Morgunblaðið - 09.12.1995, Blaðsíða 20

rnnn-mrmr?
20 LAUGARDAGUR 9. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Riða í Bretlandi
Segja
ótta
ástæðu-
lausan
London. Reuter.
JOHN Major, forsætisráð-
herra Bretlands, reyndi í
fyrrakvöld að sannfæra landa
sína um, að þeim stafaði eng-
in hætta af nautakjöti og
ástæðulaust væri að óttast,
að riða í nautgripum gæti
borist 5 menn. Er þetta ekki
í fyrsta sinn, sem ótti við
hana kemur upp, en fréttir
eru um, að hundruð skóla
hafi hætt að bjóða upp á nau-
takjöt í mötuneytum.
Nautakjötssala hefur
minnkað verulega og það
kom sér illa fyrir ríkisstjóm-
ina þegar fyrrverandi ráðgjafi
hennar í hollustumálum, Sir
Bernard Tomlinson, sagðist
vera hættur að borða nauta-
kjöt.
Creutzfeldt-Jakob
-sjúkdómur
Nokkrir kúabændur og
tveir unglingar hafa látist á
skömmum tíma úr Creutz-
feldt-Jakob-sjúkdómnum en
hann svarar til riðu í naut-
gripum en leggst á menn.
Veldur hann því, að heilinn
verður eins og svampkenndur
og leiðir ávallt til dauða.
Major sagði á þingi í fyrra-
dag, að engar vísbendingar
hefðu fundist um, að riða í
nautgripum gæti borist í
menn með kjötinu en vísinda-
menn vinna að rannsóknum
á því.
Meðgöngutími Creutz-
feldt-Jakob-sjúkdómsins get-
ur verið allt að 30 ár og yfir-
leitt verður einkennanna ekki
vart nema hjá öldruðu fólki.
„Er þetta ekki stór-
kostlegiir dagiir?“
Pasadena. Reuter.
BANDARÍSKA geimfarið Galileo
hóf hringferð sína um Júpíter í gær
en það mun verða á braut um reiki-
stjörnuna næstu tvö árin. Ríkir
mikill fögnuður meðal vísinda-
manna í stjómstöðinni í Pasadena
í Kaliforníu en segja má, að allt
hafi gengið að óskum og jafnvel
betur en þeir þorðu að vona. Búist
er við fyrstu upplýsingunum frá
Galileo á tímanum frá því á sunnu-
dag og fram á miðvikudag en fyrstu
myndirnar koma í vor eða snemma
sumars.
Könnunarfarið, sem Galileo
sleppti í júlí, fór inn í gufuhvölfið
um Júpíter á fimmtudagskvöld og
hóf strax raniisóknir á því, sem
sumir vísindamenn líkja við upphaf
tímans. Galileo ræsti og slökkti á
stjórnflaugunum á hárréttum tíma
og kom sér þannig á braut en þess
má geta, að það tekur 52 mínútur
að koma boðum til og frá geimfar-
inu á ljóshraða.
„Við erum ekki aðeins á braut,
heldur á mjög góðri braut,“ sagði
William O’Neil, stjómandi Galileo-
áætlunarinnar.
Vísindamenn vonast til, að upp-
lýsingamar frá Galileo auki þeim
skilning á myndun alheimsins en á
Júpíter hafa orðið minni breytingar
frá upphafi en á nokkurri annarri
reikistjömu í sólkerfinu. Raunar er
enn ekki ljóst hvort könnunarfarið
sendi upplýsingar til Galileo en vit-
að er, að móttökutæki Galileos og
senditæki könnunarfarsins voru í
sambandi hvort við annað.
Aldrei gefist upp
„Er þetta ekki stórkostlegur dag-
ur?“ sagði Daniel Golden, einn af
yfirmönnum NASA, bandarísku
geimferðastofnunarinnar. „Eg er
svo stoltur af þessu fólki. Það gafst
aldrei upp þrátt fyrir alls konar
erfiðleika og leysti úr hverjum
vanda.“ O’Neil, sem hefur fylgst
með Galileo eins og barninu sínu á
3,7 milljarða km ferð þess til Júpít-
ers, kvaðst hafa upplifað góðan
dag.
Reyter
ÞESSI teikning sýnir könnunarfarið, sem Galileo sleppti í júlí,
á leið inn í gufuhvolfið um Júpíter. Það hefur losað sig við hita-
skjöldinn, skotið upp fallhlífinni og svífur síðan niður í skýja-
þykknið. Könnunarfarið átti að senda upplýsingar um ferðina
í 47 mínútur áður en það brynni upp.
Galileo, sem heitir eftir ítalska
stjarnfræðingnum, sem uppgötvaði
fjögur stærstu tungl Júpíters 1610,
verður á braut um Júpíter í tvö ár
og mun fara mjög nærri þremur
af tunglunum 16, Ganymedes, Kall-
istó og Evrópu. Að tveimur áram
liðnum mun Galileo falla inn að
Júpíter og brenna upp í gufuhvolf-
inu.
HVERJIR
ERU ENGLARNIR?
Engla þekktum viö sem börn af
bœnaversum og biblíumyndum. En
þó fór svo um margan að verða viö-
skila viö þennan þótt barnatrúar.
