Morgunblaðið - 22.05.1997, Side 36

36 FIMMTUDAGUR 22. MAÍ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 22. MAÍ 1997 37
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
AFREKSMENN
GANGA ÍSLENDINGANNA þriggja á tind Everestfjalls í
gærmorgun var afrek, sem lengi verður í minnum haft,
enda ótrúlegt þrekvirki þar sem tekist var á við náttúruöflin,
veður og vinda, kulda og þunnt andrúmsloft. Nöfn þremenning-
anna, Björns Ólafssonar, Hallgríms Magnússonar og Einars K.
Stefánssonar, verða skráð um alla framtíð í afrekssögu íslenzku
þjóðarinnar. Þeir hafa með framgöngu sinni varpað ljóma á
land og þjóð.
Tindur Everestfjalls, sem er 8.848 metra hár og sá hæsti í
heimi, hefur lengi freistað fjallgöngumanna og margir þeirra
hafa farizt í tilraun til að sigrast á honum. Fjallið er í Nepal í
Himalayafjallgarðinum, sem kallaður hefur verið þak heimsins.
Þeir fyrstu, sem tókst að klífa tindinn, voru Nýsjálendingurinn
Edmund Hillary og sherpinn Tenzing Norgay, en það afrek
unnu þeir 29. maí árið 1953 í brezkum leiðangri undir stjórn
Hunts, ofursta.
Aðstæður við uppgöngu íslendinganna á tindinn nú voru
mjög erfiðar, stormur og allt að 40 gráðu frost. Óveður hefur
komið í veg fyrir klif á Everest síðustu vikurnar og þremenning-
arnir urðu m.a. að snúa við vegna hríðarveðurs sl. mánudags-
kvöld í tilraun sinni til uppgöngu. Það hefur vafalaust ráðið
úrslitum um velgengni hinna ungu íslendinga í baráttunni við
Everest, að þeir eru þrautþjálfaðir fjallgöngumenn og undirbún-
ingur hefur staðið í allnokkur ár. Þeir hafa áður klifið erfiða
fjallstinda, m.a. klifu þeir fyrir tveimur árum fjallið Cho Oyu í
Tíbet, en það er 8.201 metri á hæð, og auk þess hafa þeir klif-
ið önnur erfið fjöll eins og McKinley í Alaska (6.500 m), Lenin-
tindinn (7.134 m) og Korchenevskaja (7.168 m). Af þessu má
sjá, að þeir félagar hafa ekki flanað að neinu heldur lagt áherzlu
á vandaðan undirbúning að því verkefni að sigrast á Everesttindi.
Þótt sagan sýni, að ganga á Everest er hættuspil er Ijóst,
að ungu mennirnir voru viðbúnir þeim breytilegu aðstæðum sem
þarna geta komið upp og þeir ætluðu sér ekki að taka óþarfa
áhættu. Með því hugarfari, þjálfun, skipulagningu og góðum
búnaði var grunnurinn lagður að afreksverkinu.
Það var sérstök tilfinning að hlusta á frásögn þeirra þar sem
þeir stóðu á tindi Everest í gærmorgun, en fjarskiptatækni
nútímans gerði Ríkisútvarpinu kleift að útvarpa henni beint.
Fregnin um afrek þeirra Hillarys og Tenzings barst hins vegar
ekki til umheimsins fyrr en hraðboði leiðangurs þeirra náði til
Katmandu, höfuðborgar Nepals, aðfaranótt 2. júní og barst
Elísabetu II. Bretadrottningu skeytið að morgni krýningardags
hennar.
Fréttinni af afreki þeirra Björns, Hallgríms og Einars var
fagnað af öllum íslendingum, þ.á m. aðstoðarmanni þeirra,
Herði Magnússyni, og fylgdarmanni þeirra frá RÚV, Jóni Þór
Víglundssyni sem biðu í svonefndum grunnbúðum neðar í fjall-
inu. En ekki sízt af fjölskyldum þeirra, eiginkonum, börnum,
systkinum, foreldrum og vinum. Morgunblaðið óskar þremenn-
ingunum til hamingju með hraustlega framgöngu, þrautseigju
og áræði í sigurför þeirra á tind Everestfjalis.
