Morgunblaðið - 04.07.1995, Blaðsíða 10

10 ÞRIÐJUDAGUR 4. JÚLÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
28. Ólympíuleikarnir í eðlisfræði
Islenska keppnisliðið í
48 klst. á ferðalagi
Canberra, Morg^unblaðid.
FIMM piltar ásamt tveimur farar-
stjórum eru væntanlegir til Canberra
eftir 40 klst. ferðalag á miðvikudags-
morgun til þáttöku í 26. Ólympíuleik-
unum í eðlisfræði.
Keppnisliðið var valið með for-
keppni í öllum framhaldsskólum
landsins í febrúar og úrslitakeppni
14 hinna efstu í Háskóla íslands í
mars. Keppendurnir hafa í júní-mán-
uði notið þjálfunar kennara og starfs-
manna Háskólans ásamt starfs-
manna Orkustofnunar og keppenda
frá fyrri Ólympíuleikum. Þjálfuninni
lauk um síðustu helgi með dvöl í
Fljótshlíð þar sem andlegt og líkam-
legt úthald var aukið með ýmsum
æfingum.
Ólympíuleikarnir í eðlisfræði fara
fram árlega og eru einstaklings-
keppni ungmenna, 19 ára og yngri,
sem ekki hafa hafið nám í háskóla.
Að þessu sinni er búist við 5 manna
keppnisliðum frá löndum og glíma
þeir við vekefni úr fræðilegri og verk-
legri eðlisfræði. Leikarnir standa í
eina viku en eiginlegir keppnisdagar
eru 2 með hvíldardegi á milli. Farar-
stjórar ^ íslenska keppnisliðsins eru
Viðar Ágústsson, framkvæmdastjóri
öryggisþjónustunnar VARA og Jak-
ob Yngvason, prófessor í kennilegri
eðlisfræði við Háskóla Islands.
íslensku þátttakendurnir eru
Gunnlaugur Þór Briem, Magnús Þór
Torfason, Jón Steinsson og Guð-
mundur Hafsteinsson, allir úr MR
og Jóhann Sigurðsson úr M.A.
Menntamálaráðuneytið greiðir meiri-
hluta fararkostnaðar en íslands-
banki, Eimskip, Seðlabankinn, Fjár-
festingarfélagið Skandía og Heimil-
istæki hafa styrkt þátttökuna mynd-
arlega. Háskólinn í Canberra sér um
framkvæmd leikanna og ástralska
menntamálaráðuneytið greiðir allan
dvalarkostnað á keppnisstað.
29. Ólympíuleikarnir í eðlisfræði
verða haldnir á íslandi 1998 og er
undirbúningur fyrir þann viðburð
þegar hafínn. Þá er búist við allt að
300 keppendum frá 60 löndum þar
sem stöðugt fjölgar þátttökuþjóðum
í keppninni. Menntamálaráðuneytið
er formlegur gestgjafi leikanna en
Reykjavíkurborg verður vettvangur
leikanna. Flestir starfsmenn við hina
faglegu hlið leikanna munu koma frá
Háskóla íslands en Eðlisfræðifélagið
og Félag raungreinakennara munu
sjá um framkvæmd leikanna. Gert
er ráð fyrir að kostnaður við leikana
verði um 40 milljón kr.
Yfirlýsing vegna rannsóknar
silfursjóðsins frá Miðhúsum
MEÐ því að nafn mitt hefur verið
nefnt í umfjöllun fjölmiðla um rann-
sókn silfursjóðsins frá Miðhúsum vil
ég koma eftirfarandi á framfæri:
1. Nokkru eftir að ég kom til starfa
í Þjóðminjasafninu sumarið 1992
fékk ég vitneskju um að fræðimenn,
innlendir og erlendir, hefðu efasemd-
ir um áreiðanleik silfursjóðsins, sem
fannst á Miðhúsum, árið 1980. Ég
taldi það embættisskyldu mína að
hið sanna yrði leitt í ljós. í því skyni
bauð ég hingað til lands dr. James
Graham-Campbell, sem óumdeilan-
lega er fremsti fræðimaður um vík-
ingaaldarsilfur. Allt var þetta gert í
kyrrþey, en þó með vitneskju þjóð-
minjaráðs, enda óveiðeigandi að flíka
málinu meðan ekkert lá fyrir um
það, hvort efasemdimar um sjóðinn
væru á rökum reistar eða ekki.
2. Svo atvikaðist það að þegar dr.
Graham-Campbell kom hingað til
lands hafði ég látið af störfum í Þjóð-
minjasafninu og Þór Magnússon var
þá fyrir safninu. Fram hefur komið
að dr. Campbell greindi Þór frá niður-
stöðum sínum 3. júní í fyrra og
skýrsla hans til safnsins er dagsett
11. júní. Fyrstu fréttir um niðurstöð-
ur dr. Campbells birtust í blöðum
(Tímanum) 26. júní. Hefði ekki verið
skynsamlegt að nota tímann, áður
en niðurstöðurnar komust í hámæli,
til að taka málið allt föstum tökum
og hindra að ógætileg orð yrðu látin
falla?
