Morgunblaðið - 08.08.1993, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 8. ÁGÚST 1993
17
Vildi hafa
hænur
Svanþór á dráttarvélinni ásamt hundinum Glanna. M°rgunbiaðið/Sverrir
Veróur aó kunna
vel á drattarvélina
SARA María Eyþórsdóttir er 13
ára og á heima á Akureyri. Hún
réði sig að Draflastöðum í
Fnjóskadal eftir auglýsingu í
Degi. Á Draflastöðum búa
Hulda Ásgeirsdóttir og Heiðar
Jónsson. Þau eiga tvö börn, sex
ára stúlku og eins og hálfs árs
gamlan dreng. Þetta er annað
sumarið sem Sara er á Drafla-
stöðum. Þar voru í vetur 440
ær á fóðrum og auk þess eru
þau Hulda og Heiðar með nokk-
uð af geldneytum.
Mér leist strax vel á mig þeg-
ar ég kom hingað og er
ánægð með að vera
hérna,“ segir Sara. „Það eina sem
er að er að ég fæ ekki enn að keyra
traktorinn. En Heiðar ætlar kannski
að kenna mér það seinna í sumar.
Svo vildi ég líka hafa hænur.“
Þau Hulda og Heiðar segja að
Sara sé önnur vinnukonan sem þau
hafi og bera henni mjög gott orð.
„Það er alltaf vandi að hafa ann-
arra manna börn,“ segir Hulda,
„vandi bæði fyrir þau og okkur.
Þau eru vön öðruvísi heimilum og
öðruvísi reglum en það hefur geng-
ið mjög vel að hafa Söru. Hún er
jákvæð og dugleg.“ Um dráttar-
vélarakstur unglinga í sveitum
segja þau Hulda og Heiðar að börn
sem hafi alist upp með vélum séu
oft látin vinna á dráttarvélum mun
yngri en bæjarunglingar.
Sara segir að hún sé oft að passa
börnin en hún vinni líka alls konar
önnur störf. „Nú á að fara að
hreinsa hlöðuna og moka út úr fjár-
húsunum og ég á að hjálpa til við
það. Ég gef líka stundum nautunum
og þarf oft að reka kálfa og kvígur
úr túnunum. Mér finnst þetta
skemmtilegt því að ég hef svo gam-
an af dýrunum. Þegar ég verð full-
orðin ætla ég að eiga mikið af dýr-
um og gæti vel hugsað mér að búa
í sveit. Eg held að ég yrði ekki leið
á því. Mér fannst skemmtilegast
hér í sauðburðinum. Þá var svo
mikið að gera. Ég var alltaf úti í
fjárhúsum. Það var líka mjög gam-
an að hjálpa til við að reka á fjall,
en þangað var féð rekið í hópum.“
Sara María er ekki^ ráðin upp á
neitt sérstakt kaup. I fyrrasumar
var hún matvinnungur en hún býst
við að fá einhver laun í haust. Síð-
ast þegar farið var í kaupstaðinn
fékk hún að kaupa sér flík sem
hana langaði í og vildi heldur fá
hana en peninga.
SVANÞÓR Gunnarsson er
kaupamaður í Miðdal í Kjós.
Hann er 14 ára og á heima i
Reykjavík. Þetta er fyrsta sum-
arið sem hann er ráðinn vinnu-
maður í Miðdal allt sumarið en
hann hefur oft verið þar áður í
styttri tíma og þá gp-ipið í ýmis
verk.
