Morgunblaðið - 30.05.1995, Qupperneq 29

MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
ÞRIÐJUDAGUR 30. MAÍ 1995 29
„Af fyllsta ábyrgðarleysi“
í MORGUNBLAÐ-
INU 19. maí eru birtar
tilvitnanir í grein Krist-
ján Ragnarssonar úr
fréttabréfi LÍÚ. Krist-
ján hefur tamið sér al-
veg nýjan stíl, er nú
vígreifur og heggur á
báðar hendur, nú er af
sem áður var og ekkert
volið, en fyrr töldu
menn að varla mundi
annar fínnast með svo
vota náttúru sem hann.
Kristján meðal annars
hælist um yfir þvi að
flokkar sem helst hafi
staðið vörð um kvótakerfið hafi unn-
ið á í kosningunum. Hins vegar hafi
þeir sem talað hafi af ábyrgðarleysi
um það mál ekki uppskorið þá fylgis-
aukningu sem þeir hafi væntanlega
veðjað á með slíku tali.
Formaður LÍU nefnir sérstaklega
í þessu sambandi undirritaðan sem
var frambjóðandi Alþýðubandalags-
ins á Vesturlandi við síðustu alþing-
iskosningar og sjálfstæðismenn af
Vestfjörðum.
Formaðurinn virðist ekki hafa
fylgst mjög vel með kosningabarátt-
unni ef hann veit það ekki að gagn-
rýni á kvótakerfið var mikið höfð
uppi og það af fleirum en hann hér
nefnir og í þeim kjördæmum sem
Framsóknarflokkurinn vann - hvað
mest á svo sem á Reykjanesi og á
Vesturlandi gengu frambjóðendur
Framsóknarflokksins svo langt að
lýsa því yfir að breyta yrði kvóta-
kerfinu í grundvallaratriðum. Auð-
vitað munu Vestlendingar fylgjast
vel með efndum yfirlýsinga og lof-
orða þingmanna stjórnarflokkanna
úr kosningabaráttunni. Það er hins
vegar ljóst af verkefnaskrá þessarar
ríkisstjórnar að ekki eru uppi áform
um að ráðast í miklar breytingar á
þessu þingi. Og þó að í fréttabréfi
LÍÚ sé nánast allt gagnrýnt sem
ríkisstjórnin ætlar að gera í sjávarút-
vegsmálum er greinilegur mikill feg-
inleiki Kristjáns við valdatöku þess-
arar ríkisstjórnar og traust á því að
hún verji í aðalatriðum kvótakerfið.
Orðan
Undirritaður er alveg sérstaklega
heiðraður af formanni LÍÚ, hann
segir m.a. „Það er ekki við hæfi að
sparka í liggjandi mann. Samt sem
áður verður ekki hjá því komist að
nefna það að frambjóðandi Alþýðu-
bandalagsins á Vesturlandi sem hef-
ur öðrum fremur í þeim flokki barist
hvað harðast gegn
aflamarkskerfmu, fékk
ekki endurnýjað umboð
kjósenda til setu á Al-
þingi. Þetta er ekki síst
merkilegt í ljósi þess
að þessum einstaklingi
var hampað í Reykja-
víkurbréfi Morgun-
blaðsins sem miklum
spámanni á sviði fi,sk-
veiðistjórnunar með
nýjar, athyglisverðar
áherslur á því sviði.
Þessi umfjöllun hefur
sýnilega ekki verið
umræddum frambjóð-
anda til framdráttar þótt víða væri
til hennar vitnað.“
Þessi ummæli bera ekki vott um
að formaðurinn geri sér grein fyrir
afstöðu fólksins á Vesturlandi til
kvótakerfisins. Um árangur Alþýðu-
bandalagsins í Vesturlandi við síð-
ustu kosningar er það að segja að
þótt það næði því að verða þriðji
stærsti fiokkurinn í kjördæminu með
13,3% atkvæða dugði það ekki til
að ná þingsæti að þessu sinni. En
eitt er að minnsta kosti alveg víst
og það er að skýringanna á því að
árangur Alþýðubandalagsins hér í
kjördæminu varð ekki betri en þetta
er ekki að leita í því sem Kristján
Ragnarsson heldur þarna fram.
