Morgunblaðið - 29.11.1995, Blaðsíða 34

34 MIÐVIKUDAGUR 29. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
Hollvinir Háskólans
þurfa að verða margir
Háskólastúdentar
deyja ekki ráðalausir.
Á síðastliðnu ári
blöskraði þeim eins og
fleirum hinn rýri bóka-,
tímarita- og gagna-
kostur Þjóðarbókhlöð-
unnar sem þá var senn
fullbúin. í stað þess að
kvarta með hendur í
skauti og bíða eftir
aðgerðum annarra
skipulögðu þeir og
hrundu af stað mynd-
arlegu átaki sem mörg-
um var ljúft að styðja:
þjóðarátaki fyrir þjóð-
bókasafn. Þetta lofs-
verða framtak bætti
verulega hag safnsins, var stúdent-
um til sóma og því fylgdi jákvæður
andi frumkvæðis og uppbyggingar.
Leyfið blóðinu að
renna til skyldunnar
Föstudaginn 1. des. næstkom-
andi verður þessu þjóðarátaki fyrir
WWestfrost
Frystikistur Staðgr.verð
HF201 72 x 65 x 85 45.768,-
HF 271 92 x 65 x 85 50.946,-
HF 396 126x65x85 59.170,-
HF506 156 x 65 x 85 69.070,-
Frystiskápar
FS205 125 cm 62.092,-
FS275 155 cm 74.314,-
FS 345 185 cm 88.194,-
Kæliskápar
KS250 125 cm 58.710,-
KS315 155 cm 62.933,-
KS 385 185 cm 71.055,-
Kæli- og frystiskápar
KF 285 155 cm 88.524,-
kælir 199 Itr frystir 80 Itr 2 prcssur
KF 283 155 cm 77.472,-
kælir 199 Itr frystir 80 Itr 1 pressa
KF 350 185 cm 103.064,-
kælir 200 Itr frystir 156 ltr _ 2 prcssur
KF 355 185 cm 97.350,-
kælir 271 Itr frystir 100 Itr 2 pressur
ooíkzi !
Faxafeni 12. Sími 553 8(M)0 1
bættum bókakosti
formlega slitið. En
sagan er ekki öll sögð
því sama dag hefst
næsta vers af umbóta-
átaki stúdenta. Þeir
ætla að efla Háskólann
með því að afla honum
hollvina sem geta orðið
öflugur bakhjarl og
lagt sitt af mörkum til
að styðja menntun og
rannsóknir. Jafnframt
vilja stúdentar einnig
gera starfsemi Háskól-
ans opnari og aðgengi-
legri fyrir almenning
þannig að fólk geti
betur kynnt sér og not-
ið þess sem hann hefur að bjóða.
Því verða stofnuð Hollvinasam-
tök Háskóla íslands við hátíðlega
athöfn í Háskólabíói kl. 14-15 á
fullveldisdaginn. Sérstaklega er
höfðað til allra fyrri nemenda Há-
skólans að þeir leyfi blóðinu að
renna til skyldunnar og gangi í
samtökin. Stuðningurinn getur ver-
ið gagnvæmur því að samtökin
veita jafnframt eldri nemendum
betri aðgang að því að fylgjast með
því sem er á döfínni og efst á baugi
í þeirra eigin grein og reyndar öðr-
um greinum líka.
En það er ekki bara talað til
þeirra sem einhvern tíma hafa lært
í Háskólanum heldur einnig til allra
þeirra sem bera hag Háskólans fyr-
ir brjósti. Háskólinn er eign þjóðar-
innar allrar og hann kemur því öll-
um við og þarf að vera allri þjóð-
inni opinn og aðgengilegur. Það
hefur reyndar margsinnis komið í
ljós að almenningur í landinu hefur
mikinn áhuga á málefnum Háskól-
ans og lætur sig þau einhveiju
varða. Þetta sést best á því hve
mikil aðsókn er jafnan þegar Há-
skólinn kynnir fjölbreytilega starf-
semi sína óg hefur opið hús. Slíkur
áhugi er i sjálfu sér bæði hvatning
og mikilvægur stuðningur en það
er líka nauðsynlegt að gera tengsl-
in milli Háskólans og fólksins i land-
inu virkari og markvissari. Því er
lágmarksárgjaldi Hollvinasamtak-
anna stillt í hóf og verður það 1.500
kr., en tekjur samtakanna munu
renna til uppbyggingar rannsókna
og menntunar í skólanum. Getur
þá bæði orðið um tækja- og bóka-
kaup að ræða, sjóði og ýmislegt
fleira. Ennfremur stuðningur við
sérstakar deiidir eða námsbrautir.
