Morgunblaðið - 29.01.1993, Blaðsíða 36

M
toóké^NWAoifl FðWubXkin!;^ &(.QjfA$#ÁM9Mi
Jón Oddgeir Jóns-
son - Minning
Væringjadugur, vináttuhupr
vaxi og þroskist við allt okkar starf.
Hrinda skal höfga, hugsjónir göfga,
hreystinga efla, vom feðranna arf.
Áfram! ofar nú höldum,
áfram, hátt skal markið sett.
Þjóðin skal það skilja,
að skátar allir vilja
styðja aðeins satt og rétt.
Við þráum allir frelsi og fjallalífið glæst
og fapandi heilsum þeim tindi, er pæfir
hæst.
Því víðsýnið er Væringjanna þörf
og vekur bestan skilning um líf og störf.
J.O.J.
Bræðralagssöngur skáta og þessar
vísur, ásamt fjölda annarra vísna,
eru til eftir Jón Oddgeir og voru
sungnar við öll tækifæri þegar skát-
ar koma saman. Það var vinur minn
og skátaforingi, Jón Oddgeir Jóns-
son, sem ég minnist í dag.
Jón Oddur fæddist 6. september
1905 í Reykjavík, þar sem hann ólst
upp. Hann giftist 25. nóvember 1933,
eftirlifandi konu sinni, Fanneyju
Jónsdóttur, og eignuðust þau einn
son, Baldur Hrafnkel kvikmynda-
gerðarmann.
Hinn 1. mars 1937 gerðist Jón
Oddgeir starfsmaður Slysavarnar-
félags íslands og byggði upp starf
sem kallað var slysavamir á landi. í
janúarbyrjun 1946 hófst síðan upp-
bygging á slysavömum í umferðinni,
en Slysavamarfélagið hafði þá aukið
starfsemi sína umfram það að ein-
beita sér að slysavömum á sjó.
I þessu starfí hjá Slysavarnarfé-
laginu naut Jón Oddgeir sín mjög
vel. Hann hafði kynnst því hve mikil-
vægt það er að geta hjálpað öðrum.
Það var á þessum tíma sem hann
byrjaði að kenna hjálp í viðlögum
um land allt. Jón Oddgeir skrifaði
fjölda bóka um það efni og endurnýj-
aði alltaf bækur sínar þegar einhveij-
ar og jafnvei einfaldar breytingar
komu fram. Hjálp í viðlögum var
honum mikið hjartans mál, að geta
hjálpað öðrum og geta leiðbeint til
að forðast slysin. Það var honum
allt. Enda þegar hann var kominn á
aldur í vinnunni tók hann að sér að
kenna hjálp í viðlögum hjá Náms-
flokkum Reykjavíkur. Þegar Jón
Oddgeir hætti hjá Slysavamarfélag-
inu 1958, hóf hann störf hjá Heil-
brigðiseftirliti Reykjavíkur. Hann
starfaði síðan hjá Krabbameinsfélag-
inu frá 1960 til 1978. Á þeim ámm
ferðaðist hann mikið um landið, sýndi
kvikmyndir og flutti erindi um vam-
ir gegn krabbameini.
I einkalífínu var Jón Oddur mikill
útivistarmaður og naut sín vel í úti-
legum og göngum á fjöll og jökla.
Hann var mjög félagslyndur maður
og fékk mesta útrás í skátastarfínu.
Jón Oddgeir gerðist skáti 1921,
flokksforingi 1925, sveitarforingi
nokkru síðar, deildarforingi 1931 og
félagsforingi 1936. Útivist, skáta-
stárf og fræðsla í hjálp í viðlögum
áttu hug hans allan. Jón Oddgeir gaf
út blað fyrir unglinga og sérstaklega
skáta um útilífíð. Það kallaði hann
Úti og átti mikilli velgengni að fagna.
Jón Oddgeir var mikill frumkvöð-
ull og hugsaði lengra en margur
annar á þessum tíma. Hann stofnaði
blóðgjafasveit skáta og í kjölfarið
Hjálparsveit skáta, sem nýlega hélt
upp á 60 ára afmæli sveitarinnar.
Hann var fyrsti foringi Hjálparsveit-
arinnar.
Scifræðingar
í blóniaskrcytiiiguin
við »11 ia'kilicri
ÍIÉ) blómaverkstæði
tllNNAfe

Jón Oddgeir var fyrsti maðurinn
sem fór með hóp skáta í göngu yfir
Langjökui. Þá byggði hann skála
með nokkrum skátafélögum sínum á
Tindafíjallajökli og á hveiju ári fór
hann í skálann og gisti þar um páska.
Þá var hann einn þeirra sem byggðu
skátaskálann Jötun í Skarðsmýrar-
fjalli, en þar voru nokkrir skátaskál-
ar byggðir.
Jón Oddgeir átti við langvarandi
veikindi að stríða og þegar maðurinn
með Ijáinn kom losnaði hann við
þessa erfiðleika og ég veit að honum
líður vel núna.
