Morgunblaðið - 15.03.1994, Side 41

Morgunblaðið - 15.03.1994, Side 41
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 15. MARZ 1994 41 Ingibjörg Ólafs- dóttír - Minning Fædd 1. mars 1909 Dáin 5. mars 1994 Tengdamóðir mín, Ingibjörg Ól- afsdóttir frá Arabæjarhjáleigu í Gaulveijabæjarhreppi, Skaftahlíð 13, lést á Landspítalanum laugar- daginn 5. mars sl. Ingibjörg stóð fyrir og stjórnaði heimili sínu fram á síðasta dag, þrátt fyrir að í mörg ár hafí hún átt við að stríða erfiðleika vegna asma og fyrir nokkrum árum fór sjónin að gefa sig þá gekk hún til verka á sínu heimili og sinnti um aldraðan lasburða eiginmann og fatlaðan son. Ingibjörg Ólafsdóttir var fædd á Þorvaldseyri undir Eyjafjöllum 1. mars árið 1909. Hún var næstelst af fjórum systkinum, dóttir hjón- anna Sigríðar Ólafsdóttur, f. 27. maí 1887, og Ólafs Pálssonar, f. 9. apríl 1877, d. 29. desember 1951, bónda á Þorvaldseyri Austur-Eyja- fjallahreppi. Hún ólst upp í foreldra- húsum og lærði þar öll venjuleg húsmóður- og sveitastörf. Einnig átti hún tvö uppeldissystkini, sem hún tók jafnan sem systkini sín. Fyrstu kynni mín af Ingibjörgu voru er ég réðst til vinnu á heimili þeirra hjóna að Arabæjarhjáleigu sumarið 1969. Um haustið áður varð bóndi hennar fyrir áfalli og varð að dvelja um veturinn á sjúkra- húsi í Reykjavík. Ég man hvað mér var vel tekið strax og ég kom, það var eins og ég væri einn af fjölskyld- unni, enda varð það með frekari kynnum að ég varð tengdasonur hennar. Ingibjörg giftist eftirlifandi manni sínum Agústi Loftssýni, f. 14. ágúst 1901, 22. maí 1934. Þau hófu búskap þá um vorið á hluta jarðarinnar Steinum undir Eyjafjöll- um. Bústofninn var ekki stór. Ein kýr, um 20 ær og þrjú hross. Fljót- lega varð þröngt um þau þar og fluttu þau þá upp á Skeið og bjuggu þar í nokkur ár á Brúnavöllum og svo Brúnavallakoti. Vorið 1938 kaupa þau Arabæjarhjáleigu í Gaul- veijabæjarhreppi og þar bjuggu þau í rúm þijátíu ár, eða þar til' þau selja jörðina og flytja til Reykjavík- ur vorið 1971. Þau hjón eignuðust fimm börn, sem öll eru á lífi. Elstur er Ólafur, f. 15. júní 1929. Hann hefur fylgt foreldrum sínum alla tíð og unnið með þeim eftir bestu getu. Hann er fatlaður frá fæðingu og hefur því ekki getað stundað vinnu á al- mennum vinnumarkaði. Næstur er Sigurður, f. 25. janúar 1935, jám- smiður, nú húsvörður í Fjölbrauta- skóla Suðurlands, Selfossi, kvæntur Erlu Eyjólfsdóttur og eiga þau fjög- ur börn saman, en hún átti eina dóttur fyrir sem hann gekk í föður stað. Þá Loftur Andri, f. 3. maí 1937, úrsmiður í Reykjavík, kvænt- ur Kristjönu Petrínu Jensdóttur. Þau eiga þijú böm. Næst í röðinni er Ingibjörg, f. 17. desember 1944, gift undirrituðum og eigum við þijár dætur. Yngst er Svanhildur, f. 22. janúar 1951, var gift Guðmundi Aðalsteinssyni járnsmið,/ þau áttu tvö börn en hún átti eina dóttur fyrir. Alls em barnabörnin þrettán og barnabarnabörnin ellefu. Þetta er sá auður sem Ingibjörg átti dý- rastan. Hún lét sér alltaf annt um börnin sín, tengdabörn og ekki síst bamabörnin og þeirra börn. Ingibjörg naut ekki skólalærdóms umfram barnaskóla eins og hann var í sveitum landsins í æsku henn- ar. En hún var mjög bókhneigð og