Morgunblaðið - 09.03.1995, Blaðsíða 34

34 FIMMTUDAGUR 9. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
Embættí tryggingayfirlæknis
Siðbótar er þörf
AÐ UNDANFÖRNU hefur hvert
spillingarmálið á eftir öðru komið
fram hjá heilbrigðisráðuneytinu og
Tryggingastofnun ríkisins. Virðist
full ástæða til að krefjast opinberrar
rannsóknar á starfsemi þeirra. Síð-
asta hneykslið er skattlagabrot
tryggingayfirlæknis Trygginga-
stofnunar ríkisins. Ef ekki sam-
kvæmt lögum þá ætti læknirinn að
segja af sér störfum sóma síns
vegna. Það ætti forstjóri Trygginga-
stofnunar ríkisins og tryggingaráð
einnig að gera vegna fádæma dóm-
greindarleysis og siðferðisbrests sem
þessir aðilar hafa sýnt í máli trygg-
ingayfirlæknis.
Þegar ljóst var hvernig staðið var
að skipun í stöðu tryggingayfirlækn-
is fyrir tæpu ári var kæra send
umboðsmanni Alþingis. Heilbrigðis-
og tryggingamálaráðherra er kærð-
ur fyrir meint brot á lögum um rétt-
indi og skyldur starfsmanna ríkisins
og mörgum ákvæðum stjórnsýslu-
laga svo og venjur um vandaða
stjórnsýsluhætti. Er meðferð um-
Gæðavara,
mikið úrval,
hagstætt verð,
örugg þjónusta.
= HÉÐINN =
VERSLUN
SELJAVEGI 2 SÍMI 91-624260
sókna um stöðu trygg-
ingajrfirlæknis á öllum
stjórnsýslustigum talin
þeim annmörkum háða
að fella beri ákvörðun
heilbrigðisráðherra um
skipun í stöðuna úr
gildi og taka málið upp
að nýju með vísan til
1. ti. 24. gr. og 26. gr.
stjórnsýslulaga. Drátt-
ur á andsvörum heil-
brigðis- og trygginga-
málaráðuneytisins hef-
ur tafið fyrir afgreiðslu
málsins.
Eftir óeðlilega lang-
an aðdraganda var
staða tryggingayfir-
læknis við Trygginga-
stofnun ríkisins auglýst laus til um-
sóknar í janúar 1994. Alls sóttu átj-
án læknar um stöðuna. Eftir faglegt
mat stöðunefndar sem starfar sam-
kvæmt lögum um heilbrigðisþjón-
ustu voru fimm umsækjendur taldir
hæfastir. Heilbrigðisráðherra veitti
hins vegar stöðuna umsækjanda sem
ekki var meðal fímm hæfustu að
fengnum tillögum forstjóra Trygg-
ingastofnunar ríkisins og trygging-
aráðs. Skattsvik þessa umsækjanda
voru talin honum sérstaklega til
framdráttar af hálfu tillöguaðilanna
eins og fram hefur komið í fjölmiðl-
um þessa dagana.
Nú hefur nýskipaður tryggingayf-
irlæknir verið dæmdur fyrir stórfellt
skattlagabrot eins og fyrirrennari
hans í starfi og þrír aðrir trygginga-
Hrafn Vestfjörð
Friðriksson
læknar. Forveri hans í
starfi vardátinn hætta
vegna málsins. Þegar
tilnefningaraðilar, for-
stjóri Tryggingastofn-
unar ríkisins og trygg-
ingaráð, mæla með
lækninum í stöðu
tryggingayfirlæknis
vita þeir um skattsvik
hans. Þeir vita að þau
eru sama eðlis og fyrr-
verandi tryggingayfir-
læknir sætti rannsókn
fyrir og aðrir trygg-
ingalæknar höfðu þá
þegar verið dæmdir
fyrir. En umsækjand-
inn var svo „trúverðug-
ur“ að þeir „lokuðu
augunum" fyrir þeirri staðreynd sem
þeim mátti vera fullljós að hann átti
yfir höfði sér sakamál af hálfu hins
opinbera. Aldrei hefur jafn mörgum
umsækjendum um opinbera stöðu
verið sýnd jafn mikil fyrirlitning og
niðurlæging eins og þessir aðilar
sýndu með allri meðferð sinni á
umsóknum um stöðu tryggingayfir-
læknis. Aðeins tveir af fimm hæf-
ustu umsækjendum voru kallaðir í
viðtal hjá tryggingaráði. Auk þeirra
umsækjandinn sem síðan fékk stöð-
una þótt hann væri ekki meðal fimm
hæfustu umsækjenda. Formaður
tryggingaráðs segir í Morgunblaðinu
6. mars sl. að umsækjandinn hafi
verið svo trúverðugur að ráðið hafi
ákveðið að „skattsvik hans skyldu
ekki koma í veg fyrir að hann stæði
Starfsmenn heilbrígðis-
ráðuneytis brutu stjórn-
sýslulög á umsækjend-
um, að mati Hrafns
Vestfjörð Friðriksson-
ar, sem hér fjallar um
ráðningu í starf trygg-
jafnfætis öðrum umsækjendum".