Nær er mér að halda að ummæli
frá honum af þessu tagi hefðu ein
sér nægt til að koma í veg fyrir að
illa færi ef þau hefðu komið fram
fyrir kosningar. Ummælin glöddu
mig og sannfærðu enn betur um að
gagnrýni mín og málflutningur hef-
ur raskað sálarró þess manns sem
fremstur gengur við það óhappaverk
sem hefur valdið hvað mestu órétt-
læti í þessu þjóðfélagi á síðustu
árum, það er að færa ígildi eignar-
réttar á sameiginlegri auðlind þjóð-
arinnar í hendur örfárra aðila sem
nota aðstöðu sína í sífellt meira
mæli til að níðast á sjómönnum og
kvótalitlum útgerðarmönnum og eru
að leggja heilu byggðarlögin sem
byggst hafa upp vegna gjöfulla
fiskimiða í rúst vegna þess að stórút-
gerðir sem notfæra sér eignarhaldið
á kvótanum hafa sölsað undir sig
réttinn til að sækja sjó.
Morgunblaðið
Kristján veitist að Morgunblaðinu
vegna þeirrar umræðu sem hefur
þar verið haldið uppi um galla þeirr-
ar fiskveiðistjórnunar sem hér er í
gildi. Oft hefur þessi gagnrýni
Kristján Ragnarsson
ákallar ríkisstjórnina,
segir Jóhann Arsæls-
son. Biður hann um
starfsfrið.
kvótamanna komið fram. Ég tel
hana ósanngjarna, Þvert á móti er
ástæða til að velta því fyrir sér
hvernig aðrir fjölmiðlar og þar vil
ég sérstaklega nefna ríkisfjölmiðl-
ana hafa staðið að umræðunni.
Ég hef meðal annars hlustað á
starfsmann ríkisútvarpsins komast
svo að orði í upphafi kynningar á
umfjöllun um sjávarútvegsmál, „þó
að öllum sé ljóst að aflamarkskerfið
er komið til að vera“ o.s.frv. Þessi
setning sýnir kannske betur en löng
lýsing í hvaða umhverfi þeir hafa
þurft að beijast sem eru andstæðing-
ar kvótakerfisins.
Sjálfur gekkst ég fyrir flutningi
heildstæðra tillagna sem lagðar voru
fram sem umræðugrundvöllur af
hálfu Alþýðubandalagsins á Alþingi.
Þær hlutu nánast enga umfjöllun
ríkisfjölmiðlanna. Eini fjölmiðillinn
sem hefur .kappkostað að sinna
umræðunni um þetta mikla grund-
vallarmál, stjórn og ráðstöfun þeirra
aðalauðlindar sem hagsæld þjóðar-
innar byggist á er Morgunblaðið.
Það verður ekki misskilið að rit-
stjórar blaðsins vilja að sú ákvörðun
Alþingis að fiskistofnanir í hafinu í
kring um lándið skuli vera sameign
þjóðarinnar verði ekki innantóm og
marklaus orð með því ígildi eignar-
réttar sem framkvæmd núgildandi.
kvótakerkfis hefur í för með sér.
Fyrir þessa stefnumörkun blaðsins
og að fylgja henni myndarlega eftir
þrátt fyrir árásir og frýjuorð Kristj-
áns og félaga eiga ritstjórar Morg-
unblaðsins skilið viðurkenningu á
því að þeir geta hafið sig yfir þá
þröngu sérhagsmuni sem því miður
liggja að baki afstöðu þeirra sem
veija kvótakerfið.
Ákallið
í grein sinni ákallar Kristján rík-
isstjórnina og biður um starfsfrið.
Hann segir „það er mikilvægara en
nokkru sinni áður að ríkisstjórn
Sjálfstæðisflokks og Framsóknar-
flokks sem nú hefur tekið við, tryggi
með öllum ráðum að viðunandi
starfsfriður verði í atvinnulífinu."
