Morgunblaðið - 28.10.1994, Blaðsíða 8

8 FÖSTUDAGUR 28. OKTÓBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Fjárvana borg
Nýr meirihluti í Reykjavik hefur látið gera úttekt
íjárhagsstööu Reykjavíkurborgar. í ljós kemur að staðan
er afar siæm og miklu verri en almennt hafði verið búist
við. Athyglisvert er að þessi slæma fjárhagsstaða virðist
rr
Ég er búin að leita í öllum koppum og kyrnum og spyrja Árna og Markús. Það finnst
ekki svo mikið sem túskildingur með gati og ef ekki væri gargið í öndunum hérna fyrir
utan gluggann gæti ég haldið að ég væri bæjarstjóri í Hafnarfirði, Davíð minn.
Fundur um íslenska fornleifafræði
Deilt um tengsl sagna
og fomleifafræðinnar
BJARNI F. Einarsson, fornleifafræðingur, var gagnrýninn á
íslenska fornleifafræði í erindi sínu. Við hlið Bjarna sitja Vil-
hjálmur Örn Vilhjálmsson, og Þór Magnússon, þjóðminjavörður.
STEFNULEYSI er eitt af ein-
kennum íslenskrar fornleifa-
fræði," sagði Bjarni F. Ein-
arsson, fornleifafræðingur, á fundi
Sagnfræðinéma í Háskóla íslands en
fundurinn bar yfirskriftina, íslensk
fomleifafræði er ekki til! Bjarni
sagði afar mikilvægt að koma á fót
stofnun við Háskóla íslands sem
sinnti rannsóknum og kennslu á sviði
fornleifafræði.
Bjarni sagði að íslensk fornleifa-
fræði hefði ekki náð að skapa sér
sjálfstæði vegna þess að hún hefði
verið of' tengd hinum rituðum heim-
ildum. Fornleifafræðingar hefðu lát-
ið fornsögurnar ráða of miklu um
verkefnaval. Þetta hefði háð grein-
inni, en Bjarni er þeirrar skoðunar
að íslendingasögurnar séu gagnsiitl-
ar sem vitnisburður um sögu þjóðar-
innar á 9. og 10. öld.
BJARNI sagði að reynsluleysi
íslenskrar fornleifafræði
væri áberandi. Fyrstu
menntuðu íslensku fornleifafræðing-
arnir hefðu ekki komið til starfa
fyrr en eftir miðja þessa öld. Með
ákveðnu rétti mætti halda því fram
að íslensk fornleifafræði væri ekki
til, þar sem engin kennsla færi fram
í greininni, menntun fornleifafræð-
ingaværi af skornum skammti og
engin eiginleg rannsóknarstofnun
væri til. „Þegar hafður er í huga
mismunandi bakgrunnur hinna fáu
fomleifafræðinga, sem á einn eða
annan hátt eru að fást við fræði-
störf í þessu skipulagsleysi, er hætta
á að útkoman geti aðeins orðið
skipulögð vitleysa, einkum vegna
þess að farveginn vantar. Þessu
verður að mínu viti að breyta. Fram-
tíð minjavörslunar allrar er hreinlega
í veði,“ sagði Bjarni.
Bjarni benti á að. í nýju riti um
íslenska sögu, íslenskum söguatlas,
styddust höfundar nær eingöngu við
rannsóknir sagnfræðinga, en ekki
fornleifafræðinga þegar þeir gerðu
grein fyrir sögu fyrstu alda Islands-
byggðar. Menn vilji frekar leita
heimilda í glæstum bókmenntum
þjóðarinnar eff að leggja lag sitt við
þúfur og þústir.
Þór Magnússon, þjóðminjavörður,
sagði að tengsl fornsagnanna og
fornleifafræði, sem Bjarni talaði um,
væru á margan hátt eðlileg. Forn-
sögurnar væru eini grunnurinn sem
frumkvöðlar íslenskrar fornleifa-
fræði hefðu getað byggt á. Hann
sagði að þó íslensk fornleifafræði
væri vissulega ung fræðigrein gæti
hún svarað spurningum um hvenær
íslands byggðist og hvaðan. Þetta
gæti greinin gert þó að engar ritað-
ar heimildir væru til um upphaf ís-
landsbyggðar.
Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson,
fornleifafræðingur, sagði að ekki
væri ástæða til að gera lítið úr starfí
upphafsmanna íslenskrar fornleifa-
fræði. Hann benti á að fornleifa-
fræðingar væru í dag enn að grafa
á sömu slóðum og þeir hefðu byijað
að kanna. Menn væru því mjög
skammt á veg komnir í rannsóknum
á íslenskum fornleifum.
*
FUNDINUM var ekki komið
inn á silfursjóðinn frá Mið-
húsum; viðkvæmt deilumál
fornleifafræðinga, sem var mjög of-
arlega í opinberri umræðu fyrr á
þessu ár. Þjóðminjaráð hefur nýlega
fjallað um málið og tekið þá ákvörð-
un að fá færustu sérfræðinga
danska Þjóðminjasafnsins til að gera
aldursgreiningarrannsókn á silfrinu.
Tveiinur fulltrúum í þjóðminjaráði,
Lilju Árnadóttur, safnstjóra á Þjóð-
minjasafninu, og Helga Þorlákssyni,
lektor við Háskóla íslands, var falið
að fylgja málinu eftir fyrir hönd
ráðsins. Með rannsókninni er stefnt
að því að fá úr því skorið í eitt skipt-
ið fyrir öll hversu silfrið er gamallt.
Verðkannanir og útboð
Reynt að auka
hlut innlendra
framleiðenda
Árni Sigfússon
Arni Sigfússon
fyrrverandi borg-
arstjóri segir að
í marsmánuði
síðastliðnum hafi borgarráð
samþykkt tillögu hans um
að fela sérstökum starfs-
hópi endurskoðun á fyrir-
komulagi verðkannana og
útboða á vegum borgarinn-
ar. Þá hafi hann og beitt
sér fyrir að fulítrúar sam-
taka hönnuða, iðnaðar-
manna og verktaka leituðu
leiða til að auka hlutdeild
innlendra framleiðenda í
mannvirkjagerð og viðhaldi
í borginni.
Það er að mínu frum-
kvæði sem endurskoðun á
fyrirkomulagi útboða og
verðkannana hefur farið
fram og ýmsir þættir þess
eru að líta dagsins ljós,“ sagði
Árni.„Undanfarinn var að ég beitti
mér fyrir viðræðum við fulltrúa
samtaka hönnuða, verktaka og
iðnaðarmanna í borginni um leiðir
til að auka hlut innlendra framleið-
enda í mannvirkjagerð og viðhaldi
í borginni."
- Hver var niðurstaðan?
„Það var í apríl síðastliðnum,
sem ég átti fund með hönnuðum,
verktökum og iðnaðarmönnum í
byggingariðnaði," sagði Ámi. „Við
ákváðum í framhaldi fundarins að
skila inn ábendingum um það sem
mikilvægast væri að rækta í sam-
starfí við borgaryfirvöld til þess að
tryggja hlut innlendrar framleiðslu.
í samantekt sem ég gerði um niður-
stöðu fundarins og þau erindi, sem
bárust var ákveðið að stofna sér-
staka samstarfsnefnd sem fjallaði
um leiðir til að auka innlenda fram-
leiðslu. Þar voru tilnefndir borgar-
verkfræðingur, forstöðumaður
byggingardeiidar borgarverkfræð-
ings og síðan einn fulltrúi frá Sam-
tökum iðnaðarins, einn frá laun-
þegafélögunum og einn frá félög-
um hönnuða. Hlutverk þessarar
nefndar er að fylgjast með einstök-
um framkvæmdum á vegum borg-
arinnar. Koma. með tillögur og
ábendingar eftir því sem tilefni
gefst í tengslum við hönnun, útboð-
slýsingar, framkvæmdatíma og
fleira,“ sagði Árni.
- Hvað með framhaldið?
