Morgunblaðið - 17.09.1994, Blaðsíða 1

64 SIÐUR LESBOK/C/D
211. TBL. 82.ÁRG.
LAUGARDAGUR 17. SEPTEMBER 1994 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuter
ALEXANDER Rútskoj, fyrrverandi varaforseti Rússlands, og
Gennadíj Zjúganov, leiðtogi kommúnista, eftir leynilegan fund
þar sem nokkrir leiðtogar þjóðernissinna og kommúnista völdu
frambjóðanda í næstu forsetakosningum.
Forsetaefni val-
ið á leynifundi
Moskvu. Reuter.
LEIÐTOGAR kommúnista og þjóð-
ernissinna í Rússlandi komu saman
í gær og völdu frambjóðanda í
næstu forsetakosningum en neituðu
að skýra frá því hver hefði orðið
fyrir valinu. Mikil leynd hvíldi yfir
fundinum og blaðamenn fengu ekki
að fylgjast með honum.
Fundurinn var haldinn í Kal-
íngrad, rússnesku landsvæði milli
Litháens og Póllands. Að honum
loknum sögðu leiðtogarnir blaða-
mönnum sem biðu fyrir utan
fundarstaðinn að þeir hefðu valið
forsetaframbjóðanda og nafn hans
yrði kunngert síðar.
Þekktasti fundarmaðurinn var
Alexander Rútskoj, fyrrverandi
varaforseti Rússlands, einn af
forsprökkum uppreisnarinnar gegn
Borís Jeltsín forseta sem lauk með
blóðbaði í október í fyrra. Rútskoj
hefur lofað að mynda „andstöðu-
stjórn“ sem yrði undir það búin að
taka við völdunum hvenær sem er.
Á meðal annarra fundarmanna
voru kommúnistaleiðtoginn
Gennadíj Zjúganov, Viktor Aksj-
útsjíts, formaður Hreyfingar kristi-
legra demókrata, þjóðernissinninn
Sergej Babúrín og Alexander
Prokhanov, ritstjóri blaðsins
Zavtra, sem þykir herskátt í frétta-
flutningi sínum.
Kjörtímabili Jeltsíns lýkur í júní
1996 og talsmaður forsetans gaf
til kynna í gær að hann hygði á
framboð í kosningunum.
Bandaríkjamenn undirbúa innrás á Haítí
Herforingjastj órn-
in fellst á viðræður
Washington, Port-au-Prince. Reuter, The Daily Telegraph.
BILL Clinton Bandaríkjaforseti tilkynnti í gærkvöldi að hann hefði falið Jimmy
Carter, fyrrverandi forseta, Sam Nunn öldungadeildarþingmanni og Colin
Powell, fyrrverandi forseta herráðsins, að fara til Haítí til að ræða við her-
foringjastjómina þar um möguleikann á því að hún færi frá. Náinn sam-
starfsmaður Clintons sagði að leiðtogar herforingjastjórnarinnar hefðu sam-
þykkt viðræðumar. „Þetta skapar tækifæri til þess að tryggja að þeir fari
frá án blóðsúthellinga," sagði hann.
Gert er ráð fyrir að þremenning-
arnir fari til Haítí í dag. Bandaríkja-
stjórn hefur ekki gefið herforingja-
stjórninni frest til að fara frá og
heldur enn opnum möguleikanum á
að deilan leysist með friðsamlegum
hætti og herforingjastjórnin víki. Svo
virtist sem ágreiningur væri kominn
upp innan stjórnarinnar um hvort
verða ætti við kröfu Bandaríkja-
manna. Edward Seaga, fyrrverandi
forsætisráðherra Jamaica, sagði að
leiðtogar herforingjastjórnarinnar
hefðu beðið sig að hafa milligöngu
um samning við Bandaríkjastjórn.
Phillipe Biamby, stórfylkisforingi í
her Haítí og hægri hönd Raouls Cedr-
as, leiðtoga herforingjastjórnarinnar,
sagði hins vegar að ekki kæmi til
greina að semja við Bandaríkjamenn.
Fregnir hermdu að Cedras væri að
velta því fyrir sér hvort hann ætti
að bjarga lífi sínu, flölskyldu og
auðæfum - eða tryggja sér sess í
sögunni sem píslarvottur er varði
heiður hersins fram í rauðan dauð-
ann.
William Perry, varnarmálaráð-
herra Bandaríkjanna, sagði fyrr um
daginn að Bandaríkjamenn myndu
beita „yfirþyrmandi hervaldi" ef her-
foringjastjórnin færi ekki frá og viki
fyrir Jean-Bertrand Aristide, þjóð-
kjörnum forseta sem var steypt af
stóli fyrir þremur árum. Perry kvað
stefnt að því að hernaðaraðgerðun-
um lyki á nokkrum klukkustundum,
með sem minnstu mannfalli.
