Morgunblaðið - 13.07.1996, Qupperneq 26

26 LAUGARDAGUR 13. JÚLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
J
+ Bergsteinn Jón-
asson var fædd-
ur að Múla, Vest-
mannaeyjum, 17.
desember 1912.
Hann lést á Sjúkra-
húsi Reykjavíkur
2. júlí síðastliðinn.
Foreldrar hans
voru Kristín Jóns-
dóttir húsmóðir og
Jónas Jónsson út-
.'*» gerðarmaður og
síðar fiskimats-
maður í Vest-
mannaeyjum. Hann
var tvíburi, en
bróðir hans, Kjartan, lést úr
spönsku veikinni 1918. Berg-
steinn átti 3 hálfbræður sam-
feðra, Jón, Kristján og Karl.
Hann var hafnarvörður frá
1938 til 1975. Síðar vann hann
hjá Skeljungi sem lagermaður
í Skerjafirði til 1. mars 1987.
Bergsteinn kvæntist Sveu Mar-
íu Norman 1938. Þau bjuggu
að Múla í Vestmannaeyjum og
síðustu 20 árin í Reynigrund
v 57 í Kópavogi. Þeirra börn
eru: 1) Kjartan Þór, fæddur
1938, var kvæntur Ingibjörgu
Vinur okkar í áratugi er jarðsett-
ur í dag. Steini á Múla var hann
ætíð kallaður, kenndur við Múla í
Vestmannaeyjum.
Þegar við hjónin fluttum ung til
Eyja tók hann á móti okkur og
hjálpaði að flytja búslóðina í hús.
Hann var heljarmenni og lét sig
ekki muna um að bera ísskápinn á
fyikinu upp 20 tröppur. í honum
og konu hans Sveu áttum við góða
vini. Að Múla var gott að koma,
þar var alltaf afar gestkvæmt í
öllum kaffitímum, þar sem húsmóð-
irin smurði og bakaði pönnukökur
í mannskapinn. Þar voru heimsmál-
in, bæjar- og íþróttapólitíkin rædd.
Hann sá um að við urðum Þórarar,
því það skipti miklu máli að vera
í réttu íþróttafélagi.
Ungur að árum gekk hann í
íþróttafélagið Þór og vann glæsta
sigra á fótboltavellinum. Honum
var lýst svo: Bergsteinn Jónasson
lék yfirleitt hægri bakvörð. Hann
var einn af þeim varnarmönnum
sem ákaflega erfitt var að komast
fram hjá. Hann var í hveijum leik
ein aðal driffjöðurin, fullur af
áhuga og dugnaði. Bergsteinn var
vinsæll knattspyrnumaður, það var
alltaf líf í kringum hann.
Steini var í tuga ára í forystu-
sveit íþróttafélagsins Þórs og heið-
ursfélagi þess. Dugnaður hans og
forystuhæfileikar voru annálaðir.
Hann var drifkraftur Þjóðhátíðar í
mörg, mörg ár.
Steini var Akógesi bestu ár ævi
Andersen, þau
skildu. Þeirra börn
eru Kristín og
Knútur. Síðari
kona Arndís Egils-
son, þeirra börn
Arndís, Kjartan og
kjördóttir, Kol-
brún. Dætur Arnd-
ísar, uppaldar hjá
þeim, Helena og
Valborg. 2) Mar-
grét Halla, fædd
1941. Hennar maki
Sigurgeir Sigur-
jónsson, dáinn 28.
september 1993.
Þeirra dóttir Svea Soffía. 3)
Jónas Kristinn, fæddur 1948.
Hans maki Þórhildur Oskars-
dóttir. Þeirra börn Bergsteinn,
Örlygur Þór og Hildur. 4) Vil-
borg Betty, fædd 1950. Auk
þess ólu þau upp sonardóttur,
Kristínu Kjartansdóttur,
fædda 1957, hennar maki Guð-
mundur Elmar Guðmundsson,
þeirra börn Friðrik, Hafþór
og Inga Ósk.
Útför Bergsteins verður
gerð frá Landakirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.
sinnar, eða þar til hann flutti í
Kópavoginn, nauðugur, í gosinu.