ÍÞRÓTTIR OG
AUGLÝSINGAR
Iallmörg undanfarin ár hefur íþróttahreyfingin gert samninga
við einstök fyrirtæki um að þau greiði ákveðna upphæð til
einstakra félaga eða sambanda íþróttafélaga. Þessir fjármunir
hafa verið notaðir til þess að standa undir kostnaði við starf-
semi félaganna. Til endurgjalds hafa íþróttafélögin gefið einstök-
um íþróttamótum nafn þess fyrirtækis, sem hverju sinni hefur
gert slíkan samning. Með þessari aðferð hefur íþróttahreyfingin
leitast við að fá nöfn fyrirtækjanna nefnd í fréttum útvarps-
og sjónvarpsstöðva og birt á prenti í fréttum dagblaðanna. í
raun og veru hefur íþróttahreyfingin selt eins konar auglýsingar
í ritstjórnardálkum dagblaða eða fréttatímum útvarps- og sjón-
varpsstöðva án þess, að hafa nokkurn tíma samið um það við
viðkomandi fjölmiðla að félögunum væri það heimilt.
Afstaða Morgunblaðsins hefur verið sú á undanförnum árum,
að blaðið væri ekki tilbúið til að birta slíkar auglýsingar, sem
samið hefur verið um milli tveggja óskyldra aðila, í ritstjórnar-
dálkum blaðsins. Þessi afstaða hefur valdið óánægju hjá íþrótta-
hreyfingunni.
Nú hefur hins vegar sú breyting orðið á, að á síðasta árs-
þingi Knattspyrnusambands Islands var samþykkt að breyta
heiti deilda í Islandsmóti meistaraflokks. Sú deild, sem í ára-
tugi hefur heitið 1. deild var nú formlega nefnd Sjóvá-
Almennra deildin. Önnur deild verður nú að fyrstu deild og svo
koll af kolli.
Morgunblaðið getur haft sínar skoðanir á því, hvort þetta er
rétt ákvörðun eða röng hjá ársþingi KSÍ. Hins vegar er ljóst,
að nú hefur deildaskipan í íslandsmóti meistaraflokks verið
breytt með formlegum hætti af þar til bærum aðilum. í fréttum
og frásögnum Morgunblaðsins verður þessi ákvörðun ársþings
KSÍ virt og blaðið mun líta svo á, að hún sé stefnumarkandi
fyrir íþróttahreyfinguna í heild og haga fréttaskrifum sínum
af íþróttaviðburðum í samræmi við það.
If
ÍSLENDINGARNIR Á TINDI EVEREST
Himalyafjöll bera höfuð og herðar yfír aðra fjallgarða
Með ólíkindum hvað frum-
heijarnir komust langt
FYRSTIR komust á tind Everest þeir Edmund Hillary frá Nýja Sjálandi og Sherpinn Tenzing Norgay,
hinn 29. maí 1953. Þeir voru þátttakendur í breskum leiðangri.
AÐ VAR ekki fyrr en langt
var liðið á nítjándu öld að
Everest varð fýrst þekkt í
hinum vestræna heimi. Á
þeim tíma hafði vart nokkrum manni
hugkvæmst að klífa „risana" í Him-
alaya. Á 19. öld réð breska heimsveld-
ið ríkjum á Indlandi og réðust Bretar
þá í viðamiklar landmælingar á öllum
Indlandsskaga.
Árið 1849 hófst þríhyrningamæl-
ingin mikla undir stjórn landfræð-
ingsins Sir Georges Everest. Nepal
var á þessum tíma lokað ríki og
engum hleypt þar inn. Með gríðar-
lega öflugum hornamælum tókst
landmælingamönnum Breta þó að
mæla hæð allra hæstu fjada Nepal,
allt norður að landamærum Tíbet,
úr mikilli fjarlægð frá nyrstu hæðum
Indlands. Meðal þeirra fjalla var
Everest sem þá var nefnt tindur XV.
Sagan segir að einn góðan veðurdag
árið 1852 hafi reiknimeistarinn
Rathamata Shirdar, sem reiknaði út
úr mælingunum, stokkið upp frá
reiknistokki sínum og hrópað: „Ég
hef fundið hæsta fjall heims.“ Hæðin
var reiknuð 29.002 fet, eða 8.840 m.
Ekki leið á löngu þar til fjalla-
menn fóru að veita fyrir sér þeirri
spurningu hvort unnt væri að klífa
hæsta fjall jarðar. Árið 1903 komust
foringjar í hersveit Breta, sem fór í
herleiðangur inn í Tíbet, í 40-50 km
fjarlægð frá norðurhlið fjallsins og
mátu þeir það kleift.
