og fagnandi þessum
áfanga í sögu skátaflokksins okkar.
Hann var alla tíð sterkasti hlekkur-
inn í hópnum. Á fundum okkar, í
útilegum, veiðiferðum, göngu og öllu
sem flokkurinn bauð upp á var hann
fremstur meðal jafningja.
Gísli fæddist í Vestmannaeyjum.
Foreldrar hans voru þau Kristín Ól-
afsdóttir og Guðlaugur Gíslason úr-
smíðameistari. Hann taldi sig alltaf
Eyjapeyja og Eyjamar voru honum
mjög kærar.
Hann fór ungur á síld, í vega-
vinnu, vann við fiskvinnslu og var
feikilega duglegur maður, sama
hvað hann gerði.
Hann gekk í Verslunarskóla ís-
lands, lauk þaðan stúdentsprófi,
reisti fljótt heimili með konu sinni,
Guðrúnu Guðmundsdóttur. Þau
reistu húsið sitt í Langagerði 56,
heimili sem bar vott frábærum
myndarskap húsmóðurinnar. Gísli
var drengur góður, mátti aldrei
vamm sitt vita.
Kæra Rúna, mér er tregt tungu
að hræra, en minning um góðan
mann lifir. Samúðarkveðjur til þín
og fjölskyldu þinnar.
Anna og Kári.
Það mun hafa verið haustið 1930
— þegar ég kom heim úr sveitinni
— að heil fjölskylda var flutt á loft-
ið til okkar á Sandi. Það var 7 ára
snáði, Gísli, ásamt foreldrum sínum
Kristínu og Guðlaugi og 3 systkin-
um.
Við Gísli urðum strax vinir, og
hófum kofabyggingu saman, en eitt-
hvað fór úrskeiðis, við urðum ósáttir
út af „spýtunni góðu“. Þetta var í
fyrsta og eina skiptið sem við urðum
ósáttir þau 62 ár sem við áttum
samleið og bar aldrei skugga á vin-
áttusamband okkar.
Ásamt vini okkar, Jóni Valdimars-
syni, gengum við saman í Skátafé-
lagið Faxa og undum þar saman við
leik og störf, þar til að því kom að
hann fór til mennta til Reykjavíkur
og Jón flutti um líkt leyti til Keflavík-
ur. Ég varð eftir og saknaði þeirra
mikið — já, grét af söknuði.
Skömmu síðar fór ég einnig til
Reykjavíkur og þá tóku foreldrar
hans mig inn á heimili sitt, þó þröngt
væri fyrir, 8-10 manns í einni kjall-
araíbúð.
Áirð 1942 stofnuðum við, ásamt
öðrum Eyjaskátum í Reykjavík, ská-
taflokkinn Útlaga og höfum við
starfað saman alla tíð síðan.
Enn liðu tímar, ég sneri aftur
heim til Eyja og starfaði þar um
hríð, og 8. desember 1945 giftum
við Steina okkur. í ræðu sem síra
Jes Gíslason flutti kom fram að í
Reykjavík sætu á sama tíma á brúð-
arbekk tvö ung pör, Gísli og Rúna,
ásamt Elsu systur Gísla og manni
hennar Birgi. Svo náin voru tengsl-
in, að við kvæntumst á sama tíma,
án þess að vita hvor um annan.
Þrátt fyrir að við byggjum fyrstu
árin sitt í hvorum_ landshluta, var
vináttan sú sama. I hvert sinn sem
við áttum leið til Reykjavíkur, gist-
um við hjá Gísla og Rúnu og alltaf
var vináttan og hlýhugurinn sá sami.
Þar kom að við Steina fluttum í
Kópavoginn og vinskapurinn efldist
og styrktist. Það var alltaf hægt að
leita til Gísla, traustari mann og vin
var ekki hægt að hugsa sér.
Eftir að við eignuðumst báðir
sumarbústaði í Vaðnesi höfum við
átt þar yndislegar stundir saman.