Eldri bróðir minn var hér á undan
mér og kannski má segja að
ég hafi erft vinnuna frá hon-
um“, segir Svanþór. Bóndinn hérna
er móðurbróðir minn og hann bauð
mér vinnuna sem ég þáði strax. Ég
vil mikið heldur vera hérna en í ungl-
ingavinnunni eins og flestir vinir
mínir í Reykjavík eru.“
í Miðdal búa Svanborg Magnús-
dóttir og Guðmundur Davíðsson. Þau
eiga þtjú börn sem öll eru töluvert
yngri en Svanþór. Auk Svanþórs er
í sumar 21 árs gömul norsk vinnu-
kona í Miðdal. „Við sjáum ein um
kýrnar þessa viku á meðan hjónin
eru á ferðalagi", segir Svanþór. „Mér
finnst það skemmtilegt því að ég hef
svo gaman af því að umgangast
skepnurnar. Á morgun á ein kýrin
að bera og við þurfum að taka á
móti kálfinum. Ég kvíði því ekkert
því að ef eitthvað verulegt verður
að getum við fengið afa til að hjálpa
okkur. Hann bjó héma í Miðdal á
undan Guðmundi og er núna í sumar-
bústað hér innar í dalnum."
I Miðdal er 21 kýr í fjósi, rúmlega
100 kindur, 20 hross og 15 hænsni.
Svanþór segist oft fara á hestbak í
Miðdal en aðalstörf hans hafa verið
í fjósinu og í heyskapnum. Hann
hefur unnið á dráttarvélum í sumar,
bæði snúið heyinu og rakað saman.
„Það eru engar sérstakar hættur hér
á túnunum", segir hann um dráttar-
vélaraksturinn. „En auðvitað verður
maður að kunna vel á dráttarvélina
og fara varlega í kringum skurði og
yfir brýr. Ég sjálfur er ekkert hrædd-
ur á dráttarvélinni en það kemur
fyrir að mamma er hrædd um mig.“
Svanþór fær 20 þúsund krónur í
peningum í kaup á mánuði í Miðdal
auk fæðis og húsnæðis. Hann segist
vera ánægður með kaupið og vinn-
una. „Héma er auðvitað mismikið
að gera“, segir hann, „mest í hey-
skapnum en þetta er ekki neitt sér-
lega erfitt. Vélvæðingin er orðin svo
mikil. Ég gæti vel hugsað mér að
verða bóndi og reikna með því að
það geti alveg gengið ef maður fær
jörð með nægan kvóta fyrir kýmar.“
Bar ábyrgd á
kúnum í viku
Sara Maria að gefa
nautunum á
Draflastöðum.
UNNUR Berglind Guðmundsdóttir er 15 ára og á
heima í Kópavogi. Hún var ellefu ára þegar hún
kom fyrst að Stóru-Hildisey í Austur-Landeyjum.
Þar búa ly’ónin Else-Gunn Graff og Pétur Guð-
mundsson. Þau eiga tvo stráka sem voru eins og
tveggja ára þegar Unnur kom fyrst að Hildisey.
Morgunblaðið/Kristinn
Unnur Berglind var fþ’ót að læra á kýr
og kálfa í sveitinni.
Morgunbiaðið/Golli
Eg kom hingað með frænda
mínum sem átti að passa
strákana," segir Unnur. „Ég
átti að vera með honum til þess
að honum leiddist ekki. En eftir
viku var hann farinn og ég varð
eftir. Síðan hef ég verið hérna
meira og minna öll sumur og líkar
mjög vel. Fyrst var ég bara að
passa strákana en ég lærði fljótt
á ijósið. Það er mikið að gera
hérna, sérstaklega í heyskapnum.
Mér fínnst það bara gaman nema
það er aldrei tími til þess að kenna
nrér á traktorinn.“
í Stóru-Hildisey er nær ein-
Skemmtilegt i fjósinu
HJÖRTUR Jónsson er að verða 15 ára og
á heima á Akranesi. Sveinn Skúlason bóndi
í Bræðratungu í Biskupstungum réð Hjört
sem kaupamann í gegnum Búnaðarsam-
bandið. Sveinn býr í Bræðratungu í félagi
við Kjartan son sinn. Kona Sveins heitir
Sigríður Stefánsdóttir.