Mestu skiptir þó sá siðferðilegi
stuðningur og sú hvatning sem það
Hollvinasamtök Háskól-
ans eru góð leið til að
kynna hann út á við.
Guðrún Agnarsdóttir
lýsir samtökunum sem
sj álfsbj argarviðleitni
þjóðar sem vill rata far-
sællega til framtíðar.
er að vita af öflugum bakhjarli og
•góðum tengslum við fólkið í landinu.
Forsendur fyrir
sjálfstæði fyrr og nú
Snemma á þessari öld þótti það
lykilatriði fyrir sjálfstæði og af-
komu þjóðarinnar að halda góðum
og greiðum samgöngum við landið
og samskiptum við aðrar þjóðir. Þá
stofnuðu menn Eimskipafélag ís-
lands og mátti heita að þjóðin öll
legðist á eina sveif og keypti fólk
hlutabréf í félaginu þannig að það
komst á laggirnar.
Eins og áður skiptir miklu að við
stöndum saman um þær forsendur
sem nú skipta sköpum fyrir sjálf-
stæði og afkomu þjóðarinnar. Við
lifum á tímum hraðfleygra breyt-
inga. Þá er mikilvægt að standa
vörð um menntun og menningu
fámennrar þjóðar og hafa burði til
að stunda sjálfstæðar rannsóknir
bæði á þeim viðfangsefnum sem eru
séríslensk og á þeim sviðum sem
alla varða. Ef við ekki ræktum með
okkur frumkvæði til að skapa get-
um við brátt orðið að þiggjendum
sem eiga jafnvel erfitt með að nýta
sér nýjungar. Atvinnuhættir og
daglegt líf ákvarðast í vaxandi
mæli á afurðum tækni og vísinda.
Jafnframt er ljóst að samkeppnis-
færni þjóða og afkoma i næstu
framtíð mun að verulegu leyti ráð-
ast af því hvernig þær mennta börn
sín. Það er því mikilvægt fyrir okk-
ur að huga vel að menntun næstu
kynslóða, á því berum við öll ábyrgð
og megum ekkert til spara.
Stuðningur við Hollvinasamtök
Háskóla íslands er góð leið til að
kynnast Háskólanum og fyölbreyttri
og áhugaverðri starfsemi hans. Slík-
ur stuðningur er jafnframt í raun
sjálfsbjargarviðleitni þjóðar sem vill
rata farsællega til framtíðar.
Höfundur er læknir.
Guðrún
Agnarsdóttir
Styrkjum byggðina
— stöndum saman
Sameining Yestur-ísafjarðarsýslu
Færra fólk —
auknar kröfur
VIÐ manntalið 1703
voru Vestfírðingar tæp
15% landsmanna og
þetta hlutfall hélst
áþekkt fram til 1920
er þeir voru 14,1%, en
síðan hefur það farið
lækkandi og það svo,
að nú eru Vestfírðingar
innan við 3,5% lands-
manna. Hratt hefur
dregið í sundur síðasta
áratuginn og haldist í
hendur við minnkandi
kvóta í landbúnaði og
sjávarútvegi. Ekkert bendir til þess
að þessi óheillaþróun sé á undan-
haldi að óbreyttu skipulagi og því
verður nauðsynlegt á næstu árum
að leita nýrra leiða til sóknar.
Sveitarfélögin í 'landinu eru í
vaxandi mæli að taka við verkefn-
um frá ríkinu og^tórauka þannig
umsvif sín. Krafa íbúanna er sam-
bærileg þjónusta hvar sem er á
landinu. Þetta hvort tveggja kallar
eftir stærri stjórnsýslueiningum,
sem ráða við þessi nýju verkefni
og þetta eru ein veigamestu rök
mín fyrir sameiningu sveitarfélag-
anna í Vestur-ísafjarðarsýslu á
næsta ári.
Hverjir munu ráða?
Margir virðast hafa áhyggjur af
því að sameining muni fyrst og
fremst leiða til þess að
íbúar ísafjarðarkaup-
staðar verði allsráðandi
í hinu nýja sveitarfé-
lagi. Þeirra hlutur
verður vafalaust allstór
vegna lýðræðisins, því
að þeir eru langflestir.
Af sömu ástæðu ráða
Breiðhyltingar meiru
um kosningar í Reykja-
vík en íbúar í öðrum
hverfum borgarinnar.