Það er svo sem ekki nýtt þegar
fiskveiðistjórnina ber á góma að
kvótamenn biðji um starfsfrið, en
það er í hæsta máta heimskulegt
af hendi aðalforsvarsmanns þess
hóps útgerðarmanna sem vill festa
í sessi eignarhald sitt á auðlind þjóð-
arinnar og vill hafa rétt til að braska
með þau réttindi að eigin vild, að
biðja um starfsfrið þegar yfir vofir
verkfall sjómanna sem eingöngu er
tilkomið vegna þess að sjómenn eru
látnir nauðugir taka þátt í kvóta-
kaupum og braskið með veiðiheim-
ildirnar er þess vegna að rústa hluta-
skiptakerfið sem hefur verið grund-
völlurinn undir því að íslenskir sjó-
menn séu þeir afkastamiklu í heimi.
Það er með því að verja aðstöðu
útgerðarmanna til að beita ólögleg-
um aðferðum við að koma aftan að
sjómönnum í viðskiptum með veiði-
heimildir sem friðurinn er slitinn í
sundur og verkfall blasir við. En
hvað meinar Kristján Ragnarsson
með því að biðja ríkisstjórnina að
tryggja með „öllum ráðum“ að við-
unandi starfsfriður verði í atvinnulíf-
inu“. Er það tilviljun að þau orð
falla þegar fáir sem til þekkja efast
um að til verkfalls sjómanna komi
gegn kvótabraskinu.
Það verður fróðlegt að sjá hvort
Framsóknarflokkurinn er tilbúinn að
hökta í hækjustað Alþýðuflokksins
með nýjum íögum á sjómenn. Það
verður í ljósi fortíðar þess flokks í
þessu máíi því miður að verða mín
spá að hann muni bregðaset við
ákalli LÍÚ forystunnar sem ær lambi
sínu.
„ Af fyllsta ábyrgðarleysi"
A einum stað í grein sinni segir
Kristján að niðurstaða kosninganna
hljóti, „að verða þeim aðilum um-
hugsunarefni í framtíðinni sem telja
frama sínum á vettvangi stjórnmál-
anna best borgið með því að tala
af fyllsta ábyrgðarleysi um það þjóð-
þrifamál sem mestu varðar fyrir af-
komu þjóðarinnar". Þarna talar
Kristján væntanlega fyrir hönd
þeirra sem bera ábyrgð á öllum að-
algöllum núgildandi kvótakerfis:
— Á óréttlætinu sem felst í byggða-
röskun og gjaldþroti heilla byggðar-
laga sem stafar af því að fiskurinn
er fluttur í burt til vinnslu í önrrur
byggðarlög vegna þess að fiskimiðin
sem í raun gátu af sér viðkomandi
byggðarlag eru komin í eigu stórút-
gerðar í öðrum landshluta.
— Á því að fiski er hent dauðum í
sjóinn sem aldrei fyrr.
— Á því að brasirið hefur aldrei
TÖLUR um aldur og
ástand íslenska at-
vinnubílaflotans hafa
nýlega verið til umíjöll-
unar í fjölmiðlum. Það
er eðlilegt að fólki
bregði við að sjá hversu
gamall bílaflotinn er að
verða. Sú staðreynd að
meðalaldur vöru- og
rútubíla er að nálgast
fornbílaaldurinn veit
ekki á gott. Leigubílar
eru ekki lengur nýjustu
og glæsilegustu bifreið-
ar á götunum. Þeir eru
ódýrari útgáfur en fyrr
og er meðalaldurinn nú
langt yfir því sem menn
töldu eðlilegt fyrir 10 til 20 árum.
Sama ástand virðist eiga við um all-
an atvinnubílaflotann. Samtök land-
flutningamanna hefur frá stofnun
haft það á stefnuskrá sinni að vinna
þeirri stefnu framgang að tollar og
arftaki þeirra vörugjaldið veðri af-
numið af atvinnubifreiðum. Við telj-
um að hér sé um lífsspursmál að
ræða fyrir greinina. Nú hefur stjóm
samtakanna ítrekað þessa stefnu
sína með eftirfarandi
ályktun:
Stjórn Samtaka land-
flutningamanna (SLF)
samþykkti á stjórnar-
fundi 11. maí 1995
áskorun á ríkisstjómina
að taka nú þegar til
endurskoðunar vöru-
gjöld á atvinnubifreiðar
með það í huga að af-
nema þau að fullu.
