Morgunblaðið - 13.10.1993, Side 10

10
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 13. OKTÓBER 1993
Sveitalíf, sljömufræði
og grísk goðafræði
- eru undirstöðumar í nýju framhalds-
leikriti eftir Þórunni Sigurðardóttur
ÞAÐ var tiltölulega hversdagslegur íslenskur veruleiki sem hljóm-
aði í eyrum þegar 1. þáttur af útvarpsleikritinu „Klukkan Kassíó-
peia og húsið í dalnum" var frumfluttur. Leikritið er skrifað fyrir
stálpuð börn og unglinga og er sent út á miðvikudögum klukkan
20.30 og hófst fyrsti þátturinn á heimilislífi Höllu vor eitt í upp-
hafi próftarnar; heimilislífið einkennist af annríki foreldranna, sem
streða við að ná endum saman. Það er aldrei tími fyrir Höllu, ekki
einu sinni þegar faðir hennar keyrir hana í skólann; þá þarf hann
að nota tímann til að hlusta á útvarpið. Til stendur að hún fari í
sveit að prófum loknum, sem henni líst nú ekki alls kostar á og
vill gjarnan ræða við foreldra sína um það. En hvorki móðir henn-
ar né faðir hafa tíma til að ræða það. Faðir hennar afgreiðir hana
með setningunni: „Þar eru ekki allir á síðustu stundu eins og hér.
Og timinn er ekki eins dýrmætur."
En hvunndagurinn tekur á sig
aðra mynd, þegar Halla fær í hend-
urnar ævagamalt ástarbréf til konu
sem bjó á Kvíslarhóli, eyðibýli sem
var næsti bær við Ytra-Vallholt þar
sem Halla á að dvelja sumarlangt.
Bréfið er skrifað af sjómanni sem
sendi það til elskunnar sinnar og
talar um klukku sem hann keypti
í Portúgal og ætlar að gefa henni.
Það er klukkan Kassíópeia - og
henni tengjast heldur betur dular-
fullir atburðir. Tíu árum eftir að
bréfið er skrifað, leggst Kvíslarhóll
í eyði. Með þessa vitneskju fer
Halla að rannsaka málið og um það
snúast næstu þættir þessa spenn-
andi framhaldsleikrits.
Höfundur leikritsins er Þórunn
Sigurðardóttir, sem hefur komið
víða við í leikhúsinu, sem leikkona,
leikstjóri og leikritahöfundur - en
nú bregður svo við að hún hefur
einnig skrifað um Klukkuna
Kassíópeiu í skáldsögu sem kemur
út í haust. Þetta er jafnframt fyrsta
verkið sem hún skrifar fyrir börn
og unglinga og lék mér forvitni á
að vita hvers vegna hún ákvað að
skrifa framhaldsleikrit fyrir þenn-
an aldurshóp.
„Fyrir ári spurði María Krist-
jánsdóttir, leiklistarráðunautur
Ríkisútvarpsins, mig, hvort ég
gæti ekki hugsað mér að skrifa
framhaldsleikrit fyrir böm og ungl-
inga, því hún vildi hafa vandað ís-
lenskt efni fyrir stálpaða krakka
sem væri þess eðlis að foreldrar
gætu haft ánægju af því og gætu
hlustað með bömum sínum. Eg var
þá á leið til Mexíkó og var með
þetta á bak við eyrað á ferðalag-
inu; ég var að hugsa hvað mig Iang-
aði til að segja og hvemig. Ég var
sjálf, sem krakki, í sveit hjá miklum
náttúrufræðingum á Kvískerjum
og mig langaði til að finna sögu
sem væri þess eðlis að það yrði
ekki of auðvelt fyrir krakkana; mér
fannst verkið þurfa að segja meira
en það allra einfaldasta. Þegar ég
kom heim fór ég í kúrs í stjarneðlis-
fræði í Háskóla íslands hjá Guð-
mundi Arnlaugssyni, kúrs sem
heitir „Umheimurinn og við“. Og
þar var einmitt fjallað um stjörnuna
Kassíópeiu. En það er líka nafn á
forngrískri drottningu. Þarna var
ég komin með ólíka og að því er
virðist óskylda þætti, til að byggja
söguna á og út frá þeim vann ég.
Síðan bjó ég til útdrátt fyrir
Maríu og skrifaði 1. þátt. Hún var
mjög ánægð með þetta og sagði
mér að skrifa allt leikritið, sem ég
og gerði - og blanda saman hvers-
dagslegri sögu af stelpu sem var í
sveit, stjörnufræði og gamalli sögu
sem tengist stjörnum himinsins,
fólkinu sem hefur átt heima á
næsta bæ í dalnum - og minnum
úr forngrískum bókmenntum."
