Morgunblaðið - 24.03.1993, Blaðsíða 40

40
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 24. MARZ 1993
//SetjCkramir~ &u L verkfo.U+'. "
BRÉF HL BLAÐSINS
Aðalstræti 6 101 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 681811
Úlfaldi úr mýflugn
Frá Bergþóri S. Atlasyni:
A SAMA tíma og talsmenn stóÆt-
gerðarmanna (LÍU) sofa ekki að því
er virðist yfir velgengni smábáta-
karla þá hafa nokkrir þeirra sömu á
samviskunni að hafa ekki getað klár-
að að veiða alla þá kvóta sem þeir
höfðu á hendi fyrir síðasta kvóta-
tímabil. Þetta gerist eftir stórfelld
kaup undanfarin misseri. Hvað þess-
ir menn eru að ásælast í garði náung-
ans veit trúlega enginn nema ef vera
skyldi höfuðverkur þessara greifa
vegna krókabáta, sem hafa náð
þokkalegum árangri tvö sumur í röð
við veiðar á mjög takmörkuðu svæði
vestan við landið.
Öllu heldur ætti að þakka útgerð-
armönnum þessara litlu skelja fyrir
þá aðstoð að bjarga þeim stóru fyrir
horn, við að jafna metin í þeim veið-
um sem ætlunin var að ná miðað við
úthlutaðan heildarafla. Menn hafí
það hugfast að minni afli, hærra
verð gildir aðeins fyrir suma, sem
aftur gerir tilkall til þess að úthíutað-
ur afli skili sér á land.
Heildarhagsmunir útgerðarinnar
verða að vera leiðarljós þeirra sem
trúað er fyrir eða hafa umboðið til
að stunda sjálfar veiðarnar, enda sá
hlutinn aðeins einn af mörgum innan
greinarinnar.
Hagsmunaaðilar í sjávarútvegi
megi til með að taka upp ný vinnu-
brögð í samskiptum sín á milli í stað-
inn fyrri þetta hnútukast sem lætur
í eyrum eins og menn séu stöðugt
að æpa og góla.
Nú hefur sýnt sig að þetta hátta-
lag að gera ávallt úlfalda úr mýflugu
er að hitta menn sjálfa fyrir. Það sjá
menn þegar skoðaðar eru tillögur
tvíhöfða nefndarinnar undanfarna
daga.
Úthlutaður heildarafli
Þegar úthlutun á heildarafla fer
fram þá er hún ekki eingöngu hugs-
uð fyrir útgerðina eina sér heldur
er þá einnig tekin ákvörðun um að
hámarka auðlindina í þágu allrar
þjóðarinnar.
Líta má á úthlutun heildarafla sem
ákveðna þjóðarköku sem koma skal
henni til tekna innan tiltekins tíma.
Fái menn síðan úthlutað eða kaupi
sneið af þessari köku, sem þeir geti
svo ekki nýtt sjálfir, þá eiga þeir
sömu ekki að komast upp með að
lúra á því sem upp á vantar eins og
ormar á gulli.
Þeim verði gert skylt að koma öll-
um vannýttum veiðiheimildum til
annarra um leið og Ijóst er hvert
stefnir. Að öðrum kosti þá greiði
þeir keisaranum tiltekna upphæð
fyrir það sem uppá vantar.
Umhverfisvænar veiðar/
vogun vinnur, vogun tapar
Um árið þegar kvótalögin voru
ákveðin, þá var um leið dregið í ein-
hveiju stærsta happdrætti á íslandi
fyrr og síðar. Ákvörðun um tiltekið
viðmiðunartímabil fyrir hvert skip
nokkur ár aftur í tímann var hreinn
happadráttur fyrir suma enda gátu
þeir veðsett góssið svo til strax.
Óðrum var gefinn kostur á að vinna
sig upp með sóknarmarki sem tók
svo og svo langan tíma. Þarna var
komið á fót viðmiðunaratímabili
númer tvö og þess vegna undir hæl-
inn lagt hjá hverjum og einum hvem-
ig til tókst.
