Morgunblaðið - 15.09.1993, Side 23

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 15. SEPTEMBER 1993
23
NINGU SVEITARFELAGA FER FRAM 20. NOVEMBER
Inar í
viðkomandi sveitarfélag verður ekki
sameinað öðrum. Þótt tillaga fái
ekki meirihluta í öllum sveitarfélög-
um, sem hún snertir, en samt í fleiri
en tveimur af hverjum þremur, er
heimilt að ákveða sameiningu
þeirra sveitarfélaga sem samþykkt
hafa sameiningu, „enda hamli ekki
landfræðilegar aðstæður," eins og
segir í lögunum. Með því er væntan-
lega átt við að þau sveitarfélög, sem
samþykkja sameiningu, séu að
mestu samliggjandi.
Möguleiki á nýrri
atkvæðagreiðslu fyrir 26. marz
Ef sameiningartillaga hlýtur ekki
samþykki, er umdæmanefnd heim-
ilt að leggja fram nýja tillögu, sem
væntanlega gengur þá skemur en
eldri tillaga. Slík tillaga skal koma
fram fyrir 15. janúar 1994 og halda
skal almenna atkvæðagreiðslu í við-
komandi sveitarfélögum innan tíu
vikna frá þeirri dagsetningu, þ.e.
fyrir 26. marz. Gangi sameiningar-
tillögur þá ekki í gegn, gera lögin
ekki ráð fyrir því að frekari tillögur
verði lagðar fram.
Svipaður kostnaður og við
sveitarstjórnakosningar
Kostnaður við störf umdæma-
nefndanna, sem unnið hafa að mót-
un sameiningartillagna, og sam-
ráðsnefndarinnar, sem er þeim til
ráðgjafar, er greiddur úr Jöfnunar-
sjóði sveitarfélaga. Kostnaður við
atkvæðagreiðslu er hins vegar
greiddur af viðkomandi sveitarfé-
lagi. Að sögn Braga Guðbrandsson-
ar liggur ekki fyrir hver kostnaður-
inn verður í heild, en ætla má að
hann verði svipaður og við venjuleg-
ar sveitarstjórnakosningar. Bragi
segir að auglýsingakostnaður verði
þó eitthvað minni, þar sem kosning-
arnar séu einfaldari í framkvæmd.
Beggja. hagur
Borgin fengi ágætis byggingar-
land, sagði hún, útivistarsvæði og
athafnarsvæði. Hin sveitarfélögin
fengju ýmsa þjónustu og réttindi sem
þörf væri á en væri full mikið í ráð-
ist fyrir lítil sveitarfélög. „Þannig
að mér sýnist þetta geta orðið beggja
hagur,“ sagði hún.
Oddviti Bessa-
staðahrepps
Ekkí samein-
ingarsinni
GUÐMUNDUR G. Gunnarsson,
oddviti í hreppsnefnd Bessastaða-
hrepps og fulltrúi í svæðisumdæ-
manefnd, segist sjálfur ekki sjá
neinn raunverulagan ávinning í
því fyrir hreppinn að sameinast
Garðabæ. Hann vilji hins vegar
ekki hafa á samviskunni að neita
íbúunum að kjósa um sameining-
una.
Gu
ðmundur sagði að þrátt fyrir að
hreppurinn væri yfir viðmiðunar-
mörkum í stærð sveitarfélaga þætti
honum nauðsynlegt að íbúarnar
fengju að segja hug sinn í kosningum
um sameiningu. Um Ieið gagnrýndi
hann að hratt hefði verið farið yfir
sögu og margt væri en óljóst er varð-
aði sameiningu sveitarfélaga. Nefndi
hann í því sambandi yfirtöku verk-
efna til sveitarfélaga, t.d. í skólamál-
um. Þá væri enn óljóst hvernig regl-
um um jöfnunarsjóð yrði breytt og
hefði hann viljað að ákvörðun um
þær breytingar lægi fyrir.
í samtalinu við Guðmund kom
fram að einhver sparnaður gæti orð-
ið í yfirstjórn við sameininguna en
hann kvað ekki neinn raunverulagan
ávinning af henni enda væri sam-
vinna við Garðabæ nú þegar með
ágætum. „Bessastaðhreppur er al-
veg sérstæður og tengist byggð í
Garðabæ ekki á nokkurn hátt, eins
og staðan er núna,“ sagði Guðmund-
ur.