Um hvað ertu að íjalla í verkinu?
„Það er sagt að rithöfundar séu
alltaf að fjalla um sama hlutinn. í
mínu tilviki er það alveg rétt. Ég
er alltaf að skrifa um tímann og
hann er skoðaður frá mörgum sjón-
arhomum í þessu verki.“
En nú kemur þetta verk einnig
út í skáldsagnarformi í haust. Er
leikritið leikgerð upp úr skáldsög-
unni?
„Nei, ég fór hina leiðina. Um
Þórunn Sigurðardóttir
miðjan vetur í fyrra var mér bent
á að þetta væri skáldsagnarefni.
Ég fór upp í Mál og menningu og
útgáfustjórarnir þar lásu handritið
og hvöttu mig til að skrifa söguna.
Það var ægilega erfitt! Mun erfið-
ara en ég hafði gert mér í hugar-
lund. Ritaður texti í leikriti er allt-
af toppurinn á ísjakanum og undir-
textinn kemur fram í túlkuninni.
Þennan undirtexta varð ég að
skrifa út í skáldverkinu. Vinnan
með tímann í verkinu verður allt
öðruvísi - en ég verð að viður-
kenna, að ég hafði mjög gaman
af að takast á við þetta verk.
Það er mjög mikilvægt að gera
það sem maður hefur gaman af.
Ég hugsa bæði bókina og leikritið
út frá því að ég sjálf hafi gaman
af þessu - öðruvísi gerir maður
hlutina ekki almennilega. Ég er
ekkert að smábarnast og þetta er
ekki léttmeti. Bara nafnið Kassíó-
peia er eitthvað sem börn, og jafn-
vel fullorðnir, verða að spyija hvað
er. Síðan er mikil speki í fornum
trúarbrögðum og það var ögrun
að vinna með þau. Þau eru
skemmtileg." SSV
í nágrenni Landspítalans
4ra herb. íbúð - hagstæð útborgun
Til sölu 4ra herb. íbúð á hæð í steinhúsi við Bragagötu
sem byggt er um 1960. íbúðin er Öll ný standsett og
mjög vönduð. Suðursvalir. Mjög gott útsýni. Sérhiti.
íbúðin er laus nú þegar. Verð 7,8 millj. Áhv. tæpar 5
millj. í hagstæðum langtímalánum. Möguleiki að taka
minni íbúð upp í kaupin.
EIGNASALAN I Ingólfsstræti 8,
símar 19540,19191 og 619191.
911 RH 91 97H LÁRUS Þ' VALDIMARSS0N framkvæmdastjori .
L I I JU’lIO/U KRISTINNSIGURJÓNSS0N,HRL.lóggilturfasteignasali
Til sýnis og sölu - m.a. athyglisverðra eigna:
Á vinsælum stað í Smáíbúðahverfi
Steinhús með 5 herb. íb. á tveimur hæðum, samtals 113 fm. Töluvert
endurbætt. Nýtt gler o.fl. Svalir. Sólverönd. 40 ára húsnæðislán kr.
2,3 millj. Vinsæll staður.
Endaíbúð - sérþvottahús - bílskúr
Stór og góð 5 herb. íb. á 2. hæð, 116,1 fm við Stelkshóla. Skipti
möguleg á 3ja herb. íb. t.d. í nágr. Útsýnsstaður.
Endaraðhús í Smáíbúðahverfi
Húsið er tvær hæðir með 4ra-5 herb. íb. Vel umgengið. í kj. er rúmg.
geymsla og þvottahús. Skipti æskileg á 2ja-3ja herb. íb. í nágr.
Glæsileg sérhæð i þríbýlishúsi
Efri hæð 5-6 herb. Allt sér. Tvennar svalir. Grunnfl. hússins er 154,8
fm. Innb. bílsk. á jarðh. m. geymslu, 37,4 fm. Fallegur trjágarður. Hús-
ið er byggt 1967 á vinsælum stað í Vesturbænum.
Skammt frá Grímsbæ
Endurn. 3ja herb. neðri hæð í tvíb. Allt sér. 40 ára húsnlán kr. 3,6
millj. Tilboð óskast.
Fyrir smið eða laghentan
Rishæð í Bankastræti, 142 fm, auk þess er mikið rými undir súð.
Margskonar breytinga- og nýtingarmöguleikar. Úrvalsstaður. Nánar á
skrifstofu.
• • •
Viðskiptum hjá okkur
fylgir ráðgjöf
og traustar upplýsingar.