Mallory og fyrstu
Everestleiðangrarnir
Það var svo árið 1921 að fyrsti
leiðangurinn komst af stað. Hann
var fyrst og fremst könnunarleiðang-
ur og ætlað að finna færa leið að
fjallsrótunum og meta möguleika til
uppgöngu. Lykilmaður í þeim leið-
angri var Leigh Mallory og tókst
honum eftir mikla leit að finna leið
að norðausturhlið fjallsins en helstu
erfiðleikar voru súrefnisleysi, kuldi
og fádæma hvass vindur.
Búnaður þessa tíma var frum-
stæður í meira lagi og í augum fjalla-
manna nútímans kann að virðast
með ólíkindum hvað þessir frum-
kvöðlar komust þó langt. Reipi voru
þung og óþjál, mannbroddar og ann-
ar klifurbúnaður óburðugur, fatnað-
ur ófullkominn o.s.frv. En Mallory
átti eftir að tengja nafn sitt sögu
Everest og baráttu manna við það.
Eftir annan leiðangur 1922 sem
komst hæst í 8.320 m hæð, lögðu
Bretar aftur til atlögu við fjallið með
stórum leiðangri árið 1924. Nú skyldi
fjallið klifið hvað sem það kostaði.
Éftir margra vikna erfiði hafði leið-
angursmönnum tekist að koma upp
sex búðum á fjallinu. Einum leiðang-
ursmanna, Edward Norton, tókst að
komast í 8.520 m hæð og setja nýtt
hæðarmet á fjallinu, áður en hann
varð frá að hverfa. Þá var komið að
Mallory og valdi hann ungan vél-
virkja, Andrew Irvine að nafni, sem
aðeins var rétt liðlega tvítugur, sér
til aðstoðar.
Voru Mallory og Irvine fyrstir
á tind Everest?
Fjórir Sherpar báru birgðir með
þeim Mallory og Irvine upp í fimmtu
og næstefstu búðir. Daginn eftir fikr-
uðu þeir sig án aðstoðar Sherpanna
áfram upp í sjöttu búðir í 8.170 m
hæð. Daginn sem þeir lögðu á tind-
inn, hinn 8. júní, sá Odell, einn leið-
angursmannanna, til þeirra félaga
með kíki rétt neðan við topp fjallsins
í 8.400 m hæð, þar sem þeir voru
enn á uppleið. Félaga þeirra og vini
neðar í fjallinu setti hljóða. Langt
var liðið á dag og ljóst að þeim
myndi aldrei takast að ná toppnum
og aftur niður í efstu búðir fyrir
myrkur.
Greinilegt var að Mallory ætlaði
sér á toppinn hvað sem það kostaði,
því enginn vissi betur en hann að
útilokað væri fyrir þá félaga að lifa
nóttina af án skjóls af tjaldi og prím-
uss til að bræða vatn. Irvine, blind-
aður af aðdáun á hinum mikla ijalla-
manni, fylgdi foringja sínum eftir,
enda eflaust illfær um að snúa við
einn síns liðs, jafnvel þó hann vildi.
Áfram mjökuðust þeir félagar og
innan skamms hurfu þeir sjónum
félaga sinna. Síðar um daginn skall
á bylur...
í hugum hinna eftirlifandi mun
alltaf lifa efinn um hvort Mallory og
Irvine urðu fyrstir á Everest eða
hvort þeir létust áður en toppnum
var náð. Svarið fæst aldrei, en aftur
á móti má velta upp þeirri heimspeki-
legu spurningu hvort ekki verði að
klifra bæði upp og niður til þess að
fjall teljist sigrað að fullu. Hvað sem
því líður lögðu Bretar ekki árar í
bát, þrátt fyrir sorgleg endalok
þeirra félaga, heldur tvíefldust. Þeir
Himalayafjöllin bera
höfuð og herðar yfír
aðra fjallgarða verald-
arinnar og hafa því
réttilega verið nefnd
þak heimsins. Á jörðinni
eru aðeins 14 fjöll sem
rjúfa 8.000 metra múr-
inn og eru þau öll hluti
af Himalaya. Eftir ára-
tugalaga baráttu var
Everest sigrað árið
1953. Margir hafa bar-
ist við tindinn og orðið
að láta undan síga.
voru sannfærðir um að sigur myndi
hafast að lokum, þrátt fyrir að ekki
tækist að slá hæðarmet Nortons í
leiðöngrum 1933, 1935, 1936 og
1938.
