Morgunblaðið - 21.05.1995, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 21. MAÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
L
VIKAN 14/5 - 20/5
► ALÞINGI var sett I vik-
unni og mun starfa fram
í júní. 19 nýir þingmenn
tóku sæti á þingi.
►ÍSLENSKA landsliðið í
handknattleik endaði í
13.-16. sæti á heimsmeist-
aramótinu í Reykjavík.
Liðið tapaði fyrir Rússum,
12-25, í 16 liða úrslitum
og tapaði síðan fyrir Hvít-
Rússum með 5 marka mun
í leik um sæti 9-16. Frakk-
ar og Króatar leika til úr-
slita í dag.
►SJÁVARÚTVEGSRÁÐ-
HERRA telur mögulegt að
setja það markmið að auka
aflaheimildir í þorski upp
í 200 þúsund tonn innan
þriggja ára.
►RIKISSTJÓRNIN hefur
samþykkt, að tillögu Finns
Ingólfssonar, iðnaðar- og
viðskiptaráðherra, áætlun
Seðlabankans um að draga
úr notkun verðtryggingar.
►FLUGMAÐUR tveggja
hreyfla flugvélar, sem
hann magalenti á Reykja-
víkurflugvelli í vikunni,
gleymdi að setja niður
hjólin áður en hann lenti.
í vélinni voru flugkennari
og flugnemi og voru þeir
að æfa blindflug. Hvorug-
an sakaði og vélin
skemmdist ekki mikið.
►GRÁNGES, álframleið-
andinn sænski, hefur ekki
horfið frá áformum um að
byggja álver á Keilisnesi
ásamt hinum fyrirtækjun-
um í Atlantsálshópnum
svokallaða, Hoogovens í
Hollandi og Alumax í
Bandaríkjunum.
►í 58 ÁR hafa aðeins
fæðst sveinbörn í fjöl-
skyldu nokkurri í Reykja-
vík. Fyrir nokkrum vikum
fæddist tólfti drengurinn
frá 1937. Erfðasérfræð-
ingur segir að um tilviljun
hljóti að vera að ræða.
Lagaþræta vegna
verkfallsmála
STÉTTARFÉLÖG sjómanna, sem boð-
að hafa verkfall í næstu viku, hafa
óskað álita lögfræðinga sinna á því
hvort það standist lög að íslensk skip
séu leigð erlendum aðilum eða fyrir-
tækjum á Vestflörðum til að komast
hjá stöðvun vegna verkfalls. Sjávarút-
vegsráðherra segir ljóst að skip missi
veiðirétt í íslenskri lögsögu meðan þau
eru í leigu erlendra aðila og veiði skip-
in úr umdeiidum stofnum missi þau
rétt til að landa hérlendis. Formaður
LÍÚ segir geminga útgerðanna endu-
róma óánægju sjómanna með bóðað
verkfall. Formaður Alþýðusambands
Vestijarða segir að hann reikni með
að sjómannafélögin þar boði til samúð-
arvinnustöðvunar.
ÍSAL-deila til
sáttasemjara
ÍSAL setur það sem skilyrði fyrir
stækkun álversins f Straumsvík að
kjarasamningar við starfsmenn verði
endurskoðaðir. ÍSAL vill fá í samning-
ana hliðstæð ákvæði og sett höfðu ver-
ið fram í samningum um byggingu
álvers á Keilisnesi, annars vegar að
ÍSAL fái rétt til að nota verktaka og
hins vegar að gerður verði einn kjara-
samningur og allir starfsmenn greiði
atkvæði um hann sameiginlega. Starfs-
menn álversins í Straumsvík hafa
ákveðið að vísa kjaradeilu þeirra við
ÍSAL til ríkissáttasemjara.
Sleipnismenn
felldu tillögu
VERKFALL langferðabílstjóra f Bif-
reiðastjórafélaginu Sleipni hefst á mið-
nætti aðfaranótt næstkomandi mánu-
dags, takist ekki samkomulag á samn-
ingafundi aðila í kjaradeilu bílstjóra og
vinnuveitenda, sem boðaður er kl. 17
á sunnudag. Verkfallsboðun félagsins
hefur nú tekið gildi að nýju eftir að
yfirgnæfandi meirihluti félagsmanna
felldi miðlunartillögu þá, sem Þórir
Einarsson ríkissáttasemjari lagði fram
í deilu Sleipnis við vinnuveitendur.