hana langaði til að læra meira í skóla þegar hún var unglingur. Hún las mikið af bókum þegar tími gafst til og hafði mikið yndi af ljóðum. Hún fylgdist mjög vel með öllu sem gerðist í þjóðmálum og hafði sínar skoðanir á þeim. Ingibjörg var vinnusöm kona, það vom mörg handtök sem hún lagði fram við garðræktina í Arabæjarhjáleigu enda hafði hún yndi af allri ræktun bæði til nytja úti í garði sem og blómum til skrauts inni í stofu. Hún var mjög lagin í höndunum við hann- yrðir. Eftir að hún var komin á mölina, eins og sagt er, stundaði hún prjónaskap, það var henni mik- ils virði andlega að hafa eitthvað milli handanna og ætíð fékk hún hrós fyrir sínar lopapeysur frá kaup- endum. Nú þegar kveðjustundin er upp runnin ríkir bæði söknuður og þakk- læti í huga mínum. Ég er þakklátur fyrir allt sem hún var mér og mín- um. Blessuð sé minning Ingibjargar Ólafsdottur. Ég sendi innilegar sam- úðarkveðjur til Ágústs, barna þeirra og annarra aðstandenda. Guð blessi ykkur öll. Árni Sigurjónsson. Þar sem ég kann ekki að skrifa minningargrein, hef ég ákveðið að skrifa frekar bréf, það fyrsta sem- ég skrifa þér. Mörgum kann að þykja það heldur seint en ég er viss um að þér er alveg sama. Núna þegar ég sit hér í fjarlægri borg sem þú þekktir aldrei í þessu lífi, þá hugsa ég um þær alltof fáu stundir sem ég eyddi í návist ykkar í Skaftahliðinni. Það ber fyrir vit mín ilminn af nýáhelltu kaffi, göml- um Tímum og lopa. Það er líklega engin tilviljun að einmitt núna, þegar ég skrifa þessar línur, er ég klæddur gömlu lopa- peysunni sem hefur bjargað mér svo oft frá útlenskum vetrum. Þannig hefur mér tekist að taka þig með mér hvert sem ég hef farið. Hversu oft hef ég ekki svarað með stolti þegar ég hef verið spurður hvar ég hafí fundið svona fallega peysu: „Amma mín pijónaði hana.“ Það er ekki fyrr en núna þegar þú ert lögð af stað í þetta ferðalag sem ég geri mér grein fyrir því að líklega þekkti ég þig ekki mjög vel. Því miður er það nú svo, að þeir sem standa manni næst eru oft þeir sem maður þekkir minnst. Fyrir mér varstu bara amma og það nægði mér. Það eina sem ég veit um for- tíð þína eru sögumar sem þú sagð- ir mér úr sveitinni, þegar þú fórst að smala við Gálgaklettinn og þurft- ir að forða þér undan draugnum. Þessar sögur em mér miklu dýr- mætari en þú getur ímyndað þér, því þannig tengi ég þig við heilan ævintýraheim þjóðsagna, rammís- lenskan, sem þér tókst að miðla til mín á þennan hátt. Ég vona bara að ég verði þess megnugur að miðla þessum sögum áfram til minna af- komenda. Þá erum við einmitt komin að málefni sem við ræddum oft um seinustu ár. Þú kvartaðir oft undan því að þú hefðir aldrei séð dóttur mína, Matthildi, og ég veit ekki hvort ég á að kaila það „tilviljun“ að þið skylduð hittast í fyrsta skipti viku áður en þú fórst. Ég er í það minnsta þakklátur fyrir að þið skylduð ná saman, þó að seint væri. Það er líka annað sem tengir mig við þig sterkum böndum og það er ein af mínum bernskuminningum. Svo oft hef ég riíjað þetta upp við mismunandi kringumstæður að þetta augnablik er greypt í huga mér: Ég sit við glugga uppi í sveit og horfi yfir túnin, fyrir aftan mig stendur Hrönn systir uppi á stól og