Morgunblaðið - 23.04.1995, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
SUNNUDAGUR 23. APRÍL 1995 13
ímynd flokksins var í molum eftir
óteljandi spillingarmál í stjómartíð
þeirra og eina lausnin virtist vera
sú að fá vinsælan, utanaðkomandi
frambjóðanda, sem ekki væri hægt
að tengja við stjóm sósíalista á
neinn hátt.
Aðrir sem komu til greina eftir
að Delors neitaði að fara fram vom
þeir Jack Lang og Henri Emmanu-
elli en að lokum ákváðu sósíalistar
að bjóða fram Jospin.
Kosningabarátta Jospins fór
hægt á stað en hann hefur verið
að sækja í sig veðrið á lokasprettin-
um, ekki síst vegna harðra deilna
frambjóðenda hægrimanna. Hefur
hann boðað hógværa stefnu, rétt til
vinstri við miðju, og helst lagt
áherslu á baráttuna gegn atvinnu-
leysi og örbirgð. Meðal helstu til-
lagna hans er að stytta vinnuvikuna
í 37 stundir úr 39, hækka lágmarks-
laun og bæta kjör ungmenna.
Jospin giftist á ný fyrir um ári
og hefur eiginkona hans, Sylviane,
lífgað nokkuð upp á ímynd hans í
hugum kjósenda. Sylviane, sem
kennir heimspeki og hefur ritað fjöl-
margar fræðibækur, þykir glæsileg
og heillandi kona. Hún hefur verið
vinsælt fjölmiðlaefni og ekki hikað
við að greina frá því að Jospin drekki
bæði vín og viský og skilji sokkana
sína eftir út um allt hús. Þá hefur
hún tekið fram að fólk megi ekki
mgla saman heiðarlegri framkomu
og stífni.
Það er enginn annar en Jacques
Delors sem er formaður stuðnings-
mannanefndar Jospins, og kom hann
fram opinberlega í vikunni til að lýsa
því yfír að hann styddi sjónarmið
bankastjóra Englandsbanka í
frankadeilunni. Launahækkanir yrðu
að vera raunsæjar og viðhalda yrði
styrk frankans. Eftir þessar yfírlýs-
ingar komst á kreik orðrómur um
að hugsanlega yrði Delors forsætis-
ráðherra Jospins, næði hann kjöri.
Hin nýja ímynd Le Pens
Alls em níu frambjóðendur í
framboði í fyrri umferðinni og munu
þeir tveir efstu takast á í hinni síð-
ari, ef enginn einn fær hreinan
meirihluta í þeirri fyrri. Einungis
Chirac, Jospin og Balladur em tald-
ir eiga möguleika á að komast áfram
í síðari umferðina. Hinir sex fram-
bjóðendumir munu líklega skipta
með sér 30-35% atkvæða, en ein-
ungis hægrimanninum Jean-Marie
Le Pen er spáð einhverju fylgi að
ráði. Leit á tímabili út fyrir að hann
kynni að fá meira fylgi en Ballad-
ur, en samkvæmt síðustu könnunum
ætla nú um 12% kjósenda að kjósa
Le Pen. Er það ekki síst mikið fylgi
í ljósi þess að annar frambjóðandi
yst til hægri, þjóðemissinninn og
Evrópuandstæðingurinn Philippe de
Vílliers, rær nú á sömu mið. Um
6% kjósenda styðja de Villiers.
Le Pen var árum saman „öfga-
maðurinn" í frönskum stjómmálum
en hefur mýkt ímynd sína verulega
til að öðlast breiðara fylgi. Hann
neitar því að hann sé útlendingahat-
ari og segist einungis vera heiðar-
legur maður sem endurspeglar
áhyggjur heiðarlegra borgara. Hann
ráðist ekki á fólk eða hópa í samfé-
laginu heldur sé þvert á móti sjálfur
fórnarlamb hinna „fijálslyndu fjöl-
miðla“ og pólitíska kerfis.
