Morgunblaðið - 27.10.1996, Blaðsíða 10

10 SUNNUDAGUR 27. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
INNFLUTNINGUR á notuð-
um bílum hefur aukist veru-
lega að undanförnu. Svo
virðist sem tvær fylkingar
séu á öndverðum meiði um
ágæti þessa innflutnings. Bíl-
greinasambandið segir að ekki sé
hægt að starfa eftir þessum regl-
um sem bjóði upp á svik bæði
gagnvart hinu opinbera og íslensk-
um bílkaupendum en bílasalar
segja að frelsi eigi að ríkja á þess-
um markaði og hið opinbera eigi
að sníða agnúa af núverandi kerfi.
Nýjar reglur tóku gildi í júlí á
síðasta ári varðandi vörureikninga
í samræmi við nýjan GATT samn-
ing. Reglum var breytt reglum
varðandi tollverð notaðra bifreiða
þannig að vörureikningur er nú
viðmiðun í stað eldri reglna sem
byggðu á verðviðmiðun við nýja
bíla. Frá því þessar nýju reglur
tóku gildi hefur innflutningur not-
aðra bíla aukist jafnt og þétt og
hefur að undanförnu verið tæplega
20% af heildarinnflutningi. Frá því
nýju reglurnar tóku gildi fram til
20. október hafa verið fluttir inn
1.548 notaðir bílar. Mest hefur
verið flutt inn af bílum frá Banda-
ríkjunum og Þýskalandi en einnig
er mikið flutt inn frá Kanada.
Vestanhafs er mest keypt á lokuð-
um uppboðsmörkuðum en við kaup
á bílum í Þýskalandi reiða menn
Morgunblaðið/Árni Sæberg
I FYRRADAG var verið að skipa upp bílum í Hafnarfjarðarhöfn bílum sem keyptir voru í Kanada.
: :
g

y'
j

Innflutningur á notuðum bílum hefur aukist stórlega
Holl samkeppni eða
eftirlitslaust brask?
Um fátt er meira rætt innan bílgreinarinnar
en innflutning á notuðum bílum. í saman-
tekt Guðjóns Guðmundssonar er farið ofan
í reglur þar að lútandi, uppboðsmarkaði í
Kanada lýst og nokkur dæmi rakin þar sem
farið hefur verið í kringnm reglumar.
Gjöld vegna innflutnings á bifreið
Verð bifreiðar erlendis
Aukakostn. + flutningsgj
Vátrygging, 2%
Tollverð
1.000.000 kr.
75.000 kr.
21.500 kr.
1.096.500 kr.
Vörugjald, 40% 438.600 kr.
Virðisaukaskattur, 24,5% (Reikn.af toiiv. + vörugj.) 376.100 kr.
Gjöld samtals:
814.700 kr.
Verð bifreiðar í heiid:
1.911.200 kr.
sig mest á auglýsingar í blöðum.
Jónas Þór Steinarsson, fram-
kvæmdastjóri Bílgreinasambands-
ins segir að aðeins árið 1987 hafí
verið flutt inn meira af notuðum
bílum en nú en þá giltu svipaðar
reglur og nú eru. Almennt hefur
innflutningur notaðra bifreiða ver-
ið 5-10% af heildarinnflutningi síð-
ustu 25 ár.
Talsmenn bifreiðaumboðanna
og Bílgreinasambandsins segja að
brögð séu að því að svik séu í
tafli við innflutning á notuðum
bílum. Eins og komið hefur fram
í Morgunblaðinu stendur nú yfir
athugun tollayfirvalda á tollverði
á annað hundrað bíla um þessar
mundir. Athugunin beinist m.a.
að grunsamlega lágum vörureikn-
ingum sem framvísað hefur verið
í tollstjóraembættunum.
Þótt dæmi sé að fínna um svik
hefur umræðan á einhvern hátt
snúist á þann veg að ætla mætti
að svikarar væru á hveiju strái í
þessum viðskiptum.
Vantar eldri árgerðir inn á
markaðinn
Jón Ragnarsson bílasali í Bíla-
höllinni segir að innflutningurinn
á notuðum bílum endurspegli
dræma sölu á nýjum bílum hér-
lendis á árunum 1989 til 1994.
Þar sem lítill innflutningur hafi
verið á þessum árum, eða um
5.000 bílar að jafnaði á ári sem
er aðeins um helmingur af eðlileg-
um innflutningi, sé endursöluverð-
ið hátt.
