Morgunblaðið - 27.06.1997, Qupperneq 25

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FÖSTUDAGUR 27. JÚNÍ1997 25
Þórhildur Þorleifsdóttir segir stefna í óefni hjá Leikfélagi Reykjavíkur
Stórfelldar uppsagnir og
samdráttur að öllu óbreyttu
Staða Leikfélags
Reykjavíkur í Borgar-
leikhúsinu virðist veik
eftir síðasta leikár þeg-
ar aðsókn að sýningum
þess minnkaði um helm-
ing frá fyrra ári. í sam-
tali við Þröst Helgason
segir Þórhildur Þorleifs-
dóttir, leikhússtjóri, að
ef ekki komi til frekari
styrkir til leikhússins
stefni í óefni hjá því.
ÞÓRHILDUR Þorleifsdóttir segir að ekki sé rekstrargrundvöllur fyrir LR í Borgarleikhúsinu eins
og búið sé að því nú. „Ég þykist vita að Þjóðleikhúsið sé ekkert ofsælt af þeim peningum sem það
hefur en það sem við höfum nægir engan veginn til að reka leikhús heilt ieikár."
ÓRHILDUR Þorleifsdótt-
ir, leikhússtjóri Borgar-
leikhússins, segir að ef
ekki komi til frekari
styrkir til leikhússins þurfi að grípa
til stórfelldra uppsagna hjá Leikfé-
lagi Reykjavíkur eða draga saman
starfsemina því að það sé ekki
hægt að halda úti leikhúsi í tíu
mánuði fyrir þann pening sem
stjórnendur Borgarleikhússins
hafa haft á milli handanna undanf-
arin ár. Reykjavíkurborg lagði
fram 140 milljónir til LR á síðasta
leikári en við það bætast eigin tekj-
ur félagsins.
Þórhildur segir að fyrrverandi
og núverandi meirihluti í Borgar-
stjórn hafi aukið framlög til Borg-
arleikhússins en það nægi ekki.
„Það hefur verið sagt að það sé
hægt að reka þetta hús fyrir miklu
minni pening en hefur verið gert.
Menn hafa þá bent á töfralausnir
eins og þá að leyfa hinum og þess-
um leikhópum að nota húsið en
menn gleyma því að það þarf að
greiða því fólki laun líka. Það er
auðvitað hægt að lækka rekstrar-
kostnað með því að greiða fólki
engin laun en það gengur ekki til
lengdar þótt einstakir hópar geti
sett upp eina og eina sýningu í
slíku sjálfboðaliðastarfi. Við viljum
ekki hverfa aftur til áhugamenns-
kunnar í íslensku leiklistarlífi.
Það er pólitísk stefna yfirvalda
að styðja við bakið á menningar-
starfsemi. Og það er gert vegna
þess að menning ber
sig ekki í efnahagsleg-
um skilningi. Þó að illa
ári hjá Leikfélagi
Reykjavíkur um ein-
hvern tíma þá væri
það hrapalleg skamm-
sýni að draga þá
ályktun af því að það
sé hægt að gera þessa
hluti á ódýrari máta.“
Ekki
rekstrargrund-
völlur fyrir LR
Grein sem birtist í
nýjasta tölublaði
Frjálsrar verslunar
dregur upp dökka
mynd af stöðu Leikfélags Reykja-
víkur og Borgarleikhússins. Segir
þar að aðsókn að sýningum LR
hafi dregist mjög saman á síðasta
ári frá því sem var leikárið 1995
til 1996. Samkvæmt tölum Fijálsr-
ar verslunarvax aðsóknin á sýning-
ar LR um mánaðamótin apríl-maí
síðastliðin orðin 21.441 en sam-
kvæmt upplýsingum frá félaginu
má búast við að aðsóknin hafi far-
ið upp í 26.000 til 27.000 manns
á leikárinu í heild. Á leikárinu
1995 til 1996 var aðsókn að sýn-
ingum LR hins vegar 48.000 og
er því ljóst að hún hefur minnkað
mikið á milli ára.
„Það væri hrein heimska að
reikna með öðru eftir öll lætin sem
hér urðu og þá neikvæðu umfjöllun
sem var um félagið.