Jafnvel klæðaburður hans hefur
breyst og er þar talið gæta áhrifa
hinnar nýju eiginkonu hans, Jany.
Er þessi nýja ímynd Le Pens talin
vel heppnuð og hefur hann heillað
fjölmarga Frakka í sjónvarpsþátt-
um. Þrátt fyrir nýjar umbúðir virð-
ist þó sem kjami stefnu Le Pens
sé sá sami og áður. Þá dró nokkuð
úr virðuleikanum er hann neitaði
að fordæma atvik í Marseille er
nokkrir stuðningsmanna hans skutu
innflytjanda frá Comoros til bana.
Sagði Le Pen manninn hafa „stuðn-
ingsmönnum" sínum.
I kosningabæklingum hans er
lögð mikil áhersla á málefni innflytj-
enda og umfjölluninn myndskreytt
með ljósmynd af þotu í flugtaki.
Segir í textanum að einungis þurfí
tíu flug á dag næstu sjö árin (kjör-
tímabil Frakklandsforseta er sjö ár)
til að þijár milljónir innflytjenda
geti haldið til upprunalegra heim-
kynna sinna „með fulli reisn“.
Á listasetri
VERK eftir Pál Guðmundsson
MYNPOST
Listaisctrið
Kir kj uhvo11
MYNDVERK
PÁLL GUÐMUNDSSON
Opið alla daga frá 14-18. Til 7. maí.
Aðgangur ókeypis.
LISTASETRIÐ Kirkjuhvoll á
Akranesi hefur nú starfað í nokkra
mánuði, en það var formlega opnað
hinn 28. janúar með yfirlitssýningu
á verkum í eigu kaupstaðarins og
stofnana hans. í tengslum við sýn-
inguna voru upplestrar, ljóðavökur
og tónlistarflutningur.
Ekki gat ég komið því við að
vera við opnunina, því annar við-
burður var í Hveragerði á sama
tíma og þangað hafði ég óbeint lof-
að mér, svo ekki var það fyrir van-
virðingu á ágætu framtaki að ég
var ekki á staðnum.
Tvær einkasýningar hafa verið
haldnar í húsakynnunum til þessa,
á vefnaði Auðar Vésteinsdóttur og
málverkum Sjafnar Haraldsdóttur,
ásamt því að hin þriðja var opnuð
á sumardaginn fyrsta.
Listamaðurinn sem í hlut á er
Páll Guðmundsson, kenndur við
Húsafell, sem telst umdæmi hans
og óðal. Þangað hafa sem kunnugt
er ýmsir okkar ágætustu málarar
sótt myndefni í nafnkennd lista-
verk. Sjálfur er hann sem innbyggð-
ur á staðnum, fæddur þar og uppal-
inn, og nýtir sér efnivið hans í öllum
skilningi, í hörðu og mjúku formi
jarðarmagna og gróandi, jökulfrera
sem tilbrigða himinsins.
Þessi maður, sem hefur til að
bera svo mikið af fasi uppsveitanna
og andblæ heiðríkjunnar, málar
með olíulitum af fágætu hrekk-
leysi, í vatnslit með Ijósnæmi, hegg-
ur í stein af frumkrafti og rissar á
blað af einlægni.
Páll er skólaður í Myndlista- og
handíðaskóla íslands ásamt því að
hafa stundað framhaldsnám í Köln.
Hefur haldið nokkrar sýningar og
einkum hafa höggmyndir hans
vakið athygli, en þar er hann á
stundum engum líkur nema
kannski uppruna sínum, því að lít-
ið verður maður var við skólun í
verkum hans. Allar kreddur hefur
hann forðast sem heitan eld, enda
vinna þær ekki á þennan rammís-
lenzka skráp, sem verður að teljast
styrkur hans og aðal. Og eins og
íslenzka bergvatnið er eðaldrykkur
hans teigar hann að sér áhrif frá
umhverfi sínu og mannlífí í næsta
nágrenni, þar sem fjósamaðurinn
er jafn þýðingarmikið myndefni og
haddur Eiríksjökuls er hann skart-
ar sínu fegursta og eins og fer í
fjörurnar við skýja- og litafans al-
mættisins.
