Morgunblaðið - 20.09.1997, Blaðsíða 36

36 LAUGARDAGUR 20. SEPTEMBER 1997
MIIMIMIIMGAR
MORGUNBLAÐIÐ
GUÐRÍÐUR ÓLAFÍA
- SVEINSDÓTTIR
+ Guðríður Ólafía
Sveinsdóttir
fæddist 27. mars
1898. Hún lést á
Sjúkrahúsi
Hvammstanga 8.
september síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru Sveinn
Guðmundsson og
Sigurbjörg Ólafs-
dóttir frá Syðri-
•m- Kárastöðum. Ólst
hún upp þar ásamt
uppeldissystkinum
sínum þeim
Jennýju Guðrúnu
Guðjónsdóttur, Sveini Daníels-
syni, Sveinbjörgu Hermanns-
dóttur og Magnúsi Jónssyni.
Ólafía giftist Jóni Rósinberg
Jóhennessyni 30. júní 1918. Þau
eignuðust einn son, Svein Unn-
stein, f. 26. apríl 1924, en hann
lést 31. júlí 1963. Sveinn Unn-
steinn eignaðist einn son, Ing-
ólf Arna, með konu sinni Lilju
Arnadóttur, þau slitu samvist-
um. Ingólfur giftist 3. júní 1973,
Svönu Sigtryggsdóttur og eign-
uðust þau fjögur börn. Þau eru:
1) Ólafía Rósbjörg, f. 10.1.1974,
maki Jón Óskar Pétursson. 2)
Unnsteinn Fannar,
f. 2.9. 1975. 3) Jón
Loftur, f. 8.2. 1980.
4) Guðbjörg Lilja,
f. 5.12. 1985.
Ólafía lærði við
Hvammstangaskól-
ann þar sem hún
kynntist manni sín-
um og var síðan
einn vetur við Hús-
mæðraskólann á
Akureyri. Ólafía bjó
nær alla sína tíð á
Syðri-Kárastöðum í
Kirkjuhvamms-
hreppi í Vestur-
Húnavatnssýslu, fyrst með for-
eldrum sínum og síðan með
manni sínum. Árið 1975 fluttist
hún til Ingólfs, sonarsonar síns
og fjölskyldu hans á Selljarnar-
nes og bjó þar til ársins 1978
þegar fjölskyldan tók sig upp
og fluttist á Kárastaði. Bjó 01-
afía hjá Ingólfi sonarsyni sínum
og fjölskyldu hans til ársins
1994 þegar hún fór á Sjúkra-
húsið á Hvammstanga þar sem
hún dvaldi þar til hún lést.
Útför Ólafíu fer fram frá
Hvammstangakirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
Elsku langamma okkar er dáin.
Hún náði því að verða 99 ára göm-
ul og var virkilega stolt af því.
Hún var andlega mjög hress og
minnið var í stakasta lagi. Jafnvel
þegar hún var veikust sýndi hún
okkur fram á það að hún vissi al-
veg hvað klukkan sló. Hún amma
stóð af sér hvetja raun, hún fékk
snert af heilablóðfalli 98 ára göm-
ul og missti málið - í hálfan dag.
Þá gleymdi hún öllum vísunum sem
hún var vön að raula við sjálfa sig
síðustu árin en syngja fyrir okkur
systkinin þegar við vorum yngri
og hún bjó hjá okkur. En það kom
allt aftur, ótrúlegt en satt.
Hún amma Lóa hlakkaði mikið
til þess að verða 100 ára. Þá átti
sko að verða mikil veisla en hún
var vön að veita vel. Hún ætlaði
að fá Félagsheimilið á leigu, fá
harmoníkuspilara, en harmoníku-
tónlist var uppáhaldið hennar og
Lillukórinn átti að syngja. Sorgleg-
ast er að hún lifði ekki þann afmæl-
^ isdaginn.
Við systkinin áttum vafalaust
öðruvísi æsku en mörg önnur böm
þar sem við ólumst upp með ömmu
Lóu á heimilinu. Við fengum auk-
inn orðaforða og mun fjölbreyttari
þar sem við lærðum mikið af henni.