Ég vil með þessum orðum minnast
hans með þakklæti fyrir samstarfið
og allar leiðbeiningamar sem ég fékk
í skátastarfínu og sem starfsmaður
Slysavamafélags Islands.
Guð blessi minningu Jóns Odd-
geirs.
Guðmundur G. Pétursson.
Kveðja frá Landsbjörg
Látinn er í Reylq'avík Jón Oddgeir
Jónsson. Rúm sextíu ár eru liðin frá
því að hann, ásamt félögum sínum
úr Skátafélaginu Væringjum, stofn-
aði fyrstu Hjálparsveit skáta á land-
inu. Þetta framtak var mikið gæfu-
spor, ekki síst fyrir þá íjölmörgu sem
notið hafa aðstoðar sveitarinnar.
Jón Oddgeir var einstakur hug-
sjónamaður. Störf hans bera því
hvarvetna vitni. Óbilandi atorka hans
lýsti sér einna best í Jræðslu hans
um hjálp í viðlögum. í áratugi gaf
hann út fræðsluefni á því sviði og
var óþreytandi við að halda nám-
skeið fyrir félög, skóla og stofnanir.
Jón var frumheiji á sviði björgun-
armála. Með atorku og dugnaði hreif
hann aðra með sér. Framtak hans
fyrir rúmum sex áratugum hefur
borið ríkulegan ávöxt. Fjölmargir
hafa fetað í fótsporin og nú eru starf-
andi öflugar björgunarsveitir víðs-
vegar um landið.
Landsbjargarfélagar minnast Jóns
Oddgeirs með mikilli virðingu og
þakklæti. Eftirlifandi eiginkonu hans
og fjölskyldu sendum við innilegar
samúðarkveðjur.
Landsbjörg, landssamband
björgunarsveita.
Einn af frumheijum skátahreyf-
ingarinnar á íslandi er nú „farinn
heim“, eins og við skátar segjum.
Jón Oddgeir átti langa samleið og
forustu hjá skátum. Ég er nú búinn
að vera skáti í hátt á 6. tug ára og
Jón Oddgeir var vel þekktur þegar
ég byijaði.
Hann var strax forustumaður um
ferðalög um óbyggðir landsins og
sjálfvalinn foringi í hópi skáta þegar
mikið stóð til.
Ef telja ætti upp öll þau mörgu
verkefni sem Jón Oddgeir hafði for-
ustu um yrði það langt mál. Margt
af þessu þótti mikið undur og ævin-
týraljómi stóð af Jóni í augum okkar
yngri skátanna.
Hann skipulagði og stjórnaði ferð-
um eldri skáta á fjarlæg fjöll ogjökla.
t Ástkær móðir okkar,
LILJA JÓNASDÓTTIR,
Þórunnarstræti 134,
Akureyri,
lést þann 28. janúar í Fjórðungssjúkrahúsi Akureyrar.
Börnin.
Eiginmaður minn, t HAUKUR B. GUÐJÓNSSON,
Glæsibæ 17,
Reykjavík,
er látinn.
Fyrir hönd aðstandenda,
Svanborg Jónsdóttir.
t
Móðir okkar,
GUÐLAUG Ó. ERLHMGSDÓTTIR,
Njálsgötu 90,
Reykjavík,
lést í Vífilsstaðaspítala fimmtudaginn 28. janúar.
Hrafn Ó. Magnússon,
Erlingur H. Magnússon.
Skólavörðustíg 12,
á horni Bergstaðastrætis,
sími 19090
t
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
MARGRÉT SIGRÍÐUR MAGNÚSDÓTTIR,
áður Njarðargötu 61,
Reykjavfk,
lést 27. janúar.
Magnea J. Þorsteinsdóttir, Sigurður H. Þorsteinsson,
Hjördís Magnúsdóttir, Guðmundur Þorsteinsson,
tengdabörn, barnabörn og barnabarnabörn.
t
Innilegt þakklæti til allra, sem sýndu okkur samúð og vinarhug
við andlát og jarðarför systur okkar,
MARGRÉTAR VALDIMARSDÓTTUR,
Hlíf,
ísafirði.
Starfsfólki sjúkrahússins og Hlífar þökkum við fyrir góða þjónustu.
Fyrir hönd ættingja og vina,
Þórunn Valdimarsdóttir,
Friðrik Valdimarsson,
Nilsfna Þ. Larsen.
Vegalengdir og útbúnaður var annar
í þá daga. Alltaf komu allir heilir
úr þessum ferðum undir stjórn Jóns
Oddgeirs.
Hann skipulagði starf eldri skáta
— R.S. skáta í skátafélaginu Vær-
ingjum, sem var annað af tveimur
skátafélögum í Reykjavík fram til
1938, er þau voru sameinuð.
Stærstur skerfur Jóns Oddgeirs
var þó forusta hans í þjónustustörf-
um skáta, sem beindist að slysavörn-
um og kennslu í því hvernig bregð-
ast ætti við ef slys bæri að höndum.
Fyrst voru ótal námskeið hans
meðal skáta og stofnun Hjálparsveit-
ar skáta í Reykjavík upp úr 1930.