Kapphlaupið hefst
Fljótlega eftir lok seinni heims-
styrjaldarinnar lokaðist Tíbet að nýju
vegna hemáms Kínveija og sjálfstæð-
isbarátta Indveija og borgarastríð
urðu til að Bretar höfðu hægt um sig
í nokkur ár. Um 1950 breyttist hins
vegar afstaða Nepals til umheimsins.
Þeir voru skyndilega sem milli steins
og sleggju tveggja stórvelda, Kína
og Indlands, og sáu þann kost vænst-
an að opna nánast óþekkt land sitt
fýrir erlendum fjallgönguleiðöngrum.
Opnaðist þá aðgangur að öllum hæstu
fjöllum Himalaya og fór þá loks að
draga til tíðinda í sögu háfjalla-
mennskunnar.
Frakkar, Bretar, Svisslendingar og
Þjóðveijar kepptu hatrammlega um
að stinga fánum sínum fyrstir þjóða
á tind hæstu fjalla heimsins. Kapp-
hlaupið snerist um tvö aðalmarkmið:
Fyrsta 8.000 m fjallið og Everest. Á
þessum tíma vom flest þessara fjalla
lítt þekkt og mörg talin ókleif, t.d.
K2, Dhaulagiri og fleiri.
Vorið 1950 settu Frakkar nafn
sitt á spjöld sögunnar þegar Maurice
Herzog leiðangursstjóri og Louis
Lachenal urðu fyrstir til að stíga
fæti á 8.000 m hátt fjall, þegar þeim
tókst að komast á topp Ánnapurna,
8.091 m að hæð. Það sem gerði af-
rek þeirra enn merkilegra var að
upprunalega hafði ætlun þeirra verið
að klífa Dhaulagiri, en þegar á hólm-
inn kom mátu þeir fjallið ókleift.
Frekar en að gefast upp ákvað
Herzog að klífa annað fjall sem hann
vissi af í nágrenninu en enginn hafði
komið áður að þeim megin sem þeir
voru og var leiðin að fjallinu því
óþekkt. Það eina sem Herzog hafði
til viðmiðunar var afar ófullkominn
uppdráttur og hófst nú mikil leit.
Eftir tveggja vikna leit um dali og
íjallaskörð fannst fjallið að lokum
hulið sjónum bak við háa framverði
sem byrgðu að því sýn.
í fyrstu virtist Herzog fjallið afar
óárennilegt, en eftir nánari skoðun
taldi hann sig sjá færa leið. Fór það
svo að Herzog og Lachenal tókst að
klífa fjallið, en hætt er við að mörg-
um þætti það dýru verði keypt.
Mannraunirnar sem lagðar voru á
þá félaga voru miklar og nánast ólýs-
anlegar. Eftir að hafa lent í snjóflóð-
um, blindast af brennandi jöklasól-
inni, hrapað í jökulsprungur, sofið
úti án tjalds eða svefnpoka og kalið
illa, tókst félögum þeirra að komast
upp til þeirra og bjarga þeim niður.
Enn sótt að Everest
En kapphlaupið hélt áfram. Könn-
unarleiðangur Breta undir stjórn
hins kunna Shiptons árið 1951 komst
alla leið að rótum Everest. Erfiðleik-
arnir reyndust byija mun neðar í
fjallinu en norðan megin, því upp
mjög brattan Khumbu-skriðjökulinn
var að fara áður en hægt var að
leggja á sjálft fjallið.
Leiðangrinum tókst þó að bijótast
upp jökulinn, opna þar með leiðina
og sanna að fjallið væri kleift að
sunnan. Með í þessum leiðangri var
slánalegur Nýsjálendingur að nafni
Edmund Hillary, sem síðar átti eftir
að tengja nafn sitt Everest enn nán-
ari böndum en Mallory. En nú vökn-
uðu breskir fjallamenn upp við vond-
an draum. Stórveldistíminn var á
enda og þar með einokunin sem
Bretar höfðu haft á Everest fram
að þessu. Nepalstjórn veitti Sviss-
lendingum leyfi til að reyna við fjall-
ið árið 1952, Bretum 1953, Frakkar
máttu reyna 1954 og Svisslendingar
aftur 1955.
