Morgunblaðið - 19.01.1995, Blaðsíða 22

22 FIMMTUDAGUR 19. JANÚAR 1995
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Mikill ótti við öflugan eftirskjálfta í kjölfar jarðskjálftans í Kobe
Fjöldi látinna kominn
nokkuð á fjórða þúsund
k'íitin Rimloi*
Kobe. Reuter.
UNNIÐ var að því í allan gærdag og í nótt að
bjarga fólki úr húsarústum í Kobe en í gær var
tala látinna komin yfir 3.000 og nærri 900
manna var saknað. Rafmagns- og vatnslaust er
í borginni og þegar myrkur féll á lýstu það
aðeins upp eldarnir, sem slökkviliðsmenn eru
enn að berjast við tveimur sólarhringum eftir
að jarðskjálftinn reið yfir.
Manntjónið í jarðskjálftanum varð næstum
allt í Kobe og þar búa flestir þeii'ra, sem slösuð-
ust, á fimmtánda þúsund manns. Hefur það
aukið á áhyggjur borgarbúa, að búist er við
öflugum eftirskjálfta innan mánaðar en síðan á
þriðjudag eru eftirskjálftarnir orðnir 700 tals-
ins. Þora margir ekki inn í húsin sín af ótta
við, að þau hrynji í nýjum skjálfta.
Um 240.000 manns hafast við í 350 hjálpar-
stöðvum, aðallega í skólum, en um sum hverfí
borgarinnar er varla hægt að komast fyrir síma-
Eldar loga enn í borginni
sem er vatns- og raf-
magnslaus að mestu
línum og símastaurum, hálfhrundum húsum og
braki.
Minna á ástandið eftir stríð
Á eina veginum, sem var opinn milli Kobe
og Osaka, var bíll við bíl í gær og allir á leið
burt frá Kobe. í sjónvarpi hafa verið sýndar
myndir, sem minna helst á ástandið eftir stríð,
borg í rústum og fólk í löngum biðröðum við
þær fáu verslanir, sem opnar eru. Eitthvað var
um gripdeildir.
Vatnsleysið er einna alvarlegast en það hefur
gert baráttuna við eldana mjög erfíða. Hafa
borgarbúar reynt að ná í vatn í rofnar leiðslur
en auk þess hefur vatn verið flutt til borgarinn-
ar á tankbílum.
Japanir hafa lengi hreykt sér af traustum
byggingum og miklum jarðskjálftavömum og
þess vegna eru afleiðingar jarðskjálftans í Kobe
mikið áfall fyrir þá.
Yfirvöld gagnrýnd
Japönsk dagblöð gagnrýndu stjórnvöld harð-
lega í gær fyrir andvaraleysi og ofurtrú á styrk-
leika japanskra bygginga. Sögðu þau, að taka
þyrfti til endurskoðunar byggingarstaðla og
sérstaklega ef í ljós kæmi, að byggingar, sem
reistar hefðu verið eftir 1981, hefðu hrunið. Þá
voru settar nýjar reglur um styrkleika húsa og
miðað við, að þau þyldu jarðskjálfta jafn mikinn
og þann, sem reið yfír Tókýó 1923, eða 7,9 á
Richter.
Gífurleg eyðilegging
Reuter
Balladur lýsir yfir
framboði sínu
Hyggst
vekja að
nýju stolt
Frakka
París. Reuter.
EDOUARD Balladur, forsætisráð-
herra Frakklands, lýsti því yfír í
ávarpi, sem sjónvarpað var beint í
gær að hann byði sig fram til forseta
Frakklands. Yfírlýsing Balladurs kom
engum á óvart enda hefur legið í
loftinu mánuðum saman að hann
myndi bjóða sig fram og hefur hann
haft nokkra forystu á hugsanlega
keppinauta í skoðanakönnunum.
Balladur sagði í fímm mínútna
ávarpi sínu, sem bar yfirskriftina „Að
trúa á Frakkland", að Frakkland
væri á leið úr efnahagskreppu síð-
ustu ára og að hann vonaðist til að
geta leitt þjóðina á farsælan hátt inn
í næstu öld. Kjörtímabil Frakklands-
forseta er sjö ár.