Jón segir að þessi innflutningur
komi neytendum til góða svo fram-
arlega sem eðlilega sé að þeim
staðið og menn geti treyst því að
vegmælar sýni rétta tölu. Hann
segir að tollayfirvöld eigi að gera
strangari kröfu um að framvísað
sé upprunalegu skráningarskír-
teini, svokölluðu Certificate of
Title, með bílunum en neita að
taka við Ijósriti. í skráningarskír-
teininu sem fylgir flestum notuð-
um bílum sem eru fluttir inn frá
Bandaríkjunum, Kanada og
Þýskalandi er skráður kílómetra-
fjöldi á vegmæli við söluna ytra.
„En ég held að það ætti alls
ekki að stöðva þennan innflutning.
Umboðunum veitir ekkert af sam-
keppninni," segir Jón.
„Um leið og það kemur örlítill
efnahagsbati þá vantar notaða
bíla á markaðinn. Það er því ekk-
ert óeðlilegt við þennan innflutn-
ing. Aðalatriðið er að þetta sé rétt
gert og það sé ekki verið að
svindla. Það má þó ekki refsa
mönnum fyrir að gera góð kaup
úti og það er alveg ótækt þegar
verið er að véfengja verð á bílum
sem sannarlega eru keyptir úti á
góðu verði ,“ segir Jón.
Hann hefur sjálfur ekki flutt
mikið inn af bílum en selur gjarn-
an innflutta, notaða bíla fyrir aðra.
Ófremdarástand
Jónas Þór segir að hægt sé að
tala um ófremdarástand í þessum
efnum. „Þótt yfirvöld hafi gripið
til ýmissa aðgerða til þess að hafa
eftirlit með innflutningnum og
útfæra kerfið sem best þá virðist
það óframkvæmanlegt. Nauðsyn-
legt er að einfalda og breyta regl-
um varðandi vörugjöld á bifreiðir
þannig að þær mismuni ekki
mönnum og allir standi jafnir en
verulega virðist skorta á að svo
sé. Við eftirlit í samræmi við reglu-
gerð um tollverð og tollverðs-
ákvörðun þá hafa gjöld verið end-
uráætluð og upplýsingar ekki
reynst réttar,“ segir Jónas Þór.
Hann bendir á að innflutningur-
inn sé að verulegum hluta bundinn
við stóra bíla sem lítið hefur verið
flutt inn af á undanförnum árum
enda beri þeir hæstu gjöldin og
því eftir mestu að slægjast. Jónas
Þór segir að hér sé einnig um að
ræða afleiðingar af neyslustýringu
hins opinbera. Einnig sé verið að
flytja inn ýmsar tegundir og gerð-
ir bíla sem mjög lítið er af hér á
landi, sumir alls ekki til og í öðrum
tilvikum sé útbúnaður og bíllinn
sjálfur verulega frábrugðinn þeim
bílum sem eru hér á markaði.
Þetta muni skapa veruleg vanda-
mál varðandi varahluti, viðgerðir
og þjónustu auk þess sem yfirleitt
sé ekki um að ræða ábyrgðir á
þessum bílum. Einnig séu dæmi
um að bílar séu skemmdir eftir
tjón og öryggisbúnaður ekki í lagi
þegar að slíkir bílar séu skráðir.
„Sérstakt eftirlit með notuðum
bílum er mjög erfitt í framkvæmd
og er vörugjaldskerfið svo flókið
að þrátt fyrir margar skýringar,
reglur og leiðbeiningar þá er að
hluta til ógerlegt að fara eftir
því. Yfirvöld verða að endurskoða
kerfið og tryggja að það sé ein-
falt og mismuni engum. Vert er
að benda á að þeir aðilar sem
mesta reynslu hafa í bifreiðainn-
flutningi hafa ekki séð sér fært
að flytja sjálfir inn notaða bíla,“
segir Jónas Þór.
Verið að sverta þá sem flytja
inn bíla
„Mín tilfinning er sú að umboð-
in reyni að sverta þá sem stunda
innflutning. Viðkvæðið hjá um-
boðunum er að segja að þetta séu
ekki sömu bílar og þau séu sjálf
að flytja inn og þeir séu ekki hann-
aðir fyrir íslenskar aðstæður. Mér
fínnst það þó gleymast að allir
þessir bílar þurfa þjónustu og við-
hald og einhvern tíma þarf að
kaupa varahluti í þá alla. Þá leita
menn til umboðanna í mörgum
tilfellum," segir Ingimar Sigurðs-
son, formaður Félags löggiltra bif-
reiðasala.
