Morgunblaðið - 02.09.1995, Blaðsíða 20

20 LAUGARDAGUR 2. SEPTEMBER 1995
UR VERIIMU
Gerlar undír mörkum
í ísfiskí úr Sniugunni
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR: EVROPA
Tilboð Frakka um „evrópskar
kjarnorkuvarnir“
Hugmyndinni
líttfagnað
NIÐURSTÖÐUR úr gerlarann-
sókn á físki úr ísfisktogara sem
var að veiðum í Smugunni sýna
að fiskurinn inniheldur mikið
magn af örverum en þó undir
viðmiðunarmörkum. Sýnið sem
sent var í rannsókn „rétt slapp
fyrir hom“ að sögn Sigurðar Garð-
arssonar, framkvæmdastjóra
Voga hf., í Njarðvík. Hann segist
hafa keypt Smugufisk í síðustu
viku og þegar vinnsla á honum
átti að heíjast hafi fundist af hon-
um undarleg lykt. Sýni hafi þá
verið sent Rannsóknarstofu físk-
iðnaðarins en fiskurinn unninn
engu að síður. Sigurður segir að
gerlatalning hafi verið í hæsta
lagi, um 250 þúsund í grammi en
venjulega sé miðað við um 150
þúsund í grammi.
Sigurður segir að fiskurinn hafi
verið um tíu daga gamall en niður-
stöður rannsóknarinnar bentu til
Frekari rannsókna
á fiski úr
Smugunni óskað
þess að hann væri um 15-20 daga
gamall. Það benti til þess að með-
ferð á fiskinum um borð í skipinu
hafi ekki verið nægilega góð.
Sigurður segist ekki ætla að
selja þennan fisk sem íslenska
gæðaafurð. Slíkt gæti haft gífur-
lega slæm áhrif á markaðsmögu-
leika erlendis.
Gallaður fískur
Hannes Magnússon, hjá Rann-
sóknarstofu fískiðnaðarins og
framkvæmdi gerlarannsóknina,
segir þessa rannsókn ekki sanna
eða afsanna neitt. Viðmiðunar-
reglumar um gerlainnihald í unn-
um fiski hjá þeim séu þannig að
ef fískur sé með gerlainnihald
undir 150 þúsund í grammi sé
hann góður en sé hann á bilinu
150 þúsund til 350 þúsund sé tal-
að um að hann sé gallaður. Fari
gerlarnir hinsvegar yfir það er
fiskurinn ónýtur. Varðandi tiltekið
sýni úr Smugunni vil Hannes ekki
segja til um hvar gerlamengunin
hafi átt sér stað. Ekki sé hægt
að segja til um hvort að fiskurinn
hafi verið mengaður þegar hann
veiddist, eða hvort mengunin á sér
stað um borð í skipi eða við vinnslu
í landi.
Sigurður Einarsson á efnadeild
RF, segir að gerð hafi verið efna-
rannsókn á þessu sýni úr Smug-
unni. Hún hafi leitt í ljós að fískur-
inn var töluvert skemmdur og
væntanlega stafi það af lélegri
geymslu um borð í skipi.
Óskað eftir rannsókn
Brynjar Gunnarsson, hjá Skoð-
unarstofu Suðumesja, segir að
menn hafí ítrekað orðið varir við
torkennilega lykt af fiski úr Smug-
unni. Hann sagði að samkvæmt
frásögnum væri þessa Iykt jafnvel
að fínna af nýveiddum Smugu-
fiski. Ekki lægi fyrir nein afger-
andi skýring á þessari lykt en
hugsanlega væri þetta vegna rotn-
unarskilyrða í hafinu í Smugunni.
Brynjar segist hafa óskað eftir
frekari rannsókn við Fiskistofu-
stjóra.
Engar athuga-
semdir borist
Aðalsteinn Gottskálksson,
framkvæmdastjóri framleiðslu- og
þjónustusviðs Islenskra sjávaraf-
urða, segir að eftirlitsmaður á
þeirra vegum hafi verið um borð
í skipi í Smugunni og frá honum
hafí ekki borist neinar athuga-
semdir vegna hráefnisins. Kaup-
endur á Smugufiski í fyrra hafi
ekki greint neinn mismun á bragði
og lykt í fyrra, samanborið við
íslenskan fisk.
Aðalsteinn segir að tekin verði
sýni af sjófrystum fiski og send
til rannsókna á allra næstu dögum.