Samt lifa englar góöu lífi í myndlistinni
og í sólmum og textum trúarinnar. Og
þar eru þeir ekki til upþfyllingar og
skrauts, heldur hluti af raunveru-
leikanum sjólfum.
Hverjir eru þeir eiginlega og hvert
er hlutverk þeirra og sess í menningu
okkar, list og trú?
Bókin um englana svarar þeim
spurningum.
Isk
■ Lauj
Skálholtsútgáfan
Laugavegi 31 - Sími 552 1090
Galileo lagði upp í langferðina
með geimfeijunni Atlantis 18. októ-
ber 1989 en eftir að leiðir þeirra
skildi stefndi geimfarið til Venusar
og síðan aftur átt til jarðar í tví-
gang. Var það gert til að unnt
væri að nota þyngdaraflið sem eins
konar teygjubyssu og gefa Galileo
þann kraft, sem dugði til að koma
því til Júpíters.
Formennska í ÖSE
Danir
taka við
1997
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
DANIR munu gegna formennsku í
Öryggis- og samvinnustofnun Evr-
ópu, OSE, 1997. Þetta var ákveðið
á fundi utanríkisráðherra samtak-
anna í gær. Við það tækifæri sagði
Niels Helveg Petersen utanríkisráð-
herra Dana að formennskan fæli í
sér mikið starf, þar sem samtökin
öðluðust stöðugt mikilvægara hlut-
verk.
Þar sem Danir taka við for-
mennskunni 1997 taka þeir ujn
áramótin sæti í því þjóðaþríeyki,
sem stýrir samtökunum. í því eiga
sæti landið, sem gegndi forystunni
síðast, landið sem fer með hana og
landið, sem tekur við. Á næsta ári
sitja því Danir í þríeykinu, ásamt
Ungveijum, sem fara nú með for-
mennskuna, og Svisslendingum,
sem taka við henni á næsta ári.
í viðtali við danska útvarpið í gær
sagði Helveg Petersen að OSE
gegndi mikilvægu hlutverki við að
koma ástandinu í fyrrum Júgóslavíu
í betra horf. Þar munu samtökin
hafa eftirlit með komandi kosning-
um og fylgjast með lýðræðisþróun.
Síjói'n
Majors
styrkist
SVO virðist sem breska fjár-
lagafrumvarpið og sú skatta-
lækkun, sem þar er boðuð,
hafi bætt nokkuð stöðu bresku
ríkisstjórnarinnar og íhalds-
flokksins. Samkvæmt skoð-
anakönnun, sem birtist í dag-
blaðinu Times í gær, fengju
íhaldsmenn 28% atkvæða ef
nú væri kosið. Er það tveimur
prósentustigum meira en fyrir
viku. Verkamannaflokkurinn
er þó langt á undan eftir sem
áður. Fengi hann 55%, einu
prósentustigi minna en fyrir
viku en næstum tvöfalt fylgi
íhaldsflokksins. Fijálslyndir
demókratar fengju 13%.
Peres hrósar
Arafat
SHIMON Peres, forsætisráð-
herra ísraels, hrósaði Yasser
Arafat, leiðtoga PLO, Frelsis-
samtaka Palestínumanna, í
gær fyrir að hafa komið að
miklu leyti í veg fyrir árásir
skæraliða á ísrael. Sagði hann,
að í framhaldi af því yrði fleiri
Palestínumönnum leyft að
sækja vinnu í ísrael. Sagði
Peres þetta að loknum fyrsta
fundi sínum með Arafat eftir
að Yitzhak Rabin var ráðinn
af dögum.
Leit að þotu
haldið áfram
LEIT var haldið áfram í gær
að rússneskri TU-154 far-
þegaþotu sem hvarf sporlaust
með 97 manns innanborðs á
leið frá Sakhalín-eyju til Kha-
barovsk í Kyrrahafshéraðum
Rússlands á miðvikudag. Lík-
ur eru taldar á að hún hafi
steypst í Japanshaf. Hún hafði
flogið rúmar 30.000 stundir
en var ekki búin ratsjársvöram
sem auðveldað hefðu leit að
brakinu.
Papandreou
hressist
ANDREAS Papandreou, for-
sætisráðherra Grikklands, var
sagður á batavegi í gær eftir
19 daga dvöl á sjúkrahúsi
vegna lungnabólgu. Gat hann
sest upp í gær en er þó enn
háður nýrnavél og öndunarvél
að hluta. Gerð var skurðaðgerð
á barka á fimmtudag til að
auðvelda honum öndun og
virðist hún hafa gefið góðan
árangur.
Choi Kyu-hah
stefnt í Seoul
SAKSÓKNARI stefndi í gær
Choi Kyu-hah fyrir rétt sem
vitni í máli á hendur Chun Doo
Hwan fyrrverandi forseta Suð-
ur-Kóreu. Choi tók við forseta-
starfi til bráðabirgða eftir
morðið á Park Chung-hee í
október 1979 en Chun ýtti
honum úr embætti { byltingu
tveimur mánuðum síðar. Vill
saksóknari kanna hvaða upp-
lýsingum Choi kann að búa
yfir um byltinguna og fjölda-
morð á stjómarandstæðingum
í Kwangju í maí 1980. íbúar
borgarinnar fullyrða, að þús-
undir manns hafi týnt lífi, en
opinber tala látinna er 192.