Morgunblaðið - 24.04.1997, Blaðsíða 22

22 FIMMTUDAGUR 24. APRÍL 1997
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Skattavið-
ræður út
um þúfur
VIÐRÆÐUR leiðtoga þýzku
ríkisstjórnarinnar og stjórnar-
andstöðunnar um endurbætur
á skatta- og lífeyriskerfi
Þýzkalands í Bonn í gær skil-
uðu engum árangri, þrátt fyr-
ir að þýzki seðlabankanum
Bundesbank og óháðir efna-
hagsmálasérfræðingar hefðu
varað við því að nauðsynlegt
væri að slíkar kerfísbreyting-
ar næðu fram að ganga ef
takast ætti að ná að minnka
hið mikla atvinnuleysi, sem
ríkir nú í landinu.
Kosningaúr-
slit staðfest
LÝÐRÆÐISBANDALAG
búlgarskra umbótasinna,
UDF, fékk 52,26% atkvæða í
þingkosningunum, sem fram
fóru síðastliðinn laugardag.
Þetta kom fram í gær, er
endanlegar opinberar tölur
um niðurstöðu kosninganna
voru birtar. Þessi hreini meiri-
hluti atkvæða gefur flokknum
137 þingsæti af 240. Flokkur
fyrrverandi kommúnista, sós-
íalistar, fengu 22,07% at-
kvæða og 58 þingsæti. Þrír
litlir flokkar til viðbótar skipta
með sér þeim þingsætum sem
eftir eru til skiptanna, þar á
meðal flokkur búlgarskra
Tyrkja og konungssinna.
Sigur HDZ
í Zagreb
FLOKKUR Franjos Tudjman,
forseta Króatíu, marði með
hálfu prósentustigi sigur yfir
kosningabandalagi stjórnar-
andstöðuflokka í kosningum
til borgarstjórnar Zagreb.
Samkvæmt opinberum niður-
stöðutölum, sem birtar voru í
gær, fékk hinn þjóðernissinn-
aði íhaldsflokkur Tudjmans,
HDZ, 34,92% atkvæða og 24
borgarfulltrúa, á meðan kosn-
ingabandalag miðjuflokksins
HSLS og sósíaldemókrata,
SDP, fékk samtals 34,41% og
23 fulltrúa kjörna. Fyrstu töl-
ur, sem birtar voru eftir kosn-
ingamar 13. apríl sl. bentu
til naums sigurs stjómarand-
stöðuflokkanna, en síðar kom
sigur HDZ í ljós. Lítill, hóf-
samur flokkur fékk þrjá menn
kjöma.
Nú gera forystumenn HDZ
sér vonir um að fá HSLS, sem
fékk 10,5% atkvæða, til að
mynda meirihluta með sér í
borgarstjórn, en tengsl miðju-
flokksins við SDP, sem er
arftakaflokkur kommúnista,
eru mjög lausleg.
Mætir fyrir
sannleiksnefnd
MAGNUS Malan, hershöfð-
ingi og fyrrverandi varnar-
málaráðherra Suður-Afríku,
bauðst í gær til að bera vitni
fyrir „sannleiks- og sátta-
nefndinni" svokölluðu, sem
hefur það hlutverk að upplýsa
atburði frá tímum aðskilnað-
arstefnunnar í landinu. Malan
verður einn hæst setti maður-
inn úr forystusveit apartheid-
stjórnarinnar, sem kemur fyr-
ir nefndina.
Skýrsla norður-kóresks hugmyndafræðings
Segir Norður-Kóreu
búa yfir kjarnavopnum
leoul. Reuter.
Reuter
HWANG Jang-yop (t.h.), sem flýði frá Norður-Kóreu í febrúar, og
Kim Duk-hong, landi hans, sem einnig flýði land, lögðu í gær blóm-
sveig á minnismerki um þá S-Kóreumenn sem féllu í Kóreustríðinu.
