Morgunblaðið - 29.01.1993, Blaðsíða 37

M
Minning
Jón Eðvarð Jóns-
son rakarameistari
Fæddur 11. apríl 1908
Dáinn 19. janúar 1993
Mig langar með örfáum fátæk-
legum orðum að minnast vinar
míns, Jóns Eðvarðs Jónssonar, eða
Edda, eins og við kölluðum hann
alltaf. Mörg minningarbrot leita á
hugann. Lítill drengur stendur
hugfanginn við hlið píanóleikarans
og heyrir hann töfra fram und-
urfagra tóna, sem brenna sig var-
anlega inn í barnssálina. Þannig
er fyrsta minning mín um heim-
sókn á heimili Edda og Ingibjargar
með afa og ömmu, Agli Þórláks-
syni og Aðalbjörgu Pálsdóttur.
Unglingur nýtur leiðsagnar reynds
áhugamanns um völundarhús Ijós-
myndatækninnar.
Minningin er þó ekki bara um
tónlist eða ljósmyndir eða klipp-
ingu á rakarastofunni, heldur einn-
ig og ekki síður um hlýju, glað-
værð og vináttu sem stafaði frá
Edda og Ingibjörgu, sem alltaf
kom fram hvort sem spilað var á
píanó, spiluð var vist, skoðaðar
rósir eða skyggnst inn í töfraheim
ljósmyndanna. Eddi var mikill hag-
leiksmaður og listamaður á öllum
þessum sviðum sem víðar.
Mér er efst í huga þakklæti fyr-
ir að fá að kynnast honum og njóta
leiðsagnar og lærdóms um áhuga-
mál hans um leið og ég færi Ingi-
björgu, börnum og allri fjölskyld-
unni, innilegar samúðarkveðjur.
Egill B. Hreinsson.
Látinn er á Akureyri Jón Eðvarð
Jónsson rakarameistari, 84 ára að
aldri. Hann hafði átt við nokkurt
heilsuleysi að stríða hin síðari ár,
en var þó jafnan hress í bragði
eins og honum var farið.
Hann var sonur merkishjónanna
Aðalbjargar Benediktsdóttur' og
Jóns Baldvinssonar, smiðs og síðar
rafveitueftirlitsmanns á Húsavík.
Aðalbjörg var dóttir Benedikts
Jónssonar frá Auðnum, en Jón
sonur Baldvins Sigurðssonar í
Garði í Aðaldal, svo að styrkir þin-
geyskir stofnar stóðu að Eðvarð 1
báðar ættir. Foreldrar hans voru
raunar náskyld, bæði barnabörn
Jóns Jóakimssonar á Þverá í Lax-
árdal. Eðvarð var fimmti í röðinni
í stórum systkinahópi. Alls eignuð-
ust foreldrarnir níu börn. Tvær
dætur dóu á unga aldri, en upp
komust sjö: Benedikt, bókavörður
og listmálari á Húsavík; Baldvin,
rafvélaviðgerðarmaður og upp-
finningamaður í Reykjavík;
Guðný, saumakona og síðar versl-
unarkona, sem lengi bjó með móð-
ur sinni og bræðrum, bæði í
Reykjavík og á Húsavík; Eðvarð,
sem hér er minnst; Ásmundur, iðn-
verkamaður; Þorgeir, læknir og
Egill, klarinettuleikari. Af þeim eru
nú aðeins tvö á lífi, Guðný og Þor-
geir.
Eðvarð hefur reist sér og fjöl-
skyldu sinni óbrotgjarnan minnis-
varða með því að rita dálitla bók
um endurminningar sínar frá
bemsku- og æskudögum á Húsa-
vík á fyrstu áratugum aldarinnar
og frá síðari hluta ævi sinnar eftir
að hann settist að á Akureyri.
Endurminningarnar nefnir hann
Loftspeglanir frá liðinni tíð. Hann
átti því láni að fagna að fá í vögg-
ugjöf fjölhæfar gáfur, bjartsýni og
glaða lund. Hann átti ekki langt
að sækja margvíslega listhneigð,
því hún var rík í báðum foreldrum
hans. Einkum unnu þau ljóðlist og
tónlist, og í bókinni Þingeysk ljóð
eiga þau bæði nokkur falleg ljóð.