Staða aðila í atvinnu-
rekstri bifreiða hefur
verið slæm um langt
árabil. Hin síðari ár
hefur þó tekið steininn
úr og er svo komið að
afkoman er langt undir
því sem til þarf og um verulegan
taprekstur að ræða. Samkeppnin er
hörð og menn hafa ekki hækkað
verð á þjónustu sinni, þrátt fyrir
hækkanir rekstrarkostnaðar undanf-
arin ár. Rekstrarumhverfi atvinnu-
bíla er því orðið óbærilegt.
Atvinnubílar standa undir veruleg-
um hluta velsældar og framfara hér
á landi, bæði með vöru- og fólksflutn-
ingum. Ferðaþjónustan og úppbygg-
ing þessarar nýju atvinnugreinar
verður andvana fædd, ef ekki kemur
til öflug þjónusta í fólksflutningum.
Það gildir jafnt um sérleyfisferðir,
hópferðir og leiguakstur. Vöruflutn-
ingar standa undir þjónustu við fyrir-
tækin, verslanir, almenning og alla
uppbyggingu. Gamlir bílar eru varla
boðlegir í þessa þjónustu, en við það
höfum við þurft að búa. Þessir gömlu
bílar blikna við hlið erlendra keppi-
nauta sem í síauknum mæli sækja á
íslenskan markað. Gífurleg skatt-
lagning á innfluttar bifreiðar hefur
leitt til þess að nánast útilokað er
að endurnýja þær með eðlilegum
hætti. Bílaflotinn eldist því ár frá
ári, viðhald og kostnaður eykst, en
öryggið minnkar.
Bifreiðar eru aðal flutningstækin
á Islandi. Aðrar þjóðir nota einnig
járnbrautir og fljótabáta fyrir þung-
ann af flugningum sínum. Verulega
hefur dregið úr strandflutningum
hérlendis og hafa skipafélögin beint
flutningum sínum innanlands, í veru-
legum mæli yfir á bíla. Atvinnubif-
reiðar hafa því veigameira hlutverk
hérlendis en víðast hvar erlendis.
Flestar aðrar siðaðar þjóðir sjá ekki
Staða í atvinnurekstri
bifreiða, segir Kristín
Sigurðardóttir, hefur
verið slæm um langt
árabil.
tilgang í því að skattleggja sérstak-
lega fjárfestingar í þessari mikil-
vægu þjónustu. Þessi ákvörðun ís-
lenskra stjórnvalda um hátt vöru-
gjald á atvinnubifreiðar er í miklu
ósamræmi við stefnu stjórnvalda
varðandi fjárfestingu í öðrum at-
vinnugreinum t.d. má nefna aðrar
flutningagreinar eins og flug- og
skipaútgerð sem eru gjaldfijálsar.
Það er því full ástæða til að benda
stjórnvöldum á að niðurfelling vöru-
gjalds á atvinnubifreiðar er mikilvæg
leið til þess að styrkja stöðu íslensks
atvinnurekstrar. Ékki eingöngu
vegna bifreiðaútgerðarinnar sjálfrar
heldur einnig allra þeirraer hún þjón-
ar. Jafnframt má benda á að það
getur orðið þjóðinni mjög kostnaðar-
samt ef þessi atvinnugrein verður
látin koðna niður, þá getur orðið
erfitt að byggja upp aftur og end-
urnýja nær allan flotann í senn. Ég
ítreka því áskorun SLF til ríkisstjórn-
arinnar og Alþingis um, að nú þegar
verði tekin ákvörðun um niðurfell-
ingu vörugjalds á atvinnubifreiðar.
Höfundur er formaður Samtaka
landflutningamanna.
Atvinnurekstur
bifreiða lamaður
Kristín Sigurðardóttir
verið yfírgengilegra með veiðiheim-
ildir.
— Á því að verið er að rústa hluta-
skiptakerfi sjómannanna og bera
þess vegna ábyrgð á verkfalli sjó-
manna sem er að skella á.