NORÐUR-Kóreumenn búa yfír
kjarnorkuvopnum og gætu breytt
Suður-Kóreu í „eldhaf" í kjarnorkuá-
rás, að því er Hwang Jang-yop seg-
ir en hann var einn helsti hugmynda-
fræðingur Norður-Kóreu og sótti um
hæli í suður-kóreska sendiráðiðnu í
Peking í febrúar. Dagblaðið Chosun
Ilbo sagði þetta koma fram í skýrslu
sem Hwang skrifaði áður en hann
flýði heimalandið.
Öryggissérfræðingar vara við því
að skýrslan sé tekin of hátíðlega,
segja óljóst hvort að Hwang eigi við
að Norður-Kóreumenn búi yfir
kjarnorkusprengjum og segja óvíst
að hann hafi verið nógu háttsettur
til að hafa vitneskju um slíkt. Yfir-
völd í Norður-Kóreu réðust í gær
harkalega að Hwang og gagnrýni
hans á norður-kóresk stjórnvöld. í
yfirlýsingu þaðan var hann kallaður
„geðsjúklingur, sem væri veikur af
ofsóknaræði, sérvisku og geðtrufl-
unum“ og sagt að gagnrýni hans
„jaðraði við stríðsyfirlýsingu".
Chosun Ilbo hefur eftir nafnlaus-
um heimildarmönnum að í skýrsl-
unni segi Hwang að Norður-Kóreu-
menn telji að þeir gætu unnið stríð
gegn Suður-Kóreu og að reyndu
Bandaríkin að hafa afskipti af stríði
á svæðinu myndi Norður-Kórea gjö-
reyða Japan.
„Norðrið getur breytt Suðrinu í
eldhaf og gjöreytt því með kjarn-
orku- og efnavopnum," segir í
skýrslu Hwangs. Óljóst er hvers
konar kjarnorkuvopn Hwang á við.
Árið 1994 féllust Norður-Kóreu-
menn á að rífa kjarnorkustöðvar sín-
ar, þar sem grunur lék á að þeir
væru að smíða kjarnorkusprengju,
og fengju í staðinn kjarnakljúfa í
kjarnorkuver frá Bandaríkjunum.
Ekki er vitað með vissu hvort Norð-
ur-Kóreumönnum tókst að smíða
kjarnorkusprengju en samkvæmt
nokkrum af hinum íjölmörgu skýrsl-
um sem bandaríska leyniþjónustan
gerði um málið, kunna þeir að hafa
komist yfir nægilegt magn af auðg-
uðu plútóni til að smíða eina eða
tvær kjamorkusprengjur.
Þá telja Bandaríkin og Suður-
Kórea að Norður-Kórea eigi efna-
og lífefnavopn, vitað er að N-Kóreu-
menn eiga Scud-flaugar, sem beint
er að Suður-Kóreu og fyrir nokkrum
vikum lýstu japönsk stjórnvöld því
yfir að óstaðfestar heimildir hermdu
að Norður-Kóreumenn hefðu komist
yfir langdræg flugskeyti sem næðu
til flestra borga í Japan.
Skærulið-
ar í Zaire
sakaðir
um fjölda-
morð
Kinshasa. Reuter.
FRÉTTIR bárast í gær af því að
skæraliðar hefðu myrt hundruð
flóttamanna frá Rúanda, Hútúa, í
hefndarskyni fyrir sex Zairemenn
sem fullyrt er að flóttamennirnir
hafi drepið. Laurent Kabila, leiðtogi
skæruliða vísaði fréttum þessa efnis
á bug í gær, sagði þær „algera vit-
leysu“. Þær hafa ekki fengist stað-
festar, þar sem hjálparstarfsmenn
og blaðamenn hafa ekki komist til
flóttamannabúðanna þar sem fólkið
er, í þijá daga. Kofi Annan, fram-
kvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna,
sagðist í gær vera miður sín vegna
„ómennsku" skæruliðanna, sem
kæmu í veg fyrir að um 100.000
flóttamönnum bærist aðstoð.
