Morgunblaðið - 13.03.1993, Blaðsíða 1

64 SÍÐUR B/LESBÓK
STOFNAÐ 1913
60.tbl. 81. árg.
LAUGARDAGUR 13. MARZ 1993
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Leiðir Rússlandsforseta og fulltrúaþingsins skilur
Jeltsín treystir
á þjóðaratkvæði
Moskvu. Washington. Reuter. The Daily Telegraph.
TILRAUNIR forseta Rússlands og ráðamanna á fulltrúa-
þingi landsins til að ná sáttum um stjórnskipan ríkisins
runnu út í sandinn í gær. Borís Jeltsín forseti yfirgaf þing-
salinn í fússi ásamt ríkisstjórn sinni eftir að þingið felldi
tillögu um óskert vðld forsetans. Ráðgjafar Jeltsíns lýstu
því yfir að allar ákvarðanir þingsins væru ólöglegar og
nú yrði leitað til almennings í þjóðaratkvæðagreiðslu um
stuðning við lýðræði í Rússlandi.
Miklar vangaveltur eru nú um
það til hverra ráða forsetinn og leið-
togar fulltrúaþingsins grípa á næst-
unni en víst þykir að landinu verður
ekki stjómað með góðu móti á með-
an stjómlagakreppa þessi varir,
Ráðgjafar Jeltsíns sögðu að forset-
inn myndi halda sjónvarpsræðu nú
um helgina og höfða þannig beint
til þjóðarinnar. Bandarísk stjórnvöld
skýrðu frá því í gær að Andrej
Kozyrev utanríkisráðherra Rúss-
lands hefði hringt í starfsbróður sinn
í Bandaríkjunum og fullvissað hann
um að Jeltsín hygðist ekki taka öll
völd í landinu með stuðningi hersins
heldur beita sér fyrir því að almenn-
ingur gæti sagt vilja sinn í frjálsum
kosningum. Ráðgjafar Jeltsíns
kynntu í gær drög að tveimur spum-
ingum sem lagðar yrðu fyrir þjóðina
25. apríl. Annars vegar yrði spurt
hvort menn væm fylgjandi öflugu
forsetavaldi og hins vegar hvort
þeir aðhylltust einkaeign jarðnæðis.
Fulltrúaþingið framlengt
Khasbúlatov þingforseti fékk því
framgengt að fulltrúaþingið kemur
aftur saman í dag, kvaðst hann vilja
hafa vaðið fyrir neðan sig ef forset-
inn gripi til óvæntra aðgerða eftir
uppgjörið í gær. Búist er við tillögu
að stjórnarskrárbreytingu þar sem
vald forsetans verði takmarkað og
ákveðnar verði kosningar til þings
og forsetaembættis samtímis.
Stjómmálaskýrendur velta því jafn-
vel fyrir sér að þingið samþykki að
leggja forsetaembættið af en þó er
talið líklegra að svo afdrifarik
ákvörðun verði látin bíða næsta
fundar þingsins í aprílmánuði.
Jeltsín bárast stuðningsyfírlýs-
ingar víða að úr heiminum í gær,
námumenn í Síberíu kváðust reiðu-
búnir til pólitískra verkfalla honum
til stuðnings og Úkraínuforseti
sagði að sjálfstæði lands síns væri
í hættu vegna uppgangs afturhalds-
afla í Moskvu.
Reuter
Reiðilestur
JELTSÍN gerir hér síðustu tilraunina til að teþ'a þingmönnum
hughvarf og fá þá ofan af áformum um að skerða völd forsetans.
í baksýn er helsti andstæðingur Jeltsíns, Khasbúlatov. Stuttur
samningafundur þeirra síðdegis var árangurslaus og vakti at-
hygli að Khasbúlatov yfirgaf Kreml í bifreið með varaforsetanum
Rútskoj sem löngum hefur ásælst forsetaembættið.
Reuter
Gífurlegt tjón
Svona var umhorfs í miðborg Bombay í gær eftir sprengingarnar.
Mikið öngþveiti skapaðist í borginni þar sem búa 12 miiyónir manna
og blossuðu upp átök milli hindúa og múslima, en 700 manns hafa
fallið í átökum þeirra á Indlandi undanfarna mánuði.
Neyðarástand í Bombay á Indlandi
Mikið manntjón í
sprengjuárásum
Bombay. Reuter.
TVÖ hundruð manns fórust í gær og um ellefu hundruð
slösuðust þegar fimmtán sprengjur sprungu víðsvegar í
Bombay-borg á Indlandi. Ekki er vitað hveijir stóðu fyrir
þessum gríðarlegu sprengjuárásum en innanríkisráðherra
landsins sagði að grunur léki á að hér væri um „alþjóðlegt
samsæri" að ræða. Með slíku orðavali eiga indverskir ráða-
menn oftast við nágrannaríkið Pakistan.
