Morgunblaðið - 27.06.1995, Blaðsíða 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 27. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Spánskur
seiður
í Kaup-
mannahöfn
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
ÞAÐ nægir að bregða sér til
Kaupmannahafnar til að fá nasa-
sjón af ólgandi menningarlífi Barc-
elónu og Katalóníu. Fram til 8.
júlí er Barcelóna efst á blaði víða
um Kaupmannahöfn. Mest er um
samtímalist og ungt fólk að ræða,
bæði leikrit, dans, uppákomur, ljós-
myndir, tónlist, innsetningar og
myndbandslist.
Flestir viðburðimir verða í
gömlu fallbyssuskemmunni, Kan-
onhallen, úti á Austurbrú og í
Speglatjaldinu, Spejltæltet, þar
rétt hjá, við innganginn í Fælled-
parken, skammt frá Trianglen.
Flamenco-dans er hefðbundin
þungamiðja í spænskum dansi, en
ungir dansarar hafa útfært þessa
hefð á ýmsan hátt. Af danshópum
má nefna Cesc Gelabert og Lydiu
Azzopardi, sem ásamt fleimm
flytja nútímaútfærslu á spönskum
dansi.
Mal Pelo-hópurinn er í farar-
broddi í nútímadansi í Evrópu og
segir stuttar sögur. Increpación er
dansað af fímm konum, sem bæði
byggist á spænskum dansi og sam-
tímadansi.
Sémola Teatre er leikhópur og
sýnir leikritið Hibrid. Ljós, eldur,
hreyfíng og tónlist gengur í gegn-
um sýningu þessa sautján ára
gamla leikhóps. Dauðinn, ofbeldi,
vinátta, ást, veikindi, viðkvæmni
og hlátur er rauði þráðurinn í sýn-
ingu Compania esteve graset, sem
kallast Hvar er nóttin? Sýning
Rosa Sánchez & Kónic teatre um
Sanctus fjallar um löngun og þrá,
um að sjá og vera séður og hópur-
inn notast við tölvutækni. Leiksýn-
ingunum er sameigintegt að ekki
þarf að skilja spænsku til að njóta
þeirra. Á Charlottenborg stendur
yfír sýning á verkum ungra spæn-
skra myndlistarmanna.
Meðan hátíðin stendur yfir er
Speglatjaldið opið, þar sem bæði
eru danssýningar og dans fyrir
alla. Tjaldið hefur verið sett upp í
sumarbyrjun undanfarin ár og er
fírna vinsæll dans- og samkomu-
staður fyrir fólk á þrítugsaldri og
upp úr. Tónlistin er oft með suður-
amerísku ívafi og dansinn seiðandi
og lokkandi.
Samsvöran og jafnvægi
ÁN titils“ (9)
IY1YNDLIST
Listhúsið Greip
MÁLVERK
Þorri Hringsson. Opið alla daga
nema mánudaga frá 14-18 til 2. júlí.
Aðgangur ókeypis.
ÞAÐ verður vart um villst er inn
í listhúsið Greip er komið, að Þorri
Hringsson hefur sitthvað nuniið af
föður sínum. Á það einkum við um
þau óvæntu sjónarhorn hvunndagsins
er hann sækir myndefni til, og sem
gerð eru að mikilsverðum opinberun-
um með brögðum listar. En munurinn
er þó sá, að myndefni sín sækir hann
aðallega í sjónarhom innan húss, en
faðirinn hins vegar í fyrirbæri náttúr-
unnar.
Enginn skyldi álíta það aðfinnslu-
eða gagnrýnisvert, að mikilsverðir
hlutir í listinni gangi að erfðum, því
að við höfum svo mörg dæmi um það
úr myndlistarsögunni. Þau sem fest
hafa í minni eru yfírleitt af hinu
góða, og það hefur farið á ýmsa vegu
hver dregur svo lengsta stráið á alt-
ari listgyðjunnar.
Hitt skiptir meginmáli í þessu til-
viki, að Þorri hefur naumast málað
betur eins og dökka myndin nr. 9
ætti að vera til vitnis um, en þar er
um afar næmt samspil brúnna tóna
á dökka kantinum að ræða. Minnist
ég þess ekki að hafa séð þennan lita-
skala hjá föðumum né sitthvað annað
í uppbyggingu myndheildarinnar.