Það var örugglega fyrsta hjálpar-
sveitin sem beindi starfí sínu ein-
göngu að björgun á landi. Menn
höfðu ekki gert sér grein fyrir því
að slys verða ekki síður þar en á sjó
og fór tíðni þeirra ört vaxandi með
aukinni umferð, vélvæðingu og
tækni.
Það varð svo til þess að Jón Odd-
geir skrifaði bókina „Hjálp í viðlög-
um“. Þessi bók og innihald hennar
vakti mikla athygli og kom út nán-
ast árlega í nýjum útgáfum með
nýjungum sem Jón fylgdist vel með.
Jón Oddgeir fór svo að halda nám-
skeið fyrir almenning í hjálp í viðlög-
um vlðs vegar um landið. Varð þá
fljótlega starfsmaður Slysavamafé-
lags íslands. Gerði þetta mikið gagn
og hefur svo verið ávallt síðan. Lengi
býr að fyrstu gerð.
Þá var hann stofnandi Blóðgjaf-
arsveitar skáta, sem starfaði mikið
áður en Bióðbankinn tók til starfa.
Þá lá blóðgjafínn iðulega við hlið
blóðþegans og blóðið rann beint á
milli þeirra.
Margt af því sem Jón Oddgeir
gerði fyrstur er nú orðið almennings-
eign. Var oft gaman að fylgjast með
því hve hann var fijór á nýjungar í
starfinu. Hann bjó til hnyttin orð-
tæki, sem „slógu í gegn“, svo sem
„forðist slysin“.
Fyrir skátahreyfínguna vann Jón
Oddgeir ómetanlegt starf og var hinn
ötuli og fijói brautryðjandi.
Jón Oddgeir var vel hagmæltur
og skilur eftir sig mörg fögur ljóð,
þó að skátar muni nú best „Bræðra-
lagssönginn", sem alltaf er sunginn
við slit funda og varðelda skáta.
Fjöldamörg gamankvæði koma upp
í hugann, sem Jón átti létt með að
yrkja þegar tilefni gafst eða á slíku
þurfti að halda fyrir skemmtun eða
varðeld.
Það koma því margar minningar
í hugann þégar starfs Jóns Oddgeirs
er minnst og allar eru þær ánægju-
legar, því að svo gott var að vinna
fyrir hann og með honum. Hann var
alltaf hvetjandi og stefndi öllum
málum til góðs. í huganum sjáum
við gömlu skátarnir hinn bjarteyga
foringja okkar sem kenndi okkur
þetta ljóð sitt:
Vom hörundslit og heimalönd
ei hamla látum því,
að bræðralag og friðarbond
vér boðum heimi í.
Nú saman tökum hönd í hönd,
og heits þess minnumst við,
að tengja saman lönd við lönd
og líf vort helga frið.
Páll Gislason,
fyrrverandi skátahöfðingi.
t
Ástkær eiginkona mín og móðir okkar,
FJÓLA EINARSDÓTTIR
frá Vestmannaeyjum,
Norðurtúni 22,
Bessastaðahreppi,
verður jarðsungin frá Bessastaðakirkju í dag, föstudaginn
29. janúar, kl. 13.30.
Þeim, sem vildu minnast hennar, er bent á Krabbameinsfélagið.
Bergur Ólafsson,
Einar Bergsson, Ólafur Bergsson.
t
KRISTJANA ÞÓRÐARDÓTTIR
frá Ólafsvik,
til heimilis í Hvassaleiti 7,
Reykjavík,
verður jarðsungin frá Ólafsvíkurkirkju laugardaginn 30. janúar
kl. 14.00. Minningarathöfn fer fram frá Fossvogskirkju föstudag-
inn 29. janúar kl. 15.00.
Jenný Magnúsdóttir,
Kristín Magnúsdóttir,
Höskuldur Magnússon,
Guðmundur Magnússon,
Edda Magnúsdóttir,
tengdabörn og barnabörn.
________________,, «
t
Alúðarþakkir fyrir auðsýnda samúð við andlát og útför
GUÐNÝJAR S. RICHTER.
Emil S. Richter,
Erla Gunnarsdóttir, Sigvaídi Búi Bessason.
t
Móðir mín,
JÓHANNA JÓNSDÓTTIR,
sem lést 21. janúar sl., verður jarðsungin frá Sauðárkrókskirkju
laugardaginn 30. janúar kl. 11.00 fyrir hádegi.
Þeim, sem vildu minnast hennar, er bent á Sjúkrahús Skagfirðinga.
Fyrir hönd aðstandenda,
Birna Sigurðardóttir.
t
Þökkum innilega samúð og vinarhug við fráfall og útför
GUÐRÚNARJÓNATANSDÓTTUR,
Kirkjubraut 7,
Seltjarnarnesi,
áður Suðurgötu 40,
Siglufirði.
Vilhelmína Baldvinsdóttir, Ólafur Stefánsson,
Sigurlín Erlendsdóttir, Örn Ellertsson,
Rafn Erlendsson, Hrefna Bragadóttir,
Páll Gunnarsson.