Þetta er annað sumarið sem Hjörtur er
kaupamaður í sveit en í fyrra var hann
á Brennistöðum í Borgarfírði. „Það var
ekki þörf fyrir mig þar aftur svo að mig vant-
aði vinnu í vor,“ segir Hjörtur. „Ég vildi ekki
fara í Vinnuskólann. Ég held maður læri lítið
þar annað en að styðja sig við skófluna. Hér
í Bræðratungu er svo margt að gera enda stórt
bú og mikið land. Kýrnar eru í kringum fjöru-
tíu, milli sjö og átta hundruð kindur og ég
held að Sveinn viti ekki sjálfur hvað hann á
mörg hross.“
Störfín sem Hirti eru falin eru margs kon-
ar. „Ég fer í fjós og mjólka og er á vélum í
heyskapnum, raka og sný. Það getur stundum
verið mjög skemmtilegt að vera hérna en ég
Hjörtur með heykvíslina
Bræðratungu.
Morgunblaðið/Kristinn
í hlöðugatinu í
held að mér finnist samt skemmtilegasta vinn-
an vera í fjósinu. Ég er ráðinn upp á fæði og
húsnæði og þrjátíu þúsund á mánuði í pening-
um og er alveg sáttur við það kaup.“
Sveinn í Bræðratungu er ánægður með Hjört
sem kaupamann, segir að hann sé mjög fljótur
að læra til starfa því að hann sé svo jákvæður.
í Bræðratungu er fleira kaupafólk. Auk Hjart-
ar eru þar 17 ára stúlka og 17 ára piltur. Þar
er því oft glatt á hjalla og á kvöldin er stund-
um farið á hestbak. Hjörtur neitar því samt
ekki að hann sakni stundum félaga sinna á
Akranesi og þess að geta ekki stundað áhuga-
mál sín, en hann spilar á gítar í hljómsveit og
hefur gaman af veiðiskap.
Hjörtur segir að framtíðin sé ekki að fullu
ráðin. Hann á eftir einn bekk í Grunnskólanum
á Akranesi og segist reikna með því að fara
í Fjölbrautaskólann þar eftir tíunda bekk.
Hvað tekur við að því loknu segir hann að
verði bara að koma í ljós, en bóndi vill hann
ekki verða þó að gott sé að vera í Bræðratungu.
göngu kúabúskapur og eru kýrnar
30 talsins. Pétur bóndi þar segir
að Unnur sé mjög dugleg og áreið-
anleg kaupakona. Til dæmis um
það tekur hann að í fyrrasumar
bar hún ábyrgð á mjöltum í fjósi
og kúnum í heila viku á meðan
þau hjónin fóru í frí.
„Það er mikil ábyrgð að sjá um
fjósið,“ segir Unnur,„en ég kann
alveg á öll störf þar og veit hvem-
ig á að leysa vandamál ef þau
koma upp. Ég gat líka leitað til
bóndans á næsta bæ ef eitthvað
hefði orðið að en ég þurfti þess
ekki sem betur fer.“
Unnur Berglind segist vera
ánægð með launakjör sín í Hildis-
ey en Pétur bóndi þar kveðst fara
eftir taxta frá Búnaðarsamband-
inu í launagreiðslum til hennar.
„Fyrsta sumarið var ég bara í fjór-
ar vikur,“ segir Unnur, „og þá
fékk ég bara gefíns pening þegar
ég fór heim en síðan hafa launin
mín hér hækkað á hveiju surnri."
í fyrrasumar lenti Unnur í miklu
ævintýri. Hjónin í Stóru-Hildisey
höfðu farið á ættarmót og hún
átti að sækja kýrnar og mjólka
um kvöldið. „Þegar ég kom út á
tún til kúnna sá ég að ein þeirra
var að byija að bera. Það þurfti
að hjálpa henni svolítið og ég sá
ein um það. Mér fannst algert
ævintýri að vera þarna alein með
kúnni á meðan hún var að bera.
Hún eignaðist kvígu og ég átti að
fá að ráða nafninu á henni. Mér
dettur bara ekki í hug neitt nógu
gott nafn svo að ég býst við því
að hún verði látin heita Unnur
eins og ég.“