Balladur spáð 70% fylg'i
Balladur ræddi ekki stefnumið sín
ítarlega en sagðist m.a. mundu leggja
áherslu á að endurreisa borgaralegt
siðferði, draga úr atvinnuleysi, þróa
menntakerfíð, aðstoða byggðalög
sem eiga undir
högg að sækja og
vemda „fóm-
arlömb nútíma
samfélags". Sagð-
ist hann að auki
vilja endurvekja
sjálfstraust Frakka
og stolt þeirra.
Helsti keppi-
nautur Balladurs
verður að öllum líkindum flokksbróð-
ir hans Jacques Chirac, fyrrum for-
sætisráðherra, en samkvæmt nýj-
ustu skoðanakönnun telja þó 70%
Frakka að Balladur muni sigra í
kosningunum.
Lang í framboð
Ekki hefur enn náðst samkomulag
um hver verði frambjóðandi sósíal-
ista en í gær sagði Jack Lang, fyrr-
um menningarmálaráðherra, að
hann væri reiðubúinn að gefa kost
á sér ef engjnn betri frambjóðandi
gæfí sig fram. Sósíalistinn Lionel
Jospin, fymim menntamálaráð-
herra, hafði þegar lýst yfír framboði
og má búast við hörðum deilum
milli hans og Langs.
M ARGAR byggingar í Kobe
hrundu alveg til grunna í jarð-
skjálftanum á þriðjudag og er Ieit
að lifandi fólki og látnu þvi afar
BORÍS Jeltsín, forseti Rússlands,
sagði í gær að ekki kæmi til greina
að hefja friðarviðræður við Dzhok-
har Dúdajev, leiðtoga uppreisnarhér-
aðsins Tsjetsjníju, og litlar líkur voru
á vopnahléi sem sendimaður
Dúdajevs hafði sagt að samkomulag
hefði náðst um.
„Við viljum ekki ræða við Dúdajev
vegna þess að hann stóð fyrir fjölda-
morði á eigin fólki," sagði Jeltsín
og bætti við að einu Tsjetsjenarnir
sem Rússar vildu ræða við væru
yfirmenn hersveita, ættflokkahöfð-
ingjar og fulltrúar sveitarstjórna.
Jeltsín sagði ennfremur að hann
hefði fulla stjórn á hernaðaraðgerð-
unum í Tsjetsjníju og að þær yrðu
„leiddar til lykta bráðlega".
Sendimaður Dúdajevs, Usman
ímajev, lýsti því yfír á þriðjudag eft-
ir viðræður við Viktor Tsjemomyrdín,
erfið. í gær var von á sérþjálfuð-
um leitarhundum frá Sviss en
fjölmiðlar í Japan hafa gagnrýnt
harðlega viðbúnað stjórnvalda
forsætisráðherra Rússlands, í
Moskvu að samkomulag hefði náðst
um vopnahlé sem átti að taka gildi
kl. 15.00 í gær. í yfirlýsingu frá
rússnesku stjóminni var hins vegar
ekki minnst á slíkt samkomulag.
Rússneskur embættismaður sagði að
Tsjemomyrdín hefði sagt á fundinum
að Tsjetsjníjustjóm yrði fyrst að fall-
ast á að hætta hernaðaraðgerðum til
að sanna að hún hefði stjórn á her-
mönnum sínum. Rússar kynnu síðan
að fara að dæmi hennar. Rússar em
efíns um að Dúdajev tali fyrir munn
tsjetsjensku þjóðarinnar og viður-
kenna ekki stjóm hans.
Rússneska fréttastofan Ítar-Tass
sagði í gær að bardagarnir í Grosní,
höfuðstað Tsjetsjníju, væru í rénun.