Ég held að forysta LÍÚ ætti, áður
en hún sakar aðra um ábyrgð-
arleysi, að leita í eigin barmi að
ástæðunum fyrir því að afkomu þjóð-
arinnar er nú stefnt í hættu með
verkföllum gegn afleiðingum þessa
kerfis sem er fyrst og fremst ætlað
það hlutverk að festa í sessi ígildi
eignarréttar á fiskistofnunum og
aðstöðu, sem notuð hefur verið til
að hafa með ólögmætum hætti,
umsaminn hlut sjómanna af þeim
og braska með aðgang að sameigin-
legri auðlind þjóðarinnar.
Höfundur erfv. alþingismaður.
Bílamarkadurinn
Smiðjuvegi 46E
v/Reykjanesbraut
Kopavogi, simi
800
Löggild bflasala
Verið velkomin.
Við vinnum fyrir þig.
Vantar góða bfla á skrá
og á staðinn.
Subaru Legacy Artic Edition 4x4 '93,
hvitur, 5 g„ ek. 29 þ. km„ álfelgur, rafm.
í rúöum o.fl. V. 1.890
Daihatsu Feroza EL '94, grænn/grár, 5
g., ek. 11 þ. km. Tilboðsverð 1.390 þús.
Sk. ód. Einnig: árg. ’90, 5 g., ek. 114 þ.
km. Tilboðsv. 850 þús.
Subaru E-10 4x4 Mínibus '88, 7 manna,
5 g., ek. aðeins 67 þ. km. V. 490 þús.
Nissan Patrol diesel Turbo langur ’91, 5
g., ek. 106 þ. km. Gott eintak. V. 2.650
þús.
MMC Pajero diesel Turbo stuttur '86, 5
g., vél o.fl. Nýuppt. (nótur fylgja). Tilboðs-
verð 590 þús. staðgreitt.
Toyota Hi Lux D. Cap diesil m/húsi '92,
5 g., ek. 94 þ. km., 33“ dekk, brettakant-
ar. V. 1.850 þús. Sk. ód.
MMC Colt GL '91, 5 g., ek. 40 þ. km.
V. 720 þús. Sk. ód.
MMC Lancer GLXI '91, Hlaðbakur, 5 g.,
ek. aðeins 34 þ. km., rafm. í rúðum o.fl.
V. 990 þús.
MMC Pajero langur bensín '90, V-6, 5
g., ek. aðeins 68 þ. km. 31“ dekk, álfelg-
ur. V. 1.850 þús. Sk. ód.
Honda Prelude EX ’87, grásans., 5 g.,
ek. 90 þ. km., sóllúga olf. V. 690 þús.
GMC Jimmy S-10 ’89, blár og grár,
sjálfsk., ek. 84 þ. km., rafm. i rúðum o.fl.
Toppeintak. Tilboðsverð 1.290 þús. Sk. á
ód. fólksbíl.
Nissan Terrano 5 dyra 2,7 Turbo diesel
'93, rauður, 5 g., ek. 26 þ. km., ABS
bremsur, lafm. í rúðum o.fl. V. 2.650 þús.
Toyota Corolla XL Sedan '91, Ijósblár,
sjálfsk., ek. 30 þ. km. V. 800 þús. Toppein-
tak.
Sérstakur bíll: Audi Quatro 200 Turbo
4x4 '85, blár, 5 g., ek. 134 þ. km., leður-
klæddur, rafm. í öllu o.fl. V. 890 þús.
Suzuki Swift GTi '88, rauður, 5 g.t ek.
78 þ. km. V. 480 þús.
VW Vento GL '93, vínrauður, 5 g., ek. 32
þ. km. V. 1.350 þús.
Renault Clio 1,4 RT '91, 5 dyra, svartur,
5 g., ek. 47 þ. km., rafm. í rúðum o.fl.
V. 740 þús.
Hyundai Pony LS Sedan '94, 5 g., ek. 25
þ. km. Tilboðsverð 780 þús. Sk. ód.
Honda Accord 2000i '90, rauður, sjálfsk.,
ek. 85 þ. km., rafm. í öllu, hiti í sætum,
sóllúga, spoiler o.fl. Toppeintak.
V. 1.150
Honda Accord 20001 '90, rauður, sjálfsk.,
ek. 85 þ. km., rafm. í öllu, hiti í sætum,
sóllúga, spoiler o.fl. Toppeintak. V. 1.150