Perry sagði að herinn væri tilbúinn
til að gera innrás hvenær sem kallið
kæmi frá Clinton forseta. Hann sagði
að fjöldi hermannanna, sem yrðu að
öllum líkindum um 20.000, ætti að
tryggja að mannfallið yrði í lágmarki.
■ Stuðningur við innrás/16
Reuter
JEAN-Bertrand Aristide, fyrrverandi forseti Haítí, ávarpar fund
Bills Clintons Bandaríkjaforseta með sendimönnum 24 ríkja sem
hyggjast taka þátt í fyrirhugaðri hernaðaríhlutun á Haítí. Ar-
istide lofaði að gripa ekki til hefndaraðgerða þegar hann kæm-
ist til valda, heldur stuðla að friði og sátt í landinu.
Reuter
Biðlað til Igósenda
Stokkhólmi. Morgunblaðið.
Serbíu umbun-
að í 100 daga
Sameinuðu þjóðunum. Reuter.
FIMMVELDIN svokölluðu kynntu
í gær tillögu um að öryggisráð
Sameinuðu þjóðanna slakaði á refsi-
aðgerðunum gegn Serbíu til reynslu
í 100 daga til að umbuna þarlendum
ráðamönnum fyrir að hætta að sjá
Bosníu-Serbum fyrir vopnum.
Farþegaflug til og frá Serbíu
verður heimilað að nýju, svo og
menningar- og íþróttasamskipti.
Líklegt er að tillagan verði sam-
þykkt í næstu viku.
UMRÆÐUR um atvinnuleysi, æ
meiri skuldabyrði ríkisins og að-
lögun velferðarkerfisins að
breyttum timum hafa glumið í
eyrum sænskra kjósenda undan-
farnar vikur. Þeir eiga þó erfitt
með að gera upp hug sinn, sam-
kvæmt skoðanakönnunum, þannig
að frammistaða flokksformann-
anna í sjónvarpsumræðum í gær-
kvöldi getur ráðið miklu um niður-
stöðu kosninganna á morgun.
í upphafsávörpum sínum sneru
þrír af formönnunum átta sér
beint til kvenna og fjölskyldupóli-
tík var það fyrsta sem þeim lá á
þjarta. Annars snerust umræðurn-
ar um efnahagsmálin almennt,
ekki síst atvinnuleysið.
Á myndinni setur verkamaður
upp mynd af Ingvar Carlsson, for-
manni jafnaðarmanna, og Mona
Sahlin, framkvæmdasljóra flokks-
ins, á götu í Stokkhólmi.
■ Fylgi jafnaðarmanna/17
Friðarumleitanirnar á Norður-Irlandi
Major afléttir
fjölmiðlabann-
inu á Sinn Fein
Belfast. Reuter.
JOHN Major, forsætisráðherra Bretlands, aflétti í gær banni við því að
útvarpa eða sjónvarpa viðtölum við leiðtoga Sinn Fein, stjórnmálaarms
írska lýðveldishersins (IRA), tveimur vikum eftir að samtökin lýstu yfir
vopnahléi í 25 ára baráttu sinni gegn breskum yfirráðum á Norður-Irlandi.
Major fór til Belfast á Norður-
Irlandi til að freista þess að sann-
færa mótmælendur um að breska
stjórnin myndi ekki bera hagsmuni
þeirra fyrir borð. Hann hét því að
engar breytingar yrðu gerðar á stöðu
Norður-írlands gagnvart Bretlandi
án þjóðaratkvæðagreiðslu í hérað-
inu.
Forsætisráðherrann var ekki al-
gjörlega sannfærður um að vopnahlé
Irska lýðveldishersins væri var-
anlegt. „Þeir eru nálægt því,“ sagði
hann við fréttamenn.
Fyrirrennari Majors, Margaret
Thatcher, setti útvarps- og sjón-
varpsbannið á Sinn Fein fyrir sex
árum til að svipta hreyfinguna því
sem hún kallaði „súrefni fjölmiðla-
athyglinnar". Major kvaðst telja að
bannið þjónaði ekki lengur tilgangi
sínum. „Menn hafa fundið leiðir til
að fara í kringum það,“ sagði hann.
Útvarps- og sjónvarpsstöðvar
höfðu sniðgengið bannið með því að
láta leikara herma eftir röddum leið-
toga Sinn Fein þegar þær birtu við-
tölin við þá. Jim Wilson, einn af leið-
togum mótmælenda, fagnaði
ákvörðun Majors og lýsti banninu
sem „brandara". „Flestir taka því
ekki illa að losna við þennan skrípa-
leik á öldum Ijósvakans."
Major aflétti einnig banni við út-
varps- og sjónvarpsviðtölum við fé-
laga í hreyfingum öfgamanna úr
röðum mótmælenda, sem liafa ekki
enn hætt ofbeldisverkum sínum.