3. Mér hefur fundist umfjöllun flöl-
miðla um rannsókn silfursjóðsins
heldur einhliða. Það hefur tæpast
komist til skila að danska þjóðminja-
safnið telur einn stærsta hlutinn í
sjóðnum síðari tíma smíð. Hann get-
ur ekki verið upprunalegur, a.m.k.
ekki í núverandi mynd. Það hefur
afleiðingar fyrir sjóðinn. Sjóðurinn í
heild getur vitaskuld ekki verið eldri
en yngsti hluti hans. Hann getur því
ekki talist hafa fræðilegt heimilda-
gildi um víkingaöldina. Að því leyti
er hann frábrugðinn óvéfengdum
silfursjóðum frá þeim tíma. Þannig
staðfestir danska þjóðminjasafnið í
reynd alvarlegustu niðurstöðu dr.
Gramham-Campbells.
4. Ég ætla ekki nú, frekar en áður,
að hafa uppi um það neinar ágiskan-
ir hvað valdi þessari kynlegu sam-
setningu silfursjóðsins. Sannast
sagna hef ég ekki hugmynd um það.
í skýrslu danska þjóðminjasafnsins
segir um þetta: „Verið gæti að sjóð-
urinn hefði fundist einhvern tíma
áður en heimildir greina og^eftir það
hefðu verið gerðar tilraunir til að
bræða silfrið og smíða úr því. Síðan
hefðu hlutimir verið grafnir að nýju.
Hringur nr. 3 kynni að hafa orðið
til með þessu móti. Líklegt er að
þráðurinn í hring nr. 3 sé gerður af
manni með þekkingu á silfursmíði."
5. Athyglisvert er að óháð rann-
sókn sænska fræðimannsins Birgittu
Hárdh, sem skoðaði silfursjóðinn í
Kaupmannahöfn 19. júní sl., stað-
festir niðurstöðu Dana og dr. Camp-
bells um þann grip sem báðir telja
nútímasmíð.
6. Finnendur silfursins árið 1980,
hjónin á Miðhúsum, hafa mjög verið
í sviðsljósinu og sú afstaða hefur
komið fram að rannsókn danska
þjóðminjasafnsins hreinsi mannorð
þeirra. Af þessu tilefni er rétt að
fram komi að undirritaður hefur ekki
áður látið nein orð falla um mál þetta
og þar af leiðandi aldrei borið fram
neinar ásakanir á einn né neinn.
Hins vegar taldi ég það á sínum tíma,
sem fyrr segir, embættislega skyldu
mína að fá niðurstöðu í málinu. Varla
vilja menn setja rannsóknarfrelsi vís-
inda takmörk vegna þess að hugsan-
lega kunni einhveijir að móðgast eða
verða fyrir óþægindum þegar vís-
indalegar niðurstöður liggja fyrir?
Guðmundur Magnússon
sagnfræðingur
IIHI.HO 1Q7II LÁRUS Þ. VALDIMARSSON, framkvæmdastjóri
UUL I luu UUL Iu/U KRISTJÁN KRISTJÁNSSON, loggiiiur fASFEiGNASAii
Til sýnis og sölu meðal annarra eigna:
Skammt frá Menntask. v/Hamrahlíð
Stór og góð 4ra herb. íb. í þríbýlishúsi 108,5 fm auk geymslu og sam-
eignar. Sér inng. Sér hiti. Nýjar flísar á gólfum. Húsnæðisl. um kr. 4,8
millj. Lítið eitt niðurgr. í kj. Vinsæll staður.
Vesturborgin - frábær skipti
Skammt frá Sundlaug vesturbæjar sólrík 4ra herb. íb. á 4. hæð. Skipti
mögul. á 2ja herb. íb. Frábær greiðslukj. Tilboð óskast.
Rétt við Rauðagerði
Sólrík sér efri hæð tæpir 150 fm. Sér inng. Sér þvottah. á hæð. Sér
hiti. Innb. bílsk. 27,6 fm. IVIikið útsýni. Skipti mögul. á minni eign.
Digranesvegur - frábært útsýni
Ný endurb. einb. með 5 herb. íb. á stórri lóð. Skipti mögul. á minni
eign. Tilboð óskast.
Skammt frá Hótel Sögu
Stór og góð 3ja herb. ib. á 4. hæð. Þvottaaðst. í íb. Nýtt gler. Ágæt
sameign. Góð lán fylgja. Lítil útb.
Almenna fasteignasalan
óskar eftir góðu skrifstofuhúsnæði um 120-150 fm, helst í gamla
bænum, nágrenni eða Laugarneshverfi. Stærri eign með fleiri nýtingar-
mögul. kemur til greina. Góð greiðsla fyrir rétta eign.
Opið á laugardögum.