I forystusveit sjálfstæðismanna
var hann til fjölda ára og stóð þétt-
ur við hlið vinar síns Guðlaugs
Gíslasonar þegar vegur flokksins
var sem mestur en meirihluta hélt
flokkurinn samfellt í 16 ár. Hann
stofnaði Starfsmannafélag Vest-
mannaeyja og var heiðursfélagi
þess. Einnig var hann heiðursfélagi
í Björgunarfélagi Vestmannaeyja.
Steini var giæsimenni, stór og
myndarlegur. Þegar hann var ung-
ur, var gerður um hann bragur:
Elsku besti Múli minn / vinnu-
konuvinurinn.
Sveu sinni kynntist hann í Eyj-
um, en hún kom einmitt sem vinnu-
kona að norðan frá Hjalteyri við
Eyjafjörð.
Steini gerðist hafnarvörður. Með
einn mann til tvo oftast sér við
hlið, gættu þeir hafnarinnar. Þá
var maður hafnarvörður, en ekki
stjóri. Þó var umfang hafnarinnar
miklu meira og erfiðara en í dag.
Þegar verið var að þilja bryggjurn-
ar var unnið myrkranna á milli.
Þá var bátaflotinn miklu stærri en
í dag og oft púsluspil að koma
bátunum fyrir í höfninni. Þá var
heldur enginn kvóti. Hafnarverðir
voru ræstir út á öllum tímum sólar-
hrings. Fór Svea ekki varhluta af
næturbröltinu og var hún oft illa
sofín, engu síður en hann. Þetta
voru erfíð en ánægjuleg ár. Bömin
Kjartan, Halla, Jónas, Vilborg og
MINNINGAR
sonardóttirin Kristín, uxu úr grasi,
öll mannvænleg, fóru að búa eins
og gengur nema Vilborg, sem bjó
með þeim alla tíð.
Steini var vinmargur, stjórnsam-
ur, ljúfur og greiðvikinn eins og
vinsældir hans sýndu. Hann skaff-
aði vel, eins og sagt var í þá daga.
Vildi hafa góðan og kjarnmikinn
mat, ekkert gras eins og nú tíðkast.
Svo fór að gjósa í Vestmannaeyj-
um og allir flúðu upp á land. Steini
og Svea komu sér fyrir á Reyni-
grund í Kópavogi ásamt Vilborgu
dóttur sinni. Hann vann þó í gosinu
við sitt starf og alveg til ársins
1975, en þannig æxlaðist þó að þau
fluttu ekki aftur heim. Fjöldi fólks
50 ára og eldra treystu sér ekki
til að endurreisa húsin sem annað-
hvort voru horfín eða full af vikri,
lái þeim hver sem vill, en þeirra
var sárt saknað. Bærinn varð ekki
samur aftur. Þar vantaði alltof
mikið af máttarstólpum bæjarins.
Um langan tíma vantaði heila kyn-
slóð í bæjarlíf Vestmannaeyja.
í Kópavoginum undu þau sér
vel, Steini vann hjá Skeljungi, lag-
ermaður í Skeijafírði til 1987. Vil-
borg var þeim stoð og stytta alla
tíð. Á hún miklar þakkir skildar
fyrir alla umhyggjuna. Þegar Svea
var orðin mikið veik, lagðist hún á
Sjúkrahús Vestmannaeyja og and-
aðist þar í júní 1994. Þau voru gift
í 56 ár.
Eftir dauða hennar hvarf Steina
öll lífslöngun. Varð hann ekki sam-
ur eftir það. í vetur veiktist hann
og dró smám saman af honum uns
hann lést 2. júlí, saddur lífdaga.
Við þökkum honum áratuga vin-
áttu og kveðjum hann með virðingu
og þökk.
Sigurbjörg Axelsdóttir,
Axel O. Lárusson.
í dag kveðjum við elskulegan afa
minn. Það koma fram í hugann
ýmsar ljúfar minningar bæði frá
því er ég var barn i Eyjum og fór
með afa niður á bryggju þar sem
hann í mínum augum réði öllu og
gat allt því hann var svo stór og
sterkur.
