Morgunblaðið - 25.07.1995, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
ÞRIÐJUDAGUR 25. JÚLÍ 1995 21
Hljómræn
tónlist
róNLisr
Ilallgrímskirkja
ORGELVEISLA
Hans Uwe Hlelscher lék verk eftir
Guilmant, West, Claussniann,
Rheinberger og Cor Kee.
Sunnudagurinn 23. júli 1995.
ORGELVEISLAN í Hallgríms-
kirkju heldur áfram og nú var róm-
antísk orgeltónlist tekin til meðferð-
ar, þ.e. verk eftir orgelleikara, sem
fæddir voru um miðja 19. öldina,
að einum undanteknum, Cor Kee,
sem fæddist árið 1900. Það sem
öll verkin áttu sameiginlegt var að
tónbálkur verkanna er hljómrænn
og raddfleygunin því ekki kontra-
punktísk, heldur hljómræn útfærsla
á hljómleysingjum, jafnvel í króma-
tísku fúgunni hjá Rheinberger,
passcaglíu eftir John E. West og
fúgatóþætti, er var niðurlag til-
brigða eftir Cor Kee.
Flókin hljómræn raddskipan er
ekki það sama og kontrapunktísk
raddfærsla, þar sem hver rödd hef-
ur sitt eigið raddflæði, í stað þess
að hljómræn er eins konar lóðrétt
samhljómun -raddanna. Þetta
vandamál kom upp strax í upphafi
klassískrar tónlistar og voru jafnvel
menn eins og Haydn og Beethoven
sakaðir um það að kunna ekki
kontrapunkt. Rómantíkin, sem
hafnaði nærri öllum vinnuaðferðum
eldri tónlistar, lagði áherlu á tilfinn-
ingalega frásögn, var í eðli sínu
fráhverf öllum forskriftum og það
var ekki fyrr en í módernismanum,
sem tónhöfundar tóku að fást aftur
við kontrapunktískar vinnuaðferðir.
Hans Uwe Hielscher er ágætur
orgelleikari og lék öll verkin með
skýrri raddskipan, sem þó var helst
til loðin íviðamiklum tónbálki fjórðu
sónötunnar, eftir Rheinberger. Síð-
asta verkið, Tilbrigði, eftir Cor
Kee, um niðurlenskt lag, var á köfl-
um skemmtilega leikið. Tilbrigðin
voru skýrt afmörkuð, sum töluverk
sérkennileg, samkvæmt frumleika-
kenningu rómantíkurinnar og nr. 4
var í eins konar Conga hljóðfalli.
Fúgatóþátturinn var besti hluti
verksins og þar mátti heyra fyrir-
bæri eins og skaranir og undir lok-
in lengingu stefsins, vinnuaðferðir
frá dögum barokkmanna, þó rit-
hátturinn væri að öðru leyti hljóm-
rænn.
Það verður að segjast eins og er
að klassísk og rómantísk orgeltónlist
er með einhveijum hætti svipminni
en hjá barokkmönnum og eins og
þessi tími fyndi ekki leið til að tjá sig
á orgelið, þó með þeirri undantekn-
ingu sem var Reger, sem getur staf-
að af því að flest orgeltónskáldin
voru hreinlega ekki nógu góð tón-
skáld, kunnu margt en „var eigi gef-
in hin andlig spekðin".
Jón Ásgeirsson
Tvíeykið Valsson-
Menelau með tónleika
HÉR Á landi eru nú
stödd Hjörleifur Vals-
son fiðluleikari og Ur-
ania Menelau píanó-
leikari og munu þau
halda tónleika á
nokkrum stöðum á
Norðurlandi og á
Vestfjörðum nú í vik-
unni.
Þau hefja leik í
Safnahúsi Húsavíkur í
dag, þriðjudag, og
halda svo til Dalvíkur
þar sem þau spila í
Dalvíkurkirkju 27.
júlí. Föstudaginn 28.
júlí verða tónleikar í
sal Tónlistarskólans á
Akureyri en svo mun
tvíeykið spila á ísafirði, í sal grunn-
skólans, sunnudaginn 30. júlí. Á
efnisskránni verða verk eftir W.A.