Kynnið ykkur laugardags-
augl. Fjöldi góðra _______
eigna ískiptum. LflU6HVEEn8 S. 552 115P-552 1370
ALMEMMA
FASTEIGNASALAN
Síbrota-
maður í
gæslu-
varðhald
SÍBROTAMAÐUR um tvítugt var
sl. föstudag úrskurðaður í 45 daga
gæsluvarðhald.
Samkvæmt upplýsingum frá
Rannsóknarlögreglu ríkisins hefur
maðurinn ítrekað komið við sögu
mála vegna innbrota og fleiri brot.
Hann var dæmdur í Héraðsdómi
í síðustu viku en var eftir það stað-
inn að innbroti og var þess vegna
„stoppaður af“ með gæsluvarð-
haldsúrskurði til 14. ágúst. Hann á
fleiri mál óafgreidd í dómskerfinu.

É illovöim' ...blabib - kjarni málsins!
ERU ÞEIR AÐ FÁ’ANN?
Víða hörkugöngxir -
Erfitt í V opnafirði
LAX gengur nú af krafti i flestar
á sunnanlands og vestan og einn-
ig er bærilega líflegt eða batn-
andi ástand í ám á vestanverðu
Norðurlandi. Enn er hins vegar
hálfgert vorástand í hinum frægu
laxveiðiám Vopnafjarðar og veið-
in eftir því, aðeins örfáir fiskar
komnir úr Hofsá og enginn úr
Selá. í Borgarfirði heldur veislan
hins vegar áfram, holl i Norðurá
lauk veiðum með 98 laxa og
annað í Þverá fékk 80 stykki og
er Norðurá komin yfir 500 laxa
en Þverá er skammt undan.
„Líflegt"
„Það er líflegt þessa daganna,
mokveiði niður frá og hjá mér
hafa veiðst 8 laxar sem er prýði-
legt miðað við það ástand sem
verið hefur. Ég var ekki sérlega
bjartsýnn um tíma, síðustu sum-
ur hafa verið dauf og ástandið í
vor ekki upp á marga fiska. En
nú er kominn rífandi gangur i
þetta,“ sagði Ingvi Hrafn Jónsson
á miðsvæðum Langár í gærdag.
Runólfur Ágústsson í Laufási,
einn leigutaka árinnar sagði um
115 laxa vera komna á land og
dagveiðin um þessar mundir
væri 20 til 25 laxar. „Við höfum
verið að sjá stærri torfur í sjónum
heldur en í mörg ár,“ bætti Run-
ólfur við.
Smáskot í Húnavatnssýslum
Holl sem lauk veiðum í Víði-
dalsá á hádegi sunnudags veiddi
30 laxa að sögn Elsu ýr Guð-
mundsdóttur í veiðihúsinu Tjarn-
arbrekku í gærdag. Sagði hún
þar með 90 laxa komna á land
og síðustu daga hefðu nýgengnir
smálaxar verið áberandi í aflan-
um. Stærsti laxinn veiddist þó í
síðasta holli, 20 punda fiskur.
Böðvar Sigvaldason formaður
Veiðifélags Miðfjarðarár sagði
og í gær að því færi fjarri að
hann hefði verið rúinn allri von,
um 70 laxar væru komnir á Iand
og fyrstu smálaxarnir væru að
skila sér. Þá væri lax farinn að
ganga laxastigann í Kambsfossi
í Austurá. „Þetta lítur ágætlega
út, að minnsta kosti enn þá,“
sagði Böðvar.
Og Gylfi Ingason í veiðihúsinu
Flóðvangi við Vatnsdalsá sagði
ána aðeins að lifna. „Það veidd-
ust fimm í morgun, þar af þrír
grálúsugir langt uppi í á og í gær
settu menn í sex fiska og náðu
þremur," sagði Gylfi í gærdag.
Stærsti laxinn úr Vatnsdalsá til
þessa vóg 17 pund.
Hér og þar...
Talsvert hefur verið að ganga
af laxi í Elliðaánum síðustu sólar-
hringa. Til dæmis voru komnir
382 laxar í gegn um teljarann í
gærmorgun á móti 45 löxum á
föstudagsmorgun. Aftur á móti
er laxinn ljónstyggur og hefur
tekið illa. Vatnið er enda mjög
lítið og verður það vandamál trú-
lega í allt sumar. Aðalmálið er
þó að laxinn er kominn. í gær-
morgun voru komnir 36 laxar á
land.
12-14 laxar voru komnir á land
úr Hvolsá og Staðarhólsá í Dölum
í gærmorgun, flestir vel vænir,
12-15 pund. Bleikjan er byrjuð
að ganga í árnar og höfðu 20 til
30 veiðst, allt að 6 pund. Algeng-
ast þó 2-3 pund.
Laxá í Leirársveit hefur tekið
góðan kipp, holl þar fyrir
skömmu fékk 45 laxa og rauk
heildartalan þá upp um helming.
Góðar smálaxagöngur eru nú í
fullum gangi.
VEL veiðist nú víða. Þessi fallegi afli fékkst fyrir
stuttu úr Laxá á Ásum.