Morgunblaðið - 07.02.1996, Qupperneq 48

MORGUNBLADID, KRINGLAN I, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBUSCENTRUM.IS / AKUREYRl: HAFNARSTRÆTI 85
MIÐVIKUDAGUR 7. FEBRÚAR 1996
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Jóhannes
Ivar fékk
á sig hnót
Flateyri. Morgunblaðið.
LÍNUBÁTURINN Jóhannes
ívar frá Flateyri fékk á sig
hnút þegar skipveijar voru að
draga línuna 35 sjómílur utan
við Kóp síðdegis í gær. Skipið
kom til Flateyrar í gærkvöldi.
Bjami Harðarson skipstjóri
segir að haugasjór, norðaustan
10 vindstig hafi verið á miðun-
um þegar línan var dregin.
Varð að skilja eftir 25 bala eft-
ir að hnúturinn reið yfir.
„Ég stóð í lúgunni þegar
hnútur kom á bátinn svo hann
fór á hliðina," segir Erlendur
Ingólfsson hásetii Hann segist
hafa reynt að halda sér í en svo
virðist sem hann hafi slegist
einhvers staðar utan í því hann
hafí ekki vitað af sér fyrr en
skipsfélagarnir voru að stumra
yfír honum nokkru síðar. Farið
var með Erlend til skoðunar á
heilsugæslustöðina á Flateyri.
Norðmenn og Rússar semja um síldarkvóta í Murmansk
Sjávarútvegsráðherra segir
Norðmenn stuðla að ofveiði
NORÐMENN og Rússar komust að samkomulagi
um síldarkvóta á fundi í Murmansk í gær. Rússar
munu fá að veiða 150 þúsund tonn af norsk-
íslenska síldarstofninum 1996, 120 þúsund tonn
í norskri efnahagslögsögu og 30 þúsund tonn í
sinni eigin, að því er norska fréttastofan NTB
hafði eftir Jan Henry T. Olsen, sjávarútvegsráð-
herra Noregs. Halldór Ásgrímsson utanrikisráð-
herra sagði að Norðmenn hefðu gefið meira eftir
í þessu samkomulagi, en þeir hefðu viljað, til að
„halda eðlilegum samskiptum við Rússa". Þor-
steinn Pálsson sjávarútvegsráðherra sagði að þessi
staða leiddi til umframveiði „sem er mjög óskyn-
samleg og algerlega á ábyrgð Norðmanna“.
1,2 milljónatonna heildarkvóti
Samkvæmt samkomulaginu munu Rússar og
Norðmenn veiða 875 þúsund tonn af norsk-
íslenska síldarstofninum 1996. Færeyingar og Is-
lendingar gerðu kröfu um 330 þús. tonna kvóta
þegar þjóðirnar fjórar ræddust við í Moskvu í janú-
ar. Þar af fengju Færeyingar 85 þús. tonn og
íslendingar 245 þús. tonn. Samanlagt væri því
um að ræða 1,2 millj. tonna eða 200 þús. tonnum
meiri heildarkvóta, en gert hefði verið ráð fyrir.
Rússar höfðu krafist 200 þúsund tonna kvóta
í viðræðum landanna fjögurra. Þeir veiddu 100
þús. tonn á síðasta ári og hefur kvóti þeirra því
aukist um 50%. Olsen lýsti þessu sem hóflegu
magni í gær, að minnsta kosti í samanburði við
kröfur íslendinga og Færeyinga.
„Það eru allir sammála um að skynsamlegasta
nýtingin felist í milljón lesta veiði ef við ætlum
að hafa hámarksafrakstur af stofninum til lengri
tíma,“ segir Þorsteinn Pálsson. „Frá sjónarmiði
okkar íslendinga skiptir það mjög miklu máli því
að eini möguleikinn til að síldin taki upp gamlar
gönguleiðir og komi á íslandsmið að einhveiju
marki er sú að stofninn stækki. Norðmenn virð-
ast greiniiega ætla að koma í veg fyrir þetta með
einhliða kvótaúthlutun.“
Þorsteinn sagði að Rússar hefðu reynt að miðla
málum í síldarviðræðunum í Moskvu og stungið
upp á því að öll ríkin lækkuðu kröfu sína hlut-
fallslega þannig að veiði færi niður fyrir milljón
tonn.