er að hlusta á „sveitasímann". Hvað er svo merkilegt við þetta? Auðvitað ekki neitt, nema þetta er eitt af því fyrsta sem ég man eftir mér og eina minningin sem ég á um ykkur afa í sveitinni. Seinna lá leið ykkar eins og svo margra „á mölina" og í mín- um huga eruð þið alltaf afi og amma í Reykjavík. Svo tók við langur tími sem ég sá ykkur ekki oft, unglingar hafa sjaldnast tíma fyrir eldra fólkið. Ég man því eftir sársaukafullri stund, þar sem ég ber að dyrum í Skafta- hlíðinni, þú kemur til dyra og þú þekkir ekki gestinn. Sem betur fer tókst mér að vinna þennan aðskilnað upp að hluta og því get ég í dag rifjað upp ánægjulegar samveru- stundir með þér, afa og Óla. Í hvert skipti kvaddi ég útbelgdur af kaffi, smákökum og konfekti því eins og allar ömmur hafði þú áhyggjur af Anna Eyjólfsdóttir Busk - Minning Fædd 20. apríl 1905 Dáin 5. mars 1994 Anna, amma mín, var fædd í Steinum undir Eyjafjöllum. Hún var dóttir Eyjólfs Halldórssonar, tré- smiðs og bónda, sem ættaður var úr Ámessýslu en uppalinn á Stóra- Núpi hjá séra Valdimar Briem og frú Ólöfu, og Torfhildar Guðnadótt- ur, bónda Magnússonar prests á Eyvindarhólum undir Eyjafjöllum. Anna bjó hjá foreldrum sínum og ólst upp í stórum systkinahópi á Hvoltungu. í æsku var henni kapps- mál að stunda og fylgja sínum skóla, farandskóla sem í þá tíð var haldinn til skiptis á hinum ýmsu bæjum í sveitinni. Oft voru þetta torsótt ferðalög berbakt á hesti, ósjaldan í vondu veðri um djúpar ár. Ung að aldri fluttist hún til Reykjavíkur á heimili systur sinnar, Ástu Jónsdótt- ur, og læknanemans, síðar héraðs- læknisins, Lúðvíks Norðdals, og gerðist hjá þeim það sem maður myndi í dag kalla, „au pair“. Þegar Lúðvík tók við læknisembættinu á Eyrarbakka fluttist hún með þeim hjónum þangað. Hafði hún mikinn áhuga á læknisfræðinni og gat stundum aðstoðað lækninn við skurðaðgerðir sem sökum plássleysis voru gerðar á stofuborðinu. Má segja að sögur ömmu frá þessum tímum hafi seinna kynnt undir áhugann hjá mér á læknisstarfinu. Anna vann síðar önnur störf í Reykjavík, t.d. sinnti hún sjúkum á gamla Kleppsspítalanum, var sölu- kona í fataverslun og í Bernhöfts- bakaríinu og á sumrin var farið í heyskap undir Eyjafjöll. Á Selfossi kynntist hún myndarlegum dönskum mjólkurfræðingi, Henning Busk, sem hafði komið hingað gagngert frá Jótlandi til að vinna við uppbygg- ingu Mjólkurbús Flóamanna. Lágu leiðir þeirra um síðir saman til Vest- mannaeyja þar sem þau giftust árið 1935. Höfðu þau fylgt systur Önnu, Þóru Einarsdóttur, og manni henn- ar, Einari Sigurðssyni, þangað til að liðsinna þeim við stofnun fyrir- tækja Einars. Henning sá fyrst um smjörlíkisgerð, en síðar um „vélarn- ar“ í Hraðfrystistöðinni í Vest- mannaeyjum og Anna vann í versl- uninni í Vöruhúsinu af miklum dugn- aði. Og þótt Anna væri góð og ná- kvæm verslunarkona eru orð henn- ar: „Ég get verslað fyrir aðra, en ekki fyrir sjálfa mig,“ sannmæli, þvi ófáum gaf hún aur eða annað um ævina án þess að fá það endurgreitt. Uti í Eyjum kunnu þau bæði vel við sig og þar fæddist þeim 1937 sonur, Eyjólfur Þór Busk. Árið 1941 fylgdu þau aftur Einari og Þóru, nú til Reykjavíkur, til að koma á fót Hraðfrystistöðinni í