Morgunblaðið - 11.06.1996, Blaðsíða 1

104 SÍÐURB/C
130. TBL. 84. ÁRG.
ÞRIÐJUDAGUR 11. JÚNÍ 1996 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Samið um frið
við Tsjetsjena
Skæruliðar afvopnist o g rússneska
herliðið á brott fyrir ágústlok
Nazran, Rússlandi. Reuter.
SAMNINGAMENN Rússa og upp-
reisnarmanna Tsjetsjena undirrit-
uðu í gær samkomulag um að
binda enda á ófriðinn, sem staðið
hefur í 18 mánuði í Tsjetsjníju og
kostað 30 þúsund manns lífið.
Samkomulagið, sem var lesið
upp fyrir blaðamenn þegar það var
undirritað, kveður á um að allir
rússneskir hermenn verði kvaddir
brott fyrir ágústlok og Tsjetsjníja
Varnaðarorð
Demirels
Ankara. Reuter.
SULEYMAN Demirel, forseti Tyrk-
lands, varaði í gær við því að blanda
saman trúmálum og stjórnmálum
og sagði að slíkt gæti leitt til þess
að landið klofnaði.
„Stjórnmál eiga ekki heima í
moskunni,“ sagði Demirel. „Ef póli-
tík er ýtt inn í moskuna myndast
klofningur milli múslima og þjóðar
þessa lands.“
Demirel veitti Ecmettin Erbakan,
leiðtoga Velferðarflokksins, flokks
bókstafstrúarmanna, umboð til
stjómarmyndunar í síðustu viku
eftir að hægri stjórn Mesuts Yilmaz
féll.
verði vopnalaust svæði, en með því
er átt við að sveitir uppreisnar-
manna, sem barist hafa fyrir sjálf-
stæði Tsjetsjníju, afvopnist.
Samkomulagið gerir ráð fyrir
því að kosningar verði ekki haldn-
ar fyrr en rússneski herinn er horf-
inn á braut. Þar með er horfinn
einn ásteytingarsteinn viðræðn-
anna, en Rússar vildu upphaflega
að þingkosningar yrðu haldnar um
leið og forsetakosningarnar á
sunnudag.
Báru lof á samninginn
Báðir aðiljar báru lof á samning-
inn, sem undirritaður var í bænum
Nazran, skammt frá Tsjetsjníju. í
samkomulaginu er hins vegar ekki
fjallað um megindeiluefnið, fram-
tíðarstöðu Tsjetsjníju.
„Aðdragandinn að þessum degi
var erfiður en hingað komumst
við,“ sagði Aslan Makhadov, sem
skrifaði undir fyrir hönd Tsjetsj-
ena. „Eg held að allir geti sæst á
eitt: Það á ekki að vera stríð.“
Átökum linnti ekki í gær þótt
samkomulagið væri undirritað.
Tveir rússneskir hermenn létu lífið
í Grozní, höfuðborg Tsjetsjníju,
þegar ráðist var á brynvagn þeirra.
■ Jeltsín telur/19
GERRY Adams, leiðtogi Sinn Fein, ræðir við blaðamenn í gær.
Framtíð Norður-Irlands rædd
VIÐRÆÐUR um frið á Norður-
Irlandi hófust formlega í gær.
Fulltrúar Sinn Fein, stjórnmála-
arms írska lýðveldishersins
(IRA), fá ekki að taka þátt í við-
ræðunum, á þeim forsendum að
IRA hafi ekki lýst yfir vopnahléi
i skæruhernaði samtakanna
gegn breskum yfirráðum á
Norður-írlandi.
Gerry Adams, leiðtogi Sinn
Fein, beið, ásamt fleiri félögum
í flokknum, utan girðingar við
fundarstaðinn eftir því, að full-
trúi bresku stjórnarinnar læsi
upp yfirlýsingu, þar sem grein
væri gerð fyrir því, hvers vegna
Adams og félögum hans væri
meinuð þátttaka í viðræðunum.
Slík yfirlýsing var ekki lesin.
John Major, forsætisráðherra
Bretlands, sagði í ræðu við upp-
haf viðræðnanna að þær gætu
markað tímamót í sögu Norður-
írlands, þar sem ófriður hefur
staðið í aldarfjórðung og kostað
3.200 mannslif. Major viður-
kenndi að fjarvera fulltrúa Sinn
Fein setti strik í reikninginn, en
flokkurinn gæti ekki tekið þátt
í viðræðunum vegna þess að
honum hefði ekki tekist að telja
skæruliða IRA á að leggja niður
vopn.