Eðvarð lýsir því á eftirminnilegan
hátt hvernig foreldrar hans lifðu í
heimi ljóða og tóna og léttu sér
þannig margvíslega erfiðleika og
fátæktarbasl. Merkilegt er að lesa
um það hve glöggskyggn hann var
á unga aldri og skilningsríkur á
margvíslegar hugrenningar full-
orðna fólksins. Hann hafði óþrjót-
andi áhuga á öllu í kringum sig —
náttúrunni, fegurð himinsins,
gróðri jarðar og lífi dýranna jafnt
sem athöfnum manna og orðum.
Átakanleg er frásögn hans af því
þegar foreldrar hans verða að láta
allar eignir sínar upp í skuldir.
Jafnvel orgelið varð að fara, orgel-
ið sem þau höfðu lengi þráð að
eignast af því að þau unnu tónlist-
inni svo mjög. Loksins höfðu þau
keypt þetta hljóðfæri af naumum
efnum og síðan lært mest af sjálf-
um sér að spila á það. Og nú voru
bömin tekin við að hlusta og leika.
Drengurinn grætur þegar orgelið
er flutt á brott, en huggast þegar
móðir hans lofar honum nýju orgel-
ið seinna; það á að vera fallegra
og betra, með gylltum kertastjök-
um. Hann lýsir líka söng þeirra
hjónanna er þau stilltu saman
raddir sínar, og síðar tóku systkin-
in undir svo að úr varð margradda
kór. Það er líka unun að lesa frá-
sögn hans af því þegar ung stúlka
framan úr sveit, sem send hafði
verið til móður hans að læra að
sauma, huggar hnugginn fimm ára
svein, segir honum sögur úr sveit-
inni og býður honum svo að koma
með sér nokkra daga fram í dal,
hann geti setið á hnakknefinu fyr-
ir framan hana. Hann lýsir reiðferð
þeirra á Gránu gömlu fram Aðald-
alinn og úr þessu verður síðan ára-
tugar sumardvöl hjá þessu góða
fólki í Glaumbæ, Jóni bónda og
Lilju húsfreyju og Fanneyju dóttur
þeirra. Hann lýsir margs konar
ævintýrum sveitadrengsins, sem
gerist með tímanum sláttumaður
og fjáreigandi og fer í göngur langt
fram í afrétt.
Eg átti því láni að fagna að
vera daglegur heimagangur hjá
þessu ágæta fólki, Aðalbjörgu og
Jóni og börnum þeirra, í æsku
minni á Húsavík. Náinn vinskapur
var með þeim og fósturforeldrum
mínum, Ágli Þorlákssyni kennara
og Aðalbjörgu Pálsdóttur, og ótal
ljóslifandi minningar standa mér
fyrir hugskotssjónum frá þessum
árum. Alltaf voru þau systkinin
glöð og hress í bragði, og bræðurn-
ir höfðu jafnan margvísleg gaman-
mál og skringilyrði á vörum. Eð-
varð var einkar bamgóður, kunni
að lýsa ýmsum merkilegum hlutum
og segja sögur sem luku upp furðu-
heimum fyrir unga og barnslega
vinkonu hans.
Eðvarð hleypti heimdraganum
22 ára gamall og fluttist til Akur-
eyrar í leit að menntun og starfi.
Réð hann sig til náms í rakaraiðn
og setti síðan upp rakarastofu á
Akureyri. Fyrst rak hann stofuna
með öðrum, síðan einn í allmörg
ár og loks með syni sínum Reyni,
sem rekur stofuna enn í dag. Hann
kvæntist 17. júní 1937 Ingibjörgu
Sigurðardóttur frá Siglufírði, sem
nú sér á bak ástkærum eigin-
manni. Hin síðari ár áttu þau in-
dælt heimili í litla húsinu sínu í
Lögbergsgötu 9. Börn Jóns Eð-
varðs eru fjögur og eiga öll heima
á Akureyri: Eðvarð er fram-
kvæmdastjóri fyrir pijónastofunni
Glófa; Reynir stýrir rakarastofu
eins og fyrr segir; Sigurður er
skrifstofumaður og Áðalbjörg fæst
við verslunarstörf. Barnabörnin
eru 18 og barna-barnabörnin 9.
Við Eðvarð áttum eftir að end-
urnýja vináttu okkar þegar ég
fluttist til Akureyrar á unglingsár-
um mínum. Ótal ógleymanlegar
stundir áttum við, ég og fósturfor-
Helga Guðríður Vetur-
iiðadóttir — Minning
Fædd 13. ágúst 1917
Dáin 9. janúar 1993
Fimm ár eru ekki langur tími af
mannsævi en þegar Helga var ann-
ars vegar voru fímm ára kynni
mjög dýrmætur tími.