Páll hefur valið þann kostinn að
kynna sitthvað frá ferli sínum á
sýningunni á Kirkjuhvoli, og þannig
eru þarna allt í senn málverk, teikn-
ingar, vatnslitamyndir og rýmis-
verk hoggin í stein. Alveg óvænt
voru það vatnslitamyndirnar sem
mesta athygli rýnisins vöktu, og
þá helst fyrir mjúka og lifandi pens-
ildrætti, en sá eiginleiki liggur
nokkuð djúpt I listamanninum. Það
var einkum myndin „Skin og skúr-
ir“ (9), sem tók hugann fanginn
fyrir ljósnæmi litanna og hið ferska
yfirbragð, en aðrar akvarellur sem
opin og tær útfærsla prýða eru t.d.
„Qaqortoq“ (2), „Gul höggmynd"
(6), „Bæjargilið" (7), sem er næsta
Kjarvölsk og „A Kaldadal" (8).
Málverkin hafa sem svo oft áður
hijúft yfirbragð og þau njóta sín
ekki sem skyldi í suðurbirtunni,
höggmyndimar blómstra ei heldur
í rýminu, en þar staðnæmdist mað-
ur oftast við hinn sérkennilega fót
í yfírstærð (6), hrútinn (5) svo og
ugluna (7). Teikningarnar eru eins
konar rannsókn á andlitum sveit-
unganna og hér fetar hann í fót-
spor ýmissa myndhöggvara, sem
gera mikið af því að festa ásýnd
fólks á blað, sem skerpir tilfinning-
una fyrir séreinkennum þess.
Litið á heildina er sýningunni vel
fyrir komið, en ýmislegt má gera
til að búa betur að myndverkum á
staðnum svo sem með sérlýsingu
og þarf ekki að gar~o ’>t. yfír innra
útlit hins gamla og iiieTka prestsbú-
staðar. Minningarsjóður séra Jóns
M. Guðjónssonar, sem mun faðir
minjasafns staðarins og jafnframt
menningarfrömuður hans, keypti
hið fagra hús á síðastliðnu ári. Telst
það mikið heillaspor og vonandi vís-
ir að auknum menningarlegum
umsvifum og hér skiptir öllu máli
að jafnt íslenzkir listamenn sem
íbúar staðarins séu með á nótunum
frá upphafí.
Rýnirinn og fylginautar hans af
báðum kynjum tóku vel eftir því
hve ríkulega kaupstaðurinn er
prýddur útilistaverkum og einkum
hrifumst við af Grettistaki Magnús-
ar Tómassonar fyrir framan elli-
heimilið, sem fellur ekki aðeins vel
að byggingunni heldur einnig um-
hverfínu og landslaginu. En þó
fannst okkur vel að merkja nót ein
mikil og svört, sem staðsett var á
bryggjunni rammasta sjónopinber-
unin, en hún minnti á sumt á þann
nafnkénnda Christo, er öllu pakkar
inn, en ég taldi hana mun hrifmeiri
og sannari lifun og fullgilt núlista-
verk.
Það er þannig ýmislegt að sjá á
Akranesi, og vel þess virði að gera
sér dagamun með því að gera sér
ferð þangað, í öllu falli komum við
hress og endurnærð til baka þrátt
fyrir þennan hrollkalda en fagra
sumardag.
Bragi Ásgeirsson
Efnileg ljóða-
söngkona
Að stíga ölduna
TÖNLIST
Gcrðubergi
EINSÖNGSTÓNLEIKAR
Magnea Tómasdóttir sópransöng-
kona og Mario Ramón Garcia píanó-
leikari fluttu söngverk eftir Haydn,
Liszt, Strauss, Grieg og Jón As-
geirsson í Gerðubergi miðvikudag-
inn 19. apríl 1995.