„Spark“ í Færeyinga
og íslendinga?
NTB heldur því fram að samkomulagið sé „án
efa spark" í Færeyinga og íslendinga, sem hafi
haldið því fram að Rússar væru á sinu bandi í
viðræðunum og Norðmenn væru á góðri leið með
að einangrast.
„Við höfum ekki haldið því fram að. Rússar
væru andstæðingar Norðmanna," sagði Halldór
Ásgrímsson. „Sannleikurinn er sá að Norðmenn
hafa verið með mikinn yfirgang í þessu síldarmáli
í langan tíma og ekki viljað virða rétt Islendinga.
Þeir hafa neitað viðræðum í áratugi, þótt við höf-
um farið þess á leit hvert einasta ár. Það þarf
engum að koma á óvart að þeir leggi ofurkapp á
að halda eðlilegum samskiptum við Rússa, sem
þeir hafa haft í mjög langan tíma, án þess að
hafa neitt samráð um það mál hvorki við íslend-
inga né Færeyinga,“ sagði Halldór.
Morgunblaðið/Halldór Sveinbjörnsson
FIMM af skipverjunum sex sem voru um borð í Kofra er eldur kom upp í skipinu aðfaranótt mánudags.
F.v. Þröstur Ólafsson vélstjóri, Pálmi Halldórsson bátsmaður, Jónas Jónbjörnsson matsveinn, Eyþór Scott
stýrimaður og Jón M. Egilsson skipstjóri. Gylfi Þórðarson yfirvélstjóri var farinn til síns heima.
Kofri er talinn ónýtur
ísafirði. Morgunblaðið.
TOGARINN Bessi frá Súðavík kom
með rækjuskipið Kofra í togi til Isa-
fjarðar um kl. 9.30 í gærmorgun,
rúmum tveimur sólarhringum eftir
að kviknaði í síðarnefnda skipinu er
það var að veiðum um 100 sjómílur
út af Skaga.
Vegna veðurs gekk erfiðlega að
koma Kofra til ísafjarðar en dráttar-
taugin á milli skipanna slitnaði a.m.k.
tvisvar. Logn var á ísafirði þegar
skipin komu inn á Pollinn og lagði
brunalykt frá Kofranum upp að
bryggju. Rannsóknarlögreglumenn
ásamt fulltrúa frá_ rannsóknarnefnd
sjóslysa voru á ísafirði við komu
skipanna og hófst rannsókn á upp-
tökum eldsins um leið og Kofra hafði
verið lagt að bryggju. Niðurstaða
þeirrar rannsóknar lá ekki fyrir í
gærkvöldi en samkvæmt upplýsing-
um blaðsins er skipið talið ónýtt.
■ Bessinn Iengi/6
Akureyrarbær selur
öll hlutabréf sín
ÖLL seljanleg hlutabréf í eigu
Framkværndasjóðs Akureyrarbæjar
verða seld á þessu ári samkvæmt
.—■ákvörðun bæjarstjórnar í gær.
Stærsta hlutabréfaeign Akureyrar-
bæjar er í Útgerðarfélagi Ákur-
eyringa, að nafnvirði tæpar 410
milljónir króna. Að sögn Gylfa Þórs
Magnússonar, framkvæmdastjóra
markaðsmála og forstöðumanns
Sölumiðstöðvar hraðfrystihúsanna
á Akureyri, voru engin ákvæði í
samkomulagi SH og Akureyrarbæj-
ar sem lögð.u kvöð á bæjarstjórnina
um hvernig sölu hlutabréfa í ÚA
yrði háttað. SH hefur því enga
tryggingu fyrir viðskiptum við UA
eftir að hlutabréfin verða seld. Að
sögn Gylfa lá í anda samkomulags-
ins að þegar og ef bréfin yrðu seld
færu þau á opinn hlutabréfamark-
að.
Fulltrúar Alþýðubandalagsins í
bæjarstjórn lýstu harðri andstöðu
við sölu hlutabréfa í ÚA í einu lagi
á árinu. Meirihluti bæjarstjórnar
lagði fram bókun um að áfram yrðu
hlutabréf bæjarins í atvinnufyrir-
'tækjum seld á árinu en áætlað sölu-
verð væri um 1.450 milljónir króna.