Við héldum upp á brúðkaupsafmælin
saman, ýmist heima eða í sumar-
bústöðunum, og nú síðast 8. desem-
ber skáluðum við fyrir væntanlegu
sameiginlegu gullbrúðkaupi eftir 3
ár. Fjórum dögum síðar héldum við
saman jólafund, með Útlögum og
eiginkonum, og þar var hann hrókur
alls fagnaðar, og úthlutaði jólapökk-
um til eiginkvenna, sem hann hafði
undirbúið sjálfur af sinni alkunnu
smekkvísi og glaðværð.
Þessar síðustu stundir okkar sam-
an verða okkur Steinu lengi minnis-
stæðar. Við grátum nú, ásamt íjöl-
skyldu hans og stórum hópi vina og
kunningja, góðan vin og þökkum
honum _ yndislega og trausta sam-
fylgd. Ég þakka honum 62 ára vin-
áttu og við hjónin sendum Rúnu og
bömunum okkar hlýjustu kveðjur.
Guð blessi Gísla minn að eilífu.
Rikki.
Nú hefur hann „fóstri" kvatt okk-
ur að sinni. Þetta ávarp notuðum
við gjaman hvor við annan er við
ræddumst við. Félagar okkar í Útla-
gaflokknum gáfu okkur þetta viður-
nefni þar sem þeim þótti við alltaf
vera sammála og taka jafnan mál-
stað hvors annars þegar umræður
fóm fram og skipti þá ekki máli
hvort málefnið var merkilegt eða
ekki.
Við vituqj öll að kallið getur kom-
ið hvenær sem er, en samt verðum
við ráðþrota við skyndilegt fráfall
vina eða vandamanna. Andlát Gísla
kom okkur vinum hans á óvart enda
þótt við vissum að hann gekk ekki
heill til skógar. Hann var ávallt
heilsuhraustur og stundaði íþróttir
framan af ævi, einkum þó badminton
og hestamennsku eða þar til hann
gekkst undir hjartaaðgerð í júní
1990. Eftir það mun hann aldrei
hafa náð fullri heilsu þó hann færi
sjálfur dult með. Þann 16. desember
sl. veiktist hann alvarlega og var í
skyndi fluttur á sjúkrahús þaðan
sem hann átti ekki afturkvæmt og
andaðist 22. desember sl.
Gísli var fæddur 17. febrúar 1923
í Vestmannaeyjum. Foreldrar hans
vom Guðlaugur Gíslason úrsmiður,
ættaður frá Stykkishólmi, og Kristín
Ólafsdóttir frá Ólafsvík. Þau hjónin
störfuðu mikið í Alþýðuflokknum og
var Kristín í fylkingarbijósti í verka-
lýðsbaráttunni í Vestmannaeyjum.
Hún var ein af stofnendum Verka-
kvennafélagsins Snótar þar í bæ og
fyrsti formaður félagsins. Eftir að
fjölskyldan flutti til Reykjavíkur hélt
Kristín áfram að starfa fyrir Alþýðu-
flokkinn og gegndi ýmsum trúnaðar-
störfum á vegum hans. Segja má
því að Gísli hafi dmkkið í sig hug-
sjónir jafnaðarstefnunnar með móð-
urmjólkinni enda var hann alla tíð
sannur alþýðuflokksmaður. Auk
Gísla áttu þau Guðlaugur og Kristín
þijú böm, en þau em Elsa, húsmóð-
ir í Reykjavík, Karl, úrsmiður, nú
starfsmaður hjá Reykjavíkurborg og
Ólína, húsmóðir, sem nú er látin.
Gísli stundaði nám við Bamaskóla
Vestmannaeyja og síðar í gagn-
fræðaskólanum. Er hann stálpaðist
stundaði hann ýmis störf á sumrin
eins og unglingar jafnan gerðu á
þeim tíma. Vann hann m.a. í frysti-
húsum í Eyjum og við vegavinnu á
fastalandinu. Einnig var hann á síld-
veiðum á vb. Skaftfellingi frá Vest-
mannaeyjum. Var oft gaman að
heyra hann segja frá ýmsum spaugi-
legum atvikum sem átt höfðu sér
stað á þessum sjómannsferli hans
enda hafði Gísli einstakt lag á að
glæða frásögn sína kímni og spennu
þannig að hann náði vel athygli við-
staddra.
