Morgunblaðið - 19.01.1995, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 19. JANÚAR 1995 27
AÐSENDAR GREIINIAR
Blað skilur
bakka
TILVISANADEIL-
AN tekur á sig mörg
birtingarform. Eitt
þeirra, grein Auðólfs
Gunnarssonar, læknis,
kom fram á síðum
Morgunblaðsins 11.
þ.m. Fjallaði hún um að
kveða niður tilvísana-
drauginn. Auðólfur er
virtur læknir hér í borg
með stóran praxís bæði
á sérfræðingsstofu og
utan hennar. Var því
sjálfsagt að ljá því eyra,
sem hann hafði fram að
færa, sérstaklega um
svona mikilvægt mál. Sigurbjörn
Við lestur greinarinn- Sveinsson
ar kom það því miður á
daginn, að það er draugagangur víðar
í heilbigðiskerfinu en í ráðuneytinu
Það er víðar drauga-
gangur í heilbigðiskerf-
inu en í heilbrigðisráðu-
neytinu, segir Signr-
björn Sveinsson, en
hann svarar hér gagn-
rýni sérfræðinga á til-
vísanakerfið.
sjálfu. Jafnvel í hugskoti lækna. í
greininni rak sig hvað á annars hom
og sumt svo augljóslega, að haft var
á orði af lesendum blaðsins. Minnti
greinin mig strax á systumar tvær,
píanósónötuna eftir Beethoven og sin-
fóníuna eftir Tsjæíkovskíj.
Vil ég leyfa mér að vitna til nokk-
urra ummæla Auðólfs svo lesendur
geti sjálfir um dæmt, hvað manninum
hefur gengið til og hvernig til hefur
tekist.
Auðólfur segir þá, sem skoðað hafi
afleiðingar tilvísanakerfís, sammála
um „að væntanlegur spamaður hins
opinbera yrði sennilega enginn og
skaði yrði óviss.... Þannig gæti kostn-
aður vegna ómarkvissrar meðferðar,
t.d. óþarfrar lyfjagjafar vegna skorts
á nákvæmri sjúkdómsgreiningu orðið
veralegur, áður en leitað váeri til sér-
fræðings og rétt meðferð hafín.“
Ennfremur segir hann: „Erfítt yrði
að meta til fjár þann skaða, sem
heilsutjón vegna ófullnægjandi rann-
sókna og meðferðar gæti valdið ein-
staklingunum.“
Sér nú hver maður við hveija er
átt, enda segir hann það oftast óþarfa
tímaeyðslu og kostnað fyrir sjúklinga
að fara fyrst til heilsugæslulæknis og
fá leyfí hans til að leita til sérfræð-
ings. Síðan bítur Auðólfur höfuðið af
skömminni með þessum orðum: „Ég
ætla ekki sem sérfræðingur að gera
lítið úr starfí heilsugæslulækna,
starfsbræðra minna, og tel að oftast
sé málum best komið í þeirra hönd-
um.“
Hvemig ber að skilja þessa sam-
suðu?
En það er stutt í gagnrýnislausa
sjálfumgleðina hjá sérfræðingnum.
„Það er viðurkennd staðreynd, að
sérfræðiþjónusta á Islandi er opnari,
ódýrari og sennilega betri en í flestöll-
um vestrænum löndum, sem við vilj-
um bera okkur saman við.“
Auðólfur er hrifinn af hinu opna
heilbrigðiskerfí í Bandaríkjunum.