Það skal tekið fram að óþarft er
að öfunda þá lánsömu lengur enda
áttu þeir flestir alit gott skilið. Lottó-
ið var teiknað af öðrum og til að það
gengi upp þá varð útkoman að vera
„eins dauði annars brauð“.
Á þessum árum var sannarlega
gott að hafa stundað fiskveiðibúskap
á réttum stað á réttum tíma. Sama
gildir fyrir margt annað í lífinu.
Smábátaútgerðin
Á fyrstu árum kvótalaganna var
Frá Ólínu Jónsdóttur:
ÞAÐ MÆTTI segja það kaldhæðni
örlaganna, að það sem einn byggir
upp skuli annar bijóta niður.
Nú flytja tveir þingmenn frum-
varp á Alþingi þess efnis að hnefa-
leikar skuli leyfðir á íslandi og einn-
ig megi keppa I þeirri grein hér.
Það er mörgum íslendingum í
fersku minni er Kjartan heitinn
Jóhannsson, læknir og alþingismað-
ur Vestfjarða, flutti það mál að
banna hnefabarsmíðar til sigurs á
Alþingi íslendinga.
Máli sínu til framdráttar studdi
hann með fræðilegum rökum hve
skaðleg þau höfuðmeiðsli sem
fylgdu þessari „íþrótt" væru heilsu
manna.
smábátaútgerðin í flestu tilliti utan
við lög en innan við rétt þessarar
nýju fískveiðistjórnunar. Þetta fyr-
irkomulag eins og það var gekk ekki
upp af skiljanlegum ástæðum þar
sem takmark um hámarksfjölda
smábáta var ekki til staðar.
Síðan þetta var þá hefur mikið
vatn runnið til sjávar og m.a. í
Kanada og Nýfundnalandi hafa
menn orðið að gera miklar breyting-
ar í sínum fiskveiðibúskap. Ég legg
til að þeir sem fara með sjávarút-
vegsmál íslensku þjóðarinnar líti nú
til vestur (ekki bara á Clinton) og
gefí smábátaútgerðinni happadrátt,
sem vísindalega er sannað að getur
engu spillt í hafínu, það er að gera
handfæraveiðar alfarið fijálsar á ný.
Þetta verði þó bundið þeim reglum
að þeir sem skráðir eru í dag sitji
að veiðiheimildum samanber upphaf-
ið þegar kvótinn var ákveðinn fyrir
stóru skipin. Kvótabátar innan smá-
bátaútgerðarinnar geti síðan valið á
milli alfijálsra krókaleyfa með til-
heyrandi lok, lok og læs nokkra
mánuði á ári eða halda sínum fyrri
seljanlegu heimildum ásamt árstíða-
bundinni línutvöföldun.
Stórþjóðin í vestur hefur valið
þann kost sem trúlega er bestur,
þ.e. að hvetja menn til að stunda
umhverfísvænar veiðar á meðan
reynt er að byggja fiskistofnana upp
að nýju. Neyðin kennir naktri konu
að spinna. Tökum þá til fyrirmyndar!
BERGÞÓR S. ATLASON,
loftskeytamaður,
Vestmannaeyjum.
Á sínum tíma fékk þetta mál
Kjartans mikla umljöllun sem náði
langt út fyrir landsteinana. Margir
erlendir frammámenn óskuðu þess
að leið íslendinga yrði farin.
Ég hélt að íslendingar hefðu nóg
á sinni könnu með alla þá sem
skaddast hafa bæði af eiturlyfjum
og víndrykkju þótt boxið þyrfti ekki
að bætast við og eyðileggja heilsu
fólks fyrst og fremst andlega.
í þetta skipti ætla ég mér ekki
að fara lengra út í þau mál. Full-
víst má telja að Kjartan læknir
hafi vitað nákvæmlega hvað hann
var að segja. Annars hefði jafn
gætinn maður og Kjartan var aldrei
hreyft þessu máli.