Svisslendingar gerðu tvær hetju-
legar tilraunir árið 1952 til að sigr-
ast á hæsta fjalli heims. Þeir leystu
öll vandamál tengd klifri á fjallinu
og komust hærra en nokkur hafði
komist áður, það var bara gamla
varnarlínan sem hélt, þunna loftið,
kuldinn og vindurinn. Hæst komst
Svisslendingurinn Lambert með
margreyndum Sherpa, þeim fyrsta
sem steig upp úr hlutverki aðstoðar-
manns og tók þátt í klifrinu á jafn-
réttisgrundvelli, Tenzing Norgay.
Hillary og Tenzing — síðasta
von Breta
Nú var síðasti möguleiki Breta til
að sigra Everest, fjallið sem þeir
höfðu barist svo hetjulega við og
fórnað svo miklu á. Sigurinn var
innan seilingar. Varnirnar voru að
bresta. Leiðangursstjóri var valinn
reyndur íjallamaður og foringi í
hernum, John Hunt. Allur búnaður
og mannskapur var það besta sem
breska heimsveldið gat boðið upp á.
Einnig var úrval Sherpa og fór þar ~
fremstur í flokki Tenzing. Búðir voru
byggðar og brotist upp fjallið með
hernaðarlegri nákvæmni.
Efstu búðir, eitt tjald á hallandi
klettasyllu sem var minni en tjaldið,
voru reistar 28. maí í um 8.500 m
hæð. Aðstoðarmennirnir stauluðust
niður í næstu búðir en tveir menn
urðu eftir til að freista þess daginn
eftir að ljúka verkefni sem tekið
hafði nær 100 ár. Þeir voru bestu
og sterkustu menn leiðangursins,
Tenzing Norgay og Edmund Hillary.
Það er kaldhæðni örlaganna að þeir
voru Sherpi og Nýsjálendingur, en
ekki Bretar eftir allt saman.
Klifrið daginn eftir gekk að óskum.
Hægt en örugglega mjökuðust þeir
hærra. Aðeins á einum stað lentu
þeir í verulegum erfiðleikum. Rétt
undir tindinum var mjög erfiður kafli
en Hillary tókst að sigrast á torfær-
unni, þeirri hæstu í heimi. Hún er
síðan kölluð eftir honum, „Hillary
step“. Þeir félagar höfðu áhyggjur
af því að efsti tindurinn væri ef til
vill ókleif hengja, en ofan torfærunn-
ar blasti aðeins við brattur snævi
þakinn hryggurinn. „Nokkur þreytu-
leg högg með ísöxinni, nokkur þreytu-
leg skref“, og kl. 11.30 hinn 29. maí
1953 stigu þeir Hillary og Tenzing,
fyrstir manna á hátind Everest. Leið-
angursstjórinn Hunt ritaði í dagbók
sína daginn eftir uppgönguna: „Þann-
ig endar sagan um Everest". Meiri
öfugmæli hefur hann væntanlega
aldrei látið frá sér fara.
Sherparnir lykilmenn þegar gengið er á Everestfjall
Harðgerðir
atvinnufjallamenn
SHERPI ber tunnur með vistum upp hlíðar Everest.
Afrek Islendinganna vekur mikla athygli
Allir stefna nú á tindinn
SHERPARNIR í Nepal hafa leikið
stórt hlutverk í leiðangri íslensku
fjallagarpanna. Þeir eru á heimaslóð-
um, búa margir í 2.000-4.000 metra
hæð, stunda landbúnað og verslun og
hafa alla þessa öld aðstoðað fjall-
göngumenn.
Sherpar eru einn af ótal mörgum
þjóðflokkum í Nepal. Þeir eru af tí-
betskum uppruna og er talið að þeir
hafí flutt suður yfir fjallaskörðin frá
þurrum hásléttum í Tíbet í fijósama
fjalladali Nepal fyrir um 300 árum.
Þeir eiga sitt tungumál þó þeir telji
aðeins nokkra tugi þúsunda, eru
Búddatrúar og líkist trú þeirra mjög
þeirri Búddatrú sem iðkuð er í Tíbet,
eru trúaðir, ganga margir í klaustur
eða Ijúka trúamámi og kallast þá
Lama. Trúin er stór hluti af lífi þeirra,
þeir fara ekki í langferð án þess að
fá blessun og í hættuferð sem þessa
hefur hver hópur með sér Lama, sem
sér um að halda guðunum góðum.