Opið á laugardögum.
ALMENNA
FASTEIGHASAIAH
LAUGAVEG118 SÍMAR 21150 - 21370
Meim en þú geturímyndad þér!
Bókastefnan í Frankfurt
Hvaða bækur hafa út-
gefendur í farvatninu?
Frankfurt. Frá Jóhanni Hjálmarssyni, blaðamanni Morgunblaðsins.
Á BÓKASTEFNUNNI í Frankfurt beindist hugnr manna að von-
um að bandarískum bókmenntum, einkum þeirri bylgju skáld-
sagna eftir blökkumenn sem þar hafa komið frani. Ástæðan var
tilkynning um að sænska akademían hefði veitt Tony Morrison
bókmenntaverðlaun Nóbels.
Um Tony Morrison var fjallað
ítarlega í þýska útvarpinu og m.a.
bent á þau einkenni stíls hennar
sem eru tónvísi, músíkorð og áber-
andi hrynjandi. Bókmenntagagn-
rýnendur hér telja hana hafa lært
af William Faulkner og jafnvel
Hemingway.
Jóhann Páll Valdimarsson for-
stjóri Forlagsins var nýkominn á
bókastefnuna þegar honum bárust
fréttir um Nóbelsverðlaun Tony
Morrisons. Hann sagðist vera
ánægður, ekki síst vegna þess að
eina bók skáldkonunnar sem komið
hefur út á íslensku, Ástkær, var
gefín út af Forlaginu. Nú kvaðst
hann þurfa að afla sér útgáfuréttar
á fleiri verkum eftir Tony Morri-
son, hann hefði mikinn áhuga á
eldri bókum hennar, en væri minna
hrifinn af þeirri síðustu.
„Bækurnar sem hún skrifaði á
undan Ástkærri voru mjög góðar
og ég hef verið veikur fyrir þeim,
en síðasta bókin sem ég er nýbúinn
að lesa og heitir Jass, er verulega
góð bók, en mér fannst hún samt
ekki ná Ástkærri að gæðum, segir
Jóhann Páll.“
Hann kveðst ekki halda að það
greiði fyrir að höfundar fái Nóbels-
verðlaunin að þeir séu svartir. „Að
vísu má segja að svartir höfundar
séu nokkuð í tísku um þessar
mundir. Þeir skrifa líka mjög góðar
bækur og hafa verið mjög í brenni-
depli.“
En gildi þessarar bókastefnu
fyrir þig sem útgefanda í sambandi
við útgáfu á þýddum bókum. Ertu
fyrst og fremst að leita eftir bókum
erlendra höfunda til þýðinga eða
koma þínum höfundum á fram-
færi? Hvað hefur helst gildi fyrir
útgefandann hér í Frankfurt?
„Það er nokkuð til helminga. Ég
er annars vegar á höttunum eftir
bókum til þýðinga og þá ekki síst
upplýsingum um það hvaða bækur
útgefendur eru með í farvatninu,
koma jafnvel ekki út fyrr en að
nokkrum árum liðnum. Hér er
tækifæri til að spyrjast fyrir um
hvað verður á pijónunum eftir ali-
langan tíma og koma þá höndum
á það, ef það er eitthvað sem manni
líst á. Svo og jafnframt að koma
mínum bókum, höfundum Forlags-
ins á framfæri við erlenda útgef-
endur, og það verður nú að segjast
að það hefur borið allgóðan árang-
ur síðustu árin, eins og á við um
Svövu Jakobsdóttur, Fríðu Á. Sig-
urðardóttur og Guðberg Bergsson.
Núna er ég að leggja mikla áherslu
á að kjnna bók sem ég gaf út í
fyrra, Islandslag, með ljósmyndum
eftir Sigurgeir Siguijónsson og það
er þegar kominn fram gífurlegur
áhugi á þeirri bók og hún þykir
afar vönduð, enda var kappkostað
að gera hana vel úr garði.“
Er áhuginn á íslandi og að ferð-
ast þangað meiri en á því sem ís-
lenskir samtímahöfundar eru að
fást við í skáldskap?
„Það er mikil breyting á þessu
og vart verður við vaxandi áhuga
á íslenskum bókmenntum. Skýring-
in er sú að á íslandi eigum við
höfunda sem standa ekki að baki
þeim höfundum sem best skrifa
annars staðar,“ sagði Jóhann Páll
Valdimarsson að lokum.