Og samverustundum í Reyni-
grundinni þegar ég var að fara út
á lífið, og varð að fá álit afa á því
hvernig ég liti út, þá hafði hann
alltaf skoðun á því hvort honum
fannst ég fín eða ekki, stundum
hleypti hann í brýrnar, hló, og
spurði hvort þetta væri virkilega í
móð! Og oft gátum við afi platað
ömmu eða Villu til að laga handa
okkur heitt súkkulaði með ijóma,
sem okkur fannst báðum algjört
sælgæti. Villa mín, söknuður þinn
er sárastur og þú gerðir allt það
fyrir þau sem þú gast.
Minningar um góðan mann lifa,
og minningar getur enginn frá
manni tekið. Og nú ert þú, afi minn,
kominn við hlið ömmu þar sem þér
leið alltaf best.
Afi minn.
Far þú í friði.
Friður guðs þig blessi.
Hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem)
Svea.
Oft leitar á hugann, er ég hafði
á orði eftir náttúruhamfarir jarð-
eldanna á Heimaey, að mesti skað-
inn fyrir okkur yrði, hve margt af
því ágæta fólki, sem hér bjó, kæmi
ekki til baka. En segja má, að hér
sannaðist, sem viðurkennt er á al-
þjóðavísu, að hvarvetna, þar sem
sambærilegt gerist að aðeins tveir
þriðju fólks skilar sér til baka. Víð-
ast eru hörmulegustu afleiðingarn-
ar mannskaðinn er verður. Hjá
okkur var öllu lífi þyrmt, og öllum
bjargað. Guði sé lof.
í hópi þeirra, sem ekki áttu
afturkvæmt, voru þau mætu hjón
á Múla, Svea Normann og Berg-
steinn Jónasson, er nú eru bæði
látin, og í dag kveðjum við hann
hinstu kveðju.
Minningamar rifjast upp. Mín
kynslóð minnist Steina á Múla fyrst
sem fótboltahetjunnar á blárönd-
ótta Þórsbolnum, er stóð eins og
klettur í vörninni, og átti stærstan
þátt í ófáum sigrum. Öll hans vinna
fyrir Þór, utan vallar og innan, var
þökkuð verðskuldað, og Steini
marg heiðraður fyrir. Það fer
minna fyrir heiðri af afrekum dag-
lega lífsins. Enn það var næstum
ótrúlegt hveiju Steini gat afkastað
er hann í áratugi starfaði sem yfir-
hafnarvörður og yfírverkstjóri,
m.a. við byggingu Friðarhafnar og
Nausthamarsbryggjunnar, auk ótal
margs annars til heilla fyrir höfn-
ina, lífæðar byggðarlagsins. Þegar
báta- og skipakomur voru taldar í
tugum og jafnvel á annað hundrað-
ið á degi hveijum, eins og oft var
á þessum árum, er erfítt að skýra
út, hvernig 2-3 menn gátu komið
öllu til góðra skila, en því stjórnaði
Steini lengst allra ásamt Jóni lóðs.
Við Steini störfuðum mikið sam-
an fyrir Sjálfstæðisflokkinn og eru
honum nú sérstaklega þökkuð holl
ráð og vinna í stjórnum flokksins,
Samkomuhússins og sem varabæj-
arfulltrúa, svo nokkuð sé nefnt.
Að leiðarlokum óska ég ástvin-
um öllum, sem svo mikið hafa
mátt reyna á undanförnum misser-
um, blessunar Guðs og styrks um
ókomin ár.
Jóhann Friðfinnsson.
Við dánarfregn Bergsteins Jón-
assonar, eða Steina á múla eins
og hann var almennt kallaður af
Eyjamönnum, kom upp í hugann
minning um mann sem ég tel í
röðum bestu sona Vestmannaeyja.
Eg var ungur er ég kynntist
honum. Hafði séð hann á knatt-
spyrnuvellinum í keppnisliði Þórs
og var afar hrifinn af honum sem
knattspyrnumanni. Dag einn bank-
aði ég upp á að Múia og bað hann
að innrita mig sem félaga í Þór
og var það auðsótt mál. Á þeirri
stundu grunaði mig ekki allt það
ánægjulega samstarf, sem við átt-
um eftir að eiga í margháttuðum
störfum fyrir félagið.