ÓLÍNA JÓNSDÓTTIR, ~
Miðhúsum.
Aldrei að leyfa box aftur
Víkverji skrifar
Fátt fer jafn mikið í taugamar
á Víkveija dagsins og sá urm-
ull ómerkilegra auglýsingapésa,
dreifírita og fjölrita sem gjarnan
hálffyllir póstkassa, og kaffærir
þann póst sem raunverulega á er-
indi inn á hvert heimili. Að vísu
finnst Víkveija sem símasölu-
mennska, sérstaklega síðla kvölds
og um helgar sé enn hvimleiðara
fyrirbæri en áðurnefndir pésar, því
þeir geta alltaf ratað óskoðaðir
beint í ruslakörfuna. Sá átroðningur
sem fólk verður fyrir, þegar síma-
sölufólk er annars vegar, jaðrar
ekki bara við dónaskap, heldur telst
hann vera hreinræktaður dónaskap-
ur, í augum Víkveija. Siíkt sölufólk
virðist ekki hafa hugmynd um hvað
felst í friðhelgi einkalífsins og hvers
konar vé heimilið er í augum
margra að minnsta kosti. Litlu
skárri eru sölumennirnir sem ganga
hús úr húsi og reyna að pranga
varningi sínum inn á þá sem vilja
bara fá að vera í friði fyrir söluhern-
um eins og hann leggur sig. Geta
sölumenn ekki skiliö það, að flestir
Iandsmenn vilja hafa þann háttinn
á að fara bara út í búð og kaupa
það sem þá vanhagar um, þegar
þá vanhagar um eitthvað á annað
borð?
XXX
að hlýtur að verða að gera þá
lágmarkskröfu til þeirra sem
taka sér fyrir hendur að auglýsa
vöru sína og þjónustu með gerð
slíkra pésa eða dreifirita, að þeir
búi yfir lágmarksþekkingu á ís-
lenskri tungu. Nýlega barst Vík-
veija í póstkassa sinn dreifibréf frá
Pizzahúsinu Grensásvegi, sem var
svohljóðandi: „Við hjá Pizzahúsinu
Grensásvegi langar að bjóða þér
Uþþ á tvennBkoiiar tilböð, samtais
fjóra máltíðir og gilda þau til 20.
mai 1993 og vonum við innilega
að þau komi sér vel.“ Þessi texti,
jafn rammvitlaus og klúðurslegur
og hann er, getur einfaldlega ekki
talist boðlegur og satt best að segja
læðist sá grunur að Vtkveija að
pizzur viökomandi veitingastaðar
geti ekki bragðast allt of vel, því
ekki getur verið gætt mikillar ná-
kvæmni í matreiðslu þeirra, þegar
feimnislaust er hægt að níðast
svona á tungunni í nafni veitinga-
staðarins.
XXX
kki tekur svo betra við þegar
farið er að rýna í hvað felst
í hverju tilboði fyrir sig, því þar
segir: „þú kaupir tvær 12 tommu
pizzur með einu kjötáleggi og
tveimur grænmetisáleggjum". Vík-
veiji er þeirrar skoðunar að flest
börn viti að álegg er eintöluorð, sem
ekki er til í fleirtölu og því eðlilegt
að segja með einni tegund áleggs,
tveimur tegundum áleggs o.s.frv.
Bókmenntafræðingurinn og mál-
fáfSSfiÍllinguriíiii Séiii setti saman
ofangreint klúður, klykkir svo út
með setningu sem Víkveija er með
öllu óskiljanleg, en hún er svohljóð-
andi: „Vinsamlega framvísið miðan-
um þegar pizzan er afhent og af-
sláttarkort eða miðar gilda ekki
með þessu tilboði." Getur einhver
þýtt þennan boðskap pizzugerðar-
mannsins yfir á íslensku fyrir Vík-
veija?