Eftir töluverðar umræður og fund-
arhlé, þar sem menn báru saman
bækur sínar, var samþykkt að selja
öll seljanleg hlutabréf bæjarins en
miða ekki við ákveðnar fjárhæðir
heldur gengi þeirra bréfa sem skráð
er á Verðbréfaþingi í febrúarbyrjun.
■ Öll seljanleg hlutabréf/12
Komum til heilsugæslulækna fækkaði
um 11% frá 1990 til 1994
Hlutur sérfræði-
lækna stækkar
KOMUM sjúklinga til heilsugæslu-
og heimilislækna utan læknavaktar
fækkaði um tæp 11% frá árinu 1991
til ársins 1994. Komum sjúklinga til
sérfræðilækna fækkaði einnig á
þessum árum um tæp 3%. Á milli
áranna 1993-94 íjölgaði komum til
sérfræðinga hins vegar um 6%, en
komum til heilsugæslulækna fækk-
aði um 0,6%.
Katrín Fjeidsted, formaður Félags
íslenskra heimilislækna, sagði þessar
tölur sýna glögglega að stjórnvöld
fylgdu í reynd ekki þeirri stefnu að
sjúklingar ættu fyrst að leita til heim-
ilislæknis áður en þeir leituðu til sér-
fræðings. Mikil fjölgun sérfræðinga
á meðan fjöldi heimilislækna væri
óbreyttur leiddi eðlilega til þess að
sérfræðingar fengju fleiri sjúklinga á
kostnað heilsugæslunnar.
Sérfræðingum með samning við
Tryggingastofnun ríkisins íjölgaði
úr 120 árið 1976 í 395 í fyrra. Fjöldi
þeirra hefur rúmlega þrefaldast á
20 árum. Tölur um fjölda heimilis-
lækna eru ekki tiltækar nema fimm
ár aftur í tímann, en á þeim tíma
hefur hann verið óbreyttur eða 150.
Þessi fjölgun sérfræðinga þýðir að
þeir vinna stöðugt fleiri læknisverk.
Komur sjúklinga til sérfræðinga
voru rúmlega 397 þúsund árið 1994,
en 375 þúsund árið 1993. Komum
til heilsugæslulækna fækkaði hins
vegar rnilli þessara sömu ára úr rúm-
lega 509 þúsund í rúmlega 506 þús-
und.
Athyglisvert er að á árunum
1991-93 fækkaði komum til heilsu-
gæslulækna um 10% og komum til
sérfræðinga sömuleiðis um 8%. Lík-
legasta skýringin á þessu er hækkun
á komugjöldum til heimilislækna og
sérfræðinga árið 1992.
Rúmlega 19% lækna: hér á landi
eru heimilislæknar og hefur þetta
hlutfall lækkað um rúmlega 3% frá
1990. Katrín sagði að víða erlendis
væri þetta hlutfall 40-60%.
Komur til heilsugæslu-
og heimilislækna svo og
sérfræðinga 1990-95
„„„, . , Til heilsugæslu-
600 þus. komur , . r ,
567 059 °9 heimilislækna
550---------=/.-------------------
upplýsingar NA / 506.521
vantar1990
-Til sérfræðinga
408.233 397.386
1990 11 ’
Grunnlaun heilsugæslulækna
86 þúsund á mánuði
Mikil óánægja er meðal heilsu-
gæslulækna með launakjör og sam-
kvæmt upplýsingum Morgunblaðs-
ins á hún stóran þátt í þeirri miklu
samstöðu sem heilsugæslulæknar
hafa bundist um að segja upp störf-
um. Frá árinu 1982 hafa grunnlaun
heilsugæslulækna 6,5 faldast. Föst
laun almennra hjúkrunarfræðinga
hafa á sama tíma 12 faldast og föst
laun presta hafa tæplega 14 fald-
ast. Föst mánaðarlaun almennra
hjúkrunarfræðinga eru á bilinu
82-125 þúsund á mánuði. Grunnlaun
heilsugæslulækna eru hins vegar
rúmlega 86 þúsund á mánuði. Lækn-
ar hafa til viðbótar tekjur af vöktun
og unnum læknisverkum. Heildar-
tekjur þeirra eru breytilegar en al-
mennt eru heilugæslulæknar með
hærri heildartekjur en hjúkrunar-
fræðingar og prestar.
■ Uppsagnirnar tengjast/24