Morgunblaðið - 30.08.1997, Qupperneq 22

22 LAUGARDAGUR 30. ÁGÚST 1997
I HEIMSQKN HJÁ HELGA ÞORGILS
I vinnu-
tafu
myndlist-
MORGUNBLAÐIÐ
FRIÐJQNSSYNI
Helgi Þorgils Friðjónsson er í hópi
þekktustu myndlistarmanna okkar
--7---------—-------------------------
Islendinga og hefur sýnt víða erlendis.
Hann opnar sýningu á nýjum verkum
sínum í Gerðarsafni í Kópavogi síðari hluta
septembermánaðar. Olafur Ormsson
heimsótti Helga Þorgils á vinnustofu hans í
Þverholtinu í Reykj avík.
ÞAÐ er á miðvikudags-
morgni í áliðnum ágúst að
ég kem að verksmiðju-
byggingu Sólar hf. í Þverholtinu í
Reykjavík. Það er úrhellisrigning,
skýfall, og rigningin lemur þak-
plötumar á verksmiðjuhúsinu. Ég
hleyp upp tröppumar og inn í and-
dyrið, upp stigann og upp á aðra
hæð hússins og stúlkan á skipti-
borðinu segir að þessi rigningartíð
undanfamar vikixr hafí verið held-
ur leiðinleg og hún þrái það að fá
að sjá sólina að nýju. Ég spyr um
Helga Þorgils?
- Er hann komin til landsins?
spyr stúlkan á skiptiborðinu.
- „Já, hann er nýkominn frá
Grænlandi og á von á mér á vinnu-
stofuna,“ segi ég. Hún ýtir á takka
á skiptiborðinu og er komin í sam-
band við listamanninn á vinnustof-
unni í öðrum enda hússins.
Ég skoða stórt málverk eftir
listamanninn sem þekur heilan
vegg í móttökuherbergi þegar
Helgi Þorgils birtist allt í einu og
heilsar og við göngum eftir löngum
gangi og yfir í hvem salinn af öðr-
um þar til við komum að vinnustofu
listamannsins. Hún er um eitt
hundrað og fímmtíu fermetra og
rúmgóð. Þar hefur Helgi Þorgils
unnið að verkum sínum á síðustu
tveim árum. Á vinnustofunni er allt
hvað innan um annað, trönur,
ferðatrönur, penslar og tómar
málningartúpur á borðum, skrif-
borð, stólar, tómar gosflöskur og
ýmist fullunnin eða hálfunnin verk.
Á vinnustofu listamannsins eru
fjórir stórir gluggar og nokkrir ne-
onljóslampar hanga úr lofti. Þar
em heilu rekkamir með málverk-
um. Það er heilmikil vinna sem
liggur að baki málverkanna og
kröfuhörð.
Helgi Þorgils er í ljósgrænum
gallabuxum og dökkri peysu.
Hann er dökkskolhærður, glað-
vær, hláturmildur og hefur gaman
af að spjalla um eitt og annað sem
vekur áhuga hans. Ég er ekki fyrr
kominn inn á vinnustofuna að sím-
inn hringir. Listamaðurinn er
kominn í samband við útlönd og
ég heyri að einhver viðskiptamál
em í gangi.
Sýning í
september
Helgi Þorgils hefur haldið fjöl-
margar sýningar víða um Evrópu
og selt mörg verk á liðnum áram.
Hann sýnir mér nýleg málverk frá
Grænlandi og ég hef orð á því að
mér fínnist þau ólík því sem hann
hefur verið að gera áður. Helgi
Þorgils brosir. Við göngum yfír að
stómm málverkum á vegg í vinnu-
stofunni. Helgi Þorgils bendir á
nokkrar myndir.
„Jú, jú. Ég hef reyndar alltaf
LISTAMAÐURINN á vinnustofunni við nýtt verk sem enn er nafnlaust.
Morgunblaðið/Þorkell
málað landslagsmyndir.
Þetta era svona æfingar. Ég
hef verið með þá hugmynd
að gefa kannski út bók eða
að halda sýningu í anda
gömlu nítjándu aldar
ferðamannanna sem
vatnslituðu og teiknuðu
þar sem þeir fóru og oft
um sögustaði á Islandi.“
- En þessar stóru
myndir hér á veggjun-
um, verða þær á sýn-
ingu þinni í Gerðar-
safni í Kópavogi í lok
septembermánaðar?
„Já, þessar stóru
myndir verða þar.
Hér sérðu að ýmis-
legt er á myndun-
um. Hér er til
dæmis næturfiðr-
ildi, bakfiðrildi
þarna og maður á
miðjum aldri. Hér
er landið og þríhymingurinn og
allt þetta og hér er drengurinn og
hann er þarna með merki Jesú
Krists, eða gefur það í skyn þó
það sé það ekki alveg. Þessi mynd
hérna er tveir metrar á breidd og
tveir og tuttugu á hæð.“
- Hvað heldurðu að þú verðir
með margar myndir á sýningunni?
„Það fer eftir því hvemig þær
raðast niður. Ég verð mikið með
þessar stóra myndir þannig að
þær verða ekkert mjög margar.