Reykjavík; Henning sem verkstjóri og Anna á háannatímum í fiskvinnslu. Þau fluttu nokkru sinnum í vesturbænum og komu sér ávallt upp smekklegu heimili. Sá Anna um að allt væri til fyrirmyndar. Var alls staðar svo þrifalegt hjá henni að það mátti til að mynda spegla sig í elhúsgólfinu. Gestrisni þeirra hjóna var með ein- dæmum og urðu margir hennar að- njótandi því gestagangur var mikill hjá þeim. Bjuggu sumir í lengri eða skemmri tíma á þeirra heimili eins og ekkert væri sjálfsagðaðra. Við Þorvaldur, Friðrik, Ingibjörg, Ragna, Eyjólfur Halldórs, Sigrún o.fl. erum þeim hjónum þakklát fyr- ir það. Þeim var mikill akkur í því að mennta föður minn og gerðu þau honum kleift að stunda nám í Þýska- landi. Eftir heimkomuna studdu þau foreldra mína af kappi með ráðum og dáð við að koma sér fyrir og þýskri móður minni til að aðlagast íslenskum þjóðháttum. Sem litlum snáða þótti mér og bræðrum mínum ávallt gott að koma til ömmu, því okkar biðu alltaf heit- ar pönnukökur, kleinur og annað góðgæti, fyrir utan þær ótal sögur sem hún og afi sögðu okkur. Að vera heila helgi hjá þeim var draum- ur, því þau dekruðu okkur mikið. Við spiluðum „maraþon marías“ eða amma spáði í spil fyrir okkur. Það var nú spennandi að fá að vita hvern- ig tilvonandi kærasta myndi líta út eða hve mörg börn maður myndi eignast. Og svo mátti maður vera úti í fótbolta til rökkurs á laugar- dagskvöldum. Amma pijónaði föt á okkur og alla bangsana okkar af mikilli kostgæfni. Þennan hæfileika hennar notfærði ég mér síðar í skóla. í heimavinnu var eitt verkefnið að pijóna trefil, sem mér þótti gífurlega leiðinlegt. Auðvitað gat ég platað ömmu til að klára trefilinn, en hart þótti mér að hún spretti upp öllu því sem ég hafði pijónað. „Þetta var svo ómyndarlegt hjá þér og það kemst upp um allt saman ef ég hefði látið þitt eftir standa, væni minn.“ 1977 fluttu foreldrar mínir til Þýskalands. Ég vildi vera eftir og klára gagnfræða- og menntaskólann hér á Islandi, auk þess sem ég vissi að með ömmu og afa ætti ég góða að. Til marks um það fluttu þau út á Seltjarnarnes gagngert til að leyfa mér að vera áfram í mínu um- hverfi. Þessi fimm ár sem ég bjó með þeim voru fyrir mig mjög góð og dýrmæt reynsla. Nám mitt gekk í augum ömmu fyrir öllu. Hugsaði hún vel um allar mínar veraldlegu þarfir og þar sem hún var mjög guðhrædd og trúuð kona bað hún á hveiju kvöldi fyrir mér. Auk þess reyndi hún eftir fremsta megni að koma í veg fyrir „að menn væru að tefja mig frá náminu". Oft var þetta nú erfitt hjá henni, því stundum vildi maður láta tefja sig og trufla, t.d. ef sætar stúlkur voru í heimsókn. Vinir mínir höfðu gaman að því að koma í heimsókn og kankast á við gömlu hjónin. Amma var auðvitað alltaf fljót að bjóða öllum í mat og hita „brauð í ofni“. Afí var stundum því að ég borðaði ekki nógu vel. Jæja, amma mín, þá er ég að hugsa um að ljúka þessu fyrsta og síðasta bréfí til þín. Ég vona að þér líði vel þar sem þú ert núna. Bless, bless. Þinn Eyjólfur, París. Elsku amma. Nú ertu horfin yfir móðuna miklu og við sem söknum þín höfum misst einn af okkar föstu punktum í tilver- unni, vitandi að við eigum aldrei oftar eftir að hitta þig í Skaftahlíð- inni og