MÖRGUM hefur verið tíðrætt um
vaxandi umsvif á sviði tónlistar-
menntunar, sem líkt hefur verið við
sprengingu. Einn þáttur, og ekki
minnstur, tengist söng og er nú að
koma í ljós, með þvj að íslenskt söng-
fólk er í vaxandi mæli að hasla sér
völl erlendis. Meðal þeirra sem nú
eru að koma fram sem söngvarar
er Magnea Tómasdóttir, er meðal
margra stundar framhaldssöngnám
í London. Magnea hélt sína fyrstu
tónleika í Gerðubergi sl. miðvikudag
og henni til halds og traust var ung-
ur píanóleikari, Mario Ramón Garcia,
sem lýkur námi í vor við sama skóla
og Magnea, Trinity College í London.
Tónleikarnir hófust á þremur
söngvum eftir Joseph Haydn, sem
allir eru samdir við enska texta.
Söngvar og kansónettur eftir Haydn
þykja heldur fábrotnar tónsmíðar og
þó Haydn hafi ekki haft ensku á
valdi sínu, eru ensku lögin sögð bet-
ur gerð en þau þýsku, bæði hvað
snertir lagferli söngraddarinnar og
undirleik píanósins. Fyrsta lagið var
She never told her love, við texta
eftir Shakespeare og tvö þau seinni,
The Spirit’s Song og Fidelity, bæði
við texta eftir Anne Hunter, enska
skáldkonu er tendist Haydn vináttu-
böndum þá hann dvaldi með enskum.
Þessir látlausu söngvar voru mjög
fallega sungnir og flutningurinn í
heild sérlega yfírvegaður.
í lagaflokki Griegs, Haugtussa,
við tímamótakvæði Arne Garborgs,
sýndi Magnea að hún er efnileg ljóða-
söngkona, bæði með yfírvegaðri tón-
mótun og áhrifaríkri túlkun, sem var
sérlega vel undirbyggð í frábærum
píanóleik Mario Ramón Garcia, svo
að í heild var lagaflokkurinn há-
punktur tónleikanna. Þijú lög eftir
undirritaðan, Hjá lygnri móðu, Hald-
iðún Gróa og Þótt form þín hjúpi
graflín, við texta eftir Halldór Lax-
ness, voru mjög vel flutt, þar sem
saman fór góður framburður og vel
unnin túlkun.
Þrjú lög eftir Liszt, við texta eftir
Victor Hugo, voru næst á efnis-
skránni, Mörg sönglaga hans þykja
betur samin fyrir píanóið en söng-
röddina, eins t.d. fyrsta lagið, Comm-
ent, disaient-ils, sem er sérlega
skemmtilega skrifað fyrir píanóið og
Mario Ramón Garcia lék frábærlega
vel. Tónmál sönglínunnar er oft
nærri því að vera tónles (resitativ)
eins t.d. í niðurlagi fyrsta lagsins,
sem endar án undirleiks. S’il est un
charmant gazon og síðasta lagið eft-
ir Liszt, Oh, Quand je dors var sér-
staklega fallega flutt.
Tónleikunum lauk með þremur
lögum eftir Richard Strauss, All-
erseelen, Befreit og C’cilie, sem öll
voru sungin af þokka, en þar mátti
kenna, að enn á Magnea verk að
vinna, þó ljóst sé að hér er á ferð-
inni sérlega efnilega ljóðasöngkona,
er flytur viðfangsefni sín af öryggi
og listfengi. Mangea naut þess að
vinna með Mario Ramón Garcia, en
hann er efnilegur píanóleikari og eins
fyrr segir, var lagaflokkur Griegs
glæsilega fluttur.