Samkvæmt faglegu mati stöðu-
nefndar stóð þessi umsækjandi skör
lægra en þeir fimm sem stöðunefnd
mat hæfasta. Tryggingaráð lyftir
honum hins vegar upp, ekki þrátt
fyrir heldur vegna skattsvika hans!
Tillögur tryggingaráðs og forstjóra
Tryggingastofnunar ríkisins til heil-
brigðisráðherra um skipun í stöðu
tryggingayfirlæknis eru ekki rök-
studdar eins og stjórnsýslulög gera
ráð fyrir né gætt annarra ákvæða
sömu laga sem við eiga. Vinnubrögð
þessara aðila samrýmast varla við-
teknum venjum og reglum um góða
stjórnsýsluhætti.
Þáverandi heilbrigðisráðherra
kveðst ekki hafa vitað um skattsvik
tryggingayfírlæknis er hann skipaði
hann í stöðuna. Með því að taka
umsókn læknisins gilda vitandi um
skattsvik hans og mæla síðan með
honum í stöðu tryggingayfirlæknis
til heilbrigðis- og tryggingamálaráð-
herra sýndi forstjóri Trygginga-
stofnunar ríkisins og tryggingaráð
fádæma dómgreindarleysi og sið-
ferðisbrest ef ekki lögbrot. Með þess-
ari gjörð og því að leyna heilbrigðis-
ráðherra jafn alvarlegum upplýsing-
um sem fullvíst má telja að hefðu
haft áhrif á ákvörðun hans um skip-
un í stöðuna hafa þessir tilnefninga-
raðilar dæmt sig vanhæfa. Þeir hafa
brugðist trúnaði umbjóðenda sinna,
heilbrigðisráðherra og Alþingis, og
ættu sóma síns vegna ef ekki sam-
kvæmt lögum að segja af sér störf-
um sem opinberir embættismenn.
Þá er ljóst að heilbrigðisráðherra og
starfsmenn hans í heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytinu sem að
málinu komu hafa brotið á umsækj-
endum og stjórnsýslulög með því að
láta undir höfuð leggjast að ganga
úr skugga um hugsanleg skattsvik
tryggingalækna sem voru meðal
umsækjenda í ljósi reynslunnar af
þeim málum. Þá sniðgengur heil-
brigðisráðherra einnig umsögn
stöðunefndar um hæfustu umsækj-
endur við ákvörðun sína um skipun
í stöðu tryggingayfirlæknis.
Það er deginum ljósara að taka
þarf til í heilbrigðisstjórninni. En
hver á að gera það? Eiga þeir sem
liggja undir grun um meint lögbrot
að taka þátt í hreinsuninni? Eiga
þeir sem misboðið hafa almenningi
með brengluðu siðferði að taka þátt
í hreinsuninni? Hvernig geta lýðræð-
islega kjörin stjórnvöld tryggt að
opinberar stofnanir séu reknar með
þeim hætti að trúnaður ríki við al-
menning? Siðbótar er vissulega þörf
innan heilbrigðisstjórnarinnar.
Höfundur erfv. yfirlæknir
heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytisins og
skólayfirlæknir.