Chirac tekur við
JACQUES Chirac tók á miðvikudag
við embætti Frakklandsforseta. Jafn-
framt því lét Framjois Mitterrand af
embætti, en hann hafði verið forseti í
fjórtán ár. Chirac skipaði Alain Juppé
forsætisráðherra og var ríkisstjóm
hans kynnt á fimmtudag. Valdamestu
ráðherraembættinn féllu f skaut þeirra
Herve de Charette, sem er nýr utanrík-
isráðherra, og Alain Madelin, sem fer
með ráðuneyti efnahags- og fjármála.
Helsta verkefni stjómarinnar verður
baráttan við atvinnuleysið, sem nú er
12,2% í Frakklandi. Eitt fyrsta embætt-
isverk Chiracs var að heimsækja höfuð-
stöðvar Evrópuþingsins í Strassborg,
en að því búnu átti hann fund með
Helmut Kohl, kanslara Þýskalands.
Kinkel hættir sem
formaður
KLAUS Kinkel, utanríkisráðherra
Þýskalands, sagði af sér sem formaður
flokks fijálsra demókrata eftir ósigur
flokksins í kosningum í tveimur sam-
bandslöndum um sfðustu helgi. Hefur
flokkurinn dottið út af þingum ellefu
sambandsríkja og auk þess af Evrópu-
þinginu á þeim tveimur árum, sem em
liðin frá því að Kinkel tók við sem for-
maður. Hann hyggst sitja áfram sem
ráðherra í ríkisstjóminni.
►STJÓRN Bandaríkjanna
hefur ákveðið að leggja
100% refsitoll á 13 gerðir
japanskra lúxusbifreiða ef
Japanir opna ekki markað
sinn fyrir bandariskum bif-
reiðum og varahlutum þeg-
ar í stað. Japanir ætla að
skjóta þessari ákvörðun til
Alþjóðaviðskiptastofnunar-
innar, WTO. Evrópusam-
bandið hefur fordæmt þessi
áform Bandaríkjasfjórnar.
► JAPANSKA lögreglan
handtók í byrjun vikunnar
leiðtoga sértrúarsafnaðar-
ins Aum Shinri Kyo, sem
talinn er hafa staðið fyrir
mannskæðasta hermdar-
verki í Japan eftir stríð.
Er talið víst að löng mála-
ferli séu framundan í mál-
inu.
►LEIÐTOGAR Palestínu-
manna og fleiri arabaþjóða
hafa harðlega gagnrýnt þá
ákvörðun Bandaríkja-
stjórnar að beita neitunar-
valdi sínu í öryggisráði SÞ
gegn ályktun þess efnis að
Israelar hættu við áform
sín um að taka 53 hektara
lands eignarnámi í Austur-
Jerúsalem.
►Á ANNAÐ hundrað
manns hafa sýkst af Ebola-
veirunni í Zaire og óttast
heilbrigðisyfirvöld að mörg
tilfelli til viðbótar eigi eftir
að koma upp. Þúsundir
manna hafa flúið þau svæði
þar sem tilfellin hafa komið
upp.
FRETTIR
Breytt Borgarfjarðarbraut
I
I
»
VEGAGERÐIN í Borgamesi stefnir
að því að hefja framkvæmdir vorið
1996 við nýjan veg á Borgarfjarðar-
braut frá Varmalæk að Kleppjáms-
reykjum.
Að mati Vegagerðarinnar er veg-
arlagningin liður í að bæta vega-
samband, auka umferðaröryggi og
tryggja greiðar samgöngur í
Borgarfirði. Samkvæmt lögum hef-
ur Vegagerðin látið gera umhverfís-
mat vegna framkvæmdanna og
gefst almenningi kostur á að gera
athugasemdir við framkvæmdirnar
fram til 26. júní. Skipulagsstjóri rík-
isins tekur síðan endanlega ákvörð-
un um hvort heimila beri fyrirhugað-
ar framkvæmdir.