Tilraunir til að koma á viðræðum
stríðandi fylkinga í Zaire steyttu enn
einu sinni á skeri í gær vegna deilna
um það hvar slíkar viðræður ættu
að fara fram. Vilja skæruliðar funda
með stjórnvöldum í borginni Lubum-
bashi, sem er á valdi þeirra, en
stjórnvöld hafa hug á því að hitta
skæruliða í Brazzaville, höfuðborg
nágrannaríkisins Kongó. Skærulið-
ar, sem ráða yfir helmingi Zaire,
lýstu því yfir í gær að þeir hefðu
náð þremur bæjum í nágrenni höfuð-
borgarinnar Kinshasa á sitt vald og
að þeir myndu ná henni á sitt vald
innan nokkurra daga.
Framkvæmdaslj órn ESB bjartsýn á EMU-hæfni aðildarríkja
*
Aðeins Italía og
Grikkland með
of mikinn halla
Evróið sagt munu veita
dollarnum vaxandi samkeppni
Brussel. Reuter.
FRAMKVÆMDASTJÓRN Evrópu-
sambandsins er bjartsýn á hæfni
aðildarríkjanna til að taka þátt I
Efnahags- og myntbandalagi Evr-
ópu (EMU) árið 1999. Ríkin verða
metin á grundvelli frammistöðu
sinnar í efnahagsmálum á þessu ári
og spáir framkvæmdastjórnin því að
þau muni öll nema tvö, Ítalía og
Grikkland, uppfylla mikilvægasta
skilyrði Maastricht-sáttmálans, þ.e.
að fjárlagahalli verði 3% af vergri
landsframleiðslu eða minni.
Frakkland og Þýzkaland
rétt við markið
Að vísu spáir framkvæmdastjórn-
in því að tvö öflugustu ríki banda-
lagsins, Frakkland og Þýzkaland,
muni rétt merja þriggja prósenta
skilyrðið. Þess-
um ríkjum,
ásamt Spáni og
Portúgal, er
spáð nákvæm-
lega 3% halla.
Einungis
'Finnland,
Frakkland, Lúx-
emborg og Bretland uppfylla skilyrð-
ið um að skuldir ríkissjóðs séu minni
en 60% af VLF. Sérfræðingar hafa
hins vegar einkum einblínt á ríkis-
sjóðshallann sem hinn afgerandi
þátt varðandi EMU-aðild.
„Það er sannfæring mín að meiri-
hluti aðildarríkjanna muni uppfylla
skilyrði fyrir því að taka upp evróið,"
sagði Yves-Thibault de Silguy, sem
fer með peningamál í framkvæmda-
stjórninni, er hann kynnti spá hag-
deijdar framkvæmdastjórnarinnar.
Ítalía hefur lagt ofuráherzlu á að
verða stofnríki EMU, en nú er því
spáð að fjárlagahallinn þar í landi
verði 3,2% af VLF á árinu. Hins
vegar segir í skýrslu framkvæmda-
stjórnarinnar að hægt sé að koma
hallanum niður í 3% af VLF ef sparn-
aðaraðgerðir, sem þegar hefur verið
gripið til, skili tilætluðum árangri.
Þó geti enn aukins aðhalds verið
þörf. Jafnframt kemur fram í skýrsl-
unni að ríkisfjármál Ítalíu séu langt
frá því að öðlast stöðugleika til lengri
tíma og er því spáð að hallinn verði
3,9% af VLF á næsta ári.
Ýmsir hagfræðingar telja spá
framkvæmdastjómarinnar of bjart-
sýna; hún sé
undir pólitískum
þrýstingi að
meta allan vafa
til lækkunar á
spánni um fjár-
lagahalla fremur
en til hækkunar.