Gísli flutti með fjölskyldu sinni til
Reykjavíkur árið 1941. Hann hóf
nám við Verslunarskóla íslands og
lauk þar stúdentsprófi vorið 1945
Móðir okkar,
HANSÍNA SIGURÐARDÓTTIR,
Stóragerði 30,
Reykjavík,
lést á gjörgæsludeild Borgarspítalans 5. janúar.
Sigrún Þóra Magnúsdóttir,
Álfheiður Magnúsdóttir.
Móðir mín og amma okkar,
KRISTÍN SVEINBJARNARDÓTTIR,
Nýja-Bæ,
sem lóst 31. desember sl., verður jarðsungin frá Bæjarkirkju laug-
ardaginn 9. janúar kl. 14.00.
Ólöf Guðbrandsdóttir,
Guðbrandur Reynisson,
Kristinn Reynisson.
+
Ástkær eiginmaöur minn, faðir, tengdafaðir, sonur og afi,
GUÐMUNDUR S.M. JÓNASSON
vélsmlður,
varaformaöur og starfsmaöur
Félags jérniðnaðarmanna,
verður jarðsunginn frá Kópavogskirkju föstudaginn 8. janúar
kl. 10.30.
Þeim, sem vilja minnast hans, er bent á líknarstofnanir.
Hallfríður P. Ólafsdóttir,
Ægir J. Guðmundsson, Linda Brá Hafsteinsdóttir,
Jónas Þ. Guðmundsson, Þóra B. Árnadóttir,
Sigriður Hrund Guðmundsdóttir, Reynir A. Guðlaugsson,
Sigrfður Magnúsdóttir
og barnabörn.
Ertídnkkjur
Giæsileg kaííi-
hlaðÍKín1! fídlegir
salir og mj()g
g(>ð þjónusta.
Upplysingar
ísíma22322
FLUGLEIÐIR
UÓTEL 10FTLE11IK
en þá útskrifaði skólinn stúdenta í
fyrsta sinn. Eflaust hefur hugur
hans staðið til frekara náms því
hann var afbragðs námsmaður en
af því varð ekki. Að námi loknu hóf
hann störf hjá vátryggingafélaginu
Carl D. Tulinius hf. og síðar hjá
Vátryggingafélagi hf., þegar það
félag var stofnað. Var hann þar
skrifstofustjóri uns hann réðst sem
aðalbókari til íslenska álfélagsins
hf. og starfaði þar á byggingatíma
félagsins á árunum 1968-1970.
Hann gerðist starfsmaður Trygging-
amiðstöðvarinnar hf. 1. október
1970 og vann þar til dauðadags.
Þann 8. desember 1945 kvæntist
Gísli Guðrúnu Guðmundsdóttur og
eignuðust þau tvö böm, Guðmund,
starfsmann Fossvogskirkju og Krist-
ínu, meinatækni. Eru bamabömin
orðin 8 og langaafabömin 4. Voru
þau hjónin mjög samhent og reynd-
ist Rúna honum traustur lífsföru-
nautur og vinur. Þau byggðu sér hús
í Langagerði 56 og bjuggu þar æ
síðan. Áttu þau þar yndislegt heim-
ili sem bar vitni smekkvísi þeirra
beggja. Gaman var að heimsækja
þau í sumarbústaðinn þeirra í Gríms-
nesi. Þar áttu þau sér unaðsreit og
höfðu þau lagt mikla vinnu í að
gera bústaðinn og umhverfið sem
best úr garði.