Jón Ásgeirsson
IÆIKI1SI
Fjölbrautaskóli
Suðurncsja
OG FALLIN RÓSINKRANS
OG GULLINSTJARNA
Vox Arena, Fjölbrautaskóla Suður-
nesja: Og fallinn Rósinkrans og Gull-
instjaraaeftir Tom Stoppard. Þýð.:
Guðjón Ólafsson. Leikstjóri: Guð-
mundur Bryqjólfsson Aðalleikendur:
Berglind Ósk Guðmundsóttir, Elva
Sif Grétarsdóttir, Þór Jóhannesson,
Hulda Guðrún Kristjánsdóttir. Fjöl-
brautaskóli Suðumesja, 7. apríl
ER Hamlet þunglyndur, vitskertur,
göfugur, grimmur, fár, frama-
gjarn? Er hann hetja, heigull, eða
ofviti, ófær um að taka ákvarðan-
ir, ófær um, ófær? Er allt sem
sýnist? Erum við eða erum við
ekki? Hvar höfum við fast land
undir fótum í tilverunni? (Svo ekki
sé minnst á fast land í ieikritinu
Hamlet. Þeir sem sigla um hafsjó
efasemdanna í því leikriti verða
að kunna að stíga ölduna til að
falla ekki fyrir borð.) Um hug-
myndir af þessu tagi og ýmsar
aðrar fjallar og fjallar ekki leikrit-
ið „Og fallinn er Rósinkrans og
Gullinstjarna“ sem Leikfélag Fjöl-
brautaskóla Suðurnesja setti ný-
lega á svið.
Leikfélagið á hrós skilið fyrir
að róa á þessi mið. Að vísu getur
þar verið ördeyða ef menn kunna
ekki til veiðanna, en stúlkurnar
tvær í aðalhlutverkunum eru býsna
glúmar. Þær draga sinn feng á
land. Elva Sif Grétarsdóttir og
Berglind Ósk Guðmundsdóttir
standa sig hreint með ágætum sem
fáráðlingarnir Rósinkrans og Gull-
instjarna. Þær hafa skýra fram-
sögn báðar tvær og tekst með
sviðsframkomu sinni að fanga at-
hygli áhorfenda og halda henni og
það er nokkuð þrekvirki út af fyr-
ir sig, því að í þessu leikriti Toms
Stoppard er blandað saman tilvist-
arheimspekilegum spurningum og
glensi og það útheimtir erfíðar
stellingar.
Sjálfur Hamlet situr upp á dekki
í þessu leikriti með sólgleraugu og
segir fátt. Leikmyndin er einföld
og svipsterk. Enginn sem hefur
hana fyrir augunum fer í grafgötur
með hvert stefnir.
Leikstjórinn, Guðmundur Brynj-
ólfsson, er gamall FS-ingur sem
stundað hefur nám í leikhúsfræð-
um í London. Þetta er frumraun
hans sem leikstjóra. Honum hefur
tekist að lokka fram ýmsa hæfi-
leika hjá ungu stúlkunum tveimur
sem ég er viss um að þær vissu
ekki áður að þær byggju yfir. Það
er vel. Einnig hefur hann gætt
þess að gefa sýningunni stíllega
heildstætt yfirbragð. Það skiptir
miklu máli í svona sýningum.
Nemendur í Fjölbrautaskóla
Suðurnesja hafa átt því láni að
fagna að þar hefur heimur listanna
verið kynntur af atorku um langa
hríð. Þar öðlast þau reynslu sem
kemur þeim til góða síðar meir
hvar svo sem þau finna sér sama-
stað í tilverunni.
Menntun af þessu tagi spillir
yndislega. Hún gerir verkfræðinga
að óperufíklum, bifreiðasmiði að
myndhöggvurum, tannréttinga-
menn að fagurfræðingum. Og ung-
ar stúlkur að efnilegum leikurum.
Guðbrandur Gíslason