„Þrátt fyrir mikinn kostnað og ýmsa
galla, hefur því reynst torsótt að fá
bandarísku þjóðina til að breyta kerf-
inu af þeirri ástæðu, að almenningur
vill ekki afsala sér réttinum til að
velja og hafna og er tilbúinn að greiða
rétt sinn háu verði.“ Síðan kemur,
alveg eins og draugur upp úr öðram
draug: „Ég þekki marga einstaklinga,
sem búsettir eru erlendis, en sækja
áfram sérfræðiþjónustu hingað heim,
m.a. vegna þess að þeir reka sig á
ýmsar torfærur, þegar þeir leita eftir
góðri sérfræðiþjónustu á hinum Norð-
urlöndunum og í Banda-
ríkjunum er hún oftast
það dýr að þeir telja sig
ekki hafa efni á henni.“
En gamanið fer fyrst
að káma, þegar í ljós
kemur grímulaus lýð-
ræðisástin og álit hans
á hlutverki kjörinna full-
trúa fólksins: „Ég held
að í þessu máli eins og
mörgum öðram ættu
stjórmáiamenn ekki að
skipta sér af fram-
kvæmdinni. Þeim ætti
að nægja að skammta
fé til viðkomandi mála-
flokks og láta þá sem
betur þekkja til skipta
kökunni og gefa ein-
staklingunum frelsi til að taka sjálf-
stæðar ákvarðanir um líf sitt og limi.“
Það er rétt eins og Sighvati sé
ætlað að kasta skattpeningunum inn
í hóp sjúklinga og lækna og láta síð-
an þingheim betjast um gullið eins
og Égill ætlaði sér forðum.
Sk'rif af þessum toga dæma sig
auðvitað sjálf. Annars vegar eru það
sérfræðingarnir, sem bjarga lífí og
limum almennings og hins vegar
heimilislæknamir, sem flækjast fyrir
í kerfínu og tefja fyrir því, að fólk
fái besta hugsanlega úrlausn.
En einhvern veginn fer ljóminn af
þessu öllu í niðurlagsorðum læknisins.
„Ég er ekki viss um að vestfírskir
kjósendur yrðu þingmanni sínum
þakklátir fyrir að senda sér uppvakn-
ing þennan, sem meinar þeim að
hringja beint í sinn sérfræðing í
Reykjavík og fá hjá honum tíma,
þegar þeir eiga leið í bæinn.“
Það færist alveg sérstök værð yfir
mann við lestur þessara orða. Maður
skreppur ósjálfrátt inn í heim skáld-
konunnar frá Lundi, þar sem er kaffi-
bolli á annarri hverri síðu. Sighvatur
er bara að spilla þessari nóttlausu
voraldar veröld og meina Vestfirðing-
um að hitta sérfræðinginn sinn í
Reykjavík, þegar þeir eiga leið hjá.
Þeim rétti skal haldið, hvað sem
það kostar.
En heimilislæknarnir á Vestfjörð-
um geta rétt eins haldið áfram að
að sinna lífi og limum Vestfírðinga,
eins og þeir hafa gert fram að þessu.
12. desember 1995.
Höfundur er læknir í Revkiavík.
Þekkingarkröf-
ur í málmiðnaði
Pétur V. Maack
iðnmennt-
ÍSLENSKUR
málmiðnaður getur átt
mikla möguleika í
framtíðinni ef vel er á
haldið og stöðugt
verður sótt í fróðleik
og nýjungar. Þekking,
tækni, umhverfi og
starfsskilyrði munu
hafa afgerandi áhrif á
þróun þessara mála.
Með tilkomu gæðakr-
afna í málmiðnaði, í
flestum tilfellum
komnar fram vegna
vöruvöndunar, um-
hverfisaðstæðna, ör-
yggisbúnaðar og að-
ildar okkar að EES og
annarra alþjóðasam-
þykkta, hefur æ oftar
komið fram að þörf er
á aukinni þekkingu í
málmiðnaði. Þekking-
arkröfurnar ná í
mörgum tilfellum yfír
allt menntunarsviðið
hvort heldur sem er
verkfræðimenntun eða
un.
Menntun og þekking starfsfólks
getur skipt sköpum um það hvern-
ig íslenskur málmiðnaður á eftir
að standa sig á alþjóðlegum mark-
aði. Það er jákvætt að aðilar vinnu-
markaðarins hér á landi eru farnir
að átta sig á þessu og gera meiri
kröfur en oft áður.
