Morgunblaðið - 15.03.1996, Blaðsíða 8

8 FÖSTUDAGUR 15. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/RAX
í fótbolta á Klambratúni
FÓTBOLTINN heillar ætíð og
skiptir þá litlu máli hvemig
viðrar. Enginn er verri þó hann
vökni og ungi fótboltakappinn
á myndinni lætur hellirigningu
ekkert á sig fá. Einbeitnin skín
úr augun Jóns Einars Hjartar-
sonar þegar þrumuskotið er
tekið og glæsilegt mark er
greinilega að verða að veru-
leika. Framtíðin Ieiðir svo í Ijós
hvort hann heldur sig við æfing-
ar og leiki á Klambratúni eða
leikur listir sínar á keppnisvöll-
unum þegar hann vex úr grasi.
Tímabili tollfrjáls innflutnings á inniræktuðu grænmeti lýkur í dag
Búast má víð hækkun
um tugi prósenta
Verð þriggja grænmetistegunda
frá júní 1994, kr./kg
100
Q.4 |. ,1-4- 4 I I I I I I I I I I I I I I I I I I I I. -I-) I t l I I I I I I t-
J JÁSONDJ FMAMJ J JÁSONDJ FMAMJ J J ÁSONDJ FMAMJ
LJÓST er að verð á inniræktuðu
grænmeti kemur til með að hækka
verulega hér á landi á næstunni í
kjölfar þess að tímabili tollfrjáls inn-
flutnings samkvæmt samningnum
um hið Evrópska efnahagssvæði
lýkur í dag, 15. mars. Búast má við
að kílóverð á tómötum, agúrkum
og paprikum hækki um tugi pró-
senta ef verðþróunin verður með
sama hætti og verið hefur síðustu
tvö ár þegar þessu tollfijálsa tíma-
bili hefur lokið. \
Samkvæmt samningnum um hið
Evrópska efnahagssvæði er skylt
að leyfa tollfijálsan innflutning á
inniræktuðu grænmeti á tímabilinu
frá 15. nóvember til 15. mars ár
hvert. Landbúnaðarráðuneytið hef-
ur nú gefið út reglugerð þar sem
kveðið er á um tollmeðferð þessara
grænmetistegunda og samkvæmt
henni kemur magntollur til viðbótar
verðtolli á þær grænmetistegundir
sem fluttar eru inn í samkeppni við
innlenda framleiðslu, þ.e.a.s græna
papriku, tómata og agúrkur, þó
þannig að full tollvernd samkvæmt
heimildum kemur til framkvæmda
í áföngum. Hins vegár leggst ein-
ungis 30% verðtollur á gula og rauða
papriku og jöklasalat (iceberg) að
svo komnu máli.
398 kr. magntollur á papriku
Samkvæmt upplýsingum landbún-
aðarráðuneytisins leggst nú 15%
verðtollur og 99 króna magntollur á
hvert kíió af tómötum í innflutningi.
Þetta er helmingur af mögulegri toll-
vemd, en hækkar um næstu mán-
Vegna veikinda birtist ekki
teikning frá Sigmund í Morg-
unblaðinu í dag.
aðamót í þijá fjórðu hluta eða 22,5%
verðtoll og 148 króna magntoll. Full
tollvernd tekur gildi um miðjan apríl,
þ.e.a.s. 30% verðtollur og 199 króna
magntollur. Sama gildir varðandi
gúrkumar, nema að meiri tollvemd
kemur fyrr til framkvæmda. Frá
23.mars hækkar magntollurinn í 148
krónur á kíló og verðtollurinn í 22,5%
og um mánaðamótin er full tollvernd
komin til framkvæmda. A græna
papriku Ieggst 7,5% verðtoliur og
100 króna magntollur nú. Sú toll-
vemd tvöfaldast um næstu mánaða-
mót og nemur þá helmingi af mögu-
legri tollvemd og verður 15% verð-
tollur og 199 króna magntollur. 16.
apríl kemur full tollvemd til fram-
kvæmda og verður verðtollurinn þá
30% og magntollurinn 398 krónur á
hvert kíló.