Ég er alltaf með sýningar í gangi
erlendis. Ég var síðast með sýn-
ingu hér heima á Sjónarhóh í
Gesta
Fyrsta sfðan í gestabók
listamannsins, frá
fyrstu sýningunni í
Gallerf SÚM f ágúst
1978.
fyrravetur með
Hannesi Sigurðs-
syni.“
Áhugamál-
in tengast
mgndiist-
inni
Við göngum um
vinnustofuna og ég
skoða nokkrar myndir.
Ég spyr Helga Þorgils
um áhugamál hans.
„Áhugamál mín tengj-
ast meira eða minna
myndlist. Ég les mikið
miðað við það sem almennt
gerist, að ég held. Ég
skrifa mikið, ég geng á fjöll,
ég ferðast mikið með fjöl-
skyldunni og fer víða, bæði á
eftir myndum og þegar ég er
að kenna. Fjölskylda mín er
með sumarhús í Dölunum og
þar dveljum við, ég og konan
mín og bömin, oft á sumrin. Þá
hef ég mikinn áhuga á sögu, bæði
lista- og menningarsögu og al-
mennri sögu. Það kemur auðvitað
að einhverju leyti fram í myndun-
um. Ég hlusta töluvert mikið á tón-
Iist en er þó ekki jafn mikill sér-
fræðingur og Sigurður Örlygsson.
Ég hlusta aðallega á klassíska,
hefðbundna tónlist."
Að lokinni skoðunarferð um
vinnustofu listamannsins fáum við
okkur sæti á stólum við borð sem
er kannsld ekki beinlínis veisluborð
Er eðlilegt að lemja foreldra sína ?
GYLFY ÁSMUNDSSON SVARAR SPURNINGUM LESENDA
Spurning: Er talið eðlilegt að
böm á leikskólaaldri lemji foreldra
sína ef þau fá ekki sínu framgengt?
Ef ekki, hvað er þá til ráða?
Svar: Líklega er það nokkuð al-
gengt að böm á þessum aldri lemji
foreldra sína til að fá sínu fram-
gengt. Hvort það er eðlilegt, æski-
legt eða viðunandi er svo annað
mál. Allir foreldrar vilja leiða böm
sín til farsællar hegðunar og
þroska, en er misjafnlega sýnt um
að finna til þess réttu leiðimar.
Fer það oft eftir þeirra eigin upp-
eldi og skapferli hvernig til tekst.
Böm eru ákaflega fljót að læra
á foreldra sína. Þau beita sínum
aðferðum til að fá það sem þau
langar í, biðja vel, nauða, kasta sér
í gólfið og gráta eða jafnvel lemja.
Sú aðferð sem gefur þeim bestan
árangur er síðan notuð aftur og
aftur og festist í sessi, ef viðbrögð
foreldranna eru þeim hagstæð.
Mörgum foreldrum finnst það
léttasta lausnin að kaupa sér frið
með því að láta undan barninu.
Ekki síst á það við þegar aðrir sjá
til, svo sem eins og í verslunum,
þar sem börnin sjá margt gimilegt
sem þau langar í. Þar má stundum
sjá böm lemja foreldra sína til að
fá sitt fram, og það er óþægilegt
fyrir foreldra að standa í stríði við
Börn og
foreldrar
barn sitt frammi fyrir fjölda
ókunnugra, og þeir láta oft undan.
Líklegt er þó að sömu foreldrar
hafi tamið sér það áður í heima-
húsum að kaupa sér frið á þennan
hátt. Sá friður getur orðið dýr-
keyptur þegar til lengdar lætur.
Böm þurfa aga, og það sem
meira er, börn vilja aga. Hann
veitir þeim öryggi, sem er þeim
mikilvægara en flest annað á
bemskuárunum. Agi og festa er
því hluti af ástríku uppeldi for-
eldra á börnum sínum. Það er hins
vegar ekki sama hvers konar aga
er beitt. Margir líta á aga sem nei-
kvæð viðbrögð, refsingar eða
hörku í samskiptum við börn.
Harður agi sem barninu finnst
ósanngjarn getur haft í för með
sér þrjósku eða uppreisnargimi.
Jákvæður agi felst hins vegar í
festu, leiðsögn og umbun fyrir það
sem barnið gerir vel. Umbun skil-
ar að jafnaði betri árangri en refs-
ing. Foreldrar þurfa þá jafnframt
að vera sjálfum sér samkvæmir í
viðbrögðum sínum gagnvart barn-
inu. Margir foreldrar reyna að
stýra börnum sínum með umvönd-
unum og skömmum, en fylgja þeim
á engan hátt eftir. Börnin hætta
fljótt að taka mark á slíku þusi og
fara sínu fram. Þegar svo heldur
fram lengi hafa bömin tekið völdin
af foreldrunum, án þess að hafa
lært að stjórna sér sjálf.
Uppeldi felst í því að fá það
besta út úr bömunum, þar á meðal
að temja þeim æskilega umgengnis-
hætti, tillitssemi við aðra, biðlund
og sjálfstæði. Bamauppeldi er um
sumt svipað tamningu hesta, þótt
að öðru leyti sé þar ólíku saman að
jafna. Góður tamningamaður reynir
að sveigja hestinn undir vilja sinn,