Morgunblaðið - 11.03.1995, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
NEYTEIMDUR
VERIÐ
LAUGARDAGUR 11. MARZ 1995 19
Þingey opnuð
eftir brunann
Húsavík - Þingey, vörumarkaður
á Húsavík, hefur nú opnuð aftur
eftir brunann sem var á verslun-
inni 30. janúar sl. Viðgerðin tók
aðeins hálfan mánuð þrátt fyrir
að.endurnýja þyrfti mest allar inn-
réttingar og setja nýtt gólf en
veggi og loft þurfti aðeins að
mála. Einnig voru í þessu sam-
bandi gerðar nokkrar breytingar
á húsnæðinu.
Endurnýja þurfti allan vöru-
lagerinn því við brunann eyðilagð-
ist hann allur vegna sóts og reyks.
Gamli lagerinn var settur á útsölu
og seldur á hálfvirði og varð mik-
ill hamagangur í þeirri verslun og
má segja að hann hafí svo til allur
selst.
Þingey hefur komið mjög vel
út við allar vörukannanir. „Og nú
erum við aftur tilbúnir í slaginn,“
sagði verslunarstjórinn Albert
Arnarson.
Morgunblaðið/Silli
FRÁ Þingey, vörumarkaði á Húsavík.
Lífrænt ræktuðu möndlu
kartöflurnar uppseldar
LESANDI hafði samband og sagð-
ist gjarnan vilja fá vitneskju um
svokallaðar möndlukartöflur sem
væru lífrænt ræktaðar og fengjust
á nokkrum stöðum í Reykjavík.
„Ég hef ræktað þessar kartöflur
frá því ég byijaði búskap en upp-
skeran getur brugðið til beggja
vona eftir tíðarfari,“ sagði Krist-
björg Kristmundsdóttir sem ásamt
manni sínum Eymundi Magnús-
syni ræktar lífrænt grænmeti í
Vallanesi á Fljótsdalshéraði.
„Til að fá góða uppskeru þurfa
þessar kartöflur hlýtt sumar," seg-
ir Kristbjörg. Möndlukartöflurnar
eru eins og möndlur í laginu, þær
eru þéttari í sér en margar aðrar
tegundir, hýðið þykkara en gengur
og gerist og þær hafa hingað til
verið vinsælar með villibráð. Kart-
öflurnar, sem hafa fengist í
'Blómavali, hjá Heilsuhúsinu og í
Melabúðinni, eru uppseldar í ár.
Fýrir utan kartöflurnar rækta
hjónin í Vallanesi allskyns annað
grænmeti en núna er lítið eftir
nema rófur og guilauga. Þau
stunda tijábúskap, hafa gróður-
sett um 440.000 tijáplöntur á
landinu og síðan hefur Kristbjörg
búið til smyrsl og olíur í gegn um
árin. Olíurnar og smyrslin hefur
hún fram til þessa bara selt í gegn-
um vini og kunningja en nú hyggst
hún koma þessari vöru sinni í
verslanir með hækkandi sól.
EIGENDUR stofunnar Sigrún Ragna Skúladóttir og Karólína
Walderhaug ásamt Ingibjörgu Helgadóttur.
Klipphúsið 10 ára
KLIPPHÚSIÐ s.f. er tíu ára um þessar mundir. Af því tilefni er
viðskiptavinum boðinn 20% afsláttur af klippingum í mars, apríl
og maí. Dömuklipping með léttum blæstri kostar 1.190, barna-
klipping með léttum blæstri 800 krónur og herraklipping með
léttum blæstri 1.140 krónur.
„Því miður lítur út fyrir
að verðið verði lélegt“
GRINDVIKINGUR GK leggst að
bryggju í Grindavík í dag með 80
tonn af sjófrystum loðnuhrognum
e‘n hann er annað tveggja loðnu-
skipa sem frystir hrogn um borð á
þessari vertíð, hitt er Hákon ÞH.
Grindvíkingur hóf hrognavinnsluna
síðastliðinn sunnudag og hefur
verkinu miðað vel, að sögn Rúnars
Björgvinssonar skipstjóra. „Þetta
fer á markað í Japan en því miður
lítur út fyrir að verðið verði lélegt.
Verðið dettur niður úr öllu valdi
þegar svona margir eru komnir í
frystingu í landi.“
Loðnan fékkst suður af Malarrifi
á Snæfellsnesi. Rúnar segir að erfitt
sé að spá í framhaldið en hrognin
Grindvíkingur
landar frystum
loðnuhrognum
séu orðin mjög laus í loðnunni. „Það
er farið að styttast í hrygningu hjá
þessari loðnu sem við erum að veiða
núna og það er þegar farin að sjást
ein og ein hrygnd loðna í þessu. Það
gæti þess vegna verjð styttra en
vika í hrygningu en það er erfitt að
segja nákvæmlega til um það.“
„Ósköp þægileg vinna“
Verðmætasköpunin úti á sjó er
mikil enda eru sjófryst hrogn mjög
fersk og hrein. Þrátt fyrir að verðið
sé lægra en í fyrra fæst væntanlega
væn fúlga fyrir afurðina, í það
minnsta ef sama magn af loðnu til
bræðslu er haft til hliðsjónar. Grind-
víkingur setur hratið ofan í lest og
skilar því á land en að sögn Rúnars
fæst lítið sem ekkert fyrir þann afla.
Skipstjórinn segir að þar sem
veiðar gangi vel þessa dagana hafi
vinnan um borð verið „ósköp þægi-
leg“. Vaktaálagið sé hins vegar
meira þegar mikið þurfi að hafa
fyrir veiðunum.