Önnur og aflöng brúntóna mynd sem
blasir við er inn kemur (7) vekur einn-
ig strax óskipta athygli og ekki síður
myndin við hliðina (6), þar sem ljós-
geisli frá dyragætt sker og byggir
upp myndflötinn á mjög samsvarandi
hátt. Óg þetta með samsvörunina og
um sumt riðlað jafnvægið gengur
eins og rauður þráður um sýninguna
alla, og það er í raun mat hvers og
eins hvar listamanninum tekst best
upp. Öll málverkin sex á
sýningunni eru ákaflega fínt
máluð, áferðin tandurhrein
og slétt, litastígandin mild,
hófstillt og fáguð.
Ekki eru svo allir á eitt
sáttir um slík vinnubrögð,
því að stundum er teflt á
tæpasta vaðið um ofur-
fágun, en er þau ganga upp
verða þau óneitanlega mikil
hátíð fyrir augað.
í kjallara eru svo þijár
teikningar í litblý á pappír,
en þær virka ekki eins mark-
vissar og málverkin þótt
vinnubrögðin séu afar vönd-
uð, og hér sker nr. 5 sig
nokkuð úr.
Mann undrar ekki svo lít-
ið, að allar þessar stemmningarríku
myndir skuli vera nafnlausar, og svo
er hinn fátæklegi einblöðungur ekki
beinlínis í samræmi við hin vönduðu
vinnubrögð á veggjunum.
Af sýningunni að dæma stendur
listamaðurinn á nokkrum krossgöt-
um, því það er eins og hann vilji
færast meira í fang en áður, takast
enn frekar á við myndflötinn og hin
óræðari lögmál hans. Og það er að
vonum í myndum er þess sér greini-
legast stað, að hann nær markverð-
ustum árangri.
Bragi Ásgeirsson
Minnismiðar
MYNPLIST
Listhúsid Gangurinn
FRUMTÁKN OG LJÓÐ
Lino Fiorito. Chris Moylan. Opið
milli 6-8 og eftir samkomulagi til 25.
júní. Aðgangur ókeypis.
AÐ skrifa um myndlistarsýningar
í heimahúsum hefur trauðla mikinn
tilgang, jafnvel þótt það sé hjá
landsþekktum myndlistarmönnum.
Meira bar á Ganginum svonefnda
hér áður fyrr, þótt þar hafi áfram
verið á ferðinni litlar kynningarsýn-
ingar á verkum ýmissa ágætra full-
trúa nýrra viðhorfa og í flestum til-
vikum vina og samheija Helga Þ.
Friðjónssonar myndlistarmanns á
Rekagranda 8.
Ég geri hér undantekningu og
þá öðru fremur til að vekja athygli
á starfseminni, og einnig vegna
þess, að betur er búið að umgerð-
inni að þessu sinni en í annan tíma.
Telst ástæðan sú, að hér er á ferð-
inni samstarfsverkefni Mokka
(Hannesar Sigurðssonar listsögu-
fræðings) og Gangsins.
Myndlistarmaðurinn Chris Moyl-
an, sem mun vera aðstoðarmaður
þess nafnkennda fulltrúa Nýja mál-
verksins, Sandro Chia, segir svo í
skrá, að honum hafí dottið þetta
verkefni í hug, þegar hann heim-
sótti eitt sinn Metropolitan-safnið í
New York. Og þegar hann var að
skoða teikningar í kínversku deild-
inni uppgötvaði hann að skrifín, sem
finna mátti á flestum verkanna,
voru ekki eftir listamennina sjálfa.
Vinir, ljóðskáld, rithöfundar, safnar-
ar og frammámenn höfðu lýst vel-
þóknun sinni með því að hripa á
myndirnar Ijóð, óbundið mál eða
stuttar athugasemdir. Þetta var
samvinnuverkefni.
Listamaðurinn bjó til röð teikn-
inga, er samanstóðu af eins konar
frumtáknum, og bað vin sinn, ljóð-
skáldið Chris Moylan, að skrifa á
þær viðbrögð sín.
Helmingur myndanna, sem
7G «TJctt&lH ;
J-c/wte'/i.vviio öýj M l IV'
... ■ ________u___-
byggjast á frumtáknum ýmiss kon-
ar, er án texta og geta menn ef
þeir óska þess einnig skrifað á verk-
in, eða jafnvel aukið við það sem
áður hefur verið ritað á þau, og er
sérstaklega vísað til ljóðskálda og
rithöfunda. Þannig getur sýningin
haldið áfram að vaxa á íslandi.