Við fórum í feluleiki, þ.e. við
krakkamir földum okkur og amma
leitaði, við spiluðum og hún sagði
okkur sögur og söng fyrir okkur.
Alltaf var líka hægt að leita til
ömmu með vandamál og leyndar-
mál af ýmsu tagi, ekki sagði hún
frá. Þegar við vorum lítil var uppá-
haldið okkar allra Stígur hún/hann
við stokkinn sem hún aðeins lag-
færði svo að vísan ætti við okkur
systkinin eftir því sem við átti.
Amma Lóa var ein þeirra sem
við héldum að myndi alltaf vera
til staðar, hún var jú búin að lifa
það sem af er öldinni og tveimur
ámm betur. Það var ekki fyrr en
á síðasta ári að sú hugsun læddist
að okkur systkinunum, að ef til
vill yrði hún ekki eilíf og svo reynd-
ist vera. Nú er hún komin til manns
síns og sonar og er laus við verk-
ina sem hún hafði.
Elsku amma Lóa, við þökkum
þér fyrir öll þau ár sem við áttum
með þér, minning þín mun lifa í
hugum okkar allra.
Lóa, Unnsteinn, Jón Loftur
og Guðbjörg Liya.
+
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir og afi,
ÓSKARJÓNSSON,
Hæðargarði 35,
Reykjavík,
lést á Sjúkrahúsi Reykjavíkur fimmtudaginn
18. september sl.
Guðrún Egílsdóttir,
Guðrún J. Óskarsdóttir, Magnús S. Magnússon,
Svanborg E. Óskarsdóttir, Guðjón Antonsson,
Ragna S. Óskarsdóttir, Bergsveinn Jóhannsson
og barnabörn.
+
Elskuleg systir okkar,
HULDA GUÐNÝ BENEDIKTSDÓTTIR,
Baldurshaga,
Akureyri,
lést miðvikudaginn 17. september.
Guðrún Benediktsdóttir,
Barði Benediktsson.
Elsku Lóa mín.
Ég ætlaði ekki að trúa því þegar
mamma hringdi og sagði mér að
hún vinkona mín væri dáin. Ég
hugsaði með mér, nei, það getur
ekki verið, ég var ekki búin að
heimsækja hana og spjalla við
hana. Ég var búin að ákveða að
heimsækja þig um leið og ég kæmi
heim næst. Þegar ég fór að rifja
upp sumarið í sumar, sumarið sem
við kynntumst, þá ákvað ég að
kveðja þig með örfáum orðum. Ég
mun ætíð þakka Guði fyrir þetta
sumar, þegar ég vann í afleysing-
um á sjúkrahúsinu þar sem þú
dvaldir. Ég var bara einhver
„stelpuskjáta" sem margir vist-
menn töldu yngri en ég er. Ég
hafði aldrei unnið við svona vinnu
áður og mér fannst að mér myndi
ekki takast að halda út sumarið.
En þá kynntist ég þér, Lóa mín,
þú varst strax fús til að leyfa mér
að aðstoða þig. Þú gafst mér þau
tækifæri og þann styrk sem ég
þurfti svo ég hætti að vorkenna
sjálfri mér og fór að hafa gaman
af vinnunni. Alltaf fékk ég koss á
kinnina þegar ég kom, hvort sem
það var að morgni eða kvöldi.
Ég komst að því að lífsgleði og
lífsþróttur hvöttu þig áfram og
ávallt stökk þér bros á vör þó svo
á móti blési. Þú hugsaðir ekki um
það lengur en þú þurftir, heldur
raulaðir þú alla söngvana sem þú
kunnir og fórst með gátur fyrir
mig. Ég man hvað við hlógum
þegar svörin mín voru svo langt
frá því að vera rétt. Það var svo
gaman að sitja hjá þér frammi í
dagstofu á kvöldin þegar þú varst
að raula lögin þín. Bara svona að
spjalla um lífið og tilveruna. Þú
sagðir mér frá böllunum sem þú
fórst á þegar þú varst ung og ég
gat sagt þér frá þeim böllum sem
ég fór á. Þetta sumar lærði ég
meira en hægt er að ímynda sér.