Magnús L.
Sveinsson
Eðlilegt að
kjósendur
fái að tjá sig
MAGNÚS L. Sveinsson forseti
borgarsljórnar segir eðlilegt að
kjósendur fái að tjá sig um sam-
einingu sveitarfélaganna. Þetta
sé umræða sem sífellt skjóti upp
kollinum. Umræða um samein-
ingu sveitarfélaga fari fram víða
um Iand og það sé af hinu góða
en hann telji að sameiningin þurfi
mun lengri aðdraganda.
„Ég sé af fréttum að menn hafa
sett fram ýmis skilyrði um fram-
kvæmdir," sagði Magnús. „Menn eru
búnir að setja sig í stellingar og eru
fastir í þessu skipulagi sem hefur
verið. En það er af hinu góða að fá
fram umræðu.“
Hann benti á að sameiningin hafi
sína kosti og galla. Sjálfstæði sveit-
arfélaga í námunda við höfuðborgina
hefði marga kosti og skapaði vissa
samkennd meðal íbúanna. „Þar er
kraftur í menningarlífi, sem samein-
ar fólkið í sveitarfélaginu og einnig
í íþróttastarfsemi, sem ef til vill yrði
ekki eins öflug ef þetta yrði ein heild
í einu stóru samfélagi eins og hér
er gert ráð fýrir,“ sagði Magnús.
„Það er líka hættara við meiri mið-
stýringu sem ég held að við eigum
að varast.“
Engin umræða
Hann sagðist ekki vera viss um
að rétt sé að kjósa um sameiningu
innan nokkurra vikna. Engin um-
ræða hafi farið fram. „Þetta þarf
mikla umræðu og faglega," sagði
hann. „Það eru mjög mörg mál sem
þarf að athuga. Menn spyija af
hverju eru Kópavogur og Hafnar-
fjörður ekki með? Þá eiga Bessa-
staðahreppur og Garðabær að sam-
einast en ekki Kópavogur.“
Sigrún Magnúsdóttir
Eðlilegt að
sameina
Seltjarnar-
nes og
Reykjavík
SIGRÚN Magnúsdóttir borgar-
fulltrúi Framsóknarflokksins,
segir að sér hafi alla tíð þótt eðli-
legt að sameina Reykjavík og Sel-
Ijarnarnes. Varla sé það sveitarfé-
lag til á landinu þar sem íbúar
verði að aka í gegnum annað
sveitarfélag til að sækja alla þjón-
ustu. Því sé landfræðilega og frá
öllu sjónarmiðum eðlilegt að þessi
sveitarfélög sameinist.
„Hvað varðar hugmyndir svæðis-
umdæmanefndar um sameiningu
Seltjarnarness, Reykjavík, Mos-
fellsbæ, Kjalarneshrepp og Kjósa-
hrepp, þá virðist sem þarna sé kom-
in upp sama staða og víða annars-
staðar úti um land, að erfitt reyndist
að sameina tvö nágranna sveitarfé-
lög og þess vegna er gripið til þess
að sameina stærra svæði,“ sagði
hún. Sameiningin yrði mönnum þá
ekki eins viðkvæm.
„Markmiðið hlýtur að vera að
sameina Reykjavík og Seltjarnarnes,
en með þessari tillögu dreifist um-
ræðan og verður önnur ef sameina
á öll sveitarfélögin upp í Hvalijarðar-
botn,“ sagði Sigrún. „Ég hef ekki
sé allar forsendur og þetta kom mér
satt að segja talsvert á óvart að
sameina þessi þtjú sveitarfélgög hér
í norðurátt. Það mun auðvitað kalla
á breyttar forsendur og að ýmsu
leiti öðruvísi vinnubrögð hjá okkur.
Kannski gæti það orðið til góðs að
innan Reykjavíkur verði tvö sveitar-
félög sem teljast til hinna dreifðu
byggða. Við verðum þá að hugsa
út frá fleiri en einni forsendu og það
er alltaf þroskandi fyrir manneskj-
una.“
Framandi hugmynd
Sigrún sagðist hafa talið að miðað
við mörg önnur sveitarfélög sem eru
að sameinast þá gætu Mosfellsbær,
Kjalarnes og Kjós orðið nokkuð
myndarlegt sveitarfélag en hún
hafnaði því alls ekki að skoða þessa
hugmynd. Það væri margt spennandi
við hana en hún væri örlítið fram-
andi við fyrstu sýn.