Helga var sérlega gefandi og hlý
kona. Hún var næm á flesta þá
strengi sem búa í mannlegri sál og
það var fátt sem fór framhjá henni.
Hún var ung í anda og vissi alltaf
hvað klukkan sló. Þrátt fyrir rúm-
lega fimmtíu ára aldursmun á okk-
ur var hún eins og besta vinkona.
Við skiptumst á mataruppskriftum,
ræddum fatatískuna, fjölskyldu-
málin og allt hitt.
En hún var meira en besta vin-
kona. Hún var sú sem talaði af
reynslu og visku og það var hún
sem gaf. Það var ekki aðeins að
hún gæfi mér uppskriftina af súr-
sætu rækjunum eða hefði bent mér
á oroblu-sokkabuxurnar, hún gaf
af sínu stóra hjarta. Þar hafði hún
pláss fyrir alla, ekki síst þá sem
minna máttu sín. Um það ber lífs-
starf hennar glöggt vitni svo og
smáfuglarnir fyrir utan stofu-
gluggann hennar.
Alltaf var manni tekið opnum
örmum í heimsókn hjá Helgu og
Geira. Það voru ekki aðeins tegund-
irnar á borðum sem drógu mann
að heldur höfðu þau tíma til að
spjalla. Helga hafði frábæra frá-
sagnarhæfileika og minni og synd >
að hún skyldi ekki fást til að skrifa
ævisögu sína. Frásögn hennar af
því hvernig hún fékk fermingar-
skóna, sagan af hröfnunum sem
björguðu henni út úr húsinu og fleiri
slíkar sögur standa manni ljóslif-
andi fyrir hugskotssjónum. Helgu
tókst að gæða allar frásagnir svo
miklu lífi að það var eins og allt
hefði gerst í gær.
Þrátt fyrir mikil og erfið veikindi
síðustu árin lét Helga aldrei bug-
ast. Hún var svo hamingjusöm með
Geira sem stóð traustur og tryggur
við hlið hennar allan tímann.
Helga og Geiri voru gersemar
sem féllu svo vel hvor að annarri
að hjónaband þeirra var eins og
fögur perla. Þau virkilega nutu þess
að vera saman.
Megi Guð veita Geira styrk i
hans miklu sorg.
Hildur Sólveig Pétursdóttir.
+
Innilegustu þakkir til allra, sem sýnt
hafa okkur samúð og vináttu við andlát
og útför eiginmanns míns, föður okkar,
tengdaföður, afa og langafa,
JÓNS EÐVARÐS
JÓNSSONAR,
Lögbergsgötu 9,
Akureyri.
Guð blessi ykkur öll.
Ingibjörg Sigurðardóttir,
Eðvarð Jónsson,
Reynir Jónsson, Rósa Anderseri,
Sigurður Jónsson,
Aðalbjörg Jónsdóttir, Tryggvi Pálsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
eldrar mínir og elsti sonur á heim-
ili þeirra Edda og Ingibjargar, við
spjall, tónlist og góðar veitingar.
Þá var gjama gripið í spil, Eddi
og Egill pabbi minn sögðu sögur
og rifjuðu upp vísur og gamanmál
og hlátrasköllin glumdu svo að
undir tók.
Ævistarfið átti að mörgu leyti
vel við Eðvarð. Á stofnuna sína
fékk hann marga merkilega menn
og gat spjallað við þá um heima
og geima meðan hann rakaði og
klippti. Ég veit að sú stund leið
fljótt bæði fyrir hann sjálfan og
viðskiptavininn. Auðvitað var hann
oft þreyttur að kvöldi dags, en þá
kom hans létta lund og fjöruga
hugmyndaflug að góðu haldi. Sak-
ir fátæktar fékk hann ekki að njóta
langrar skólagöngu, en af eigin
rammleik varð hann fjölmenntaður
í besta lagi. Hann iðkaði margvís-
leg og holl tómstundastörf sem
veittu yndi, ekki aðeins honum
sjálfum heldur einnig fjölskyldu
hans og vinum. Hann var slyngur
laxveiðimaður og glímdi þá helst
við sjálfa drottningu íslenskra veið-
iáa, Laxá í Aðaldal. Um veiðar sín-
ar skrifaði hann nokkrar snjallar
og listfengar greinar í tímaritið
Veiðimanninn. Hann var áhuga-
ljósmyndari og kunni að framkalla
myndir sínar með góðum árangri.