Elsku Lóa mín, þakka þér fyrir
stutt en yndisleg kynni. Ég veit
að þér líður vel þar sem þú ert
núna. Þú hefur skilið eftir þig stórt
gat sem erfitt verður að fylla.
Af öllum mætti
óska minna
alvaldi faðir krýp ég þér.
Og bið þú nauðum
látir linna
líknandi þeim
sem villtur er.
Styð þann veika
vermandi höndum
veit honum lausn
úr ánauðarböndum.
(Ingþór Sigurbj.)
Aðstandendum þínum votta ég
mína innilegustu samúð og kveð
þig, Lóa mín.
Þín vinkona,
Inga Rut.
Elsku Lóa, nú þegar þú ert horf-
in sjónum okkar er margt sem leit-
ar á hugann. Þú varst orðin háöldr-
uð, 99 og hálfs, en samt sem áður
alltaf ung í anda. Þó að líkamlegt
þrek þitt væri þrotið fyrir allnokkr-
um árum var andleg reisn þín og
minni óskert og allt til æviloka
hélst þú hæfileika þínum til að
gleðjast. Þú varst lengi búin að
hlakka til 100 ára afmælis þíns,
sem var skammt undan, það skyldi
nú verða veisla í lagi, spilað og
sungið. Þá ósk fékkst þú ekki upp-
fyllta, en þannig er lífið, ekki ræt-
ast allar óskir.
Nokkrum dögum fyrir andlát
þitt hringdir þú suður til Reykja-
víkur til að láta vita af réttardegin-
um og fullvissa þig um að þú feng-
ir þá heimsókn að sunnan. Andlát
þitt kom okkur þó ekki beint í
opna skjöldu, því þegar við heim-
sóttum þig í sumar var nokkuð af
þér dregið og þú varst búin að
vera veik. En þú náðir þér af veik-
indum síðastliðinn vetur og þú
varst staðráðin í að verða hundrað
ára, hið minnsta, svo þín vegna
óskuðum við þess einnig. En við
erum samt þakklát fyrir að þú
þurftir ekki að liggja rúmföst Iengi,
það hefði verið erfið raun fyrir þig.
Lóa var einkadóttir og auga-
steinn foreldra sinna. Hún ólst upp
við gott atlæti ásamt uppeldis-
systkinum sínum, en lífsbaráttan
var hörð í þá daga. Ung giftist
Lóa Jóni R. Jóhannessyni frá Eyja-
firði, en honum hafði hún kynnst
er hún var við nám á hússtjórnar-
skólanum á Akureyri. Sá vetur
varð Lóu ógleymanlegur og hún
minntist hans ætíð með mikilli
gleði. Þar lærði hún margt til
munns og handa, en Lóa var vel
greind og stálminnug. Síðan voru
þau Jón bæði við nám í Lýðskólan-
um á Hvammstanga. Lóa og Jón
þóttu á sínum tíma glæsilegt par,
þau fóru oft í útreiðartúra um
sveitina, voru orðlögð fyrir dans-
kunnáttu sína og voru óspör á að
kenna sveitungum sínum danslist-
ina. Þá var oft glatt á hjalla og
ekki vílað fyrir sér að ferðast hálfu
og heilu næturnar til að sækja
dansleiki í næstu sveitir og Lóa
og Jón voru þar hrókar alls fagnað-
ar en Lóa var alla tíð mjög kát
og viðmót hennar einstaklega ljúft.
Einn son eignuðust þau hjón,
Svein Unnstein, en sorg þeirra
Jóns og Lóu var mikil er hann lést
á besta aldri. Barn að aldri þótti
hann leika undravel á harmónikku
og hann hafði erft hið ljúfa viðmót
móður sinnar, en á honum sannað-
ist hið fornkveðna að sitthvað er
gæfa en gjörvuieiki. Unnsteinn var
kvæntur Lilju Árnadóttur, þau
slitu samvistum en saman eignuð-
ust þau einn son, Ingólf Árna.