„Ég taldi og tel mjög mikilvægt
að tekin verði upp langtímaáætl-
anagerð þannig að verktakar í
borginni geti betur gert sér grein
fyrir þeim verkum sem
framundan eru og
irbúið
verkin.
kvæmt að Ijalla um
hiut innlendrar fram-
leiðslu í mannvirkjagerð þó ekki
sé nema vegna alþjóðasamninga.
Þess vegna þarf að huga vel að
því hvers konar ákvarðanir eru
teknar. Það hlýtur að vera mjög
mikilvægt að ákvarðanir séu tekn-
ar með það í huga að innlendum
framleiðendum gefist tækifæri til
að búa sig sem best undir það sem
framundan er,“ sagði hann.
- Hvernig stendur þetta starf
núna?
„Einn angi af þessu samstarfi
sem reyndar var kominn á fyrr,
er ákvörðun um að efna til sam-
starfs um þróun, kynningu og
hönnun og Ioks útboð á smíði inn-
réttinga í íbúðir í eigu Reykjavík-
urborgar," sagði Árni. „Eftir að
ljóst er að vilji borgarinnar er að
auka hlut innlendrar framleiðslu
með markvissum hætti þá er mjög
► ÁRNI Sigfússon fram-
kvæmdastjóri Stjórnunarfélags
íslands, er oddviti sjálfstæðis-
manna í borgarstjórn Reykja-
víkur og fyrrverandi borgar-
stjóri. Arni er fæddur 30. júlí
1956. Hann er stjórnsýslufræð-
ingur að mennt. Árni hefur átt
sæti í borgarstjórn Reykjavíkur
frá árinu 1986. Hann er kvænt-
ur Bryndísi Guðmundsdóttur
talmeinafræðingi og þau eiga
fjögur börn.
mikilvægt að endurskoða fyrir-
komulag á verðkönnunum og út-
boðum hjá borgarsjóði og fyrir-
tækjum borgarinnar. Það var í
framhaldi af þessari undirbúnings-
vinnu sem ég lagði til við borgar-
ráð í mars að sú endurskoðun
færi fram og var það í verkahring
borgarverkfræðings, forstjóra inn-
kaupastofnunar, rafveitustjóra og
framkvæmdastjóra lögfræði- og
stjórnsýsludeildar. Þessari endur-
skoðun átti að ljúka sex mánuðum
síðar, eða um síðustu mánaðamót.
Þessari vinnu er ekki lokið og
stendur hún enn yfir en jafnframt
hafa aðrar stofnanir eins og Inn-
kaupastofnun komið inn í umræð-
una og sýnt málinu aukinn áhuga.
Það sem kemur fram í þeim upp-
lýsingum sem við höfum nú þeg-
ar, er fyrst og fremst að ýmis
verkefni má skoða betur og meta
hvort leggja eigi í útboð.“
Árni sagði að fara yrði varlega
í að alhæfa og halda því fram að
allar framkvæmdir og öll viðhalds-
verkefni á vegum
borgarinnar ættu að
fara í útboð. „Það 'er
kunnáttuleysi ef menn
halda því fram,“ sagði
hann. „Það er ljóst að
ýmis viðhaldsverkefni hjá stofnun-
um í dreifikerfi og víðar kalla á
skyndilausnir sem ekki eru innan
útboðsramma. Alla vega ekki sem
stórverkefni. Þannig á eftir að
greina milli stærri og minni fram-
kvæmda og þeirra, sem æskilegt
er að bjóða út og leggja mat á
þær upplýsingar sem fyrir liggja.
Mér finnst að þegar hlaupið er
fram og lýst yfir stórum upphæð-
um hundruðum milljóna sem ekki
fari í útboð þá er eins og sé verið
að gefa til kynna að um alla upp-
hæðina sé að ræða sem sé þar
með verulega athugaverð. Svo er
alls ekki. Það kann að vera að svo
sé um einstaka liði sem mér þykir
ekki ólíklegt og að menn vilji
endurskoða þá og undirbúa betur
en það er frekar undantekning
heldur en reglan,“ sagði Árni.
und-
Ymis verkefni
sig betur fynr kalla á skyndi-
Það er við-
lausnir