Áhugi hans og þekking á ljósmynd-
un kom einnig fram í því að hann
verslaði með ljósmyndavörur á
rakarastofu sinni. Hann átti fallegt
og valið bókasafn og batt bækur
sínar sjálfur af meðfæddum hag-
leik. Áf Ijóðskáldum mat hann
mest Stephan G. Stephansson, en
af skáldsagnahöfundum Halldór
Laxness, og kunni mörg verk
þeirra nálega utanbókar. í garðin-
um sínum reisti hann lítið gróður-
hús, en þar ræktaði hann skrúðrós-
ir og varð fjölfróður um tegundir
þeirra og heiti. Og síðast, en ekki
síst, var hann frábærlega músík-
alskur eins og hann átti kyn til. Á
Akureyri eignaðist hann fljótlega
píanó og lék á það sér og öðrum
til yndisauka allt til hinstu stund-
ar. Hann sótti hljómleika hvenær
sem færi gafst og hlýddi á verk
meistaranna í hljómtækjum heima
í stofunni sinni.
Við hjónin sendum Ingibjörgu
og barnahópnum hennar innilegar
samúðarkveðjur. Með Eðvarð er
genginn einn af kærustu og trygg-
ustu vinum okkar og fjölskyldu
okkar. Við þökkum alla vináttu
hans, hjálpsemi og skemmtun á
glöðum stundum. Minning hans
lifir í hugum hinna mörgu vina
hans og vandamanna og mun lýsa
til eftirbreytni um ókomnar stund-
ir.
Sigríður Kristjánsdóttir.
Oskar Bertels Magn-
ússon - Minning
Fæddur 20. júní 1915
Dáinn 22. janúar 1993
Afi okkar, Óskar B. Magnússon,
er látinn. Fyrstu minningar okkar
af honum eru þegar hann kom með
ömmu í heimsókn til Ólafsvíkur.
Okkur leist vel á manninn hennar
ömmu, treystum honum og án þess
að spyija um leyfi tókum við þá
ákvörðun að kalla hann afa.
Afi hafði unun af útveru og taldi
það ekki eftir sér að fara með hæg-
fara smástelpur í langar gönguferð-
ir. Við gengum m.a. upp á Enni,
að Hróa og að rótum Snæfellsjök-
uls.
Óskar varð hinn besti vinur okk-
ar og eini afinn sem við þekktum.
Þegar við heimsóttum afa og ömmu
upp á Hellisheiði var alltaf tekið
vel á móti okkur. Afi fylgdist með
bílaferðum og kom niður að vegi
þegar okkur bar að garði. Hann
gekk stórstígur og ákveðinn upp
heiðina og vísaði okkur veginn.
Þegar snjór var yfir og kalt fengum
við eitthvað heitt að drekka þegar
inn í hús var komið, en annars var
alltaf sérstaklega búið að kaupa
gos „handa stelpunum“. Þegar
langur tími leið á milli heimsókna
stóðu gosflöskurnar rykfallnar inni
í skáp og biðu okkar.
Afí hleypti fáum að sér, en þegar
við höfðum unnið traust hans og
væntumþykju, var þar góðan mann
að finna. Við vottum ömmu, Blóm-
eyju Stefánsdóttur, okkar dýpstu
samúð.
Halla og Heiða
+
Öllum þeim, er sýndu okkur hlýhug og
heiðruðu minningu elskulegs föður okk-
ar, tengdaföður og afa,
JÓNASAR
HALLGRÍMSSONAR,
Bjarkarbraut 1,
Dalvík.
Nanna Jónasdóttir, Jónatan Sveinsson,
Halla S. Jónasdóttir, Anton Angantýsson,
Júlíus Jónasson, Mjöll Hólm
og barnabörn. .
LOKAÐ
í dag, föstudaginn 29. janúar, frá kl. 13.00-16.00
vegna jarðarfarar FJÓLU EINARSDÓTTUR.
Freemans,
Bæjarhrauni 14, Hafnarfirði.
Lokað
verður frá kl. 11.00 í dag, föstudag, vegna jarðar-
farar HARALDAR SIGURJÓNSSONAR.
Frostverk hf.,
Smiðsbúð 12, Garðabæ.