Nýjar bækur
■ Gulur, rauður, grænn og blár,
barnabókaklúbbur Máls og menn-
ingar, sendi nýlega frá sér fjórðu
sendinguna á þessu ári. Nú hefur
unglingabókaklúbbur bæst við og
aldursflokkum fjölgað úr fjórum í
fimm. Félagar í gula klúbbnum,
börn að 2 ára aldri, fengu sendar
harðspjaldabækurnar Dótið mitt
og Heima hjá mér. Rauðir klúbbfé-
lagar, 2 til 5 ára, fengu Blómin á
þakinu, bók Ingibjargar Sigurðar-
dóttur og Brians Pilkingtons. I
græna pakkanum, fyrir 6 til 9 ára,
var íslenska ævintýrið Surtla í Blá-
landseyjum í endursögn Silju Aðal-
steinsdóttur og myndskreytt af
breska listamanninum Alison Claire
Darke. Bláir klúbbfélagar, 10 til
13 ára, fengu söguna Brennd á
báli eftir danska verðlaunahöfund-
inn Leif Esper Andersen í þýðingu
Sigrid Österby. í pakkanum til
unglinganna var Húsbóndinn eftir
sænska höfundinn Mats Wahl, sem
Hilmar Hilmarsson þýddi.
■ Út er komin hjá Almenna
bókafélaginu skáldsagan Fransk-
ur leikur eftir norska rithöfundinn
yigdis Hjorth í íslenskri þýðingu
Ásgeirs Ásgeirssonar.
I fréttatilkynningu segir m.a.:
„Skáldsagan Franskur leikur fjall-
ar um sérstakt kynferðislegt sam-
band milli Láru Buvik sem sér um
útvarpsþátt hjá norska ríkisútvarp-
inu og hins hávaxna, Ijóshærða
verkfræðings, Hennings. Lára leitar
í hlutverkið sem kyntákn og þol-
andi, en Hennings sem stjórnandi.
Andleg tengsl eru engin og þegar
á líður veita ástarleikirnir Láru
ekki þá fullnægingu sem hún leitar
að og þarfnast.
Bókin er 160 síður og prentuð
hjá prentsmiðjunni Odda hf.
Verð bókarinnar er 2.844 kr.
■ Út er komin hjá Almenna
bókafélaginu skáldsagan Blóð-
fjötrar eftir A.J. Quinnell. Is-
lenska þýðingu annaðist Björn
Jónsson. Skáldsagan Blóðfjötrar
er fjórða Quinnell-bókin sem kemur
út á íslensku. Hinar eru sögurnar
Einfarinn, Stríðsfréttaljósmynd-
arinn og Þagnarumsátur. Þetta
eru allt spennusögur, en nafn höf-
undar er dulnefni og ýmsar getsak-
ir uppi í Bretlandi um hið rétta
nafn.
í fréttatilkynningu frá útgefanda
segir m.a.: ,;Blóðfjötrar segir frá
tveimur einmana manneskjum,
konu í New York og karlmanni í
Bombay á Indlandi. Þessar tvær
persónur rífa sig upp úr hversdags-
leikanum, hún af brýnni þörf til að
leita sonar síns, hann af ævintýra-
þrá og lenda saman á Seychell-eyj-
um austan við Afríku. Þar og á
hafinu umhverfis gerist meginhluti
sögunnar. Miklir atburðir gerast,
ástarævintýri, hrikalegir viðburðir
á sjó og landi og flókin samskipti
ólíklegustu persóna. Þessar
reynslulitlu mannseskjur öðlast
sannarlega lífsreynslu, kynnast
heiminum nú á dögum eins og hann
raunverulega er og mislitu mannlífi
hans.
Bókin er 275 bls. og prentuð í
Steinholti. Bókin kostar 2.958 kr.
■ Út er komin hjá Matar- og vín-
klúbbi AB bókin um pastarétti.
Pastaréttir er sjötta bókin sem kem-
ur úr hjá Matar- og vínklúbbnum.
Pasta er meðal einföldustu fæðu-
tegunda, enda lítið annað en blanda
úr hveiti og vatni sem bæta má
með eggjum. Samt er pasta eitt-
hvert vinsælasta fæði í heimi.
í fréttatilkynningu frá útgefanda
segir m.a.: „Bókin Pastaréttir er
fjölbreytt og vandað safn uppskrifta
að sætum og ósætum réttum frá
öllum heimsálfum. Af henni getum
við einnig lært að útbúa ferskt pasta
sjálf til að bera fram með ljúffeng-
um sósum og fyllingum og auk
þess leiðbeinir hún um val eftir eig-
in smekk úr fjölda þurrkaðra pasta-
afbrigða. Bókin er myndskreytt og
veitir skýrar og góðar upplýsingar
um pastamatreiðslu. Ingi Kári Jó-
hannesson íslenskaði.