Fyrir utan það að við
þurftum að fella niður
þijár uppsetningar á
síðasta leikári vegna
fjárskorts. Á bak við
þessar aðsóknartölur
eru því mun færri upp-
setningar en undanf-
arin ár. Sýningar á
stóra sviðinu voru
þijár fyrir utan barna-
sýningu í stað fimm
eins og við hefðum
helst kosið og sýning-
ar á litla sviðinu voru
tvær. Lágmarksnýting
á þessu húsi eru fimm
til sex sýningar á stóra
sviðinu og þijár til ijórar á litla
sviðinu. Við hefðum auðvitað getað
haldið áfram að auka við skuldirn-
ar en við tókum einfaldlega þá
ákvörðun að hætta áður en stefndi
í tap. Á síðustu sex árum hafa
safnast upp 60 milljóna króna
skuldir hjá félaginu."
Þórhildur segir að það sé ekki
rekstrargrundvöllur fyrir LR í
Borgarleikhúsinu eins og búið sé
að því nú. „Það er talað um að
Þjóðleikhúsið og Borgarleikhúsið
eigi að keppa á jafnréttisgrund-
velli á markaðnum en við erum
ekki samkeppnisfær. Þjóðleikhúsið
hefur forskot á okkur sem við get-
um hreinlega ekki unnið upp eins
og aðstöðumunur þessara tveggja
leikhúsa er í dag. Og þetta hefur
auðvitað áhrif á almenningsálitið;
fólki finnst eins og það sé aldrei
neitt að gerast í Borgarleikhúsinu,
það gerir sér auðvitað ekki grein
fyrir því hvað við höfum úr litlum
peningum að moða. Ég þykist vita
að Þjóðleikhúsið sé ekkert ofsælt
af þeim peningum sem það hefur
en það sem við höfum nægir engan
veginn til að reka leikhús heilt leik-
ár.
í tilefni af þessari umræðu.um
Borgarleikhúsið núna þá vil ég
minna á að það eru ekki mörg ár
síðan uppi voru hugmyndir um að
loka Þjóðleikhúsinu og það munaði
litlu að svo færi. Þá hafði verið
skorin niður fjárveiting og allt
stefndi í óefni. Sama umræða kom
upp þá og nú; það var farið að
tala um að það væri allt ómögu-
legt sem Þjóðleikhúsið gerði og
tími væri kominn til að hleypa
öðrum leikhópum inn í húsið.“
Samstarfsverkefni út,
dansflokkurinn inn
Þórhildur segir að það sé ekki
góður kostur að aðrir leikhópar fái
aðstöðu inni í Borgarleikhúsi og
að hún eigi ekki von á því að Leik-
félag Reykjavíkur muni fara út í
fleiri samstarfsverkefni á sama
grunni og hingað til hefur verið
gert. „Þau verk sem þannig hafa
komið hingað inn hafa verið unnin
á allt öðrum forsendum en Leikfé-
lag Reykjavíkur vinnur. Þau byggj-
ast mjög mikið á ókeypis vinnu-
Þórhildur
Þorleifsdóttir
framlagi, fólk er oft að vinna á
þeim forsendum að það fái ekkert
í sinn hlut ef sýningin fellur. Vegna
þessa er hér í húsinu að vinna hlið
við hlið fólk sem er annars vegar
á föstum launum og hins vegar á
engum launum. Þetta skapar tog-
streitu hér innan húss.
Að mínu mati á þessi grasrótar-
starfsemi að vera utan stofnana,
hún á ekki að vera undir verndar-
væng.
Leikfélag Reykjavíkur hefur bor-
ið kostnað af þessum samstarfs-
verkefnum í gegnum tíðina. Ef við
getum ekki nýtt Borgarleikhúsið
að fullu má hins vegar vel vera að
við förum þá leið að leigja það út
til leikhópa. Við höfum hingað til
bæði tekið fjárhagslega áhættu með
leikhópunum og látið þeim í té
vinnuframlag og aðstöðuna í húsinu
nánast ókeypis. En báðir kostir,
samstarfsverkefni og útleiga, eru
nauðvöm. Best og æskilegast væri
að Leikfélag Reykjavíkur gæti sjálft
fullnýtt Borgarleikhúsið. Til þess
var það birt.“
Umræður hafa átt sér stað um
að íslenski dansflokkurinn fái inni
í Borgarleikhúsinu og segist Þór-
hildur vera því fylgjandi. „Ég hef
raunar verið aðalhvatamaður að
því að dansflokkurinn fái inni í
Borgarleikhúsinu og mér sýnist
sem þau mál séu að komast í höfn.