Sherparnir búa flestir í Solo Kumbu
héraðinu, eða rétt neðan þess, í litlum
þorpum sem eru í 2.000 m til 4.000
m hæð. Neðstu þorpin eru í gróðursæl-
um dölum en þau efstu eru í raun
aðeins þyrping sela þar sem aðeins er
búið á sumrin. Sherparnir hafa í gegn-
um aldimar stundað landbúnað, rækt-
að harðgerðar komtegundir og kartöfl-
ur og fengið mjólkurafurðir af jakux-
um, auk þess að vera milliliðir I versl-
un frá Tíbet til Nepal og Indlands.
Þeir hafa alltaf verið þekktir fyrir
að vera harðgerð þjóð og þola hæð
vel. Kemur það að öllum líkindum af
því að þeir búa mjög hátt, í bröttum
hlíðum og öll aðföng þarf að sækja
mislanga leið. Börnin eru farin að
sækja vatn 5-6 ára gömul og venjast
því fljótt þungum byrðum í þunnu
lofti. Það er engu líkara en þessi eigin-
leiki sé orðinn arfgengur því styrkur
og dugur þessa fólks í mikilli hæð er
einstakur. Þessi eiginleiki varð til þess
að evrópskir fjallgöngumenn réðu sér
Sherpa sem burðar- og síðar aðstoðar-
menn strax fyrir aldamótin.
Metnaðarfullir og hæfir
Um 1920 voru einstakir eiginleikar
Sherpanna orðnir heimsþekktir og síð-
an hafa flestir leiðangrar í Himalaja-
fjöllum nýtt sér krafta þeirra. Það eru
því áratugir síðan hópar Sherpa fóru
að stunda fjaHaferðir að atvinnu og
fljótlega spruttu úr þeim hópi, metn-
aðarfullir og hæfir fjallamenn sem
settu mark sitt á leiðangra og höfðu
getu og metnað til að ná tindinum
sjálfum.
Tenzing Norgay kom þeim endan-
lega á kortið sem atvinnufjallamönn-
um þegar hann, ásamt Edmund Hill-
ary kleif fyrstur Mount Everest árið
1953. Það er í raun ótrúlegt og stór-
kostlegt að Sherpi skyldi ná þessu
takmarki fyrstur og má fullyrða að
það hefur verið öðrum hvatning og
fyrirmynd. Með síauknum fjölda leið-
angra á hæstu fjöll heims hefur hópur
svokallaðra háfjallasherpa farið
stækkandi. Þeir fara gjarnan í 2-3
leiðangra á ári og nota afraksturinn
til að byggja upp starfsemi heima í
þorpinu sínu, lítið gistiheimili eða fyr-
irtæki sem skipuleggur gönguferðir
vestrænna ferðalanga.
Tólf háfjallasherpar
í hópi með íslendingunum eru 17
sherpar, 12 þeirra eru háfjallasherpar
en fimm eru kokkar og almennir
starfsmenn. Hlutverk háfjallasherp-
anna er að bera birgðir eins hátt upp
í fjallið og þörf er á og fylgja leiðang-
ursmönnum áleiðis á tindinn þegar
að því kemur. Auk þess ganga þeir í
allt annað sem gera þarf eins og aðr-
ir leiðangursmenn.
„Reynsla okkar af þessum einstaka
þjóðflokki miðast við hópinn okkar.
Æðsti maðurinn í hópi Sherpanna
nefnist Shirdar og í okkar tilfelli er
það Ang Babu. Við gætum ekki verið
heppnari með mann því í honum sam-
einast stjórnunar- og skipulagshæfi-
leikar og óhemju reynsla, bæði af
Everest og öðrum 8000 m fjöllum. í
höndum hans er öll skipulagning á
sherpahópnum og öll birgðastýring,
bæði í grunnbúðum, sem og uppi í
fjalli," hafa íslensku leiðangursmenn-
irnir sagt.
Babu hefur farið á Everest sjö sinn-
um með þessari síðustu ferð og einu
sinni fór hann tvisvar á toppinn í sömu
vikunni sem er afrek. „Hann er samt
alls ekki eins og menn ímynda sér slíkt
ofurmenni, lítill og frekar feitlaginn,
glaðvær, úrræðagóður og þægilegur."
HÖRÐUR Magnússon, aðstoðar-
maður Everestfaranna, segir að
afrek íslensku fjallgöngugarp-
anna hafi vakið mikla athygli ann-
arra fjallgöngumanna sem bíða í
hlíðum Everest. Margir ætli sér á
tindinn og séu lagðir af stað upp
fjallið.