Guðrún
Ögmundsdóttir
Kjósendur
fá tækifæri
GUÐRÚN Ögmundsdóttir borg-
arfulltrúi Kvennalista, segist
ánægðust með að kjósendur fái
í lýðræðislegum kosningum tæki-
færi til að láta álit sitt í ljós á
tillögu Svæðisumdæmanefndar
um sameiningu sveitarfélaga á
höfuðborgarsvæðinu.
Guðrún segir, að þannig komi
valdið ekki að ofan þó svo hug-
myndin væri fengin þaðan. Þá hefði
henni fundist rétt að skoða samein-
ingu Garðabæjar, Bessastaða-
hrepps og Hafnarfjarðar. „Mér
finnst mjög sérkennilegt að Hafnar-
fjörður er ekki með,“ sagði hún.
„Þetta eru lík svæði og nálægðin
mjög mikil og því hefði átt að skoða
þann möguleika og jafnvel hafa
Kópavog með. En þetta er í raun-
inni þróunin. Við horfum á allt
svæðið sem stór Reykjavíkursvæð-
ið.“
Hún segist telja að sameiningin
krefist breytts skipulags á stjórn-
kerfi og ef til vill yrði niðurstaðan
sú eins og komið hefur til tals að
komið yrði á sjálfsstjórn stærri ein-
inga á höfuðborgarsvæðinu, þar sem
hver eining færi með sín málefni.
Bæjarstjóri
Seltjarnarness
Sameining
verður að
vera beggja
hagur
SIGURGEIR Sigurðsson bæjar-
stjóri Selljarnarness sagðist lítið
vilja Ijá sig um tillögu að samein-
ingu bæjarins við Reykjavík, Mos-
fellsbæ, Kjalarneshrepp og Kjósa-
hrepp. Sameining yrði að vera
beggja hagur og í fljótu bragði
kæmi hann ekki auga á fjárhags-
legan ávinning Seltirninga.
„Þeir gleyma því þegar talað er
um stjórnunarkostnað að við seljum ,
okkar hitaveitu 43% ódýrari en þið
þarna innfrá," sagði hann. „Við
greiðum 16 þús. kr. á íbúa til félags-
mála á meðan Reykvíkingar greiða
27 þús. krónur. Það er ekki hægt
að taka út einn lið en gleyma öllum
hinum. Ég er alls ekki að segja að
ekki sé hægt að finna ljósar hliðar.
Seltirningar hafa frá byijun gert sér
grein fyrir að því kæmi að landið
yrði fullbyggt en við höfum þá meira
verið að hugsa um að auka þjón-
ustuna. Þeim sem hingað hafa flutt
hefur óspart verið gefið undir fótinn
með það.“
Góð fjárhagsstaða
Taldi Sigurgeir, að bæjarfélagið
stæði það vel fjárhagslega að þau
verkefni sem talað er um að sveitar-
félög taki við af ríkinu vefjist ekki
fyrir. Þegar væri kominn einsetinn
grunnskóli sem verulega er greitt
með. Það væri íbúanna að segja hug
sinn og yrði sameiningin lögð fyrir
þá á eins hlutlausan hátt og unnt er.
Sigurjón
Pétursson
Skipt í smærri
einingar
SIGURJÓN Pétursson borgarfull-
trúi Alþýðubandalagsins sagði, að
sér litist að ýmsu leiti vel á hug-
myndina um sameiningu sveitar-
félaganna. Hann hafi alltaf verið
hrifinn af stórum sveitarfélögum.
Þess vegna hefði sameiningin
mátt ná lengra en skipta þyrfti
slíku sveitarfélagi í minni innri
stjórnsýslu einingar sem hefði
með næsta nágrenni að gera.