Dansflokkurinn mun að öllum lík-
indum vera kominn hingað inn 1.
september. Ég tel að það sé mik-
ill akkur fyrir dansflokkinn að fá
fast aðsetur og það geti jafnframt
haft gagnkvæm örvandi áhrif að
hann komi hingað í húsið. Það er
mikill vaxtarbroddur í nútíma-
dansi um alla Evrópu og hjá Is-
lenska dansflokknum er að hefjast
nýtt skeið.“
Ekkí hægt að bera
Loftkastalann saman við
Borgarleikhúsið
í áðurnefndri grein Fijálsrar
verslunarer borin saman starfsemi
Borgarleikhússins og Loftkastal-
ans. Er sagt að aðsókn sé meiri í
Loftkastalann og hann sé þannig
orðinn næststærsta leikhúsið á
landinu og stjómendur þess hafi
með því sýnt fram á að hægt sé
að reka leikhús með ágóða.
Þórhildur segir þennan saman-
burð ekki marktækan. „í fyrsta
lagi setti Loftkastalinn, eða Flug-
félagið Loftur, ekki upp eina ein-
ustu sýningu sjálfur á síðasta leik-
ári. Á sama tíma að ári var frum-
sýnt í júní og Sirkus Skara skrípó
var frumsýndur í júlí. Loftkastalinn
var því sjálfur með tvær gamlar
uppfærslur til sýninga á síðasta
leikári, annars vegar með tveggja
manna sýningu og hins vegar eins
manns sýningu. Slíka starfsemi er
ekki hægt að bera saman við þá
starfsemi sem við rekum í Borgar-
leikhúsinu með fastráðinn hóp leik-
ara og annarra starfsmanna sem
við höfum skyldur gagnvart."
Gullasýning
GULLASMIÐJAN Stubbur sýnir
leikföng í Handverki og hönnun,
gallerí, í Bernhöftstorfunni í
Reykjavík.
Til sýnis eru leikföng hönnuð og
smíðuð af Georg Hollanders. Gulla-
smiðjan Stubbur tók til starfa í
Eyjafjarðarsveit haustið 1994 og
er nú til húsa í Húsmæðraskólanum
á Laugalandi. Þar eru framleidd
leikföngi sem eru öll handunnin og
smíðuð úr gegnheilum viði; íslensku
lerki, birki og rekaviði. Stubbur
framleiðir m.a. ýmis farartæki og
púsluspil og af því nýjasta má nefna
bóndabæ með íslenskum húsdýrum
og gullastokk með tappalæsingu.
Leikföngin eru öll meðhöndluð með
100% lífrænni málningu og bývaxi
og standast evrópskar kröfur um
öryggi leikfanga, segir í kynningu.
Sýningin stendur til 14. júlí og
er opin virka daga kl. 11-17 og á
laugardögum kl. 12-16.
Vatnslitamynd-
ir í Varmahlíð
ÓLAFUR Sveinsson myndlistar-
maður opnar sýningu á verkum sín-
um í Ash Galleríi, Lundi í Varma-
hlíð, Skagafirði, á morgun, laugar-
dag kl. 14. Sýndar verða vatnslita-
myndir og kyrralífsstemmur. Einn-
ig má sjá sýnishorn af verkum Ól-
afs í Gallerí Hringlist í Keflavík.
Sýningin í Ash Gallerí er opin
alla daga frá kl. 10-18 og stendur
til 18. júní.
Ómar Sverris-
son sýnir á 22
ÓMAR Sverrisson heldur málverka-
sýningu á Veitingastaðnum 22,
Laugavegi 22. Ómar er nemi í iðn-
hönnun og sýnir olíumálverk máluð
á þessu ári. Sýningin verður opnuð
sunnudaginn 29. júní kl. 18 og
stendur yfir í þijár vikur.
heimilistækJn?
Creda 1000 sn.þvottavél
Notar allt að 34% minna
vatn og 36% minna
rafmagn en eldri gerðir.
Skynjar magn.
Ftnskolun (ofnæmisvöm)
Úðar þvottinn stöðugt
Stiglaus hitastillir
Hraðþvottakerfi (30 mín.)
15mismunandikerfi. Ullarkerfi.
Krumpuvöm. Tekur5kg.
erum
- ANNO 1 929 -
Skútuvogur 1 • Sími 568 8660 • Fax 568 0776
VERIÐ VELKOMIN IVERSLUN OKKAR
Þarftu að yngja upp
Vid eigum þau flest
Yfir 60 nýjar vörutegundir
Allt heimsþekkt merki!
SIEMENS - AEG - GRUNDIG - ÐRAUN - SAMSUNG
PANASONIC - JVC - PHIUPS - SONY - VESTFROST
Verð áður kr. 64.