„Þetta vakti geysilega mikla
athygli. Hingað hafa komið fjall-
göngumenn úr öðrum leiðöngrum
og óskað okkur til hamingju með
afrekið. Það samgleðjast okkur
allir því allir óska þess að þeim
sem reyna við Everest gangi vel,“
sagði Hörður.
„Islendingarnir hafa núna rutt
brautina upp toppinn. Aðrir fjall-
göngumenn sjá að þetta er hægt.
Það er búið að ijúfa vissan sál-
fræðilegan múr og ég heyri að
menn hafa hug á að fara í fótspor
okkar manna. Ég vona bara að
menn fari varlega og fari ekki að
fara af stað út í einhverja vit-
leysu. Strákarnir hittu á góðan
dag. Þó að vindurinn hefði verið
talsverður var hægt að ráða við
hann. Það skiptir auðvitað miklu
máli að Björn, Einar og Hallgrím-
ur eru vanir rokinu heima. Þegar
þeir eru við klifur heima blæs yfir-
leitt á þá. Það eru ekki allir sem
búa yfir sömu reynslu af fja.ll-
göngu í misjöfnu veðri og þeir.“
John Tinker leiðangursstjóri
fór upp í búðir fjögur í gær og
stefnir að því að fara upp í Suður-
skarð í dag. Hörður sagði að veð-
urspáin væri hins vegar slæm, líkt
og hún hefði verið allt frá 5. maí.
Hörður sagði að biðin í grunn-
búðum hefði verið erfið. „Maður
þekkir allar þessar hættur sem
þeir geta lenti í. Ég beið eftir því
alla nóttina að eitthvað kæmi upp
á. Þegar þeir töfðust við Suðurtind
í rúmlega tvo klukkutíma og mað-
ur vissi að veðrið var að versna
jókst stressið um allan helming.
Ég heyrði ekkert í þeim í þó
nokkra stund, en hins vegar
heyrðum við frá öðrum leiðangri,
sem er upp í Vesturdal, að þeir
sæju menn við toppinn sem færu
hratt yfir. Þeir fylgdust með þeim
úr kíki. Þá fórum við að brosa
breitt. Hér varð eins og á þjóðhá-
tíð þegar þeir kölluðu í okkur af
tindinum," sagði Hörður.
Víðir Reynisson hefur verið
talsmaður Everestfaranna hér
heima. Hann sagði að afrek íslend-
inganna væri mikið og hefði vakið
verðskuldaða athygli. Hann sagði
að Einar, Björn og Hallgrímur
væru mjög sterkir menn, andlega
og líkamlega og þeir hefðu staðið
vel og skynsamlega að göngunni
í gær.
„Björn sagði við mig í gær að
Hallgrímur hefði verið illa fyrir
kallaður þegar þeir lögðu af stað
í gær. Hann fór samt á tindinn
og því má spyija hvað Hallgrímur
gerir þegar hann er í góðu formi
úr því hann gengur á hæsta fja.ll
í heimi illa fyrir kallaður," sagði
Víðir.
Kerfið nær sprungið
STÖÐUGUR straumur hefur ver-
ið af fólki inn á Everest-vef
Morgunblaðsins, sem er á slóðinni
http://www.mbl.is/everest,
mismikið eftir því hvað er á seyði.
Eftir því sem nær dró því að þeir
spreyttu sig við sjálfan toppinn
fjölgaði heimsóknum og í gær-
morgun var svo inikið álag á vef-
þjón Morgunblaðsins að grípa
þurfti til tæknilegra ráðstafana
til að auðvelda aðgengi, enda fór
álag á vefþjóninn yfir 96%, sem
er gríðarlegt álag.
Heimsóknir voru víða að, flest-
ar frá íslandi sem vonlegt er, en
einnig komu fjölmargir frá hinum
Norðurlöndunum, flestir frá Dan-
mörku, en einnig fjölmargir frá
Svíþjóð, Noregi og Finnlandi.
Mikið var um heimsóknir frá
Bandaríkjunum, en einnig komu
gestir frá Kanada, Ástralíu og
Indónesíu, svo dæmi séu tekin.
Þegar mest var, um það leyti
sem þeir Hallgrímur, Björn og
Einar voru að klífa lokaáfangann,
komu um 700 gestir inn á vefinn
til að sjá hveiju fram fór.