Ingimar flutti sjálfur inn
Volkswagen Golf árgerð 1996 frá
Kanada sem er framleiddur í Mex-
íkó. „Hekla heldur því fram að það
sé ekki sama rafkerfið í þessum
bíl og bílum frá Evrópu. Þetta
gerir fyrirtækið einungis til þess
að eyðileggja söluna fyrir mér.
Þetta er skiljanlegt upp að vissu
marki en engu að síður er þetta
rangt. VW framleiðir bíla í Mexíkó
og selur þá í Evrópu. Bíllinn sem
ég flutti inn er að engu leyti frá-
brugðinn bílum sem Hekla flytur
inn að því undanskildu að hann
var með stærri vél, 2.0 lítra. Þetta
er hins vegar sama vél í VW Vento
og það er allt til í hana hérlend-
is,“ segir Ingimar.
Ingimar segir að það verði að
standa faglega að þessum inn-
flutningi svo hann fái að þrífast.
„Bifreiðaskoðun íslands á að
mínu viti að skrá niður kílómetra-
stöðu í hvert skipti sem bíll fer í
aðalskoðun. Þegar bíll er fluttur
inn til landsins skrá tollayfirvöld
kílómetrastöðuna niður og þau
eiga að skrá hana einnig í skoðun-
arvottorð bílsins og geta fengið
það staðfest að utan, þar sem bíll-
inn er keyptur, að þessi tala er
rétt. Það er allt tilbúið undir þetta
ferli í Bifreiðaskoðun,“ segir Ingi-
mar.
Sjónarmið Félags íslenskra bif-
reiðaeigenda er það, að sögn Run-
ólfs Olafssonar framkvæmda-
stjóra, að yfirvöld hafi eftirlit með
þessum innflutningi og girði fyrir
það eins og hægt er að menn breyti
vegmælum. FÍB vill ekki að frelsi
manna til þess að kaupa bíl þar
sem þeir vilja sé skert.
Mikið flutt inn gegnum Selfoss
Tollaafgreiðsla á notuðum bíl-
um fer að mestu fram hjá embætt-
unum þar sem stærstu hafnirnar
eru, þ.e. í Reykjavík, Hafnarfirði,
Keflavík en reyndar er einnig mjög
stór hluti innflutningsins tollaaf-
greiddur á Selfossi.
Sigurgeir A. Jónsson, ríkistoll-
stjóri vildi ekki tjá sig um það
hvort álykta mætti af því hve
margir bílar eru tollafgreiddir á
Selfossi að eftirlit þar væri lakara
en annars staðar. Hann segir að
embættið sé stöðugt að fylgjast
með bílainnflutningnum.
„Kerfið ræður við ýmsa hluti
svo framarlega sem upplýsingarn-
ar eru réttar. Hins vegar eru viss
vandamál samfara því þegar
rengja þarf hugsanlega hvern ein-
asti reikning. Menn gætu rétt
ímyndað sér hvert ástandið væri
ef sama gilti um almennan vöru-
innflutning. Við verðum þó að
gera ráð fyrir því að flest allir
borgararnir fari að lögum,“ sagði
Sigurgeir.
Hann segir að eitt af því sem
sé skoðað í sambandi við tollinn-
flutning á ökutækjum sé kílómet-
rastaða á vegmæli. Það sé hins
vegar hlutverk dómsmálaráðu-
neytisins að ákveða hvaða upplýs-
ingar skuli skrá inn í það kerfi sem
heldur utan um skráningu á öku-
tækjum.
Ólafur Walter Stefánsson, skrif-
stofustjóri í dómsmálaráðuneyt-
inu, kveðst ekki geta metið hvort
slík skráning geti verið áreiðanleg.
Hann segir að það sé ekki áskilið
að kílómetrastaða á vegmæli sé
skráð þegar bíll er tollaafgreiddur
hérlendis. „Eg veit ekki hvort
þetta hafi verið rætt til botns milli
aðila og um gildi þessa. Ég þykist
vita það að þetta hafi verið nefnt,“
segir Ólafur Walter.
Hann sagði að rætt hefði verið
um að kílómetrastaða yrði skráð
við hverja skoðun bíls „en auðvitað
geta menn hrært í hlutum milli
skoðana en ég þora ekki að svara
því hvort einhver niðurstaða hafi
fengist í þær umræður,“ segir
Ólafur Walter.