Olíuhöfn við Laugtirnes
ELÍN Pálmadóttir, blaðamaður,
skrifar grein í Morgunblaðið í- dag
25/2 urn ofangreint efni og nefnir
hana: „Áhættumat á olíumengun
ákvarðað hér og nú.“ Þar heldur
hún áfram að rægja olíustöð Olís í
Laugamesi á þeim grundvelli, að
„olía yrði ekki staðsett í hinum
stríða straumi á aðfallinu, sem flæð-
ir með miklum krafti inn um sundin
milli eyja og lands“. Hún tekur ekki
efnislegum rökum og neitar að við-
urkenna staðreyndir, en lætur sér
nægja að byggja áfram á eigin fals-
rökum. Þetta er einmitt það sem
eg hafði varað tæknimenn borgar-
innar við í fyrri grein minni, en hún
virðist hafa tekið til sín. Hún eyðir
helmingi greinarinnar í sálgreiningu
á mér, sem sýnist koma máiefninu
að litlu gagni. Hún hefir engu
gleymt og ekkert lært, og telst því
varla góður umsagnaraðili um olíu-
höfn við Laugarnes.
Mér barst fregn af því, að tillögur
um olíuhöfn við Skarfaklett væru
ekki eins og eg hafði gengið út frá,
þegar eg skrifaði fyrri grein mína,
og gekk því á fund hafnarstjóra
16/2 til að skoða uppdrætti að þess-
um tillögum. Eftir-
farandi er útdráttur
úr bréfi mínu til hans
sama dag eftir þenn-
an fund okkar:
„ Eg hafði reiknað
með að viðlegukant-
ur væri ætlaður vest-
an Skarfakletts, og
að skipunum væri
lagt nokkurnveginn
réttvísandi í norður,
og mér kom því á
óvart, að tillagan
ætlar að olíuskipun-
um sé lagt innan
Skarfakletts, nærri
aðalsiglingarrenn-
Önundur Ásgeirsson
unni í Sundahöfn, og að þau snúi
NNV eða út Sundin. Þetta er gert
í því skyni að nýta kantinn jafn-
framt fyrir önnur skip, sem auðvitað
er praktískt sjónarmið. Eg tel þó,
að snúningsrými þar fyrir stór skip
sé lítið, dýpið tæpast nægilegt fyrir
fullhlaðin, stór olíuskip, og hin
þrönga siglingarleið um Sundin
kunni að verða talin óviðunandi fyr-
ir stór tankskip. Ennfremur tel eg,
að hinn ráðgerði öldubrjótur fram
af Skarfakletti og vestan
viðlegukantsins sé óþarf-
ur, og verði jafnvel talinn
vera til vandræða fyrir
skipin. Eg vil ítreka, að
nauðsynlegt er að afla
umsagnar og samþykkis
ábyrgra skipafélaga um
þessa tillögugerð áður en
hafízt verður handa um
framkvæmdir. Slík um-
sögn er væntanlega án
allra útgjalda, því að stór
tankskipafélög vilja gjam-
an að leitað sé til þeirra
áður en ráðizt er í fram-
kvæmdir. Þetta er hluti
af eðlilegum öryggisráð-
HASKOLIISLANDS
ENDURMENNTUNARSTOFNUN
Markviss sölustjórnun
♦Samtenging stefnumótunar fyrirtækis,
markaðsstefnu og sölustefnu gerir heil-
steypt og markvisst sölustarf framkvæman-
legt, auk þess sem það skapar grundvöll
fyrir daglega sölustjórnun, áætlanagerð og
greiningu sölu.
♦Jón Björnsson, viðskiptafræðingur,
markaðsstjóri hjá Nóa Síríusi.
♦13. og 14. marskl. 8.15-12.45.
♦7.500 kr., bókin Sölustjómun eftir
Jón Björnsson innifalin.
Notkun tölvu við gæðastjórnun
♦Notkun tölvu við skjalavörslu, kvartanaferli,
stjórnun umbóta, meðhöndlun frábrigða,
viðhald gæðahandbóka og tölfræðileg
úrvinnsla gæðaupplýsinga.