Hann varð augasteinn ömmu
sinnar og afa og dvaldi tíðum hjá
þeim á Kárastöðum, fyrst á sumr-
in en varð stoð þeirra og stytta
við búskapinn er fram liðu stundir.
Lóa og Jón bjuggu sinn búskap
að Syðri-Kárastöðum, Jón var
mjög greindur, þótti góður barna-
kennari og var lengi oddviti í sinni
sveit. Hann féll frá eftir löng og
erfið veikindi árið 1972. í veikind-
um Jóns reyndi mikið á Lóu, en
hún stóð þétt við bakið á eigin-
manni sínum, enda kallaði Jón
hana þá iðulega hetjuna sína og
ást hans var söm og jöfn.
Eftir lát Jóns var Lóa staðráðin
í að halda áfram búskap á jörð
sinni á hveiju sem gekk, enda gat
Lóa verið ákveðin ef því var að
skipta. Lóa varð nú einbúi á jörð
sinni í mörg ár og kom öllum á
óvart þautseigja hennar og þrek
er á reyndi. Hún uppskar að lokum
laun erfiðis síns er sonarsonur
hennar Ingólfur og Svana kona
hans hófu búskap á Kárastöðum.
Þau byggðu upp jörðina af miklum
dugnaði og tóku Lóu að sér. Hjá
þeim hafði hún athvarf og dvaldist
hjá þeim langt fram á tíræðisald-
ur, þar til að hún ákvað að dvelja
á elliheimilinu á Hvammstanga
sökum líkamlegrar vanheilsu. Þar
kunni Lóa vel við sig og var þakk-
lát fyrir þá umhyggju er hún naut
hjá starfsfólkinu.
Ein stærsta gleði Lóu í Iífinu
var fæðing fyrsta langömmubarns-
ins, það var stúlka er hlaut_ nafn
langömmu sinnar og afa. Ólafía
Rósbjörg, eða Lóa yngri. Síðan
bættust við þijú börn í fjölskyld-
una, Lóu til mikillar gleði. Þessi
böm elskaði Lóa takmarkalaust
og þau urðu henni miklir gleðigjaf-
ar í ellinni, enda öll mjög efnileg
og elsk að ömmu sinni.
Lóa var fram á síðasta dag stál-
minnug og hafði unun af að rifja
upp liðna tíð og ýmsa atburði. Hún
hafði gaman af og kunni mörg ljóð
og frásagnir sem hún deildi með
gleði hveijum þeim er á kunni að
heyra. Lóa var lengi félagi í
Kvenfélaginu Sigurósk í Kirkju-
hvammshreppi og var hún gerð að
heiðursfélaga. í fjöldamörg ár stóð
hún úti og seldi aðgöngumiða á
réttardansleiki við Hamarsrétt,
sem kvenfélagið stóð að og ávallt
voru haldnir á útipalli, hvernig sem
viðraði. Flestum réttargestum þótti
þá sem Lóa væri ómissandi hluti
af réttarstemmningunni, en nú
örfáum dögum fyrir réttir er hún
endanlega horfin sjónum okkar.