Að sögn Aðalsteins er mikill
þrýstingur á verð á frosnum fiski
núna og þeir muni reyna að koma
í veg fyrir verðlækkun þegar mik-
ið magn af físki komi inn á mark-
aðinn í september og október.
Sömu gæðakröfur til
Smugufisks
Sturlaugur Daðason, fram-
kvæmdastjóri skoðunarstofu Sölu-
miðstöðvar hraðfrystihúsanna,
segir að sömu gæðakröfur gildi
um fisk úr Smugunni og fisk af
íslandsmiðum. Hann segir að
innra eftirlit í vinnslum sé mjög
virkt og fískurinn sé metinn óháð
því hvort hann er íslenskur eða
úr Smugunni. Ekki sé gerður
munur þar á. Þar að auki sé Söl-
umiðstöðin með eigið eftirlit sem
sé vinnslunum innan handar og
einnig sé haft eftirlit með hráefn-
inu í dótturfyrirtækjum erlendis.
„Sú vara sem við látum frá okkur
er því undir mjög ströngu eftirliti.
Við erum einnig með menn um
borð í skipunum í Smugunni og
þeir segjast vera mjög ánægðir
með meðferð áhafna á hráefninu
og þar sé öðruvísi fiskur flokkaður
frá,“ segir Sturlaugur.
TILBOÐ Jacques Chiracs Frakk-
landsforseta til bandamanna sinna
í Evrópusambandinu um að kjam-
orkuherafli Frakka muni nýtast
vömum Evrópusambandsríkjanna í
framtíðinni virðist ætla að falla í
grýttan jarðveg. Ráðamenn flestra
Evrópuríkja hafa sýnt tilboðinu lít-
inn áhuga og virðast líta á það sem
tilraun Chiracs til að fá þá til að
samþykkja kjarnorkutilraunimar í
Kyrrahafi. „Að hluta er þetta til-
raun til að slá á mótmælaaðgerðirn-
ar nú þegar tilraunimar em í þann
mund að hefjast. En þetta er einnig
tilraun til að fá málið til að líta
þannig út að Frakkar geri tilraun-
irnar í þágu Evrópu allrar en ekki
sjálfa sig einvörðungu," segir Mich-
• FRAMKVÆMDASTJÓRN ESB
fagnaði í gær, föstudag, yfirlýst-
um vilja Ítalíu til að líran hljóti
aftur sinn sess í gengissamstarfi
Evrópu (ERM) innan fárra mán-
aða, en tók jafnframt fram, að
endumýjun aðildarinnar væri
nieira en formsatriði. Yves-Thi-
bault de Silguy, sem fer með efna-
hagsmál í framkvæmdastjóminni,
sagði i yfirlýsingu, að hann fagn-
aði því skrefí Dinis forsætisráð-
herra, að lýsa yfír vilja til að líran
komist aftur í ERM á næstunni.
En skilyrðin fyrir inngöngunni
verði að vera skilgreind af ítölsk-
um stjórnvöldum í samráði við
bandamenn sína innan ESB.
Nauðsynlegt sé að ná niður opin-
berum skuldum til þess að tryggja
megi stöðugleika myntkerfisins.
• JAN NYGREN, samræming-
arráðherra Svíþjóðar og mögu-
legur eftirmaður Ingvars Carls-
sons forsætisráðherra, hefur
sagzt hafa verið á báðum áttum
hvort Svíþjóð eigi að sækjast eftir
því að verða aðili að Gengissam-
starfi Evrópu, ERM. Nygren sagði
í sjónvarpsviðtali í gær, föstudag,
að hann kysi að bíða með ERM-
aðildina. Hún byði bæði vænlega
og siður aðlaðandi kosti, og að
ákveðnum kringumstæðum gefn-
um kæmi til greina að taka þátt.
„En ef mikið misræmi er á gengi
evrópsku gjaldmiðlanna og efna-
hagsþróunar í aðildarríkjunum
verðum við að hugsa okkur tvisv-
ar um. Við kjósum helzt að bíða
átekta og taka ekki ákvörðun fyrr
ael Clarke, hjá Varnarmálastofnun-
inni í Lundúnum. Hann telur litlar
sem engar líkur á að Frakkar muni
gefa eftir yfirráðin yfir kjarnorku-
herafla sínum í framtíðinni og tilboð
Chiracs hafi verið mjög óljóst. John
Roper, yfirmaður öryggismála-
stofnunar Vestur-Evrópusam-
bandsins tók í svipaðan streng og
taldi ólíklegt að mikill áhugi væri
á tilboði þeirra. Aðrir sérfræðingar
bentu á að flest ESB-ríki væru
þeirrar skoðunar að kjarnorkuvarn-
ir Bandaríkjamanna væru nægjan-
leg trygging íyrir Evrópu. „Ef ein-
hvern tímann kæmi til þess að beita
yrði kjarnorkuvopnum sætum við
hvort sem er öll í sömu súpunni,"
sagði evrópskur stjómarerindreki.
en hún verður orðin algerlega
nauðsynleg," sagði Nygren.