♦Hörður Olavson, framkvstj. Hugvits hf.,
Páll S. Halldórsson gæðastjóri,
Kassagerð Reykjavíkur,
Magnús Jóhannesson stjórnunarfræðingur,
íslenskri Gæðastjórnun sf., og
Guðjón R. Jóhannesson, gæðastjóri,
Mjólkursamsölunni.
♦ 13.-14. marskl. 13.00-17.00. 9.500 kr.
S. 569 4923. Fax 569 4080. Netfang: endurm@rhi.hi.is
stöfunum slíkra félaga, því að skip
þeirra eru oft á fijálsum markaði í
leigusiglingum og eru þá send fyrir-
varalaust til nýrra hafna. Mistök eru
dýmst og erfíðust.
Eg er þeirrar skoðunar, að bezta
aðstaðan fyrir stór tankskip sé vest-
an Skarfaskers, en þar er 15-16
m. dýpi upp að skerinu, nægilegt
svigrúm og skipin liggja með stefnið
beint upp í innsiglinguna austan
Engeyjar, þe. NV-N, sem jafnframt
er sjaldgæfasta vindáttin í Reykja-
vík. Úthafsöldu gætir lítið á leg-
unni, þar sem hún er í vari af Eng-
ey og Engeyjar-taglinu fyrir útsynn-
ingsöldunni. Vindbára af ytri höfn-
inni i Reykjavík er stundum nokk-
ur, en hún er aðeins fruss á hliðina
á svo stórum skipum. Landtenging
eða gijótfylling úr landi í Skarfa-
sker er ekki mikið mál, því að jarð-
MEIRIHATTAR HEILSUEFNI
POLBAXeykur and legt og
líkamlegt
þol.
Fólk kaupir
POLBAX
aftur og
aftur.
POIBM'
KHIfiHVjlPWPIUiTiyiltl
UNIK
ANTIOXIDANT
m»d SOD
ðl«r
Fœstí
heilsu-
búðum,
mörgum
apótekum
og
mörkuðum,
BIO-SELEN UMBOÐIÐ • SIMI 76610
Öruggasta olmhöfnin í
Reykjavík er við
Skarfasker, segir
•• ' í ~ ■ —---
Onundur Asgeirsson,
sem hér svarar Elínu
Pálmadóttur.
gangur liggur úr skerinu til lands,
og nær 5 m. dýpi á stuttum kafla
aðeins. Bryggjuaðstaða ætti að vera
góð vestan Skarfaskers, en síðan
þyrfti að gera „buffers" eða „dolp-
hins“ til beggja handa svo sem al-
vanalegt er. Um þetta væri gott að
ráðgast við skipafélög. Eg tel þann-
ig, að skynsamlegt sé að gera tii-
lögu að þessari aðstöðu, og að báð-
ar tillögurnar séu bornar undir sér-
fróða menn, td. hjá stórum tank-
skipafélögum, svo sem fyrr var sagt.
Ekki er nauðsynlegt að gera neinar
ráðstafanir til verndar þessum stóru
skipum fyrir úthafsöldu á þessu
svæði.“
Eg þakka EP fyrir að gefa mér
færi á að fræða hana og almenning
um aðstöðuna til móttöku olíu við
Laugarnes. Skrif hennar sjálfrar
sýna, að þetta er nauðsynlegt. Eg
er henni einnig sammála um það
„alþjóðaviðhorf“ að á „alþjóðavett-
vangi“ skuli „ávallt taka sem allra
minnsta áhættu“ í sambandi við
meðferð á olíu. Það er einmitt þetta,
sem eg hefi verið að benda henni
á, en hún hefir ekki enn náð fullum
tökum á verkefninu, og virðist enn
bundin af 20'ára gömlum misskiln-
ingi(?) á því. Eg væri alveg tilbúinn
að taka höndum saman við hana
um það umhverfisverkefni (sem hún
lét fara fram hjá sér í grænu bylt-
ingunni, sem nú er orðin brún) að
stöðva mestu mengun sem á sér
stað í Reykjavík, en hún stafar af
notkun nagladekkja og salts á göt-
um Reykjavíkur, en hvort tveggja
er óþarft og veldur miklum kostnaði
og vandræðum fyrir borgarbúa.
Hún er vonandi jákvæðari í því
máli nú.
Höfundur er fyrrverandi forstjóri
Olís.