Mozart, G. Fauré og tékknesku
tónskáldin B. Smetana og L.
Janácek.
Urania Menelau er fædd 1973
í Nicosiu, höfuðborg Kýpur, og hóf
ung nám á ýmis hljóðfæri við tón-
listarskóla Nicosiuborgar. Sautján
ára að aldri hlaut hún styrk frá
tékkneska ríkinu til tónlistarnáms
við Prag Konservatórí-
ið og lýkur hún þar
námi að ári liðnu. Hún
hefur komið fram í
Tékklandi og Kýpur
og vakið athygli fyrir
flutning stofutónlistar.
Hjörleifur Valsson
fæddist á Húsavík
1970 og hóf þar fiðl-
unám. Hann var tíu
ára er hann fluttist
ásamt fjölskyldu sinni
til Isafjarðar. Átján
ára hóf hann sitt nám
í fiðluleik í Ósló, og
eftir útskrift vorið
1993, frá Óslóar-tón-
listarkonservatóríinu,
hlaut hann tékknesk-
an ríkisstyrk og hefir numið síð-
astliðin tvö ár í Prag.
Valsson-Menelau tvíeykið hefur
leikið saman í tæp tvö ár og kom-
ið fram víða í Prag, og meðal ann-
ars kynnt íslenska tónlist. Vorið
1994 léku þau fyrir Vaclav Havel
forseta Tékklands og Vigdísi Finn-
bogadóttur við opnun málverka-
sýningar Errós í Prag.
Allir tónleikarnir hefjast kl.
20.30.
Hjörleifur Valsson
fiðluleikari og Urania
Menelau píanóleikari.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Ballett
á síðdegi
LISTDANS
P c r 1 a n
LISTDANSFLOKKUR
ÆSKUNNAR
Ballettdagskrá á síðdegi. Danshöf-
undar: Barioshinikov, Alvin Aley,
David Greenall, Igor Bellsky, Palle
Dyrvall. Dansarar: Hildur Ottars-
dóttir og Katrín Ágústa Johnson frá
Sænska ballettskólanum. Guðmund-
ur Helgason úr Isl. dansflokknum.
HannaKristín Skaftadóttir, Hildur
Elín Ólafsdóttir, Kristín Una og
Timia Grétarsdóttir frá Listdans-
skóla íslands. Stjórnandi: David
Greenall. Perlan, 22. og 23. júlí.
ÞAÐ HEFUR löngum verið til
siðs, að upprennandi listamenn í
námi erlendis hafi leitað á heima-
slóðir að sumarlagi til að leyfa fólki
að fylgjast með framvindu námsins.
Þær Hildur Óttarsdóttir og Katrín
Ágústa Johnson eru við ballettnám
við Sænska ballettskólann og efndu
til sýningar í Perlunni nú um helg-
ina. Þær fengu til liðs við sig nokkra
dansara úr Listdansflokki æskunnar,
Listdansskóla íslands og einn gesta-
dansara úr íslenska dansflokknum.
Borgarbúum var boðið uppá þtjár
sýningar um helgina og aðgangseyr-
ir var enginn. Fjöldi manns nýtti sér
tækifærið til að sá unga dansara og
voru móttökur með miklum ágætum.
Perlan hentar aðeins í meðallagi
fyrir hefðbundnar ballettsýningar og
þar er erfitt um vik fyrir dansara í
klassískum dansi að sýna sitt besta.
En opið svæðið gæti skapað tæki-
færi fyrir ýmiss konar uppákomur
og nútímadans, sem forráðamenn
Perlunnar hafa e.t.v. ekki nýtt sér
til fulls.