þiggja hjá þér kaffi og pönnukökur, kannski konfektmola og alltaf nóg af hlýju viðmóti. Minningamar hrannast upp þeg- ar litið er til baka. Ég minnist æsku- áranna í sveitinni, þar sem alltaf var sólskin, fjósaferðanna með þér, þar sem kýmar áttu hver sitt nafn og voru handmjólkaðar. Ég minnist hve gaman var að fylgjast með störfum þínum, er þú sýslaðir í eldhúsinu og fá að taka þátt í þeim með þér af mætti, langt umfram kunnáttu. Aldrei varstu óþolinmóð en leyfðir stelpuhnátunni að snúast með þér og þá talaðir þú við mig eins og fullorðna stúlku. Ég minnist hve gott var að koma inn til þín eftir að hafa verið úti að leika og fá hjá þér kökur og spen- volga mjólk, sem mér þéttbýlisbam- inu féll reyndar ekki mjög vel og fannst alltaf búðarmjólkin betri en beljumjólkin. Eg minnist tregans er þið þurftuð að bregða búi og flytja til Reykjavík- ur, vitandi að þessir hlýju dagar í sveitinni kæmu aldrei aftur. En þú hélst áfram að vera amma í sveitinni, þótt þú flyttir til Reykja- víkur, gluggarnir skreyttir blómstr- andi plöntum, pijónarnir á sínum stað og pönnukökuilmur í lofti. Þú hafðir ákveðnar skoðanir og lást ekkert á þeim en ekki vár nú hávaðanum fyrir að fara hjá þér. Þú hafðir rólegan talanda og allt þitt fas einkenndist að hinni miklu greind og raunsæi sem þú bjóst yfír. Elsku amma, ég veit að þér líður vel núna og er það huggun harmi gegn. Elsku afí, sorg þín er átakanleg og sár en hún amma lifír í minning- um okkar og við hittum hana aftur þegar okkar tími kemur, þar sem hún bíður okkar með hlýjan faðminn sinn opinn. Margrét Sigurðardóttir. dálítið tregur að lána manni bílinn, sérstaklega þegar stutt var frá því að maður hafði „klesst" bílinn, sem kom nú ekki svo sjaldan fyrir. Amma reddaði þessu nú ávallt: „Pilturinn • verður bara að fá bílinn, það er ómögulegt fyrir hann að vera bil- lausan.“ Ömmu var ekkert sérstak- lega um það gefið að maður væri að fara á böll, en samt mátti nú ekki sjást krumpa á skyrtunni, þá var hún rokin í að strauja hana og alltaf varð hún að laga bindishnút- inn, sem auðvitað var ætíð skakkur. Ég á ótal minningar frá þessum tíma og vil ég þakka gömlu hjónunum fyrir þær mörgu stundir sem við áttum þá saman. Eftir stúdentspróf fluttist ég utan til frekara náms og áfram sáu gömlu hjónin um sinn mann. „Neyðarpakk- ar með kúlum, Opali, Prins pólo, lýsi og Moggum" komu með reglu- legu millibili og síminn var óspart notaður til að heyra hvort ekki vant- aði eitthvað og ávallt var heitið á Strandarkirkju ef erfíð próf voru framundan. Eftir fráfall afa varð ansi tómlegt hjá ömmu. Síðustu árin voru henni oft löng og erfið, langt frá sínum nánustu. En nú var amma samt heppin. Á þessum erfiðu tímum átti hún marga góða að, vini og vanda- menn sem hlupu undir bagga með henni þegar þurfti. Fyrir hönd fjöl- skyldu minnar vil ég þakka öllum sem sýndu Önnu hlýhug og þakka fyrir veitta aðstoð og nefni fáa: Marta, Ragna, Friðrik, Ingibjörg, Sigríður, Olöf, Jóhanna, svo að nokkur nöfn séu nefnd. Að lokum langar mig að nota hennar bænarlok: Elsku amma, góði guð styrki þig og styðji í Jesú nafni, amen. Henning Busk og fjölskylda.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.