Morgunblaðið - 22.05.1996, Síða 40

Morgunblaðið - 22.05.1996, Síða 40
40 MIÐVIKUDAGUR 22. MAÍ 1996 MORGUNBLAÐIÐ Dýraglens Tommi og Jenni Ferdinand NOU) L00K UJMAT YOU DID1Y0U60T ME KICKED OOT OF THESWEETHEART8AIL! I U)AS HAVIN6 THE BESTTIME 0F MV LIFEÍ I UJAS á MAVIN6 FUN \Jk r MOU) CAN YOU MAVE FUN IN A PLACE OUMERE D065 AREN'T ^ALLOWED? j Sjáðu nú bara hvað þú Ég hef aldrei skemmt mér betur á ævinni! hefur gert! Það er þér Hvernig geturðu skemmt þér á stað þar sem að kenna að mér var hundar eru ekki leyfðir? sparkað út af para- dansleiknum! BREF TIL BLAÐSINS Kringlan 1103 Reykjavík • Sími 5691100 • Símbréf 569 1329 • Netfang: lauga@mbl.is Krabbameinsvakar í bensíni og víðar Frá Reyni Eyjólfssyni: 9. MAI sl. birtist hér í Mbl. grein eftir David Butt með titlinum „Hví var hætt að selja 92 oktana bensín á íslandi?“. Þar kemur fram að „blýlausa" bensínið, sem nú er selt hér, inniheldur á bilinu 38-48% af arómatískum kolhýdríðum (hydrocarbons) og 1,7-2,5% af benzeni, en það tilheyrir sama efnaflokki og er krabbameinsvaki (krabbameinsvaldandi efni = canc- erogen). Sum hinna efnanna liggja undir grun um sömu áhrif. Magn þessara efna í bensín- notkun íslendinga er ekkert smá- ræði, eða á bilinu 51.700-65.300 tonn af arómatískum kolhýdríðum og 2.300-3.400 tonn af benzeni á ári miðað við árið 1994, skv. grein Davids. Meiri hlutinn af þessu brennur að vísu upp í bílvélunum, en umtalsvert magn berst samt út í andrúmsloftið með útblæstrinum ásamt öðrum aukaefnum, sem myndast við brunann. Ekki þarf að spyrja að því hvort þessi óþverraefni lendi í fólki þegar það dregur andann. Krabbameinsvakar eru ekki að- eins í eldsneyti; þá er líka að finna í plasti (nónýl-fenól), plágueyðum (DDT) og víðar (PCB). Þessi efni eru áhyggjuefni margra vísinda- manna og vil ég hér séstaklega nefna aðgengilega grein Devra Lee Davis og H. Leon Bradlow í Scientific American, október 1995, bls. 144-149, með titlinum „Can environmental estrogens cause breast cancer?“, þ.e. „Geta östróg- en úr umhverfinu orsakað bijósta- krabba?“. Undirritaður hefur áður reynt að miðla svolitlum fróðleik sem áhugamaður um þetta alvar- lega mál með tveimur smágreinum í Mbl., sem birtar voru 8. nóv. og 20. des. 1995 („Eru plastumbúðir undir matvæli heilsuspillandi?" og „Valda framandöstrógen illkynja sjúkdómum?“). Mikill og almennur ótti greip um sig nýlega vegna mögulegra tengsla á milli kúariðu og heilar-- ýrnunarsjúkdóma á borð við Cre- uzfeldt-Jakob veiki og er þó vitn- eskjan um orsakasamhengið enn- þá nánast á fræðilegu stigi. Á hinn bóginn virðast menn hafa litlar áhyggjur af hættulegum krabba- meinsvökum, sem eru bókstaflega alls staðar í umhverfínu og berast óhjákvæmilega í líkama manna úr lofti og fæðu. Fullyrða má, að mönnum stafar margfalt meiri heilsufarsleg hætta af þessum efn- um en kúariðu. REYNIR EYJÓLFSSON, lyfjafræðingur, Eyrarholti 6, Hafnarfirði. Hvers vegna? Frá Jennu Jensdóttur: ÞAÐ ERU mikil umbrot í samfé- lagi okkar og hafa verið um langa tíð. Þau birtast m.a. í fjölmiðlum og lýsa betur andlegu ástandi þjóðarinnar en orð fái tjáð. Það virðist eins og menningin, þessi lifandi vöxtur í þjóðarvitund sé að verða skrælnuð og ófijó. í dauðateygjum getur hún tekið upp á því að apa eftir og skreyta sig lánuðum fjöðrum sem enginn lífskraftur fæst úr. Sagan sýnir að á gróskutímum menningar lifa þjóðir í innilegu sambandi við móður jörð, virða hana og rækta. Mannssálir leita í innsæi sitt og það leiðir af sér samræmdan þroska sem eykur skilning á mikilvægi kærleiks- ríkrar tilveru. Skapandi máttur lista og menningar blómstrar. Sáttfýsi og umburðarlyndi búa í þjóðarvitundinni. Erum við íslendingar þátt- takendur í vestrænu menn- ingarhruni? Þegar innri eldur kulnar, fyllir tómleiki vitundina. Sálirnar verða sundurtættar af neikvæðri íhygli. Trúin verður að atlögubæru fyrirbrigði. Sið- gæði er ekki lengur eðlislægt heldur byggt á innrætingu sem fæst fyrir rökræður og úrlausnir í nafni vísinda. Vitsmunaleg heilaorka eykst vegna tæknilegr- ar þekkingar. Verklegar fram- kvæmdir verða stórkostlegri. Náungakærleikur hverfur, hver sem betur getur hrifsar til sín peninga og völd. Auðsöfnun og örbirgð verða áberandi. Meðan þessu fer fram hættir lífssafinn að streyma um sálirn- ar, andlegir þroskamöguleikar heyja sitt dauðastríð. Mann- vonska krælir víða á sér í þeirri mynd að hnekkja á öðrum, vekja upp neikvæðar gerðir í lífi þeirra og reynir að drepa mannorð þeirra. Feyskinn hugsunarháttur slíkra sálna ásamt sjúklegri sjálfsmynd blindar augu þeirra og vitund um eigin gerðir. Forseti Islands, Vigdís Finn- bogadóttir, sér aldrei það myrkur í samtíðinni, að hún eygi ekki ljósa punkta og magni þá upp af kærleika og góðvild. Bendi okkur einörð á fegurð náttúrunn- ar og lífsnauðsyn á virðingu fyrir nánu sambandi og umhyggju fyr- ir móður jörð er elur okkur og nærir. Hvað myndi gerast í þjóðlífi okkar ef við hefðum hvatningu hennar og lífssýn að leiðarljósi á vegferðinni? JENNA JENSDÓTTIR, rithöfundur. Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók verður framvegis varðveitt í upplýsingasafni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu það- an, hvort sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.