Morgunblaðið - 17.11.1995, Page 2

2 FÖSTUDAGUR 17. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Fjármálaráðherra um kjarasamninga sem ríkið hefur gert á árinu
Launastefnan hin sama
og á almenniun markaði
HÆKKUN launagreiðslna ríkisins er
einna mest til félaga innan vébanda
ASÍ, eða 13,22% að meðaltali. Heild-
arhækkun til félaga innan BHMR
nemur 10,83%, til félaga innan BSRB
nemur hún 10,29%, 11,55% tij félaga
innan FFSÍ, kennarar innan KÍ hækk-
uðu sýnu mest, eða um 19,84%, og
hækkanir til ýmissa stéttarfélaga
utan bandalaga nema 12,11%. Heild-
arhækkun til ríkisstarfsmanna nemur
12,72%. „Þessar tölur sýna að ríkið
hefur í meginatriðum fylgt sömu
launastefnu og fylgt var á almennum
markaði," sagði Friðrik Sophusson,
fjármálaráðherra, í samtali við Morg-
unblaðið í gær.
Tölumar koma fram í skriflegu
svari fjármálaráðherra við fyrirspum
Sighvatar Björgvinssonar, alþingis-
manns, um kjarasamninga sem ríkið
Telur 10
til 15 árí
aðra mynt
ÞORSTEINN Þorsteihsson, einn af
æðstu yfirmönnum Norræna fjár-
festingarbankans, segir í viðtali við
Ftjálsa verslun, að íslenska krónan
eigi aðeins um 10 til 15 ár eftir sem
gjaldmiðill. Íslendingar verði að finna
aðra lausn í myntmálum sínum og
tengjast stómm myntbandalögum.
Hann segir að ólíklegt sé að lítið
myntsvæði eins og ísland geti lifað
af þegar komin verði stór mynt-
bandalög eins og allt stefni í.
„Ég held að þróunin hljóti að verða
þessi með auknu fijálsræði í peninga-
málum._ Þegar erlendir fjárfestar
skoða ísland líta þeir náttúrlega á
stöðu krónunnar og þeir koma til
með að setja fram hærri ávöxtunar-
kröfu vegna gengisáhættu. Og ís-
lenskir fjárfestar -koma til með að
hugsa þannig líka, aðeins með öfug-
um formerkjum. Þetta þýðir að þeg-
ar til lengdar lætur verður vaxtastig-
ið á íslandi yfirleitt hærra en í sam-
keppnislöndum okkar. Þá er það
spuming, þegar til lengri tíma er lit-
ið, hvort það sé ásættanlegt, eða
mögulegt, að íslenskur iðnaður geti
alltaf gefið af sér meiri arð svo að
hægt sé að borga hærri vexti en
gengur og gerist í samkeppnislönd-
unum,“ segir Þorsteinn í viðtalinu.
og ríkisstofnanir hafa gert við við-
semjendur sína eftir að samningar
náðust á almennum vinnumarkaði í
febrúar sl, en svarið var sent Alþingi
í gær.
Aukagreiðslur tíðkuðust
síður hjá ríki
í svari fjármálaráðherra eru tíund-
aðar launahækkanir, sem. ná til
18.900 ársverka, eða tii meginþorra
ríkisstarfsmanna. Fyrst er talin veg-
in taxtahækkun til félaga innan ASÍ
og nemur hún 13,22% og vegin heild-
arhækkun er hin sama. Fjármálaráð-
herra sagði í samtali við Morgunblað-
ið í gær, að flestir samningar ríkisins
við félög innan ASÍ væru nákvæm-
lega þeir sömu og á almennum mark-
aði. Þeim fylgdi hins vegar e.t.v.
meiri kostnaður hjá ríkinu vegna
LÖGREGLAN í Reykjavík fór
í gærkvöldi í kvikmyndahús
borgarinnar til að fylgjast með
því hvort unglingum undir 16
ára aldri væri hleypt inn á 11-
S'ningar kvikmyndahúsanna.
mar Smári Ármannsson að-
stoðaryfirlögregluþjónn segir
þetta gert til að tryggja að
starfsfólk kvikmyndahúsanna
fari að fyrirmælum laga hvað
þess að ýmsar yfirborganir og auka-
greiðslur, sem færðar hefðu verið inn
í taxta, hefðu síður tíðkast þar.
Vegin taxtahækkun félaga innan
BHMR nemur 5,52%, en vegin önnur
hækkun 5,01%. Þar munar mest um
hækkanir vegna samninga við HÍK,
en „önnur hækkun" kennara nemur
12,18%. Þar af þýða aukin kaup á
vinnuframlagi kennara innan HÍK
tæplega 4% hækkun. Heildarhækkun
til BHMR er 10,83%.