Við þessu er ekkert að
gera og ekki verður
vart ótta við Breiðhylt-
inga af þessum ástæð-
um.
Mestu máli skiptir að þrátt fyrir
stjórnsýslulega sameiningu er ekki
verið að leggja þorpin niður, ekki
verið að breyta nafni þeirra eða
flytja íbúana eitt eða neitt. Hug-
mynd með sameiningu af þessu
tagi er að bæta þjónustu en ekki
draga úr henni. Hins vegar getur
orðið lengra að sækja suma þjón-
ustuþætti en áður var en á móti
kemur aukin fjölbreytni og öryggi.
Jarðgöngin undir Breiðadals- og
Botnsheiðar gera kleift að sækja
þjónustu á öllu þessu svæði, enda
eru þau forsenda þessara samein-
ingarhugmynda og gera þær mögu-
legar.
Eg er þeirrar skoðunar að ekki
eigi að kjósa til nýrrar sveitarstjórn-
ar með fulltrúa eftir nákvæmu hlut-
falli hverrar byggðar. Það verður
Pétur Bjarnason
Meðal annarra orða
íslenskt
- nei takk?
Það skiptir okkur mestu að geta sjálf
skapað verðmæti á sem flestum sviðum.
Njörður P. Njarðvík skrífar: Það á
ekki hvað síst við um menningu.
KONA AÐ norðan kemur að
heimsækja fjölskyldu dóttur sinnar
í höfuðstaðnum. Hrint er af stað
átaki með auglýsingaherferð til að
auka sölu á íslenskum varningi.
Þessir tveir atburðir virðast ekki
tengjast - fyrr en sá þriðji varpar
á þá nýju ljósi. Það bar til ekki alls
fyrir löngu að roskin kona kom til
höfuðstaðarins til að sjá barnabörn
sín. Ekki vildi hún koma tómhent
og færði þeim því gjafir, sem hún
taldi við hæfí þeirra. Handa dóttur-
syni sínum 11 ára keypti hún spenn-
andi og skemmtilega bók. En þegar
drengurinn sá gjöfina, sagði hann:
„Bækur eru leiðinlegar." Það kom
á ömmuna, og hún varð orðlaus.
Nú er það auðvitað svo, að alltaf
hafa verið til krakkar, sem ekki
hafa verið mikið gefnir fyrir lestur.
En þegar ég heyrði sagt frá þessu
atviki, þá rifjaðist upp fyrir mér,
hvað lestur var mikill hluti af
reynsluheimi minnar kynslóðar,
þegar við vorum krakkar og ungl-
ingar. Þá var mikið atriði að verða
sér úti um vasaljós, til þess að geta
stolist til að lesa undir sæng, þegar
manni hafði verið sagt að fara nú
að sofa. En þá var afþreying fá-
breyttari, þótt við fyndum á engan
hátt fyrir því, enda vön að sjá fyrir
því sjálf. Ég skil ömmudrenginn
svo, að hann kjósi fremur myndefni
sér til skemmtunar. Það er víst í
samræmi við veruleika nútímans.
Annað slagið hefur verið efnt til
eins konar herferðar til að auka
sölu á íslenskum varningi. Reynt
hefur verið að koma fólki i skilning
um, að það er þjóðinni til muna
hagkvæmara að kaupa eigin fram-
leiðslu. Jafnvel þótt hún sé eilítið
dýrari en innflutt. Því að með því
móti eflum við iðnað okkar, styrkj-
um efnahag okkar og veitum fleira
fólki atvinnu. Ef boðskapur slíks
átaks næði til fólks, ef þjóðin tæki
sig saman og einsetti sér að kaupa
íslenskar vörur í stað erlendrar þeg-
ar þess er kostur, þá er enginn vafi
á því, að það hefði mikil jákvæð
áhrif á atvinnulíf okkar. Á það hef-
ur verið bent, að einkenni íslensks
efnahagslífs sé mikill útflutningur
og mikill innflutningur. Allir vita,
að með aukinni sölu á íslenskum
varningi dregur úr innflutningi og
um leið batnar afkoma þjóðarinnar.
Það skiptir okkur mestu að geta
sjálf skapað verðmæti á sem flest-
um sviðum. Það á ekki hvað síst
við um menningu.
Ekki alvörustöðvar
Og nú kemur að þriðja atriðinu,
sem snýr annars vegar að afþrey-
ingu fyrir ömmudrenginn og hins
vegar að afstöðu til þess sem er