Hildur Óttarsdóttir opnaði dag-
skránna með sólódansi úr Don Quij-
ote, krefjandi dans eftir Barishnikov,
sem hún dansaði ágætlega vel. Guð-
mundur Helgason 'flutti af styrk og
yfirvegun dansinn I want to be re-
ady eftir Alvin Aley. David Greenall
hefur verið drifijöðurin í starfsemi
Listdansflokks æskunnar og hann
samdi fyrir þessa sýningu verkið
Tríó, sem þær Hildur Óttarsdóttir,
Katrín Ágústa Johnson og Tinna
Grétarsdóttir dönsuðu. Þá dansaði
Hildur Elín Ólafsdóttir, ungur nem-
andi í Listdansskólanum kreijandi
sólódans úr Paquita og gerði það
mjög vel, þrátt fyrir lítið dansgólf.
Ungur sænskur danshöfundur, Palle
Dyrwall, kom til landsins í stutta
heimsókn og samdi dansverkið
Þrjóska fyrir hópinn. Þijóska er nú-
tímaverk með mikilli glettni og kó-
mísku látbragði, sem skilaði sér
einkar vel til áhorfenda. Loks dans-
aði Katrín Ágústa Joþnson sólódans
úr Carmen. Katrín Ágústa er vax-
andi dansari, kattliðug og geislandi.
I lokin brugðu dansararnir svo á
leik í nokkurs konar „einnota dansi“
eftir David Greenall, Framkall, sem
aðeins var ætlað til að enda dag-
skrária og þakka fyrir komuna.
Það er ekki hægt að segja annað
en að framtak þeirra Hildar og Katr-
ínar Ágústu hafí mælst vel fyrir og
aðallega beindust augun að þeim á
sýningunni. Þær hafa sýnt miklar
framfarir og verður gaman að fylgj-
ast með þessum framtakssömu
stúlkum áfram. Þær sóttu um styrk
til menningarmálanefndar Reykja-
víkurborgar og fyrir hann var sýn-
ingin haldin. Þeim stöllum og öðrum
sem fram komu á sýningunni er
þakkað og óskað velfarnaðar í erfiðu
námi.
Ólafur Ólafsson.
Sarajevo
á Borgar-
firði
Egilsstödum. Morgunblaðið.
UM helgina
voru sýningar
á Borgarfirði
eystra í tilefni
af 100 ára
verslunaraf-
mæli Bakka-
gerðis. Sýnd
voru málverk
eftir Borgfirð-
inga og fólk
sem búið hef-
ur á Borgar-
firði. Sýning-
in var í Vina-
minni sem er
nýbyggt hús
undir félags-
starf aldr-
aðra. Gamlar
ljósmyndir frá
Borgarfírði
voru til sýnis
í Fjarðarborg, ennfremur voru
sýndar fundargerðarbækur og
ljósmyndir ýmissa félagasam-
taka. Sérstaka athygli vakti
sýning á höggmyndum eftir
Eyjólf Skúiason. Verk hans eru
öll unnin í rekavið sem fenginn
er úr fjörunni á Borgarfirði. Á
sýningunni voru nítján högg-
myndir af ýmsum stærðum.
Stærsta verkið, Vor í Sarajevo,
er um 150 sm á hæð.
Orgelstund í
Kristskirkju,
Landakoti
KJARTAN Siguijónsson leikur
á orgel kirkjunnar í dag, þriðju-
dag, kl. 12-12.30. Verkin eru
eftir Buxtehude, Bach og Re-
ger. Aðgangur ókeypis.
UTSALA MONGOOSE
Mongoose Switchback Mongoose Threshold
21 gíra. SHIMANO Acera-X 18 gíra, SHIMANO Altus C-90
Vepö áðun: 35.449,- / Útsöluverö: 21.270,- Verö áöur: 29.900,- / Úlsöluverð: 17.940,-
•alvöru fjallahjól
OAP
^ I | j I 20% afsl. af Sycamore • Alta • Iboc Comp.
"L- 30% afsláttur at ölliiiu fylgihlutum - 40 - 50% alsl. at tijálmum
FJALLAHJÓLABÚÐIN • G.Á. PÉTURSSOIM HF • Faxafeni 14 • Sími 568 5580