Taxti félaga innan BSRB hækkaði
að meðaltali um 9,38%, önnur hækk-
un nær ekki einu prósenti og vegin
heildarhækkun er því 10,29%. FFSÍ
samdi eingöngu um taxtahækkun,
sem nam 11,55%, en KÍ samdi um
6,20% taxtahækkun og vegin önnur
hækkun nemur 12,84% en þar af eru
tæp 4% vegna aukinnar vinnu. Vegin
Myndin er
ekki ætluð
bömum
þetta varðar. Vera barna undir
16 ára aldri á 11-sýningum
heildarhækkun kennara í KÍ nemur
því 19,84%.
Loks eru nefnd til sögunnar stétt-
arfélög utan bandalaga, þar sem
taxtahækkun nemur rúmum 10%,
önnur hækkun er tæp 2% og vegin
heildarhækkun 12,11%.
í samantekt kemur fram, að taxta-
hækkun hjá 153 stéttarfélögum nem-
ur 8,53%, en heildarhækkun 12,72%.
Ef stéttarfélög kennara, HÍK og KÍ,
eru ekki tekin með er vegin taxta-
hækkun 9,26% og vegin heildar-
hækkun 10,51%.
Fjármálaráðherra sagði vert að
benda á, að aðgerðir ríkisvaldsins í
skattamálum vegna h'feyrisgreiðslna
hefðu haft jákvæðari áhrif á almenn-
um markaði en meðal ríkisstarfs-
manna, því að lífeyrisgreiðslur þeirra
miðuðust aðeins við dagvinnulaun.
kvikmyndahúsa brjóti gegn
reglum um útivistartíma
þeirra, auk þess sem enginn
undir 16 ára aldri megi sjá
kvikmyndir sem Kvikmynda-
eftirlit ríkisins hafi bannað
áhorfendum yngri en 16 ára.
Það bann eigi við án tillits til
þess hvort barn eða unglingur
sé eitt á ferð eða í fylgd með
forráðamanni.
• Morgunblaðið/Ásdís
Fjármálaráðherra um það ef tilfærsla í skattakerfinu yrði afnumin
Tekjuskattshlut-
faU gæú orðið 17%
FRIÐRIK Sophusson fjármálaráð-
herra sagði, er hann mæltí fyrir
breytingu á lögum um tekju- og
eignaskatt á Alþingi í gær, að lækka
mætti skatthlutfallið niður í 17% án
þess að það myndi skerða tekjur rík-
is- og sveitarfélaga, ef öll laun væru
skattlögð eins og jöfnun í gegnum
tilfærslu skattakerfisins yrði afnum-
in. Það væri einungis þriðjungur
framteljenda sem greiddi skatta eins
og nú væri málum háttað.
Friðrik sagði að þetta sýndi hve
tilfærslan væri mikil í íslenska skatt-
kerfinu og það væri mjög athyglis-
vert að Alþýðusamband íslands sem
talaði fyrir félagslegum umbótum
væri farið að vekja athygli á háum
jaðarsköttum hér'á landi. Hann væri
alveg sammála því að það væri full
ástæða til að endurskoða skattakerf-
ið.
Lítill metnaður
Jón Baldvin Hannibalsson, Al-
þýðuflokki, sagði að frumvarpið bæri
vott um lítinn metnað til að taka á
þessum málum og koma á umbótum,
þrátt fyrir að allir talsmenn stjóm-
málaflokka fyrir síðustu kosningar
hefðu verið sammála um það að af-
leiðing af samspili tekjuskatts- og
bótakerfisins væri að jaðarskattar
væru of háir og kæmu niður með
tilviljunarkenndum og ósanngjörnum
hætti. Sagðjst hann hafa orðið fyrir
miklum vonbrigðum við þetta mikla
metnaðarleysi til að koma á umbót-
um sem allflestir væru sammála um
að væru nauðsynlegar. Benti hann
sérstaklega á að fjármagnstekjur
væru ennþá skattfrjálsar og spurði
hvort það væri ágreiningur um það
milli stjórnarflokkana eða innan
þeirra að íjármagnstekjuskattur
kæmi til framkvæmda og hvort það
tefði tillögur þeirrar nefndar sem
væri að undirbúa málið.
Pétur Blöndal, Sjálfstæðisflokki,
sem er fulltrúi Sjálfstæðisflokksins í
nefndinni sem undirbýr tillögur um
fjármagnstekjuskattinn, sagði að það
væri ekki sjálfgefið að skattleggja
vaxtatekjur. Mikið væri rætt um
hvaða áhrif það myndi hafa á vaxta-
stigið í landinu og hugsanlega á fjár-
magnsflótta til annarra landa. Síðar
við umræðuna sagði Pétur að hann
teldi að það gæti verið andstætt heil-
brigðri skynsemi að leggja á fjár-
magnstekjuskatt. Sparnaður hér á
landi væri miklu minni en í öðrum
löndum vegna þeirrar reynslu sem
sparifjáreigendur hefðu haft af óða-
verðbólgu. Við umræður í nefndinni
hefði komið fram að menn væru
hreinlega hræddir við að leggja skatt
á þann veikburða sparnað sem væri
í landinu.