Ian Paisley, leiðtogi Lýðræðis-
flokks sambandssinna, hefur hót-
að að hætta þátttöku í viðræðun-
um vegna þeirrar ákvörðunar
bresku og írsku ríkisstjórnanna
að tilnefna Bandaríkjamanninn
George Mitchell, fyrrverandi öld-
ungadeildarþingmann, til að
stjórna viðræðunum. Telur Pais-
ley að Mitchell sé of hliðhollur
þeim, sem vilja að breskum yfír-
ráðum á Norður-írlandi ljúki.
Mitchell sat ekki fundi í gær
vegna þessarar gagnrýni.
Spenna magnast í ísrael
eftir morð og fyrirsát
Jerúsalem, Damaskus. Reuter.
Reuter
ÚTFÖR hjónanna Yarons og Efrats Ungers, sem vopnaðir Pal-
estínumenn myrtu í bifreið á sunnudag, fór fram í ísrael í gær.
SKÆRULIÐAR Hizbollah-hreyf-
ingarinnar felldu í gær fimm ísra-
elska hermenn, sem þeir sátu fyrir
í Suður-Líbanon, og særðu sex.
Ríkir mikil spenna í ísrael vegna
árásarinnar og vegna morða á ísra-
elskum hjónum, sem bjuggu á Vest-
urbakkanum, á sunnudag. Þeir
Shimon Peres, fráfarandi forsætis-
ráðherra, og Benjamin Netanyahu,
væntanlegur forsætisráðherra,
ræddu ástandið á fundi í gær.
Ráðist á varðflokk
Skæruliðarnir réðust á ísraelskan
varðflokk, sem var á leið til búða
sinna á ísraelska hernámssvæðinu
í S-Líbanon, með vélbyssuskothríð
og sprengjuvörpum og er árásin sú
blóðugasta síðan ísraelar hættu
loftárásunum á Líbanon 27. apríl
en þær stóðu í 17 daga. Fór Peres
um norðurhéruðin eftir árásina og
átti síðan fund með Netanyahu um
spennuna í landinu.
í yfirlýsingu sem Peres sendi frá
sér í gær sagði hann, að ísraelar
myndu svara árásum af þessu tagi
með þeim hætti og á þeim tíma,
sem þeir veldu sér.
Vegna þessa atburðar og morðs-
ins á hjónunum og nýbúum á Vest-
urbakkanum hafa harðlínumenn í
ísrael hert á kröfum sínum um að
Netanyahu og Likudflokkurinn
standi nú við stóru orðin og sýni
fjandmönnum ísraela í tvo heim-
ana. Netanyahu er hins vegar eins
og á milli steins og sleggju því ráða-
menn á Vesturlöndum og í araba-
ríkjum leggja hart að honum að
halda áfram friðarferlinu. Stefnt
er að því, að ný stjórn taki við í
Israel í næstu viku.
Hjónin, sem voru myrt á sunnu-
dag, bjuggu í Kiryat Arba á Vestur-
bakkanum og voru á leið þangað
þegar ráðist var á bíl þeirra með
skothríð rétt innan ísraelsku landa-
mæranna. Slapp sonur þeirra,
kornabarn, lífs af.
Fundur arabaleið-
toga í Kairó
Málgagn Sýrlandsstjórnar sagði
í gær, að Netanyahu stefndi að
„stríði og útþenslu" og skoraði á
arabaríkin að hafa engin samskipti
við Israel. Leiðtogar arabaríkja
ætla að halda fund í Kairó 21. júní
um þróunina í Miðausturlöndum.
Warren Christopher, utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna, skoraði í
gær á arabaríki að grípa ekki til
ráðstafana, sem myndu einangra
næstu stjórn Israels.
Kúariðudeilan
Stefna
Þjóðverj-
ar ESB?
Berlín. Reuter.
HORST Seehofer, heilbrigðis-
ráðherra Þýskalands, sagði í
gær að Þjóðveijar íhuguðu að
stefna framkvæmdastjórn
Evrópusambandsins, vegna
þeirrar ákvörðunar að leyfa
útflutning á tilteknum afurð-
um úr breskum nautgripum.
Seehofer sagði að landbún-
aðarráðherrar í öllum sextán
sambandslöndum Þýskalands
væru einhuga í þeirri afstöðu
sinni að banna áfram inn-
flutning frá Bretlandi, þrátt
fyrir þessa ákvörðun fram-
kvæmdastjórnarinnar.
Á næstu tveimur mánuðum
yrði ákveðið hvort farið yrði
í mál við framkvæmdastjórn-
ina.
Bretar hyggjast halda
áfram andófi sínu innan ESB
þangað til slík tillaga fæst
samþykkt og komu í gær í
veg fyrir samþykkt fjórtán
mála á fundi utanríkisráð-
herra sambandsins.
■ Evrópuandstaðan/20