Gísli átti mörg áhugamál og var
mjög félagslyndur. Hann gerðist
ungur skáti og var í þeim félagsskap
til æviloka svo sem síðar verður vik-
ið að. Hann iðkaði knattspyrnu á
yngri ámm og var félagi í Knatt-
spymufélaginu Tý meðan hann bjó
í Eyjum. Eftir að hann flutti til
Reykjavíkur gekk hann í Val og
studdi það félag. Eins og áður getur
iðkaði hánn badminton í mörg ár
eða meðan heilsan leyfði og var
hann í félagi við TBR og vann mik-
ið og óeigingjarnt starf fyrir það
félag.
Þótt Gísli væri fæddur og uppalinn
á mölinni, eins og stundum er sagt,
er ég ekki frá því að bóndinn hafi
blundað í honum. Þau ár sem Guð-
mundur sonur hans stundaði búskap
austur í Biskupstungum var Gísli
þar vakinn og sofinn og studdi son
sinn með ráðum og dáð.
Gísli var ákaflega bóngóður og
ósérhlífinn. Gæti hann gert einhveij-
um greiða var sjálfsagt að hann
gerði það hvemig sem á stóð og
þurfti aldrei að biðja tvisvar. Sam-
viskusemi hans var við bmgðið.
Tæki hann að sér eitthvert verkefni
þurfti aldrei að efast um að það
yrði unnið fullkomlega og tilbúið á
réttum tíma. Gísli gat verið fastur
fyrir og gaf sig ekki í umræðum ef
hann taldi sig hafa á réttu að standa.
Hann var ágætur ræðumaður og
átti auðvelt með að ná eyrum manna
enda bæði rökfastur og skemmtileg-
ur. Gísli hafði góða söngrödd og
öfundaði ég hann oft af því. Hann
hélt uppi fjöri á fundum og í ferða-
lögum með sinni tæm og sterku
rödd meðan ég reyndi af veikum
mætti að fylgja laglinunni.
Þegar við nú kveðjum Gísla reikar
hugurinn til æskuáranna í Vest-
mannaeyjum. Þótt Vestmannaeyja-
bær væri engin stórborg á árunum
fyrir stríð frekar en í dag er þó ekki
þar með sagt að allir hafi þekkst.
Við Gísli bjuggum hvor í sínum enda
bæjarins, hann í Hjarðarholti vestast
á Vestmannabrautinni en ég austur
á Bakkastíg, enda var það svo að
við kynntumst ekkert að ráði fyrr
en við gerðumst skátar árið 1938
er Skátafélagið Faxi var stofnað í
Vestmannaeyjum. Ekkert var eðli-
legra en jafn félagslyndur maður og
Gísli gerðist þar strax félagi. Þamá
hittum við báðir þá félaga sem við
síðar bundumst þeim vináttuböndum
ERFIDRYKKJUR
Verð frá kr. 850-
dáátj
p E r [5 a n sími 620200
/ Blóm Skreytingar Gjafavara
Kransar Krossar Kistuskreytingar
Opið alla daga frá kl. 9-22
Fákafeni 11
s. 68 91 20
að fátítt mun vera meðal vanda-
lausra. Gísli gerðist strax forystu-
maður í félaginu og var sannur skáti.
Kjörorð skáta er „vertu viðbúinn“.
Gísli var ávallt viðbúinn eins og
áþreifanlega kom í ljós 7. nóvember
1940 er hann bjargaði 10 ára dreng
frá drukknun í Vestmannaeyjahöfn
með því að stinga sér eftir honum
og synda með hann til lands. Gísli
var þá 17 ára gamall. Fyrir þetta
afrek var hann sæmdur æðsta heið-
ursmerki skáta fyrir björgun úr lífs-
háska, en heiðursmerki þetta er að-
eins veitt þegar viðkomandi hefur
sýnt sérstaka hugprýði og lagt líf
sitt bersýnilega í hættu.
Á árum heimsstyijaldarinnar síð-
ari urðu miklar þjóðfélagsbreytingar
hér á landi svo sem alkunnugt er.
Allir vegir lágu þá til Reykjavíkur.