Grindvíkingur frysti um 290 tonn
af hrognum í fyrra en Rúnar gerir
ekki ráð fyrir að jafn mikið magn
náist á þessari vertíð.
Doktorsvörn Hjálmars Vilhjálmssonar fiskifræðings
„ Ahugaverðar og vel
grundaðar tilgátur“
HJALMAR Vilhjálmsson, fískifræð-
ingur, varði í vetur doktorsritgerð
sína um íslensku loðnuna, við Há-
skólann í Björgvin, Noregi. Ritgerð-
in nefnist „The Icelandic Capelin
Stock — Capelin, Mallotus villosus
(Muller) in the Iceland
- Greenland - Jan May-
en area“. Samkvæmt
hefð flutti hann við
háskólann tvö erindi
daginn fyrir vörnina.
Fyrra erindið, sem var
um sjálfvalið efni, fjall-
aði um veðurfarsbreyt-
ingar og áhrif þeirra á
vistfræði islenskra og
grænlenskra haf-
svæða, einkum á þess-
ari öld. Efni síðara er-
indisins var valið af
raunvísindadeild Há-
skólans í Björgvin og
var það um gagnkvæm
tengsl loðnu og ann-
arra tegunda og mikil-
vægi slíkra tengsla fyrir stjórnun
og nýtingu á vistkerfum sjávar í
Norður-Atlantshafi.
Doktorsrit Hjálmars um íslensku
loðnuna er byggt á rannsóknum á
Islandsmiðum og nálægum haf-
svæðum í rúman aldarfjórðung.
Ritgerðin er 381 bls. og skiptist í
18 kafla. í henni er ítarleg lýsing
á loðnustofninum, líffræði hans,
stærð og göngum í tengslum við
eðlisfræðilegt, líffræðilegt ástand í
hafinu.
Hrygning, fæða og fæðuval
Fjallað er um sérstakar rann-
sóknir á hrygningu, fæðu og fæðuv-
ali í hafínu hér við land og einnig
er greint frá dreifingu og líffræði
loðnu á öðrum haf-
svæðum. Líffræðileg-
um þáttum sem eru
sérstaklega mikilvægir
fyrir viðgang loðnunn-
ar, svo sem aldur, vöxt-
ur, kynþroski, fitu-
magn og dánartala, eru
gerð rækileg skil. Fram
kemur að mikil veiði
hefur verið stunduð á
íslenska loðnustofnin-
um, einkum seinustu
15-20 árin. Úttekt er
gerð á hagnýtingu
bergmálsmælinga til
að meta stærð stofns-
ins ásamt áhrifum
veiðanna, sem stjórnað
hefur verið síðan í lok
7. áratugarins á grundvelli slíkra
upplýsinga.
Mikið lof borið á ritgerrðina
Andmælendur við doktorsvörn-
ina voru þrír: Prófessor Odd Nakk-
en frá Norsku hafrannsóknarstofn-
uninni í Björgvin, prófessor Victor
Oiestad frá Háskólanum í Tromso
og prófessor Jakob Gjosæter, há-
skólanum í Ósló. í greinargerð dóm-
nefndar er mikið lof borið á ritgerð
Hjálmars. Þar segir m.a. að ritgerð-
in sé mjög yfirgripsmikil, byggi á
afar miklum efniviði, bæði eigin
rannsóknum og annarra, og hann
setji fram áhugaverðar og vel
grundaðar tilgátur.
Orvar rannsóknir á fleiri sviðum
Þá segir að ritgerðin hafí mikla
„faglega breidd“, og Hjálmar sýni
verulega hæfileika til að hagnýta
sér niðurstöður annarra vísinda-
manna, einnig á öðrum fagsviðum,
til að túlka eigin mæliniðurstöður.
Arangurinn sé ritgerð sem um
langa framtíð muni koma að notum
sem uppsláttarrit um staðreyndir
jafnframt því sem ritið muni örva
rannsóknir á fleiri sviðum. Þá sýni
þessi ritgerð einnig skýr dæmi um
það hvaða þekking sé nauðsynleg
til skynsamlegrar nýtingar á fiski-
stofnum. Loks segir um ritgerðina
að framsetning sé frábær.
Hjálmar Vilhjálmsson fæddist í
Brekku í Mjóafirði 25. september
1937. Foreldrar hans eru Anna
Margrét Þorkelsdóttir og Vilhjálm-
ur Hjálmarsson, fyn-verandi alþing-
ismaður og menntamálaráðherra.
Hjálmar lauk stúdentsprófí frá
Menntaskólanum á Laugarvatni
1957 og B. Sc. Hons. í sjávarlíf-
fræði frá University of Glasgow
1965. Réðst sama ár til Hafrann-
sóknastofnunarinnar og hefur
starfað þar síðan sem fískifræðing-
ur. Hefur stjórnað rannsóknum á
loðnu frá árinu 1966. Kona hans
er Kolbrún Sigurðardóttir deildar-
stjóri og eiga þau fjögur börn.
Hjálmar
Vilhjálmsson
Norden i Island
íslenska Operan, sunnudaginn 19. mars kl. 20:00
Hinn kunni sænski barítonsöngvari Hákan Hagegárd heldur í fyrsta sinn á íslandi
tónleika ásamt píanóleikaranum Elisabeth Boström. Á efnisskránni eru verk eftir
Schubert, Strauss, Wolf og Rangström.
Tónleikarnir verda ekki endurteknir.
Miðasala í íslensku Óperunni í síma 551 1475