Umhverfismál og kælitækni
Fyrirtæki í kæliiðnaði eru að
aðlaga sig samþykkt íslands að
Montreal-sáttmálanum sem tekur
til verndunar ósonlagsins. Fyrir-
tækin hafa sett fram kröfur um
aukna þekkingu starfsfólks síns,
jafnt verklega sem fagbóklega, og
nær hún jafnt til verkfræði sem
og iðnmenntunar. Þetta leiðir til
þess að ekki verður leyfilegt að
reka kælitækniiðnað á íslandi
nema að uppfylltum gæðakröfum
um framleiðsluna. Atvinnurekend-
ur og launþegar í málmiðnaði á
íslandi hafa nú þegar sett fram
markmið um þekkingu í kælitækni-
iðnaði sem uppfylla skilyrði Mon-
treal-samþykktarinnar og eru sam-
hljóða dönskum, norskum og
sænskum
arkröfum.
þekking-
Málmsuða og
málmiðnaður
Málmsuða er það
svið í málmiðnaði sem
nær til hvað flestra
iðngreina í málmiðn-
aði. Fyrirtæki í málm-
iðnaði sem ætla að
selja samsoðna fram-
leiðslu sína þurfa að
uppfylla evrópska
staðla um málmsuðu
og ná þeir frá einföld-
ustu málmsuðu til
flóknustu suðuverk-
efna.
Sú stofnun innan
ESB sem fæst við skil-
greiningu á gæðum
málmsuðu tekur til
allra þekkingarsviða
innan málmsuðunnar
og á það jafnt við um
þekkingu verkfræð-
inga, iðnaðarmanna
og sérmenntunar í málmsuðu. ís-
lenskur málmiðnaður átti frum-
kvæðið að því að sótt hefur verið
um aðild að þessari stofnun (EWF)..
Almennar þekkingarkröfur
í málmiðnaði
Átvinnurekendur og launþegar
stofnuðu Fræðsluráð málmiðn-
aðarins árið 1987 sem hefur það
hlutverk að auka þekkingu og
tæknistig í málmiðnaði með því
að annast kennslu og hafa „af-
skipti“ af allri menntun í skólum
og kennslustofnunum. Atvinnurek-
endur og launþegar í málmiðnaði
settu fram sameiginlegar kröfur
um þekkingu starfsfólks í málm-
iðngreinum. Kröfurnar eru settar
fram til að styrkja samkeppnis-
stöðu fyrirtækjanna. í nýjum skóla
í Borgarholti þar sem kennsla mun
Menntun og þekking
skiptir sköpun um stöðu
íslenskra iðngreina á
fjölþjóðlegum markaði.
Pétur V. Maack segir
að í nýjum skóla í Borg-
arholti muni fara fram
kennsla í málmiðngrein-
um til að mæta þörfum
atvinnulífsins.
fara fram í málmiðngreinum verð-
ur komið á móts við kröfur at-
vinnulífsins um aukna þekkingu í
málmiðnaði og verður skólanum
ætlað það hlutverk að innleiða
nýjustu tækni og þekkingu í grein-
unum.
Stjórnendur málmiðnaðarfyrir-
tækja hafa gert sér ljóst að þekk-
ing starfsfólks getur oft á tíðum
ráðið úrslitum um gæði framleiðsl-
unnar. Það er því ljóst að þeir
starfsmenn sem vilja standast
gæðakröfur í opinni samkeppni
fyrirtækja verða á næstu mánuð-
um og árum að verða sér úti um
meiri menntun og þekkingu en
núna er til staðar í menntakerfi
okkar.
Höfundur erjárnsmiður og
starfar á skrifstofu Félags
járniðnaðarmanna.
TISKUVERSLUN
Krínglunní 8-12 sími 33300
Eftirlits- og öryggiskerfi,
úti og inni, fyrir allar aðstæður,
í lit eða svart/hvítu
Meðal viðskiptavina
okkar eru sjúkrahús,
kirkjur, heilsugæslu-
stöðvar, verslunar-
fyrirtæki, vöruskemm-
ur, geymsluport, fisk-
vinnslur, skip og fl.
ELBEX kerfin eru frá stærsta framleiðanda í japan og
gefa möguleika á nær óendanlegum stækkunarmögu-
leikum. Leitið upplýsinga hjá tæknimönnum okkar.
#/// Einar
MSM Farestveit & Co.hf.
Borgartúni 28 ‘S' 622901 og 622900