Aðaltillaga Vegagerðarinnar um
nýtt vegstæði gerir ráð fyrir miklum
breytingum á legu Borgarfjarðar-
brautar. Legu hennar verður breytt
umtalsvert í landi Varmalækjar og
fylgt verður vegstæði Stóra-Kropps-
vegar frá Flókadalsá að Kleppjáms-
reykjum í stað þess að fylgja núver-
andi vegi upp Steðjabrekku og um
svonefndan Rudda. Þá verða byggð-
ar nýjar tvíbreiðar brýr á Flókadalsá
og Geirsá ef tillagan nær fram að
ganga. Nýi vegurinn verður um 9,2
km að lengd,
Áætlaður heildarkostnaður
verksins samkvæmt kostnaðaráætl-
un er um 190 milljónir kr. Vega-
gerðin gefur kost á tveimur öðmm
möguleikum en í þeim er gert ráð
fyrir að vegur verði lagður á breyttri
I
I
»
KORTIÐ sýnir hvar nýi vegurinn verður lagður, í samanburði
við legu gamla vegarins.
i
I
»
veglínu um Rudda. Fyrsti kosturinn
er aftur á móti talinn ódýrastur og
umferðaröryggi meira.
í umhverfismati Vegagerðarinnar
eru dregnir saman kostir og gallar
vegalagningarinnar. Það er talið til
jákvæðra umhverfísáhrifa að krapp-
ar beygjur og brattir vegkaflar
muni heyra sögunni til, veðurfar sé
að líkindum hagstæðara á nýja veg-
inum og loks muni samgöngur á
Stóra-Kroppsvegi batna verulega.
Skerðing á ræktarlandi, jarðrask
og breyting á ásýnd lands vegna
efnistöku er meðal þess sem metið
er til neikvæðra umhverfisáhrifa.
íbúar í Flókadal hafa einnig áhyggj-
ur af því að samgöngur við dalinn
verði erfíðari eftir breytingamar.
Búnaðarsamband Borgarfjarðar
óttast ennfremur slæm áhrif vega-
lagningarinnar á tvö vatnsból í
grennd við býlið Ásgarð.
Í því skyni að allir verði sáttir
hefur Vegagerðin lagt til að sáð
verði í vegstæði, gengið frá svæðum
í samráði við ábúendur og fulltrúa
Náttúruvemdarráðs og loks að
veittar verði 15 milljónir króna í
endurbætur á Flókadalsvegi.
Mokveiði í skugga
verkfallsboðunar
ÍSLENSKI sfldveiðiflotinn mokar
upp sfldinni innan færeyskrar lög-
sögu og er meðalveiðin á dag ná-
lægt 10 þúsund tonnum, samkvæmt
upplýsingum frá LÍÚ. Þetta þýðir
heildarútflutningsverðmæti upp á
100 milljónir kr. á dag. Einnig er
góð veiði á úthafskarfamiðum út af
Reykjaneshrygg og eru útflutnings-
verðmætin talin nema um 40 milljón-
um kr. á dag. Þá skila úthafsrækju-
veiðar á Flæmska hattinum nálægt
20 milljónum kr. á dag og er því
heildarútflutningsverðmæti utan-
kvótaveiða íslendinga um 160
milljónir kr. á dag.
Trausti Egilsson skipstjóri á Ör-
fírisey sagði að hátt í 80 togarar
væru á veiðisvæðinu á Reykjanes-
hrygg, þar af Ijöldi rússneskra skipa.
Þeir skipstjórar sem Morgunblaðið
ræddi við á miðunum í gær voru
fremur ósáttir við boðað verkfall sjó-
mannasamtakanna og sagði Guð-
mundur Sæbjömsson skipstjóri á
Sighvati Bjarnasyni VE, sem er á
síldveiðum, að hann væri ósáttur við
verkfallið og kvaðst aldrei hafa
grætt neitt á þeim.
Trausti sagði að mikil veiði væri
á úthafskarfamiðum og full vinnsla
væri um borð. Góð veiði hefði verið
í fjórar til fimm vikur samfleytt.
Örfírisey var komin með 900 tonn
upp úr sjó í gær og farið að síga á
seinni hlutann í veiðiferðinni. „Ætl-
um við lendum ekki í stoppi svo
þegar við höfum landað vegna verk-
falls. Það yrði mjög bagalegt fyrir
okkur eins og fleiri. Það er ekki eins
og það sé hægt að geyma úthafs-
karfann í sjónum því veiðum lýkur
oft í lok júní. Hins vegar virðist veið-
in hefjast mun síðar núna en áður
og það gerir kannski veðráttan því
það hafa verið stífar norðanáttir í
vetur en aftur á móti suðvestanáttir
í fyrra,“ sagði Trausti.