Bergsteinn var kjörinn gjaldkeri
Þórs 1933 og gegndi hann því
embætti til aðalfundar 29. nóvem-
ber 1942. í gjaldkerastarfinu sýndi
hann mikinn dugnað við að afla
félaginu Qár. Hann skilaði fjárreið-
um félagsins þannig að þær sýndu
að íþróttafélagið Þór var fjárhags-
lega eitt best stæða íþróttafélag
landsins. Bergsteinn var mikill
áhugamaður um bætta aðstöðu til
íþróttaiðkana í Eyjum. Þegar
ákveðið var árið 1946 að byggja
íþróttavöll í Löngulág, sunnan
Landakirkju, var hann kjörinn for-
maður bygginganefndar vallarins
og var hann það að mestu meðan
á verkinu stóð. í upphafi fram-
kvæmdanna kom í ljós að verkið
yrði afar erfitt vegna vlðáttumikill-
ar klappar, sem yrði að sprengja
meira og minna. Upp komu raddir
sem töldu réttast að hætta við
verkið, þessi klöpp yrði ofviða með
tilliti til þess tækjabúnaðar, sem
til staðar var. En Bergsteinn var
á öðru máli og með harðfylgni,
útsjónarsemi og samstarfí hans við
dugnaðarmenn tókst verkið giftu-
samlega.
Árið 1942 var Bergsteinn ráðinn
hafnarvörður og jafnframt yfir-
verkstjóri hafnarframkvæmda í
Eyjum. í fyrstu reyndi mjög á
starfshæfni hans í hafnarvarðar-
starfinu. Bryggjupláss var lítið en
skipakomur tíðar vegna mikils út-
flutnings á fiski til Bretlands og
auk þess varð að sinna hinum stóra
bátaflota Eyjamanna. Kappsamir
bátaformenn voru oft all ýtnir eft-
ir hentugum plássum fyrir báta
sína, en öllu slíku mætti Bergsteinn
með skipulagi er gaf sem jafnasta
aðstöðu. Það kom fljótt í ljós að
verkstjórnarhæfileikar hans við
hinar margvíslegu hafnarfram-
kvæmdir voru miklir og ennfremur
að hann var einkar laginn að fá
til liðs við sig trausta og vinnufúsa
menn. Það kom vel fram við bygg-
ingu Nausthamarsbryggju, sem
byggð var við mjög erfiðar aðstæð-
ur, en þrátt fyrir það verulega
undir kostnaðaráætlun, eins og
raunar átti sér stað um allar fram-
Minningargreinar
og aðrar greinar
Eins og kunnugt er birtist jafnan
mikill fjöldi minningargreina í
Morgunblaðinu. Á einum og
hálfum mánuði í byijun árs birti
blaðið 890 minningargreinar um
235 einstaklinga. Ef miðað er
við síðufjölda var hér um að
ræða 155 síður í blaðinu á þess-
um tíma.
Vegna mikillar fjölgunar að-
sendra greina og minningar-
- greina er óhjákvæmilegt fyrir
Morgunblaðið að takmarka
nokkuð það rými í blaðinu, sem
gengur til birtingar bæði á minn-
ingargreinum og almennum aðs-
endum greinum. Ritstjórn Morg-
unblaðsins væntir þess, að les-
endur sýni þessu skilning enda
. er um hófsama takmörkun á
lengd greina að ræða.
Framvegis verður við það
miðað, að um látinn einstakling
birtist ein uppistöðugrein af
hæfílegri lengd en lengd annarra
greina um sama einstakling er
miðuð við 2.200 tölvuslög eða
um 25 dálksentimetra í blaðinu.
í mörgum tilvikum er samráð
milli aðstandenda um skrif
minningargreina og væntir
Morgunblaðið þess, að þeir sjái
sér fært að haga því samráði á
þann veg, að blaðinu berist ein-
ungis ein megingrein um hinn
látna.
Jafnframt verður hámarks-
lengd almennra aðsendra greina
6.000 tölvuslög en hingað til
hefur verið miðað við 8.000 slög.
BERGS TEINN
JÓNASSON
kvæmdir sem Bergsteinn stjórn-
aði. Enginn vafi er á því að bygg-
ing Nausthamarsbrggju var mikið
happaverk, en upphafsmaður að
þessari bryggjugerð var hinn far-
sæli hafnsögumaður Jón I. Sig-
urðsson og var samstarf þeirra
Bergsteins heilladijúgt hafnarmál-
um Vestmannaeyinga. Þá ber þess
að geta að samstarfsmaður Berg-
steins í hafnarvörslunni, Sigurður
Kristinsson frá Löndum, reyndist
hinn traustasti og samvinnan
þeirra hin ágætasta.