Talsverðar umræður urðu um það
ákvæði frumvarpyas að afnema
sjálfvirka viðmiðun hækkana ýmissa
bótagreiðslna. Ágúst Einarsson,
Þjóðvaka, sagði að í þessu birtist
loksins pólitísk stefna ríkisstjórnar-
innar.
Tekjurnar aukast með
aðgerðaleysi
Svavar Gestsson, Alþýðubandalagi,
sagði að breytingar varðandi sjálf-
virkni beindust að því að tryggja ríkis-
sjóði öryggi en öðrum óöryggi. Það
væri verið að festa persónuafslátt,
bamabætur og aðrar bætur við fasta
krónutölu, þannig að ríkisstjómin
gæti, með því að gera ekki neitt,
hækkað skatta. Bætur til aldraðra
og öryrkja væru skertar og það gilti
einnig um framlög í ýmsá sjóði. Þann-
ig yki ríkissjóður tekjur sínar með
aðgerðaleysi fjármálaráðherrans.
Minkur
inná
2. liæð
Syðra-LangholU. Morgunblaðið.
HJALTI Gunnarsson, bóndi á
Fossnesi í Gnúpveijahreppi,
varð heldur undrandi fyrir
nokkrum dögum þegar hann
rakst á svartan mink í eldhúsinu
á 2. hæð íbúðarhússins. Mink-
urinn var hinn rólegasti, enda
hafði hann komist í brauð-
mylsnu að gæða sér á.
Hjalti rak minkinn fram á
gang og kom honum í gildru,
bar hann síðan út á hlað og
skaut hann þar. Hjalti, sem er
vön grenjaskytta, sagði að sér
þætti merkilegt að minkurinn
hefði farið aila leið inn í bæ og
það kæmi sér einnig spánskt
fyrir sjónir að rekast á tinnu-
svartan mink. Taldi Hjalti lík-
legast að minkurinn hefði slopp-
ið úr búri.
Hjalti fullyrðir einnig að tóf-
unni sé mjög að fjölga, enda
vanti 10-30 lömb á haustin á
hvern bæ efst í Gnúpveija-
hreppi og tófa sjáist oft á veg-
um í sveitinni. Hjalti segir nóg
basl í sauðfjárræktinni án þess
að fjölgun tófu hætist við. Þá
sámi honum að sjá tófuna
leggjast á mófugla. Ti! dæmis
hafi hann séð tófu bera marga
lifandi lóuunga í kjaftinum til
yrðlinganna í greninu.
Marínu
vegnar vel
MARÍNU Hafsteinsdóttur, litlu
stúlkunni, sem í síðustu viku
fór í erfiða hjartaaðgerð í Bos-
ton í Bandaríkjunum, vegnar
vel og í gær fékk hún sína
fyrstu máltíð.
„Líðan hennar skánar alltaf,"
sagði Hafsteinn Hinriksson,
faðir Marínar, í gær. „Nú er
bara að bíða og sjá hvað tíminn
leiðir í ljós.“
Marín var tekin úr öndunar-
vél á miðvikudag. Hún hefur
fengið næringu í æð og gégnum
slöngu, en í gær var henni gef-
ið eplamauk í morgunmat. Haf-
steinn sagði að svo gæti farið
að hún yrði flutt á almenna
deild í dag.
Marín á að fara i aðra að-
gerð eftir tvo til þrjá mánuði
og foreldrar hennar, Hafsteinn
og Anna Óðinsdóttir, ætla að
koma með hana heim til íslands
milli aðgerða. Marín fæddist
með sjaldgæfan hjartagalla og
í síðustu viku var komið fyrir
slagæð við hjarta hennar.
Hafsteinn sagði að umönnun
í Boston hefði verið „frábær"
og fólkið „gott og indælt".
Hannes H.
með fullt hús
ÞRIÐJU umferð í landsliðs-
flokki Skákþings íslands lauk í
gærkvöldi. Úrslit urðu:
Jón G. Viðarsson vann Bene-
dikt Jónasson, Ágúst Sindri
Karlsson vann Rúnar Sigur-
pálsson, Hannes Hlífar Stefáns-
son vann Kristján Eðvarðsson
og Magnús Pálmi Örnólfsson
vann Júlíus Friðjónsson. Jafn-
tefli gerðu Áskell Öm Kárason
og Helgi Áss Grétarsson og
Jóhann Hjartarson og Sævar
Bjarnason.
Hánnes Hlífar er með 3 vinn-
inga. í 2.-3. sæti eru Ágúst
Sindri og Jón Garðar með 2‘A
vinning og síðan er Jóhann í
4. sæti með 2 vinninga. Næsta
umferð verður tefld klukkan 17
á laugardaginn á Lynghálsi 10.