Margar af sprengjunum voru í
yfirgefnum bifreiðum og sprangu
þær í viðskiptahverfum borgarinnar
fyrst og fremst. Allar sprangu þær
á einum og hálfum tíma. Meðal skot-
markanna voru verðbréfahöllin í
Bombay, höfuðstöðvar flugfélagsins
Air India, tvö glæsihótel, kvikmynda-
hús, verslanamiðstöð, gimsteina-
markaður og lest sem var að yfir-
gefa Viktoríu-brautarstöðina., aðal-
jámbrautarstöð Bombay.
Talið er að 150 af þeim sem slös-
uðust séu alvarlega meiddir. Farið
var með flesta á sjúkrahús í miðbæn-
um en þar skapaðist mikið öngþveiti
er hundruð manna leituðu að ættingj-
um sínum.
Að sögn yfírvalda var öllum vegum
til borgarinnar lokað og herlögregla
kvödd til borgarinnar. Indverski her-
inn er í viðbragðsstöðu.
Niðurskurður í herafla Bandaríkjanna erlendis frá lokum kalda stríðsins
Stöðvum fækkað um 42%
Boston. Frá Karli Blöndal, fréttaritara Morgunblaðsins.
LES Aspin, varnarmálaráðherra
Bandaríkjanna, kynnti í gær tillögur
um að loka 31 herstöð og skera niður
í 134 til viðbótar í Bandaríkjunum auk
þess sem hætt verður eða dregið úr
starfsemi á 29 stöðum erlendis. Þar
með hefur verið ákveðið að hætta starf-
semi í 704 herstöðvum erlendis og skila
þeim í hendur þarlendra sljórnvalda,
þar af 650 í Evrópu, frá árinu 1990,
að því er segir í fréttatilkynningu, sem
varnarmálaráðuneytið sendi frá sér í
gær. Er þar um 42% fækkun stöðva
að ræða.
Niðurskurðurinn hér í Bandaríkjunum mun
kosta 57 þúsund almenna borgara vinnuna á
næstu sex áram og 24 þúsund hermenn og má
vænta þess að hart verði barist gegn þessum
aðgerðum, sem þurfa samþykki bæði forseta og
þings. Strax í gær létu ráðamenn í Kaliforníu í
sér heyra og kváðust ósáttir við fækkun her-
stöðva þar. Þegar hafa heyrst raddir um að þjóð-
in hafi ekki efni á svo miklum niðurskurði, sem
að sögn Aspins mun ekki skila sparnaði fyrr en
um aldamót
Stefnt er að því að útgjöld til hersins verði
árið 1997 40 prósentum minni en árið 1985 og
á sama tíma muni starfsfólki hersins fækka um
30 prósent.
Samdráttur Bandaríkjahers erlendis nær til
Bretlands, Grikklands, Hollands, Japans og
Þýskalands þar sem niðurskurðurinn er mestur.
Þessar ráðstafanir munu kosta um 2.400 Banda-
ríkjamenn vinnuna og um 650 manns í viðkom-
andi löndum. Öndvert við þann niðurskurð, sem
ráðgerður er innanlands, þarf ekki að leita sam-
þykkis þingsins þegar breytingar era gerðar er-
lendis.
Að auki kannar varnarmálaráðuneytið nú hvort
skera eigi niður á 32 stöðum í Evrópu til viðbót-
ar. Að sögn George Sillia, höfuðsmanns og tals-
manns flughersins, taka þær aðgerðir, sem til-
kynntar voru í gær, ekki til íslands. Hann vildi
í viðtali við Morgunblaðið ekkert láta uppi um
það hvort varnarliðið á Keflavíkurflugvelli færi
undir niðurskurðarhnífinn í næstu hrinu.
Frakkland
Fyrirskip-
aði forset-
innsím-
hleranir?
París. Reuter.
OPINBER rannsóknar-
nefnd staðfesti I gær að sím-
ar franskra blaðamanna og
lögfræðinga hefðu verið
hleraðir en kvaðst ekki hafa
komist að því hver hefði
fyrirskipað hleranirnar.
Dagblað hafði skýrt frá því
að öryggissveit Francois
Mitterrands forseta hefði
hlerað símana og þetta mál
kemur sér afar illa fyrir
franska Sósíalistaflokkinn
nú þegar aðeins átta dagar
eru til þingkosninga.
Dagblaðið Liberation hafði
skýrt frá því að yfirmenn ör-
yggissveitar Mitterrands hefðu
óskað eftir heimild til 114 sím-
hlerana á árunum 1983-86. Þær
skýringar hefðu fylgt að hleran-
irnar væra nauðsynlegar til að
afhjúpa fíkniefnasmygl eða
hermdarverkastarfsemi, eliegar
til að vemda forsetann. Þeir
hefðu látið hlera síma tugi
manna á þessum tíma, meðal
annars blaðamanna, lögfræð-
inga, leikkonu og rithöfundar.