Þetta er kjarni sýningarinnar og
mun vera hugmyndafræðilegur leik-
ur sem nýtur vaxandi fylgis meðal
ungra. Hins vegar er minna stílað
á fagurfræðilegt innihald, þótt
minnismiðarnir geti allt eins verið
veggprýði einir og sér.
Bragi Ásgeirsson
Sumartónleikar í
Skálholtskirkju 20 ára
AÐSTANDENDUR Sumartónleikanna í Skálholtskirkju
í SKÁLHOLTI hefst 20 ára afmælis-
hátíð Sumartónleikanna næstkom*
andi Iaugardag, 1. júlí, í Skálholts-
kirkju. Boðið verður upp á tónleika
fimm helgar í júlí- og ágústmánuði
og eins og áður verður ókeypis að-
gangur að öllum tónleikunum.
Frumflutt verða verk eftir þijú ís-
lensk tónskáld og munu verk bar-
okkmeistaranna verða leikin á upp-
runaleg hljóðfæri.
Tuttugu ár eru liðin síðan Helga
Ingólfsdóttir semballeikari og Manu-
ela Wiesler flautuleikari léku fyrst
í Skálholtskirkju og hafa Sumartón-
leikarnir vaxið og dafnað æ síðan.
Átta erlendir gestir sækja Skál-
holt heim í sumar, franski sembal-
leikarinn Francois Lengellé, norski
organistinn Ann Toril Lindstad, hol-
lenski fiðlusnillingurinn Jaap
Schröder og félagar í gömbusveitinni
Phantasm undir stjórn Laurence
Dreyfus gömbuleikara. Mun Jaap
Schröder, auk þess að leiða Bach-
sveitina í Skálholti fjórðu tónleika-
helgina, einnig leiðbeina á sérstöku
námskeiði í barokkfiðluleik 24.-26.
júlí. Staðartónskáld sumarsins verða
þrjú, þeir Jón Nordal, Þorsteinn
Hauksson og Atli Heimir Sveinsson
og verða frumflutt eftir þá verk
fyrstu þijár tónleikahelgar sumars-
ins.
Dagskrá 20 ára afmælishátíðar-
innar verður sem hér segir: Laugar-
daginn 1. júlí kl. 14. Setning tón-
listarhátíðarinnar með konsertum
fyrir 3 og 4 sembala eftr J.S. Bach
í flutningi Bachsveitarinnar í Skál-
holti. Sr. Guðmundur Óli Ólafsson
staðarprestur flytur ræðu. Kl. 15
sama dag verða sembaltónleikar þar
sem franski sembaileikarinn Frango-
ise Lengellé leikur verk eftir Couper-
in-fjölskylduna. KI. 17 hljóma kór-
verk eftir Jón Nordal, m.a. verður
frumflutt eftir hann Requiem. Flytj-
endur verða sönghópurinn Hljóm-
eyki undir stjórn Bernharðs Wilkins-
sonar. Sunnudaginn 2. júlí kl. 15
verða kórverk Jóns Nordals endur-
flutt og við messu kl. 17 verða flutt-
ir þættir úr tónverkum helgarinnar.
Laugardaginn 8. júlí kl. 14 flyt-
ur Bjarki Sveinbjörnsson erindi um
tónsköpun Þorsteins Haukssonar.
Kl. 15 flytur Bachsveitin í Skálholti
ýmis kammerverk eftir Henry Purc-
ell í tilefni 300 ára ártíðar hans.
Kl. 17 verður svo frumflutningur
óratóríunnar Psychomaehia fyrir
sópran, kór og strengjasveit eftir
Þorstein Hauksson. Flytjendur eru
m.a. sönghópurinn Hljómeyki undir
stjórn Árna Harðarsonar. Sunnu-
daginn 9. júlí kl. 15 verður endur-
tekin óratórían Psychomachia og kl.
17 verður messa með þáttum úr
tónverkum helgarinnar.
Laugardaginn 15. júlí kl. 14
flytur Greta Guðnadóttir erindi með
tóndæmum um íslensk fíðluverk og
kl. 15 leikur norski orgelleikarinn
Ann Toril Lindstad orgelverk eftir
J.S. Bach. KI. 17 hljómar trúarleg
tónlist eftir Atla Heimi Sveinsson,
m.a. frumflutningur verks fyrir tvo
sembala og tvö orgel. Sunnudaginn
16. júlí kl. 15 verður endurflutt
efnisskrá Atla Heimis Sveinssonar
og kl. 17 verður messa með þáttum
úr tónverkum helgarinnar.