Starfsferli sínum hjá Vest-
mannaeyjahöfn lauk Bergsteinn á
hinu örlagaríka ári 1973 og var
þá að mestu lokið endurbyggingu
Básaskersbryggju sem hófst 1972
undir stjórn hans. Frá byijun hafn-
argerðar í Vestmannaeyjum er um
að ræða stórbrotið þrekvirki þar
sem margir heiðursmenn koma við
sögu, en sú saga verður ekki sögð
nema nafn Bergsteins Jónassonar
skarti þar hátt.
Ég er þakklátur fyrir kynni mín
við Steina á Múla og flyt öllum
aðstandendum samúðarkveðjur við
andlát hans.
Ingólfur Arnarson.
Elsku afí, í dag kveð ég þig í
hinsta sinn, en þú munt ávallt lifa
í hjarta mínu því ég á svo margar
dýrmætar og yndislegar minningar
um þig. Helstu minningarnar eru
bundnar við æskuár mín í Eyjum,
þar sem þú og amma skipuðuð
bæði mikilvægan sess. Það var allt-
af svo gott að vera hjá ykkur á
Múla, amma stjanaði við mig eins
og henni einni var lagið og þú tókst
mig með þér á bryggjurnar þar sem
þú varst hafnarvörður. Alltaf þótti
mér jafn gaman að fara með þér
í þessar bryggjuferðir og í dag
veit ég að það var vegna þess að
ég var svo stoltur af afa mínum.
Hvar sem þú komst var þér sýnd
svo mikil virðing og það skynjaði
ég þótt ungur væri.
Eftir gosið settust þið amma að
í Kópavogi og sem krakki átti ég
erfitt með að sætta mig við þá stað-
reynd að amma og afí kæmu ekki
aftur til Eyja, að ég gæti ekki far-
ið niður á Múla og hitt ykkur hve-
nær sem mig langaði til. En þið
voruð dugleg að auðvelda mér
þetta. Þið komuð oft til Eyja og
þegar ég vissi að ykkar var von
var tilhlökkunin mikil. Ég fékk líka
að koma til ykkar og þá brölluðum
við ýmislegt saman. Eru þar efst
í huga mér tvær ferðir sem ég fékk
að fara með ykkur norður til Bald-
urshaga. Þar átti ég góðar stundir
með ykkur í sveitasælunni og ég
man það eins og það hefði gerst í
gær þegar við vorum að keyra
norður. Ég varð fljótt leiður á
keyrslunni en myndi sjálfsagt ekki
svona vel eftir henni ef þið hefðuð
ekki tekið upp á því að fá mig til
að telja þá bíla sem við mættum á
leiðinni. Alla bíla á leiðinni norður
taldi ég og var hinn ánægðasti.
Hin síðari ár rifjuðum við þetta oft
upp, þú, ég og amma, og hlógum
þá mikið. Þið kunnuð alltaf lagið á
mér og voruð alltaf svo blíð og góð.
Eftir að ég flutti til Reykjavíkur
fyrir nokkrum árum ásamt unnustu
minni var gott að eiga þig og ömmu
að í Reynigrundinni. Ósjaldan kom-
um við til ykkar um helgar og ávallt
var tekið vel á móti okkur. Eftir
að amma dó sumarið 1994, var
alltaf skrýtið að koma í Reyni-
grundina þar sem hún var ekki
lengur, en þú tókst vel á móti okk-
ur og við skynjuðum gleði þína
yfir að sjá okkur. Það gladdi okkur
líka svo mikið hve vænt þér þótti
um Jónas litla og ekki er laust við
að ég hafí séð gamalkunn blik í
augum þínum þegar hann kom til
þín, enda hélt hann mikið upp á
þig og var alltaf spenntur þegar
hann vissi að hann væri að fara
að heimsækja langafa.
En ég veit að eftir að amma dó
varðstu aldrei samur. Ég skynjaði
söknuð þinn og því hugga ég mig
við það að nú sértu búinn að hitta
hana aftur og þér líður vel.
Bergsteinn.