„Ég hef alltaf verið hrifinn af
stækkun sveitarfélaga,“ sagði Sig-
uijón. „Sameginleg stjórnsýslu ein-
ing mætti gjarnar vera svona stór
og jafnvel stærri en þá þyrfti að
skipta slíku sveitarfélagi upp í minni
innri stjórnsýslu einingar, sem hefðu
með næsta nágrenni að gera. Það
er veruleg hætta á að í þessu fjöl-
menni og á þessu mikla svæði yrði
mikil fyrringa frá stjómendum til
íbúanna. Ég minni á þær tillögur sem
Alþýðubandalagið hefur sett fram
að skipta borginni upp í hverfastjórn-
ir. Það teldi ég vel koma til álita í
svona stórri stjómsýslu einingu.
Raunar mundi það leiða til þess að
stórt sveitarfélag getur tekið að sér
mikið af verkefnum sem ríkið hefur
með að gera núna. Það er mjög
æskilegt. Þannig væri búið að flytja
þau nær íbúunum en jafnframt væci
hægt að halda kostum litla samfé-
lagsins með því að hafa stjómsýslu
einingar í hverfunum.“
Meiri sameining
Siguijón sagði að þess vegna hefði
mátt sameina stærra svæði. Það
væri ástæðulaust að Kópavogur og
Hafnarfjörður yrðu áfram sjálfstæð
sveitarfélög. Hvorugt þeirra væri
einstak og eðlilegt að Kópavogur
sameinaðist annað hvort Garðabæ
eða Reykjavík. Raunar ætti sama
við um Hafnarfjörð.
Forseti bæjarstjórn-
ar Mosfellsbæjar
Nýjar
hugmyndir
HELGA Richter forseti bæjar-
stjórnar Mosfellsbæjar, sagðist
ekki vilja tjá sig um hugmyndir
svæðisumdæmanefndar um sam-
einingu. Komnar væru fram nýj-
ar hugmyndir sem ekki hefðu
verið ræddar.
„Þetta er að koma í ljós,“ sagði
Helga. „Við höfum ekki séð þessa
skýrslu en það er bæjarstjórnar-
fundur í dag og þá verður hún lögð
fram. Við tökum okkar ákvarðanir
þegar við höfum skoðað skýrsluna.
Það hefur ekki verið mikill spenn-
ingur fyrir þessu en þetta em nýjar
hugmyndir og ekki að vita hvað
kemur út úr því“.
Oddviti Kjalar-
neshrepps
Tillaga
stóru sveit-
arfélaganna
JÓNI Ólafssyni oddvita Kjalarnes-
hrepps, líst ekki á að sameining
sveitarfélaganna fimm, Kjal-
arness, Kjósar, Mosfellsbæjar,
Reykjavíkur og Seltjarnarness,
verði með þeim hætti sem Iagt er
til. Alit svæðisumdæmanefndar sé
fyrst og fremst álit stóru sveitar-
félaganna í nefndinni. Hrepps-
nefndin sé ekki á sama máli né
heldur fulltrúi hennar í nefndinni.
Jón sagði að snöggsoðin skýrsla
frá verkfræðistofu lægi að baki og
benti hann á að skoða þyrfti betur
ýmis atriði hennar. Hreppurinn hefði
sérstöðu í skólamálum og sagðist
hann ekki geta séð að stærri sveitar-
félögin gætu sinnt þeim. „Ég sé
ekki annað en að þessi byggð héma
sé að afsala sér sjálfstæði sínu og
það hefur ekki þótt góð latína hing-
að til,“ sagði hann. „Ég sé heldur
ekki að stórt sveitarfélag geti séð
um uppbyggingu Grundarhverfis og
byggðarinnar í kring. Ég vil hins
vegar taka fram að við höfum átt
mjög gott samstarf við Reykjavíkur-
borg.“
Sér ekki ávinning
Jón benti á að nú hæfist kynning
á hugmyndunum og umræður um
þær áður en gengið yrði til kosn-
inga. Menn ættu eftir að skiptast á
skoðunum og meta aðstæður áður
en íbúar gerðu upp hug sinn. „Það
kemur á óvart að ákveðið er að
greiða atkvæði um svo stóra sam-
eingingu,“ sagði hann. „Það var tal-
að um að Kjalarnes, Kjós og Mos-
fellsbær myndu sameinast en menn
sáu ekki mikinn fjárhagslegann
ávinning af því og ég hef ekki séð
mikinn ávinning af sameiningu við
Reykjavík."