Margt ungt fólk flutti þá til Reykja-
víkur ýmist í atvinnuleit eða til fram-
haldsnáms. Margir sem starfað
höfðu í Skátafélaginu Faxa voru í
þessum hópi. Árið 1942 stofnuðu
þeir sinn eigin skátaflokk í Reykja-
vík og kölluðu hann Útlaga og má
vera að dulin heimþrá hafi ráðið
þeirri nafngift. Gísli var einn af
stofnendum flokksins og hefur starf-
að með okkur síðan í þau 50 ár sem
liðin eru frá stofnun hans. Betri fé-
lagi er vandfundinn. Gísli er sá þriðji
úr hópnum sem fer yfir móðuna
miklu og söknum við hans sárt en
við munum áfram halda hópinn þótt
þijú sæti séu auð.
Að lokum kveðjum við Útlagarnir
Gísla og þökkum honum samfylgd-
ina. Við vottum Rúnu og fjölskyldu
hennar okkar dýpstu samúð og biðj-
um Guð að blessa Gísla.
Theodór S. Georgsson
Haustið 1939 þegar íjóðveijar
réðust inn í Pólland og settu heiminn
i bál hóf hópur ungmenna nám í 1.
bekk Verslunarskólans við Grundar-
stíg. Allur rúmaðist hópurinn í einni
bekkjardeild. Haustið eftir og það
næsta fjölgaði svo umsóknum um
skólavist að annarri bekkjardeild var
bætt við. Aðallega voru þetta ung-
menni af landsbyggðinni og flest
nokkuð eldri en þeir, sem fyrir voru.
Var ekki laust við að borgarbömin
bæru nokkra lotningu fyrir þessum
aðkomumönnum, sem sumir báru
með sér töluverðan heimsborgara-
brag. í þessum hópi voru þrír ungir
menn frá Vestmannaeyjum. Það
þykir nokkuð næðingssamt á Stór-
höfða og það gustaði töluvert af
þessum þremenningum. Einn þeirra
var Gísli Guðlaugsson, sem nú er
kvaddur hinstu kveðju. Þar stofnuð-
ustu þau kynni, sem þróuðust í ein-
læga vináttu og aldrei bar á skugga.
Gísla sóttist námið vel enda fór
þar saman skyldurækni og ágætis
námshæfileikar. Var hann nær jafn-
vígur í öllum greinum.
Á þeim árum, fyrir rúmri hálfri
öld, völdu menn sér Verslunarskól-
ann til þess að afla sér hagnýtrar
menntunar á skömmum tíma. Náms-
greinarnar og kröfurnar voru við það
miðaðar að þekkingin mætti nýtast
í daglegu líft á sem víðustu sviði
viðskipta og almennrar þátttöku í
atvinnulífinu. Þeir sem stefndu til
æðri mennta í háskóla hér eða er-
lendis völdu sér annan hvorn
menntaskólann hér eða á Akureyri.
Um þær mundir hafði verið sett
á stofn viðskiptadeild við Háskóla
íslands. Vilhjálmi Þ. Gíslasyni skóla-
stjóra Verslunarskólans þótti meðal
annars af þeirri ástæðu rétt að versl-
unarskólanemendum yrði gefinn
kostur á að halda áfram námi eftir
4. bekk, taka stúdentspróf og fá
aðgang að æðstu menntastofnun
þjóðarinnar. Taldi hann að skólinn
hefði til þess burði að veita þá
menntun, sem þyrfti til að nemendur
hans yrðu sambærilegar við stúd-
enta hinna hefðbundnu mennta-
skóla.
Barátta Vilhjálms fyrir þessu
markmiði sætti umtalsverðri mót-
stöðu. Var sem stúdentsefnum
menntaskólanna þætti sér misboðið
að þessir krakkar af Grundarstígn-
um ætluðu að fara að troða sér inn
í háskólann. Vilhjálmur hafði sigur
og við skólann var stofnuð lærdóms-
deild með 5. og 6. bekk og náms-
skrá sem talin var duga til þess að
skapa nothæfa háskólaborgara.
Hins vegar virtist ekki mikill
áhugi þjá verslunarskólamönnum að
notfæra sér þessi nýfengnu réttindi.
Einungis 5 nemendur af þeim nær