Bardagarnir, sem hafa nú staðið i
fímm vikur, hefðu kostað 1.160
rússneska hermenn lífið.
og ofurtrú þeirra á styrkleika
bygginganna en Japanir hafa
hreykt sér af traustum bygging-
Stríðið veikir Rússland
Mark Galeotti, sagnfræðingur við
háskólann í Keele í Englandi, segir
í grein í Jane’s Intelligence Review
að stríðið í Tsjetsjníju grafi undan
rússnesku stjórninni, veiki lýðræðið
og kunni að efla glæpasamtök í
Rússlandi.
Galeotti segir að öryggismála-
stofnanir Rússlands notfæri sér
veika stöðu Jeltsíns til að auka áhrif
sín og kunni að snúa lýðræðisþróun-
inni við. Stríðið geti ennfremur orð-
ið til þess að þjappa glæpahópum
Tsjetsjena saman. Stríðið skapi
einnig agavandamál innan hersins
og kunni að verða til þess að önnur
svæði, eins og Tatarstan og Udm-
urtía, ákveði að fara að dæmi
Tsjetsjena og segja skilið við Rúss-
land.
Havel seg-
ir NATO-
aðild brýna
VACLAV
Havel, for-
seti Tékk-
lands, sagði í
gær að nauð-
synlegt væri
fyrir Tékka
og Pólveija
að fá aðild að
Atlantshafs-
bandalaginu
(NATO) áður en þjóðirnar
gengju í Evrópusambandið
(ESB). Hann sagði að NATO-
aðild yrði „öryggisakkeri ríkj-
anna“ og myndi skapa stöðug-
leika, sei.i væri nauðsynlegur
grundvöllur viðræðna um inn-
göngu í ESB.
Lifði tvöföldu
lífi í 18 ár
EIGINKONA og hjákona
manns sem lést árið 1991 eiga
nú í málaferlum vegna deilu
um hvor þeirra eigi að fá að
hvíla við hlið hans í kirkjugarð-
inum. Konumar, sem eru á
sextugsaldri, deildu með sér
manninum í 18 ár. Eiginkonan
segir að maðurinn hafí skipt
frítíma sínum á milli þeirra og
þær hafí búið í nákvæmlega
eins húsum, með eins eldhúss-
viðbyggingu og sama veggfóð-
ur. Báðar áttu þær jafnvel hund
sem hét Kim. „Ef ég gleymi
með hvorri ég er, þá fer ég að
minnsta kosti rétt með nafn
hundsins," á maðurinn að hafa
sagt við konu sína.
Harry Golom-
bek látinn
BRESKI
skákmeistar-
inn Harry
Golombek
lést 7. janúar,
84 ára að
aldri. Golom-
bek nam
textafræði
við King’s College í Lundúnum,
las þar m.a. íslendingasögum-
ar og hélt því fram síðar að
það væri sérlega gagnlegt fyrir
skákmenn að tileinka sér rétt-
lætiskennd þeirra.
Norðmenn
gagnrýndir
STJÓRNVÖLD í íran saka
stjóm Noregs um að hafa valdið
spennu í samskiptum rikjanna
með „andúð sinni á íslam".
„Norðmenn eru orðnir málsvar-
ar andíslamskra hópa í Evrópu,“
sagði talsmaður utanríkisráðu-
neytisins í íran og vísaði til
stuðnings Norðmanna við rithöf-
undinn Salman Rushdie. Bæði
ríkin hafa kallað sendiherra sína
heim vegna deilunnar.
Mitsotakis
ekki ákærður
GRÍSKA þingið samþykkti á
þriðjudag að falla frá ákærum
um símahleranir og mútuþægni
á hendur fyrrverandi forsætis-
ráðherra, Konstantín Mitsotak-
is. Var það gert í von um, að
þannig tækist að binda enda á
þau pólitísku svikabrigsl, sem
tröllriðið hafa grískum stjóm-
málum. Mitsotakis sjálfur bað
þó þingheim að halda ákærunni
til streitu til að hann gæti
hreinsað sig af allri sök.
Balladur
um.
Litlar líkur eru taldar á vopnahléi í Tsjetsjníju
Jeltsín hafnar við-
ræðum við Dúdaiev
Moskvu, London. Reuter.
Havel