• HUGLEIÐINGARHÓPURINN
svokallaði, sem hefur það verk-
efni að safna saman og koma fram
með tillögur að breyttu skipulagi
ESB til umræðu á ríkjaráðstefn-
unni á næsta ári, mun eiga fundi
í Brussel á mánudag og þriðju-
dag. Á dagskrá fundarins verður
umræða um hvar starf hópsins
er statt, en nú rennur seinna tíma-
bil starfs hópsins í garð, en það
er álitið mjög mikilvægt fyrir
undirbúning ríkjaráðstefnunnar.
• SPÆNSKIR sjómenn kusu í
gær um það, hvort útvíkka ætti
innflutningsmann á fisk frá Mar-
okkó, sem hefur verið í gildi á
Spáni frá því í maí sl., til annarra
vörutegunda þaðan. Þótt sjó-
mennirnir séu sárgramir yfir því
að viðræður ESB og Marokkós
um nýjan fiskveiðisamning skuli
hafa strandað fyrir viku síðan,
létu þeir undan þrýstingi og f éllu
frá því að krefjast hertra aðgerða
gegn Marokkó, í nafni þess að
forðast víðtækt viðskiptastríð við
hinn suðræna nágranna. Talsmað-
ur sjómannanna sagði þó, að þeir
styddu algert innflutningsbann á
marokkóskar vörur þar til nýr
fiskveiðisamningur væri í höfn.
• ESB hefur ákveðið að veita
320.000 ECU til hjálpar flótta-
mönnum frá borgarastríðinu á Sri
Lanka. Hjálparstofnun ESB,
ECHO, mun koma hjálpinni til
skila.
Komdu á Arbæjarsafn og njóttu þess aó drekka
ilmandi gott RIO kaffi í hlýlegu og notalegu umhverfí
í gamla Árbænum. Einnig þarftu aó prófafrægu
lummu-uppskriftina hennar Sigurlaugar.

9^ & K
DAGSKRA HELGARINNAR
Laugardagur 2. september
...LOKAÚTKALL ÁRBÆJARSAFNS...
Helgin 2.-3. september er lokahelgi sumarstarfsíns 1995, þó við opnum
reyndar aftur aðventusunnudagana í desember með frábærri jóladagskrá.
Ýmislegt veröur til gamans gert þessa síöustu helgi sumarsins á Árbæjar-
safni. Á laugardag kl. 15:00 munu þeir Karl Jónatansson og Einar
Magnússon leika valinkunn lög á harmónikku og munnhörpu, auk gömlu
leikjanna þeirra langömmu og afa, sem leiösögumenn kenna börnunum.
Sunnudagur 3. september
...TÖÐUGJÖLD - SUMARSTARFI LÝKUR...
Á sunnudag kl. 13:00 - 17:00 býöst gestum aö líta í geymsluskemmur
safnsins undir leiösögn Helga Sigurössonar, safnvarðar munadeildar. i
fórum safnsins eru þúsundir muna og er því kjöriö tækifæri fyrir þá sem
gjarnan vílja skoöa meira en þaö sem við komumst yfir aö stilla út á safninu.
Kl. 15:00 verður slegiö upp tööugjaldaballi á Kornhúsloftinu. Karl Jónatans-
son leikur polka, ræl og fleira sem tíðkaöist á böllunum hér áður fyrr. Nokkrir
fótafimir dansarar munu leiða dansinn.
Einnig venjulegir dagskrárliöir og veitingar á svæöinu
ARBÆJARSAFN
REYKJAVIK MUSEUM
5771111 • FAX 5771122
0PIÐ10-18 (lokaö mánudaga)
Reuter.
FRANSKIR sérsveitarmenn standa vörð um herflugvöllinn
á Tahiti í Kyrrahafi.
Iiran heitin
velkomin í ERM