Ef skoðuð er verðþróun á tómöt-
um, agúrkum og papriku undanfar-
in tvö ár, á þessum árstíma og þeim
mánuðum sem í hönd fara, kemur
í ljós að kílóverð þessara tegunda
hækkar um hundmð króna sam-
kvæmt visitölu neysluverðs sem
Hagstofa íslands reiknar út. Þannig
hækkar paprika úr 394 kr. kílóið í
apríl i fyrra í 692 kr. eða um tæpar
300 krónur. Svipaða þróun má sjá
á árinu 1994 nema að hún er held-
ur fyrr á ferðinni. Þá var kílóverðið
í mars 390 kr., en hækkaði í 518 kr.
f apríl og síðan í 620 kr. í maí.
Verðið á tómötum í mars í fyrra
var 169 kr. kílóið, en það hækkaði
í 406 kr. í apríl og síðan í 564 kr,
í maí áður en það lækkaði í júní i
tæpar 300 kr. kílóið. Árið áður
hækkuðu tómatarnir úr 183 kr. í
352 kr. milli mars og apríl og síðan
í 453 kr. i maí áður en kílóverðið
Iækkaði í júní í 228 krónur.
Verðið á agúrkum hækkaði milli
janúar og febrúar í fyrra úr 178 kr.
í 369 kr. kílóið og hélst nálægt því
þar til í maímánuði að það lækkaði
niður fyrir 300 krónur og í 188 kr.
í júní, Árið áður hækkaði verðið
milli mars og apríl úr 266 kr. í 393
kr. áður en það lækkaði í 181 kr.
kílóið í maí.
Sögukennsla í framhaldsskólum
Kennslan er í
sífelldri þróun
RÁÐSTEFNA um
sögukennslu í fram-
haldsskólum hefur
verið haldin áður, en að sögn
Þorsteins hefur verið hlé á
því um nokkurt skeið. Nú
vonast menn til þess að ráð-
stefnan á laugardag verði til
þess að fleiri og tíðari fundir
verði með sögukennurum og
öðrum sagnfræðingum sem
hafa áhuga á sögukennslu í
framhaldsskólum.
Á ráðstefnunni á laugar-
dag verða flutt stutt erindi
um námsmat í sögu og stöðu
sögukennslunnar, um gerð
og gildi ritgerða, um það
hvers vegna Islendingar eigi
að hafa samband við miðald-
ir og um hvað eigi að kenna
í íslandssögu eftir 1945 auk
hugleiðingar um kennslu ís-
lenskrar miðaldasögu.
Hver er tilgangurinn með svona
ráðstefnu?
„Tilgangurinn er fyrst og
fremst sá að þarna fá sögukennar-
ar tækifæri til þess að bera saman
bækur sínar um kennsluna. Það
finna allir framhaldsskólakennar-
ar fyrir því að endurmenntun
kennara og öll umræða um
kennslu er mjög mikilvæg og því
nauðsynlegt að hittast og ræða
málin. Við höfum haldið fræðslu-
fundi og aðra fundi í gegnum tíð-
ina, en upp á síðkastið hefur það
starf verið heldur dauflegt. Nú er
greinilega hugur í mönnum, ekki
síst yngri kennurum, að fara af
stað aftur og það er tilfinning
mín að þessi ráðstefna marki upp-
hafið að meira starfi. Þá er hug-
myndin líka sú að nota tækifærið
með fundinum til að hvetja kenn-
ara til þess að setjast niður og
semja námsefni."
Er ráðstefnan helguð einhverju
ákveðnu tímabili sögunnar, eða
bara sögukennslu aimennt?
„Sagan er viðamikii og alveg
ómögulegt að taka hana alla fyrir
í einu. Það var því ákveðið að
byija á íslandssögunni og helga
þessa ráðstefnu að mestu leyti
miðaldasögu íslands. Síðan bíða
önnur verkefm annarra ráðstefna
og funda. Ástæðan fyrir því að
við lögðum upp með þetta efni,
miðaldasögu íslands, er meðal
annars sú að fyrir fjórum árum
var tekið upp nýtt námsefni í mið-
aldasögu Islands í framhaldsskól-
um. Menn vilja gjarnan gera það
efni upp nú og ræða hvernig til
hafi tekist."