Hann kvaðst ekki hafa stórar
áhyggjur af því að of nærri væri
gengið úthafskarfastofninum með
miklum veiðum. Hann segir að nóg
sé af karfa og stofninn stærri en svo
að hægt sé að drepa hann niður.
Menn leggi sig einnig meira en áður
eftir betri karfa með því að toga
mun dýpra og hlífí þannig ungfiskin-
Morgunblaðið/Þorsteinn Gunnar Kristjánsson
SILFUR hafsins dregið um borð í Jón Kjartansson.
um og jafnvel hrygnunni. í fyrra
hefði mun lélegri úthafskarfí verið
að veiðast en þá hefði hann verið
nær landi og innan 200 mílna mark-
anna. „Ég er auðvitað ekkert dóm-
bær á þetta en það virðast vera
svona blettir víða hérna þar sem
veiðist geysilega mikið og svo er
þetta stórt úthaf. Og segja ekki físki-
fræðingar að það megi veiða mikið
meira úr stofninum en gert er?“
Trausti sagði að kröfugerð sjó-
mannasamtakanna í kjarasamning-
um núna kæmi lítið inn á hagsmuni
sjómanna á úthafsveiðum.
þó í vesturátt núna, en ekki norð-
austur eins og fyrir nokkrum dögum.
„Ég held samt varla að hún fari inn
fyrir því þar er svo kaldur sjór að
hún stoppar þegar hún kemur í hann.
Hins vegar er hellingur af síld suður
frá sem gæti gengið í vestur," sagði
Guðmundur.
i
I
Elti síldina inn í Síldarsmugu
Verkfall er slæmt mál
Síldin fer öll til bræðslu, enda
full af átu og horuð. Guðmundur
Sæbjömsson skipstjóri á Sighvati
Bjarnasyni sagði að mikil veiði hefði
verið innan færeysku lögsögunnar í
gærmorgun, allt að 350 tonn í kasti.
Um tíu íslenskir bátar voru á þessum
slóðum í gær og fylltu flestir sig á
einum degi. Guðmundur sagði að
síldveiðamar nú hefðu gjörbreytt
stöðunni fyrir útgerðir bátanna en
nú hefðu menn mestar áhyggjur af
því að það skylli á verkfall. Menn
reyndu að afla sem mest áður en
það gerðist. „Verkfall er slæmt
mál, hvernig sem á það er litið. Ég
er mjög óhress með það því maður
hefur aldrei grætt neitt á þvi,“ sagði
Guðmundur.
Hann sagði að menn væru orðnir
svartsýnir á það að norsk-íslenski
sfldarstofninn gengi inn í íslenska
lögsögu að þessu sinni. Síldin stefndi
Ráðgert er að Sighvatur landi í
Leirvík á Hjaltlandi en síðan var
ætlunin að landa næst í Vestmanna-
eyjum. Guðmundur sagði ekki stóran
mun á því sem fengist greitt fyrir
síldina til bræðslu þar og annars
staðar. Aðeins einn færeyskur bátur
var í námunda við Sighvat en engir
íslenskir bátar hafa verið í Síldar-
smugunni. Guðmundur sagði að sú
umræða hefði ekki komið upp hvort
skipin myndu elta síldina inn í Síldar-
smuguna ef hún tæki upp á því að
ganga öll þangað.
Grétar Rögnvarsson skipstjóri á
Jóni Kjartanssyni var einnig innan
færeysku lögsögunnar og sagði hann
að í fyrradag hefðu nokkrir íslensku
bátanna sprengt næturnar. Jón
Kjartansson var kominn með 900
tonn a.f síld og var ætlunin að landa
á Eskifirði og halda strax út aftur.
Grétar sagði að síldin stefndi núna
í norðvestur og ætlaði hann að elta
hana inn í Síldarsmuguna ef hún
færi þangað og ef ekki yrði skollið
á verkfall. „Það er ekki alveg það
besta að fá verkfall núna ofan í
þessar veiðar. Þetta hefur gjörbreytt
stöðunni fyrir okkur,“ sagði Grétar.
I
i
I