Helgina 23.-24. júlí verður Skál-
holtshátíðin haldin.
Laugardaginn 29. júlí kl. 14
flytur Svava Bernharðsdóttir erindi
um fiðlu- og lágfíðluleik á íslandi
og kl. 15 flytur Bachsveitin í Skál-
holti ásamt Rannveigu Sif Sigurðar-
Myndirnar í
Chauvet-hellinum
Elstu lista-
verk sem
fundist hafa
RANNSÓKNIR franskra og
breskra vísindamanna hafa leitt
I ljós að hellnamyndir, sem fund-
ust í Chauvet-hellinum í suðaust-
urhluta Ardéche-héraðs í Suður-
Frakklandi, séu a.m.k. 30.340
ára gamlar.
Vísindamennirnir segja að
myndirnar geti í mesta lagi ver-
ið 32.410 ára gamlar en elstu
hellnamyndir sem menn þekktu
fyrir þennan merka fund í Chau-
vet-hellinum voru 27.110 árum
yngri en þær.
Fágaðri myndir
Yngri myndirnar eru af útlín-
um mannshandar, en myndirnar
í Chauvet-hellinum eru af nas-
hyrningum og vísundum. Hefur
þessi fundur kollvarpað kenn-
ingum fræðimanna um upphaf
listsköpunar og þróun hennar;
myndirnar sýna að maðurinn gat
snemma á þróunarferli sínum
búið til fjölbreytileg og jafnvel
fáguð listaverk. Hingað til hafa
menn talið að listsköpun hefði
hafist með gerð einfaldra og
grófgerðra mynda sem svo hafi
þróast og þroskast með tímanum
til fágaðri listar.
„Þessar myndir koma okkur
algjörlega í opna skjöldu," segir
Jean Clottes, einn helsti sérfræð-
ingur Frakka á þessu sviði. „Við
getum nú ekki gert ráð fyrir því
að þróun listarinnar hafi verið
línuleg. Myndirnar sýna að það
hafa komið afturkippir í lista-
sögunni á þessum tíma eins og
á okkar tímum. Það hafa komið
tímabil þar sem listin blómstraði
og timabil þar sem listin átti
erfitt uppdráttar. Við verðum
líka að gera okkur grein fyrir
því að við erum að tala um lista-
menn frá fyrstu árum mann-
kynsins sem mála jafn vel og
margir yngri listamenn."
Sökum þess hversu gamlar
myndirnar í Chauvet-hellinum
eru tetja franskir og spænskir
fornleifafræðingar að þeir verði
að endurmeta aldur fjölmargra
annarra hellnamynda frá því á
steinöld í löndum sínum.
dóttur sópran, trúarleg verk eftir
Hendy Purcell undir stjórn hins
fræga barokktúlkanda og fiðluleik-
ara, Jaap Schröders. KI. 17 flytur
Bachsveitin í Skálholti undir stjórn
Jaap Schröders, kammerverk eftir
Handel og Telemann. Sunnudaginn
30. júlí kl. 15 mun Bachsveitin og
Jaap Schröder flytja úrval úr efnis-
skrám laugardagsins og kl. 17 verð-
ur messa með flutningi söngverka
eftir Purchell.
Laugardaginn 5. ágúst kl. 14
flytur Anna M. Magnúsdóttir erindi
í minningu 300 ára ártíðar Henry
Purcells. Kl. 15 flytur svo bresk-
íslenska gömbusveitin Phantasm
fantasíur og In nomine eftir Henry
Purcell undir stjórn hins kunna Laur-
ence Dreyfus gömbuleikara. Kl. 17
mun gömbusveitin Phantasm ásamt
Sverri Guðjónssyni kontratenór,
flytja fantasíur, In nomine og söngv-
erk eftir William Byrd. Sunnudag-
inn 6. ágúst kl. 15 mun gömbusveit-
in Phantasm undir stjórn Laurence
Dreyfus flytja úrval úr efnisskrám
laugardagsins og kl. 17 verður
messa með þáttum úr tónverkum
helgarinnar.
Boðið verður upp á barnagæslu á
meðan tónleikunum sendur og áætl-
unarferðir verða frá Umferðamið-
stöðinni í Reykjavík kl. 11.30 tón-
leikadagana og til baka kl. 18 frá
Skálholti.