Er einhver ágreiningur uppi um
það hvaða stefnu sögukennsla í
framhaldsskólum hefur tekið?
„Ekki ágreiningur endilega, en
óneitanlega eru mismunandi
áherslur til. Eitt erindanna á ráð-
stefnunni er til dæmis undir yfir-
skriftinni: Hvað á að ---------
kenna í íslandssögu eft-
ir 1945? Það hefur
nokkuð borið á því að
minni áhersla hefur
verið lögð á nútíma-
sögu, enda vill það
verða veikur punktur hjá sagn-
fræðingum og sögukennurum að
þeir virðast feimnir við að takast
á við þetta nýja. Björn Bjarnason,
menntamálaráðherra, er einn
þeirra sem hafa lagt áherslu á
mikilvægi nútímasögunnar og þeir
eru margir sem telja að kennsla
hennar þyrfti að vega þyngra.
Þessi mál verða væntanlega meðal
þeirra sem rædd verða á ráðstefn-
unni og hún gæti þannig orðið
upphaf umræðu um áherslur og
aðferðir við kennslu nútímasögu.
Ég hef ekki á tilfinningunni að
Þorsteinn Þórhallsson
► Þorsteinn Þórhallsson,
fæddur 2. júlí 1956, er sögu-
kennari við Menntaskólann í
Hamrahlíð. Hann er með BA-
próf í sögu frá Háskóla íslands
og MA-próf frá Comell Uni-
versity í Bandaríkjunum. Þá er
hann með próf í uppeldis- og
kennsjufræðum frá Kennarahá-
skóla íslands. Þorsteinn situr í
sljórn Sagnfræðingafélags ís-
lands og er ráðstefnustjóri á
ráðstefnu sem félagið heldur í
samráði við Félag sögukennara
um sögukennslu í framhalds-
skólum á morgun, laugardag-
inn 17. mars, kl. 13.30 á Korn-
hlöðuloftinu. Þorsteinn er
kvæntur Rögnu Steinarsdóttur,
bókaverði og eiga þau þrjú börn
á aldrinum 2ja til 18 ára.
í framhaldsskólum
í neinni kreppu, en
Kennsla í
sögu mann-
kyns mætti
vera meiri
sögukennsla
landsins sé
menn eru alltaf að þróa kennsluna
og hugsa upp nýjar leiðir og að-
ferðir. Þetta hefur hver gert í sínu
horni, en ég tel að það sé nauðsyn-
Iegt að menn hittist á fundum og
ráðstefnum til að miðla hugmynd-
um og aðferðum og ræða kosti
þeirra og galla.“
Hvað með tæknina? Eru sögu-
kennarar ekki farnir að nýta sér
möguleika hennar, til dæmis aI-
netsins, í ríkari mæli?
„Það eru sumir kennarar, sögu-
kennarar eins og aðrir, farnir að
fikta við Internetið og við munum
fljótlega þurfa að bera saman
bækur okkar um árangur þess. í
MH hefur netið komið að góðu
gagni við sögukennsluna, til dæm-
is þar sem nemendur sem voru
að læra um indjána í Bandaríkjun-
um komust í samband við þá í
gegnum netið.
Þá hafa sumir kennarar bent
nemendum sínum á upplýsingaöfl-
-------- un á tölvum, til dæmis
gagnasafn Morgun-
blaðsins. Nemendur eru
almennt mjög spenntir
fyrir þeim tækifærum
sem tæknin býður upp
á í náminu.“
Nú er sögukennsla íslenskra
framhaldsskóla nokkuð í föstum
skorðum. Hvernig er kennslunni
háttað í samanburði við fram-
haldsskóla í nágrannalöndum okk-
ar. Eru þessir nemendur að læra
sömu mannkynssögu?
„Mér finnst að kennsla í sögu
mannkyns mætti nú vera meiri.
Þekkingin vill verða brotakennd
hjá sumum nemendum, en það er
af miklu að taka og erfitt að koma
því við að nemendur fái heildstæða
yfirsýn yfir sögu mannkyns. Oft-
ast verða menn að velja og hafna.“