Aðrar spár eru
svartsýnni, þannig spáðu sex ha-
grannsóknastofnanir í Þýzkalandi því
fyrr í vikunni að fjárlagahallinn þar
í landi yrði 3,3% af VLF á þessu ári.
Keppinautur dollarsins
Framkvæmdastjórnin gaf einnig
út í gær skýrslu um áhrif mynt-
bandalagsins á alþjóðleg efnahags-
mál. Þar er því spáð að evróið, hin
EVRÓPA**
13 RÍKI EIGA MÖGULEIKA Á EMU-AÐILD
Einungis Ítaiía og Grikkland eru með meiri fjárlagahalla en svo að þau
geti ekki tekið þátt í Efnahags- og myntbandalagi Evrópu (EMU),
samkvæmt spá framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins.
Skilyrði Maastricht: Halli á ríkissjóði Skuldir hins opinbera Verðbólga
minni en 3% al VLF minni en 60% af VLF lægri en3,1%*
Markmiði Markmiði Markmiði
SPÁ: 1997 1998 náð 1997 1998 náð 1997 1998 náð
2-°tí
1-0 BÍ
2.6 BÍ
1.4 BÉ
1.7 BÍ
2.0 Bi
4.8 %
2.5 BÍ
2.4 Bð
1.9 BÍ
2'1 BÍ
2,3 BÍ
2,2^
1.9 BÍ
2.5 BÍ
' undir meðaltali verðbólgu i þeim þremur ríkjum, þar sem verðbólga er lægsl árið 1997.
** algangur af rekstri rikissjóðs.REUTERS
Austurríki
Danmörk
Finnland
| Frakkland
3 Þýskaland
Grlkkland
írland
ftalía
Lúxemborg
Holland
Portúgal
Spánn
53 Svíþjóö
3,0 2'9Ö 68,8 68,8 % 2,1
2,7 2,3 Bð 126,7 123,2 ^ 1,9
(0,3)** (0,3)**Bá 67,2 64'3 M 2,3
1„9 0,6 Bðí 59,2 58,6 Bi 0,9
3,0 3,0 Bð 57,9 58,9 'H#:. 1,6
3,0 2,7 tí 61,8 61,9 % 1,9
4,9 3,4 % 108,3 104,9 $ 6,0
1,0 1.2 BÍ 68,3 84,3 % 2,0
3,2 3'9 X 122,4 120,7 2,7
(1,1)” ‘<i,o>**!Ö 6,5 W Bð 1,7
2,3 i'8tí 76,2 74'2 X 2,4
3,0 2,8 QÍ 64,1 62,9 % 2,5
3,0 2-7 BÍ 68,1 6'2 % 2,4
2,6 1'7EÉ 76,5 74'7 X 1,6
2,9 1,4 ö 54,7 53,8 Eð 2,3
sameiginlega Evrópumynt, muni
smátt og smátt veita bandaríska
dollarnum aukna samkeppni á
heimsmarkaðnum.
Framkvæmdastjórnin spáir því að
evróið verði „akkeri" fyrir gjald-
miðla ríkja í ESB, sem standi utan
EMU, ríkja Austur- og Mið-Evrópu
og jafnvel fyrir ríkja við Miðjarðar-
hafið og í Afríku. Mörg ríki muni
sjá sér hag í að tengja gjaldmiðla
sína við evróið.
Annar þáttur, sem hagfræðingar
framkvæmdastjórnarinnar telja að
muni styrkja evróið, er hlutur Evr-
ópusambandsins í alþjóðlegum við-
skiptum. Á síðasta ári var hlutur
ESB í heildarþjóðarframleiðslu
OECD-ríkjanna 38,3%, Bandaríkj-
anna 32,5% og Japans 20,5%. Fram-
kvæmdastjórnin telur að þótt hátt
hlutfall vara á heimsmarkaði sé nú
verðlagt í dollurum geti þetta breytzt
með tilkomu evrósins.