Ekki ferðaðist Lóa mikið um
ævina en þekkti samt landið sitt
betur en flestir sem víðar hafa
farið. Alla firði og héruð landsins
þekkti hún og hreykti sér gjarnan
af því að vita fæðingardag og ár
allra forseta lýðveldisins. Einnig
mundi hún alla afmælisdaga ætt-
ingja sinna og vina fram á síðasta
dag og kveðjur hennar og skeyti
á merkisdögum voru engum öðrum
líkar. Gestrisnari manneskju en
Lóu var efitt að finna þó að gest-
ristni sé víða að finna í Húnavatns-
sýslu. Við fjölskylda Sveins uppeld-
isbróður Lóu nutum allra þessara
kosta hennar í ríkum mæli. Mjög
kært var með þeim uppeldissystk-
inum, en Sveinn bjó á Syðri-Kára-
stöðum í sambýli við Lóu fyrstu
búskaparár hennar. Er Sveinn
fluttist suður til Reykjavíkur dvaldi
hann hjá Lóu með fjölskyldu sína
í öllum sínum leyfum. Móttökur
Lóu eru og verða okkur ógleyman-
legar um alla tíð. „Ó, verið hjartan-
lega velkomin" var ávallt viðkvæð-
ið er við komum í hlaðið, jafnvel
terturnar hafði hún skreytt af kost-
gæfni og skrifað með rauðum
matarlit þessa sömu kveðju, „Vel-
komin“ og hvergi höfum við fund-
ið okkur eins velkomin. Það var
einnig mikið tilhlökkunarefni þeg-
ar Lóa brá sér bæjarleið og kom
til Reykjavíkur. Þá var hátíð í litlu
íbúðinni okkar og gleði og kátína
ríkti langt fram á nótt, enda gat
Lóa verið hinn mesti nátthrafn.
Þá var gaman að fylgja Lóu í heim-
sóknir en, hún eignaðist hvarvetna
vini með elskulegu viðmóti sínu og
áhuga á meðbræðrum sínum.
Læknar hennar jafnt og prestar,
ungir sem aldnir, urðu hennar vin-
ir. Lóa hafði einstakt lag á að ná
til barna og unglinga og mörg
voru þau börnin sem dvöldu í sveit-
inni hjá Lóu á sumrin. Lóa ræddi
af jafn mikilli virðingu og áhuga
við alla, óháð aldri og virðingar-
stöðu, hún gerði sér engan manna-
mun.
Lóa kunni öðrum fremur iistina
að gleðjast og að gleðja aðra, það
var hennar auðlegð. Hún var einn-
ig sannfærð um æðri máttarvöld
og trausta handleiðslu Guðs og var
óspör á að biðja meðbræðrum sín-
um Guðs blessunar. Við fráfall
hennar myndast tómarúm í hjört-
um okkar en minning hennar lifir
og verður afkomendum hennar og
vinum ljós á veginum.
Við, fjölskylda Sveins, sendum
Ingólfi, Svönu og bömum okkar
innilegustu samúðarkveðjur. Lóa
verður áreiðanlega „Velkomin“
hinum megin og dansar þar fjór-
faldan marsúrka við Jón sinn.
Blessuð sé minning hennar.
Ágústa Gamlíelsdóttir,
Ólafur, Sigurdís, Kristin
Valgerður og fjölskyldur.
Ólafía fluttist á sjötta ári með
foreldrum sínum frá Barði að
Syðri-Kárastöðum en þá jörð höfðu
þau þá keypt.
Ólafía minntist alltaf með gleði
æsku sinnar og unglingsára og var
sem í minningunni hefði þá vart
dregið ský fyrir sólu.
Þeir, sem kynnt hafa sér sögu
veðurs og gróðurfars á íslandi um
og eftir aidamótin síðustu vita að
þá syrti stundum að og búskapar-
hættir þeirra daga voru ekki alltaf
dans á rósum, en þegar sinnið er
glatt og geislarnir streyma upp,
gleymast oft erfiðleikarnir en minn-
ingin tengist fremur því glaða og
bjarta.
Skólagöngu naut Ólafía meiri en
margur unglingurinn á þeim tíma,
hún naut barnaskólanáms í Helgu-
hvammi, en þangað var fenginn
heimiliskennari og hafði Ólafía
handleiðslu hans um tíma á vetrum.
Ólafía var tvo vetur á Alþýðuskól-
anum á Hvammstanga, sem Ásgeir
Magnússon stofnaði og rak þar frá
1913-1920. Þá var hún einn vetur
á húsmæðraskóla á Akureyri.
Samtímis Ólafíu síðari vetur
hennar á Alþýðuskólanum á
Hvammstanga var ungur maður
úr Eyjafirði, Jón R. Jóhannesson.